احتیاطا
از روی احتياط. رجوع کنيد به: احتياط
تیمم به خاک، ریگ، کلوخ و سنگ، اگر پاک باشند صحیح است، و به آجر و کوزه قبل از پخته شدن نیز صحیح است، ولی اگر پخته شده باشد و چیز دیگری برای تیمم ندارد، احتیاطاً هم به اینها و هم به مانند گِل یا غبار تیمم نماید.
عنوان مسئله:
تیمم به خاک، ریگ، کلوخ و سنگ، اگر پاک باشند صحیح است، و به آجر و کوزه قبل از پخته شدن نیز صحیح است، ولی اگر پخته شده باشد و چیز دیگری برای تیمم ندارد، احتیاطاً هم به اینها و هم به مانند گِل یا غبار تیمم نماید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] فردی مدتی با غبار تیمّم نموده، در صورتی که خاک، سنگ و... وجود داشته است. آیا اعمال او صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آوردن خاک، ریگ و سنگ از عرفات، مشعرالحرام، منا، صفا، مروه یا منطقه حرم چه حکمی دارد؟
- [سایر] حکم تیمم بر روی انواع سنگ مرمر چگونه است؟ آیا با وجود خاک، تیمم بر آنها در حال اختیار صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تیمم بر خاک یا غبار یا سنگی که غصبی می باشد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کوزه ای که از گل نجس ساخته شده، یا آب نجس در آن فرو رفته را چگونه باید پاک کنیم؟
- [سایر] آیا تیمّم بر آجر صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر چیزهایی مثل خاک، گچ، سنگ که تیمم بر آنها صحیح است، به دیوار چسبیده باشند، آیا تیمم بر آنها صحیح است یا آنکه حتماً باید بر روی زمین باشند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان بر روی زمین مرطوب یا خاک مرطوبی که هنوز به گِل تبدیل نشده است، تیمّم کرد؟ اگر زمین خشک یا خاک خشک در اختیار ما باشد، تیمّم بر خاک مرطوب چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در مرحله اول می توان بر سنگ تیمم کرد یا حتماً باید خاک باشد ؟
- [سایر] آیا تیمم بر گچ پخته (مثل گچ روی دیوار) صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- تیمّم بر سنگ گچ و سنگ آهک قبل از پخته شدن صحیح است؛ و اگر سنگ گچ و آهک پخته شده است و چیز دیگری ندارد احتیاطاً هم به آنها و هم به گِل یا غبار، اگر برایش ممکن است، تیمم نماید. ولی تیمّم به جواهر، مانند سنگ عقیق و فیروزه باطل میباشد.
- اگر خاک، ریگ، کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید با تکان دادن لباس و فرش و مانند آن خاک تهیه کند. همچنین اگر با خشک کردن گِل بتواند خاک تهیه کند باید این کار را انجام دهد؛ و اگر تهیه خاک به هیچ صورتی ممکن نیست، دست خود را بر لباس یا فرش و مانند آن بزند تا روی آن غبار آلود شود و بر آن تیمم کند و اگر غبار در لای لباس یا فرش باشد، تیمم بر آن صحیح نیست؛ چنانچه گرد و غبار هم پیدا نشود باید به گِل تیمم کند و اگر گِل هم پیدا نشود، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند و بنابر اقوی بعداً قضای آن را بهجا آورد.
- بنابر اظهر سجده بر سنگ آهک و سنگ گچ صحیح است، بلکه به گچ و آهک پخته و آجر و کوزه گلی و مانند آن هم می‌شود سجده کرد.
- اگر با خاک و ریگ چیزی مانند کاه، که تیمم به آن باطل است مخلوط شود، نمیتواند به آن تیمّم کند، ولی اگر آن چیز بهقدری کم باشد که در خاک یا ریگ، ازبینرفته حساب شود، تیمم به آن خاک و ریگ صحیح است؛ بلکه اگر آن چیز کم باشد و از بین رفته هم حساب نشود، ولی عرفاً خاک و ریگ گفته شود، بعید نیست تیمم صحیح باشد.
- تیمّم به دیوار گِلی صحیح است و همچنین است تیمّم به زمین و خاک نمناک و تیمم به گِل سفت شده نیز صحیح است. بنابراین گِلی که تیمم به آن با وجود زمین و خاک خشک صحیح نیست، گِلی است که تَر باشد.
- خاک نجسی که بهواسطه باران گِل شود پاک است؛ اگر آب باران به همه خاک برسد و بنابر احوط موقع مخلوط شدن با خاک، مضاف نشده باشد.
- منقولاتی که در اصل از زمین بوده ولی به صورتی درآمده که در حال حاضر به آن ( زمین ) نمی گویند، مثل کوزه و تسبیح و مُهر ، به آفتاب پاک نمی شود ؛ و آنچه در حال حاضر از زمین شمرده می شود مانند پاره سنگ و امثال آن ، با آفتاب پاک می شود ، هرچند منقول ( قابل نقل و انتقال ) باشد .
- هرگاه با سنگ و کلوخ و مانند اینها ، غائط را از مخرج با شرایطی که ذکر می شود ، برطرف کنند ، بنا بر اظهر مخرج پاک می شود و نماز خواندن مانعی ندارد و چنانچه چیزی هم به آن برسد ، نجس نمی شود و ذره های کوچک و لُزوجت محل ، اشکال ندارد مگر اینکه آن مقداری که معمولاً به وسیله سنگ و کهنه از بین می رود باقی بماند .
- اگر زن نزدیک اذان صبح از حیض و نفاس پاک شود و برای هیچ کدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده، روزه او صحیح است.
- چیزی که بر آن تیمّم میکند باید پاک باشد و اگر چیز پاکی که تیمّم به آن صحیح است، ندارد، احتیاط در این است که نماز را بدون تیمم بخواند و بعداً با وضو یا غسل یا تیمم نماز را دو مرتبه بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تیمم بر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند صحیح است، و بر گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] تیمّم بر خاک، ریگ، کلوخ و سنگ، اگر پاک باشند صحیح است، ولی بنا بر احتیاط واجب با بودن خاک و یا چیزهای دیگری که تیمم بر آنها صحیح است، بر گل پخته مثل آجر و کوزه نمیتوان تیمم کرد.
- [آیت الله نوری همدانی] تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند صحیح است ، و به گل پخته مثل آجر و کوزه و همچنین به گچ و آهک پخته ، صحیح نیست .
- [آیت الله مظاهری] تیمّم بر خاک، سنگ، ریگ، کلوخ، شن، موزائیک و دیوار گِلی صحیح است، همچنین تیمّم بر چیزهای پخته مثل گچ، آجر، کوزه و سیمان صحیح است ولی خوب است اگر نپخته اینها در دسترس باشد بر پخته اینها تیمّم نکند، چنانکه خوب است اگر خاک دارد آن را بر همه چیز مقدّم بدارد.
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که خاک، ریگ، کلوخ و سنگ پیدا نشود، ولی گل پخته یا گچ و آهک پخته وجود داشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید علاوه بر تیمّم بر گرد و غبار یا گل، بر آنها نیز تیمّم کند و اگر گرد و غبار و گل نیز وجود نداشته باشد، بنابر احتیاط باید بر آنها تیمّم کرده و نماز بخواند و بعد از وقت نیز نماز را اعاده کند.
- [آیت الله سیستانی] تیمم با خاک و ریگ ، و کلوخ و سنگ صحیح است ، ولی احتیاط مستحب آن است که اگر خاک ممکن باشد ، با چیز دیگر تیمم نکند ، و اگر خاک نباشد ، با ماسه بسیار نرمی که خاک بر آن صدق کند . و اگر ممکن نباشد ، با کلوخ ، و اگر ممکن نباشد با ریگ ، و چنانچه ریگ و کلوخ هم نباشد ، با سنگ تیمم نماید .
- [آیت الله وحید خراسانی] تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و هر چه در عرف او را از اجزای زمین می دانند صحیح است ولی احتیاط مستحب ان است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمم نکند و اگر خاک نباشد با ریگ یا کلوخ و چنانچه ریگ و کلوخ هم نباشد با سنگ تیمم نماید
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است ولی احتیاط مستحب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمم نکند و اگر خاک نباشد، با ریگ و اگر ریگ نباشد، با کلوخ و چنان چه کلوخ هم نباشد، با سنگ تیمم نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمم؛ نکند و اگر خاک نباشد؛ با ریگ یا کلوخ و چنانچه ریگ و کلوخ هم نباشد با سنگ تیمم نماید.
- [آیت الله بروجردی] تیمّم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است، ولی احتیاط واجب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمّم نکند و اگر خاک نباشد با ریگ و اگر ریگ نباشد با کلوخ و چنانچه کلوخ هم ممکن نباشد با سنگ تیمّم نماید.