لهو و لعب
از جمله رذایل اخلاقی که در قرآن کریم بدان پرداخته شده است سخن یا عمل «لغو» است.
اذان گفتن به صورت غنا یعنی آهنگی که مناسب مجالس لهو و لعب است حرام و باطل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حکم شرعی وسایل موسیقی از قبیل سه تار و سنتور و... که در مجالس لهو و لعب مانند مجالس عروسی از آنها استفاده نمی شود چیست؟
- آیا مضمون غنا و محتوای اشعاری که خوانده می شود می تواند در آهنگی که به هیچ وجه لهوی نیست تاثیر کند؟
- بنابر قول بعضی از فقها غنا در مجالس عروسی استثنا شده است، نظر مبارک حضرت عالی چیست؟
- آیا گوش دادن به موسیقیهایی که زنان می خوانند ولی آرام هستند و مناسب مجالس فساد نیستند هم اشکال دارد؟
- در رساله بیان شده که برای تشخیص آهنگ لهو و لعب از آهنگ غیر آن با خواننده ی مرد باید به افراد متدین مراجعه کرد. حال من که یک دانشجو هستم نمی توانم مرتباً به این افراد مراجعه کنم، چاره چیست؟
- گفته می شود: (گوش دادن به دو نوع از موسیقی شرعاً اشکال دارد; صدای زن، و دیگری آهنگ مطرب; یعنی آهنگی که انسان را از حالت طبیعی خارج می سازد. الف) در خصوص مورد اوّل; یعنی گوش دادن مرد به آواز زن مشکلی نیست، ولی آیا گوش دادن آواز زن برای زن هم حرام است؟ ب) در مورد دوّم باید بگویم که هیچ گونه آهنگی نمی تواند مرا از حالت طبیعی خارج سازد. گوش دادن به نوار موسیقی، چه با کلام و چه بی کلام، چه غمگین و چه غیر غمگین، برای من چه حکمی دارد؟
- با توجّه به گسترش موسیقی در جامعه، خصوصاً در بین جوانان، حکم موارد ذیل را از نظر شرعی بیان فرمایید: الف) با توجّه به این که اکثر آلات موسیقی کاربردهای مشترک بین حلال و حرام دارند، حکم خرید، فروش، نگهداری، آموزش، یادگیری و استفاده از آنها چیست؟ ب) آیا تعریف غنا از نظر شرعی بر آوازه خوانی های رایج، که یک فرد متن شعر یا نثر را با آواز خوش می خواند قابل تطبیق است؟ آیا محتوای متن هم دخالتی در حکم شرعی دارد؟ ج) مجلس حرام به چه مجلسی گفته می شود؟ آیا هدف و انگیزه برگزار کنندگان و شرکت کنندگان در تعیین مصداق دخالت دارد؟ یا صِرف وقوع عمل حرام در مجلسی، آن را تبدیل به مجلس حرام می کند؟ د) با توجّه به حکم مسأله فوق، منظور از مناسبت آهنگ یا غنا با مجلس حرام، آیا اختصاص آن صرفاً به مجلس حرام است (یعنی این آهنگ فقط در این گونه مجالس نواخته می شود) یا به صرف نواختن آهنگ در مجلس حرام، مناسبت با مجلس حرام تحقق پیدا می کند؟
- مدّتی است پیرامون موسیقی تحقیقاتی را آغاز نموده، لکن به مشکلی برخوردم، که تاکنون برایم حلّ نشده است. بنده به لحاظ عقلی نتوانستم خود را قانع کنم، که اسلام مطلق موسیقی را حرام کرده باشد. و اگر چنین است، باید ملاک و معیاری داشته باشد. این بود که به کتب فقهی و فتاوای بعضی از علمای بزرگوار مراجعه نمودم. متوجّه شدم که در مورد حرمت موسیقی، اختلاف نظر وجود دارد. از ظاهر عبارت شیخ در مکاسب به دست می آید، که ایشان موضوع حرمت را لهو می داند; امّا بعضی از بزرگواران، خصوصاً امام راحل(قدس سره) طرب را معیار آن ذکر می کنند. با توجّه به مطالب بالا، خواهشمند است بیان فرمایید: آیا حرمت موسیقی به خاطر مطرب بودن است، که بر اثر مرور زمان (مثل شطرنج) تغییر پیدا کرده و تبدیل به لهو شده است؟ یا از همان ابتدا موضوع و عنوان حرمت موسیقی، لهو بوده و هست؟ در این صورت نظر علمای بزرگوار مبنی بر مطرب بودن را چطور توجیه می کنید؟
- آیا (قِران در طواف) که حرام است، طواف را نیز باطل می کند؟
- حکم شخصی که طواف یا نماز طواف وی باطل بوده بعد از مراجعت به وطن نسبت به ترک محرمات مُحرِم چگونه است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] معیاری که برای حرمت غنا و موسیقی بیان شده آنست که متناسب با مجالس لهو وفسق باشد لطفا مقصود از مناسب را بیان فرمائید ؟
- [آیت الله خوئی] در شناخت اینکه غنا یا موسیقی مناسب با مجلس لهو و لعب است به چه کسی باید رجوع نمود و در صورت شک چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است مردی غنای زن اجنبیه را به قصد لذت بردن از حلال خود گوش کند؟ آیا غنای زن برای شوهر و برعکس جایز است؟ و آیا این گفته صحیح است که شارع مقدس غنا را به علت ملازمت آن با مجالس لهو و لعب و عدم انفکاک از آن دو حرام کرده و تحریم غنا ناشی از تحریم آن مجالس است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا گوش دادن به موسیقی مجاز (که مناسب مجالس لهو و لعب و خوشگذرانی نیست) که توسط زن خوانده می شود برای مردان جایز است؟ برای زنان چطور ؟
- [سایر] مجالس لهو و لعب به چه نوع مجالسی گفته میشود؟
- [آیت الله بهجت] منظور از مجالس لهو و لعب چه می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شرکت در مجالس جشن و عروسی توأم با مجالس لهو و لعب، چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا شرکت در مجالس لهو و لعب فقط برای صرف غذا جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] حکم گرفتن اجرت برای نواختن موسیقی، در صورتی که اختصاص به مجالس لهو لعب نداشته باشد چیست؟
- [آیت الله بهجت] اکو و بلندگوهایی که معمولاً در مجالس لهو و لعب و عروسی ها استفاده می شود، می توان جهت مجالس عزاداری کرایه کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- 7 کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود.
- پولی را که خرج خریدن وسایل حرام می کند (مانند انگشتر طلا برای مرد و وسایل لهو و لعب) خمس دارد.
- خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتی سازهای کوچک حرام است، مگراین که از آلات مشترک باشد یا بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.
- بهتر است کسی راکه برای اذان معین می کنند، عادل و وقت شناس و صدایش مناسب و بلند باشد و اذان را در جای بلند بگوید و در صورتی که از بلندگوها استفاده شود مانعی ندارد گوینده اذان در محل پایین قرار گیرد.
- اذان و اقامه را قبل از داخل شدن وقت نماز نمی توان گفت و اگر بگوید باطل است.
- خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- نگاه کردن به عورت میت حرام است ولی غسل را باطل نمی کند.
- کسی که برای امرار معاش به شکار می رود سفرش حلال و نمازش شکسته است، همچنین اگر برای فراهم کردن درآمد بیشتر باشد، اما کسی که برای لهو و تفریح و خوشگذرانی به شکار می رود، سفرش حرام ونمازش را باید تمام بخواند.
- اگر دستمال ابریشمی و مانند آن در جیب مرد باشد حرام نیست و نماز را باطل نمی کند.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند، بنابراحتیاط واجب روزه اش باطل است، ولی چنانچه کوتاهی نکند، مثلاً منتظر باشد که حمام باز شود یا آب حمام گرم شود و تا اذان غسل نکند در صورتی که تیمم کرده باشد روزه او صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در اذان واقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود، یعنیبطور آوازهخوانی که در مجالس لهو وبازیگری معمول است، اذان واقامه را بگوید، حرام است و اگر غنا نشود مکروه میباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود؛ یعنی به طور آوازهخوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است، اذان و اقامه را بگوید حرام است و اگر غنا نشود مکروه میباشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد، چنان چه غنا شود، یعنی: بطور آوازه خوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است اذان و اقامه را بگوید حرام است و اگر غنا نشود مکروه می باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود ، یعنی به طور آواز خوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است ، اذان و اقامه را بگوید ، حرام است و اگر غنا نشود ، مکروه می باشد .
- [امام خمینی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد، چنانچه غنا شود یعنی به طور آوازه خوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است اذان و اقامه را بگوید حرام است، و اگر غنا نشود مکروه می باشد.
- [امام خمینی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود، یعنی بطور آوازهخوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است اذان و اقامه را بگوید، حرام است و اگر غنا نشود مکروه میباشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد، چنانچه غنا شود یعنی به طور آوازهخوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است، اذان و اقامه را بگوید حرام است و اگر غنا نشود مکروه میباشد.
- [آیت الله سیستانی] غنا حرام است ، و منظور از آن سخن باطلی است که با آوازی خوانده میشود که مناسب مجالس لهو و لعب باشد . و همچنین جایز نیست با این گونه صدا قرآن و دعا و مانند آن را بخوانند ، و بنابر احتیاط واجب سخنانی غیر از آنچه گفته شد نیز به این گونه صدا نخوانند . و همچنین گوش دادن به غنا حرام است و اجرت گرفتن بر آن نیز حرام است و ملک گیرنده نمیشود . و همچنین یاد گرفتن و یاد دادن آن نیز جایز نیست . و موسیقی یعنی نواختن آلات مخصوص موزیک نیز اگر به نحوی باشد که مناسب مجالس لهو و لعب است حرام است ، و غیر آن حرام نیست . و اجرت گرفتن بر نواختن موسیقیِ حرام ، نیز حرام است ، و ملک گیرنده نمیشود ، و تعلیم و تعلّم آن نیز حرام است . شرائط فروشنده و خریدار
- [آیت الله اردبیلی] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد، چنانچه غنا شود یعنی به نحو آوازهخوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است، اذان و اقامه را بگوید حرام است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است، غنا و حرام می باشد، اگر نوحه یا روضه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد اشکال ندارد.