احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
احتیاط مستحب آن است که تیمم را چه بدل از وضو باشد چه بدل از غسل ، به این ترتیب بجا آورد : یک مرتبه دستها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد ، و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و پشت دستها را مسح نماید .
عنوان مسئله:
احتیاط مستحب آن است که تیمم را چه بدل از وضو باشد چه بدل از غسل ، به این ترتیب بجا آورد : یک مرتبه دستها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد ، و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و پشت دستها را مسح نماید .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- [سایر] آیا بعد از تیمم بدل از غسل، تیمم بدل از وضو نیز لازم است؟
- [سایر] آیا بعد از تیمم بدل از غسل، تیمم بدل از وضو نیز لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تفاوتی بین تیمم بدل از غسل و تیمم بدل از وضو وجود دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از تیمّم بدل از غسل، حدث اصغر پیش آمد و امکان غسل هم فراهم نشد، برای خواندن نماز، وضو یا تیمّم بدل از وضو کافی است یا تیمّم بدل از غسل هم باید تکرار شود؟
- [آیت الله سبحانی] در انجام تیمم تنها باید کف دستها، پشت دستها را مسح کنند یا انگشتان هم بالتبع باید کشیده شوند؟
- [سایر] آیا فرقی بین تیمم بدل از وضو و غسل هست؟
- [سایر] با سلام. آیا با یکبار تیمم بدل از غسل جنابت، می‌توان تمام نمازهای یومیه را خواند؟ آیا بعد از تیمم بدل از غسل جنابت وضو واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] کیفیت تیمم چگونه است؟ آیا فرقی بین تیمم بدل از وضو و غسل هست؟
- [آیت الله نوری همدانی] در تیمّم بدل از غسل و بدل از وضو که از نظر جناب عالی فرق ندارند چند ضرب لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- پیشانی و پشت دستها را بنابر احتیاط باید از بالا به پائین مسح نماید ، و کارهای آن را باید پشت سر هم بجا آورد ، و اگر بین آنها بقدری فاصله دهد که نگویند تیمم میکند ، باطل است .
- تیمم در فضای غصبی باطل نیست ، پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد ، تیمم او صحیح میباشد ، اگر چه گناه کرده است .
- اگر مختصری هم از پیشانی یا پشت دستها را مسح نکند ، تیمم باطل است ، چه عمداً مسح نکند ، یا مسأله را نداند ، یا فراموش کرده باشد ، ولی دقّت زیاد هم لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دستها مسح شده کافی است .
- کسی که میّت را تیمم میدهد ، باید دست خود را بر زمین بزند و به صورت و پشت دستهای میّت بکشد ، و اگر ممکن باشد احتیاط مستحب آن است که با دست میّت هم او را تیم بدهد .
- در تیمم بدل از وضو یا غسل ، سه چیز واجب است : اول : زدن یا گذاشتن کف دو دست بر چیزی که تیمم با آن صحیح است ، و بنابر احتیاط لازم این کار در دو کف باید با هم انجام گیرد . دوم : کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی از جائی که موی سر میروید تا ابروها و بالای بینی ، و همچنین دو طرف پیشانی بنابر احتیاط واجب ، و احتیاط مستحب آن است که دستها روی ابروها هم کشیده شود . سوم : کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست ، و کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ . و احتیاط واجب آن است که ترتیب بین دست راست و دست چپ رعایت شود . و لازم است تیمم با نیت و به قصد قربت انجام دهد همانگونه که در وضو گذشت .
- اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید ، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند ، باید وضو بگیرد . و احتیاط مستحب آن است که تیمم نیز بکند ، و اگر نمی تواند وضو بگیرد باید بدل از آن تیمم کند .
- اگر بدل از غسل جنابت تیمم کنند ، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد . و همچنین اگر بدل از غسلهای دیگر باشد اگر چه در این صورت ، احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد ؛ و اگر نتواند وضو بگیرد ، تیمم دیگری هم بدل از وضو بنماید .
- اگر پیشانی یا پشت دستها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نمی تواند باز کند ، باید دست را روی آن بکشد ، و نیز اگر کف دست زخم باشد و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نتواند باز کند ، باید دست را با همان پارچه به چیزی که تیمم با آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد . ولی اگر قسمتی از آن باز باشد زدن آن مقدار و مسح با آن کافی است .
- در تیمم لازم نیست پیشانی و کف دستها و پشت دستها پاک باشد ، گر چه بهتر است .
- اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد ، و به اندازهای باشد که بتواند غسل کند ، باید غسل کند ، و بهتر آن است که بدل از وضو تیمم نماید . و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد ، بهتر آن است که وضو بگیرد و باید عوض غسل تیمّم نماید . و اگر برای هیچیک از آنها آب ندارد باید بدل از غسل تیمم کند ، و بهتر آن است که بدل از وضو نیز تیمم نماید .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] احتیاط مستحب ان است که تیمم را چه بدل از وضو باشد و چه بدل از غسل به این ترتیب به جا اورد یک مرتبه دست ها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و پشت دستها را مسح نماید
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تیمم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقی ندارند. ولی احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از غسل را با دو ضرب انجام دهد به این نحو که: یک مرتبه دستها را به زمین بزند و بر پیشانی بکشد و مرتبه دیگر دستها را به زمین بزند و به پشت دستها بکشد، بلکه احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از وضوء هم با دو ضرب انجام دهد بلکه بهتر آن است که تیمم را به سه ضرب انجام دهد دو مرتبه پشت سرهم دستها را به زمین بزند و بر پیشانی بکشد و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و بر پشت دستها بکشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تیمم بدل از غسل مثل تیمم بدل از وضو است. ولی احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از غسل را با دو ضرب انجام دهد به این نحو که: یک مرتبه دست ها را به زمین بزند و به پیشانی بکشد و مرتبه دیگر دست ها را به زمین بزند و به پشت دست ها بکشد. بلکه احتیاط مستحب آن است که تیمم را چه بدل از وضو باشد، چه بدل ازغسل به ترتیب زیر به جا آورد: یک مرتبه دست ها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دست ها بکشد، و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و پشت دست ها را مسح نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] احتیاط مستحب آن است که تیمم را چه بدل از وضو باشد چه بدل از غسل، به این ترتیب به جا آورد: یک مرتبه دستها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و پشت دستها را مسح کند؛ و از این بهتر آن است که دو مرتبه دستها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد و سپس دو مرتبه دیگر به زمین بزند و پشت دستها را مسح کند.
- [آیت الله سبحانی] در تیمّم بدل از وضو و غسل یک مرتبه دست ها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دست ها بکشد، و یک مرتبه دیگر به زمین بزند و فقط پشت دستها را مسح کند. احکام متفرقه تیمّم:
- [آیت الله علوی گرگانی] در تیمّم بدل از غسل، بعد از آن که نیّت کرد و به دستوری که در مسأله پیش گفته شد، دستها را به زمین زد و به پیشانی وپشت دستها کشید، به احتیاط واجب باید یک مرتبه دیگر دستها را به زمین بزند و به پشت دستها بکشد و احتیاط آن است که تیمّم را چه بدل از وضو باشد چه بدل از غسل، به این ترتیب بجا آورد: یک مرتبه دستها را به زمین بزند و به پیشانی وپشت دستها بکشد ویک مرتبه دیگر به زمین بزند وپشت دستها را مسح نماید.
- [آیت الله بروجردی] در تیمّم بدل از غسل، بعد از آن که نیت کرد و (به دستوری که در مسأله پیش گفته شد) دستها را به زمین زد و به پیشانی کشید، باید یک مرتبهی دیگر دستها را به زمین بزند و به پشت دستها بکشد و احتیاط مستحب آن است که تیمّم را چه بدل از وضو باشد، چه بدل از غسل به این ترتیب به جا آورد:یک مرتبه دستها را به زمین بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد و یک مرتبهی دیگر به زمین بزند و پشت دستها را مسح نماید.
- [آیت الله بهجت] تیمّم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقی ندارند، ولی احتیاط مستحب آن است که در تیمم بدل از غسل، بلکه در هر تیمّمی، بعد از مسح پیشانی، یک بار دیگر کف دستها را به زمین بزند و پشت دستها را به همان صورتی که گفته شد با کف دست دیگر مسح نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تیمم بدل از وضو و بدل از غسل فرقی باهم ندارند، ولی احتیاط مستحب آن است که در تیمم بدل از غسل یک بار دیگر دستها را بر زمین زند و مجدداً با آن پشت دست راست و سپس پشت دست چپ را مسح کند.
- [آیت الله اردبیلی] تیمم آن است که به قصد بدل از وضو یا غسل، کف دو دست را به چیزی که تیمّم بر آن صحیح است بزند و آنها را به صورت و پشت دستها بکشد، بنابر این در تیمم چهار چیز واجب است: اوّل:نیّت؛ یعنی قصد کند به جهت فرمانبرداری از دستور خداوند به جای وضو و یا غسل تیمم کند. دوم:زدن کف هر دو دست بر چیزی که تیمّم بر آن صحیح است. سوم: کشیدن کف هر دو دست بر تمام پیشانی و دو طرف آن، از جایی که موی سر میروید تا ابروها و بالای بینی، و بنابر احتیاط واجب، باید دستها روی ابروها نیز کشیده شود. چهارم: کشیدن کف دست چپ بر تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست بر تمام پشت دست چپ، و احتیاط واجب آن است که پس از مسح پیشانی و پیش از کشیدن کف دستها بر پشت یکدیگر، یک بار دیگر دستها را بر زمین بزند.