غروب افتاب
غروب، یعنی پنهان شدن خورشید از افق در سمت مغرب .
کسی که مسافر است ، اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر را به ترتیب بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد ، باید اول عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند ، و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را به ترتیب بخواند ، و اگر به مقدار سه رکعت نماز وقت دارد باید اول نماز عشا را بخواند و بعد مغرب را بجا آورد ، تا یک رکعت از نماز مغرب را در وقت انجام داده باشد ، و اگر کمتر از سه رکعت نماز وقت دارد باید اول عشا را بخواند و بعداً مغرب را بدون اینکه نیّت اداء و قضا کند بجا آورد ، و چنانچه بعد از خواندن عشا معلوم شود که از وقت به مقدار یک رکعت یا بیشتر به نصف شب مانده است ، باید فوراً نماز مغرب را به نیّت اداء بجا آورد .
عنوان مسئله:
کسی که مسافر است ، اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر را به ترتیب بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد ، باید اول عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند ، و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را به ترتیب بخواند ، و اگر به مقدار سه رکعت نماز وقت دارد باید اول نماز عشا را بخواند و بعد مغرب را بجا آورد ، تا یک رکعت از نماز مغرب را در وقت انجام داده باشد ، و اگر کمتر از سه رکعت نماز وقت دارد باید اول عشا را بخواند و بعداً مغرب را بدون اینکه نیّت اداء و قضا کند بجا آورد ، و چنانچه بعد از خواندن عشا معلوم شود که از وقت به مقدار یک رکعت یا بیشتر به نصف شب مانده است ، باید فوراً نماز مغرب را به نیّت اداء بجا آورد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] وقت نماز ظهر و عصر تا غروب آفتاب است یا تا ابتدای اذان مغرب؟ آیا می شود بعد از غروب آفتاب نماز مغرب خواند؟
- [آیت الله خامنه ای] دلیل مذهب شیعه در مورد وقت نمازهای روزانه چیست؟ همانگونه که می دانید اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز عشا، نماز مغرب را قضا می دانند و همچنین در مورد نماز ظهر و عصر هم به همین ترتیب است. لذا معتقدند که وقتی وقت نماز عشا داخل شد و امام جماعت برای خواندن آن بپاخاست، مأموم نمی تواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشا را در یک زمان بجا آورد.
- [سایر] سلام؛ بفرمایید که نماز صبح یا ظهر یا عصر یا مغرب یا عشا را )قضا و اداء( میتوان به نماز جمعه اقتدا نمود یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی مدت زیادی نماز قضا بر عهده دارد، آیا می تواند آنها را به ترتیب زیر بجا آورد؟ 1 مثلاً بیست بار نماز صبح بخواند. 2 هر یک از نماز ظهر و عصر را بیست بار بخواند. 3 هر یک از نماز مغرب و عشا را بیست بار بخواند و تا یک سال به همین صورت ادامه دهد.
- [آیت الله بهجت] شخصی که صرفا به نیّت نماز ظهر و عصر وضو گرفته، آیا می تواند با همان وضو نماز مغرب و عشا را بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به این که آخر وقت نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزدیک مغرب است به مقداری که برای خواندن نماز عصر به آن نیاز است، می خواهم سؤال کنم که منظور از مغرب چیست؟ آیا مراد زمان غروب خورشید است یا زمانی که اذان مغرب طبق افق هر مکانی گفته می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی به خیال این که فقط به اندازه خواندن نماز عصر وقت باقی است نماز عصر را بخواند و بعد از آن نماز ظهر را نیز تمام کند و خورشید هنوز غروب نکرده باشد؛ آیا نماز عصر را باید دوباره بخواند یا نه؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی در نماز ظهر شکی کند که نماز احتیاط دارد، و وقت نماز عصر آن قدر تنگ است که ممکن نباشد حداقل یک رکعت عصر را پیش از غروب بخواند؛ در این صورت کدام یک را باید مقدّم دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی به خیال اینکه وقت برای هر دو نماز ظهر و عصر ندارد، شروع به خواندن نماز عصر کند و پس از نماز ببیند میتواند نماز ظهر را نیز بخواند و نماز ظهر را هم بخواند و هنوز مغرب نشده باشد، آیا باید نماز عصر را دو مرتبه بخواند؟
- [آیت الله اردبیلی] هنگامی که مأموم در نماز ظهر و عصر به نماز اول امام نمیرسد، آیا میتواند نماز اول را به امام اقتدا کرده و از رکعت دوم نیت فرادی کرده و نماز اول را به اتمام برساند و نماز دوم خود را نیز قبل از اتمام نماز امام اقتدا نماید؟ آیا در نماز مغرب و عشا که میتوان نماز مغرب را با سه رکعت اول نماز عشاء امام به پایان رسانند و در رکعت آخر، نماز عشاء را اقتدا کند، همین حکم صادق است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که مسافر نیست ، اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر رابه ترتیب بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد باید اول نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند . و همچنین اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج رکعت وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را به ترتیب بخواند ، و اگر کمتر وقت دارد باید اول عشا را بخواند و بعداً مغرب را بجا آورد ، بدون آنکه نیّت اداء و قضا کند .
- اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده یا نه ، باید نماز را به نیّت عصر تمام کند و بعداً نماز ظهر را بجا آورد ، ولی اگر وقت بقدری کم است که بعد از تمام شدن نماز آفتاب غروب میکند و برای یک رکعت نماز هم وقت باقی نمانده ، لازم نیست که نماز ظهر را قضا کند .
- اگر از روی اختیار نماز مغرب یا عشا را تا نصف شب نخواند بنابر احتیاط واجب باید تا قبل از اذان صبح بدون اینکه نیّت اداء و قضاء کند آن نماز را بجا آورد. وقت نماز صبح :
- کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز را به نیّت اداء بخواند ، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد .
- اگر در نماز عشا شک کند که نماز مغرب را خوانده یا نه ، باید به نیّت عشا نماز را تمام کند و بعد نماز مغرب را بجا آورد ، ولی اگر وقت بقدری کم است که بعد از تمام شدن نماز ، وقت تمام می‌شود و به مقدار یک رکعت نماز هم وقت باقی نمانده ، لازم نیست که نماز مغرب را قضا کند .
- وقت نماز ظهر و عصر بعد از زوال (ظهر شرعی) (4) تا غروب آفتاب است ، ولی چنانچه نماز عصر را عمداً قبل از نماز ظهر بخوانند باطل است ، مگر اینکه از آخر وقت بیش از آوردن یک نماز مجال نباشد ، که در این فرض اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخوانده ، نماز ظهر او قضا است و باید نماز عصر را بخواند ، و اگر کسی پیش از این وقت اشتباهاً تمام نماز عصر را پیش از نماز ظهر بخواند ، نمازش صحیح است و باید نماز ظهر را بخواند ، و احتیاط مستحب آن است که چهار رکعت دوم را به قصد ما فی الذمّه بجا آورد .
- وقت نماز مغرب و عشا برای شخص مختار تا نیمه شب امتداد دارد ، و أما برای شخص مضطر که یا از روی فراموشی یا به سبب خواب یا حیض و مانند اینها نماز را پیش از نیمه شب نخوانده وقت نماز مغرب و عشا تا طلوع فجر ادامه دارد . ولی در هر صورت در حال التفات ، ترتیب بین آن دو معتبر است ، یعنی نماز عشا در صورتی که با التفات ، قبل از نماز مغرب خوانده شود باطل است ، مگر اینکه از وقت بیش از مقدار اداء نماز عشا نمانده باشد که در این صورت لازم است نماز عشا را قبل از نماز مغرب بخواند .
- وقت نافله مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است ، و تا وقتی که ممکن باشد آن را پس از نماز مغرب در وقت بجا آورد ، ولی اگر شخص نافله مغرب را تا وقتی که سرخی طرف مغرب که بعد از غروب کردن آفتاب در آسمان پیدا می‌شود از بین برود تأخیر بیندازد ، بهتر است در آن موقع ابتداءً نماز عشا را بخواند .
- اگر استحاضه کثیره زن متوسطه شود ، باید برای نماز اول عمل کثیره ، و برای نمازهای بعدی عمل متوسطه را بجا آورد ، مثلاً اگر پیش از نماز ظهر استحاضه کثیره متوسطه شود ، باید برای نماز ظهر غسل کند و برای نماز عصر و مغرب و عشا فقط وضو بگیرد . ولی اگر برای نماز ظهر غسل نکند و فقط به مقدار نماز عصر وقت داشته باشد باید برای نماز عصر غسل نماید ، و اگر برای نماز عصر هم غسل نکند باید برای نماز مغرب غسل کند ، و اگر برای آن هم غسل نکند و فقط به مقدار نماز عشا وقت داشته باشد باید برای نماز عشا غسل نماید .
- اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار رکعت نماز خوانده ، ولی نداند به نیّت ظهر خوانده یا به نیّت عصر ، باید چهار رکعت نماز قضاء به نیّت نمازی که بر او واجب است بخواند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد باید نماز ظهر و عصر را بخواند، ولی اگر کمتر وقت دارد باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند، و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد باید نماز مغرب و عشا را بخواند ولی اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را بدون نیّت اداء و قضا بجا آورد، و چنانچه بعد از خواندن عشا معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است باید فوراً نماز مغرب را به نیّت ادا به جا آورد.
- [امام خمینی] کسی که مسافر است، اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند. و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصر را بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا کند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند. و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعدا مغرب را بدون نیت ادا و قضا بجا آورد.و چنانچه بعد از خواندن عشا معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است، باید فورا نماز مغرب را به نیت ادا بجا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که مسافر است اگر تا مغرب به اندازة خواندن سه رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز ظهر و عصر را بخواند واگر کمتر وقت دارد ، باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند . وارگ تا نصف شب به ادازةخواندن چهار رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را بدون نیت ادا و قضا بجا آورد و چنانچه بعد از خواندن عشا ، معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است باید فوراً نماز مغرب را به نیت ادا بجا آورد .
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که مسافر است اگر تامغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر وعصر را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نمازوقت دارد، باید نماز مغرب وعشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را به تفصیلی که گفته شد بخواند و چنانچه بعد ازخواندن عشا معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است باید فوراً نماز مغرب را به نیّت ادا بجا آورد.
- [آیت الله بروجردی] کسی که مسافر است، اگر تا مغرب به اندازهی خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نصف شب به اندازهی خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را قضا نماید و چنانچه بعد از خواندن عشا، معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نصف شب مانده است، باید فوراً نماز مغرب را به نیت ادا به جا آورد.
- [آیت الله خوئی] کسی که مسافر است اگر تا مغرب به انداز خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند، و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند، و اگر تا نصف شب به انداز خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند. و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند، و بعداً مغرب بهجا آورد، و چنانچه بعد از خواندن عشا معلوم شود که از وقت به مقدار یک رکعت یا بیشتر به نصف شب مانده است، باید فوراً نماز مغرب را به نیت ادا بهجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که مسافر است و تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را با همان ترتیب بخواند و اگر کمتر از سه رکعت فرصت دارد، باید فقط نماز عصر را به قصد ادا بخواند و نماز ظهر را بعداً قضا کند و چنانچه تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا ء را به همان ترتیب بخواند و اگر کمتر از آن وقت دارد، باید فقط نماز عشاء را بخواند و بعد از آن, نماز مغرب را بدون نیّت ادا و قضا بخواند و چنانچه پس از خواندن نماز عشا ء معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر , وقت به نصف شب مانده است، باید فوراً نماز مغرب را که اَداست بخواند و اگر نماز مغرب را تا اول صبح نخواند، نماز مغرب او قضاست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که مسافر نیست؛ اگر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد؛ باید نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط نماز عصر را بخواند و بعدا نماز ظهر را قضا کند. و همچنین اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج رکعت وقت دارد؛ باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بعدا مغرب را به جا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مسافر تا غروب آفتاب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید احتیاطا یک نماز دو رکعتی به قصد ادا و به نیّت ما فی الذمّه (بدون قصد ظهر و عصر) بخواند و پس از آن یک نماز دو رکعتی دیگر بدون قصد ادا و قضا و به نیّت ما فی الذمّه بجا آورد و اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت داشته باشد، باید هر دو نماز ظهر و عصر را احتیاطا بدون قصد ادا و قضا بخواند و اگر به اندازه سه رکعت وقت نداشته باشد، باید نماز عصر را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بخواند و سپس نماز ظهر را قضا کند و اگر تا نیمه شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت داشته باشد، باید نماز مغرب و عشاء را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، باید فقط نماز عشاء را بخواند و بعد نماز مغرب را احتیاطا بدون نیّت ادا و قضا بجا آورد و سپس احتیاطا نماز عشاء را نیز بدون نیّت ادا و قضا اعاده کند و چنانچه بعد از خواندن نماز عشاء معلوم شود که به مقدار یک رکعت یا بیشتر وقت به نیمه شب باقی مانده است، باید فورا نماز مغرب را به نیّت ادا بخواند اگرچه احتیاط مستحب این است که آن را به قصد ما فی الذمّه بجا آورد و سپس بنابر احتیاط واجب نماز عشاء را بدون نیت ادا و قضا، اعاده نماید.
- [آیت الله بهجت] کسی که مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بلافاصله مغرب را احتیاطاً به قصد مافیالذمه بهجا آورد.