تسبیحات اربعه
به ذکر: «سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الّا و اللّه اکبر»، تسبیحات اربع گفته می شود.
در رکعت سوم و چهارم نماز می‌تواند فقط یک حمد بخواند ، یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید ، یعنی یک مرتبه بگوید : (سُبْحانَ اللّه‌ِ وَ الْحَمْدُ للّه‌ِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اَللّه‌ُ و اللّه‌ُ اَکْبَرُ) ، و بهتر آن است که سه مرتبه بگوید . و می‌تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید . و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند .
عنوان مسئله:
در رکعت سوم و چهارم نماز می‌تواند فقط یک حمد بخواند ، یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید ، یعنی یک مرتبه بگوید : (سُبْحانَ اللّه‌ِ وَ الْحَمْدُ للّه‌ِ وَ لا إِلهَ إِلاَّ اَللّه‌ُ و اللّه‌ُ اَکْبَرُ) ، و بهتر آن است که سه مرتبه بگوید . و می‌تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید . و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] برای امام و مأموم، در رکعت سوم و چهارم نماز، خواندن حمد بهتر است یا تسبیحات اربعه؟ در نماز انفرادی کدام یک بهتر است؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که نمی داند تسبیحات اربعه را در رکعت سوم و چهارم نماز سه مرتبه گفته یا بیشتر و یا کمتر، چه حکمی دارد؟
- [سایر] باعرض سلام وخسته نباشید میخاستم بدونم در رکعت سوم یا چهارم نماز بجای تسبیحات اربعه اگر سوره حمد و توحید یا حمد تنها سهوا خوانده شود آیا نماز باطل است؟ با تشکر
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی به جای تسبیحات اربعه حمد و سوره را بخواند آیا نمازش باطل می شود؟
- [سایر] با سلام. اگر در رکعت سوم یا چهارم به جای تسبیحات، حمد و توحید بخوانیم، تکلیف نماز چیست؟
- [سایر] سلام. دو سوال داشتم: 1- آیا در سلام پایانی نماز، فقط گفتن " السلام علیکم و رحمه الله و برکاته" کافی است؟ 2- آیا در رکعت های سه و چهار به جای 3 بار گفتن " سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر " تنها 1 بار گفتن این ذکر کافی است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی تا بحال در اثر جهل به حکم در رکعت اوّل و دوّم خود که رکعت سوم و چهارم امام است به جای حمد و سوره تسبیحات اربعه را گفته وظیفه اش نسبت به نمازهای گذشته اش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا یک بار گفتن تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم نماز کافی است؟
- [آیت الله بهجت] کسی که در حال قیام بعد خواندن حمد و سوره یا در رکعت سوم و چهارم، بعد از تسبیحات اربعه، شک کند که آیا رکوع را به جا آورد یا نه، چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی در رکعت دوم، به جای حمد و سوره، اشتباها تسبیحات اربعه بگوید و در هنگام رفتن به رکوع متوجه شود، چه تکلیفی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اذان هیجده جمله است : (اللّه اکبر) چهار مرتبه ، (أَشْهَدُ أن لا إِلَه إِلاّ اللّه‌ُ) ، (أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهَ) ، (حَیَّ عَلَی الصَلاةِ) ، (حَیَّ عَلی الفَلاحِ) ، (حَیَّ عَلی خَیْرُ الْعَمَل) ، (اَللّه‌ُ أَکْبَرُ) ، (لا الهَ إلاَّ اللّه‌ُ) هر یک دو مرتبه . و اقامه هفده جمله است ، یعنی دو مرتبه (اَللّه‌ُ أَکْبَرُ) از اول اذان ، و یک مرتبه (لا إِلهَ إلاَّ اللّه‌ُ) از آخر آن کم می‌شود ، و بعد از گفتن (حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل) باید دو مرتبه (قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ) اضافه نمود .
- در قنوت ، هر ذکری بگوید اگرچه یک (سُبْحانَ اللّه‌ِ) باشد کافی است ، وبهتر است بگوید : (لا اِلهَ اِلاَّ اللّه‌ُ الحَلِیمُ الکَرِیمُ ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه‌ُ العَلِیُّ العَظِیمُ ، سُبْحانَ اللّه‌ِ رَبِّ السَّمواتٍ السَّبْعِ ، وَرَبِّ الاَرَضِینَ السَّبْعِ ، وَما فِیهِنَّ وَما بَیْنَهُنَّ وَرَبِّ العَرْشِ العَظِیمِ ، وَالْحَمْدُ للّه‌ِ رَبِّ العالَمِینَ) .
- مستحب است انسان بعد از نماز مقداری مشغول تعقیب یعنی : خواندن ذکر و دعا و قرآن شود ، و بهتر است پیش از آنکه از جای خود حرکت کند و وضو و غسل و تیمم او باطل شود ، رو به قبله تعقیب را بخواند . و لازم نیست تعقیب به عربی باشد ، ولی بهتر است چیزهائی را که در کتابهای دعا دستور دادهاند بخواند . و از تعقیبهائی که خیلی به آن سفارش شده است ، تسبیح حضرت زهرا سلام اللّه علیها است که باید به این ترتیب گفته شود : 34 مرتبه (اللّه اکبر) ، بعد از آن 33 مرتبه (الحمد للّه) ، بعد از آن 33 مرتبه (سبحان اللّه) ، و می‌شود سبحان اللّه را پیش از الحمد للّه گفت ، ولی بهتر است بعد از الحمد للّه گفته شود .
- در تنگی وقت باید تسبیحات اربعه را یک مرتبه بگوید ، و اگر به مقدار آن هم وقت ندارد ، کافی است یک مرتبه (سبحان اللّه) بگوید .
- مستحب است در رکعت اول ، پیش از خواندن حمد بگوید : (اَعُوذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ) . و در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر (بسم اللّه) را بلند بگوید ، و حمد و سوره را شمرده بخواند ، و در آخر هر آیه وقف کند ، یعنی آن را به آیه بعد نچسباند ، و در حال خواندن حمد و سوره به معنای آیه توجّه داشته باشد ، و اگر نماز را به جماعت میخواند ، بعد از تمام شدن حمد امام ، و اگر فرادی میخواند ، بعد از آنکه حمد خودش تمام شد ، بگوید (الحَمْدُ للّه‌ِ رَبّ الْعالَمِینَ) ، و بعد از خواندن سوره (قل هو اللّه احد) ، یک یا دو یا سه مرتبه (کَذلِکَ اللّه‌ُ رَبِّی) یا (کَذلِکَ اللّه‌ُ رَبُّنا) بگوید ، و بعد از خواندن سوره کمی صبر کند ، بعد تکبیر پیش از رکوع را بگوید ، یا قنوت را بخواند .
- مستحب است مسافر بعد از هر نماز شکسته ، سی مرتبه بگوید : (سُبْحانَ اللّه‌ِ وَالْحَمْدُ للّه‌ِ وَلا اِلهَ اِلاَّ اللّه‌ُ وَاللّهُ اَکْبَرُ) و این ذکر گر چه در تعقیب هر نماز واجب مستحب است ولی در این مورد بیشتر سفارش شده است ، بلکه بهتر است این مورد شصت مرتبه بگوید .
- کسی که نمیتواند تسبیحات را یاد بگیرد یا درست بخواند ، باید در رکعت سوم و چهارم حمد بخواند .
- در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات ، استغفار کند ، مثلاً بگوید : (اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّی وَاَتُوبُ اِلَیْهِ) یا بگوید : (اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی) ، و اگر نمازگزار پیش از استغفار و خم شدن برای رکوع ، شک کند که حمد یا تسبیحات را خوانده یا نه ، باید حمد یا تسبیحات را بخواند . و اگر در حال گفتن استغفار یا بعد از آن شک کند ، باز هم بنابر احتیاط واجب باید حمد یا تسبیحات را بخواند .
- کسی که عادت دارد در رکعت سوم و چهارم تسبیحات بخواند ، اگر از عادت خود غفلت نماید و به قصد اداء وظیفه مشغول خواندن حمد شود ، کفایت میکند ، و لازم نیست دوباره حمد یا تسبیحات را بخواند .
- اگر در رکعت سوم یا چهارم میخواست حمد بخواند تسبیحات به زبانش آمد ، یا میخواست تسبیحات بخواند حمد به زبانش آمد ، چنانچه به کلی خالی از قصد نماز بوده حتی در ضمیر ناخود آگاه باید آن را رها کند و دوباره حمد ، یا تسبیحات را بخواند ، ولی اگر خالی از قصد نبوده مثل آنکه عادتش خواندن چیزی بوده که به زبانش آمده ، می‌تواند همان را تمام کند ، و نمازش صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] نمازگزار می‌تواند در رکعت سوم و چهارم نماز، فقط سوره حمد بخواند و یا یک مرتبه (تسبیحات اربعه) را بگوید، یعنی بگوید: (سُبْحانَ اللّه‌ِ وَالْحَمْدُ للّه‌ِ وَلا إلهَ إلاَّ اللّه‌ُ وَاللّهُ أَکْبَرُ) و احتیاط مستحب آن است که کمتر از سه مرتبه نگوید و می‌تواند در یک رکعت، حمد و در رکعت دیگر، تسبیحات را بگوید.
- [آیت الله بهجت] در رکعت سوم و چهارم نماز می‌تواند فقط یک حمد بخواند، یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید؛ یعنی سه مرتبه بگوید: (سُبحانَ اللّه وَ الْحَمدُ للّه وَ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه وَ اللّه اَکبَر). و اگر یک مرتبه هم تسبیحات اربعه را بگوید بنابر اقوی کافی است، ولی سه مرتبه فضیلت بیشتر دارد و موافق احتیاط است؛ و می‌تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله سبحانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند، یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید. یعنی سه مرتبه بگوید سُبْحانَ اللهِ و الحَمْدُ للّه‌ِ و لا إلهَ إلاّ اللهُ و اللهُ أکْبَر و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بخواند و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می‌تواند فقط یک حمد بخواند، یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید؛ یعنی یک مرتبه بگوید: (سُبْحانَ اللَّهِ و الحَمْدُ للَّهِ ولا إله إلّا اللَّه و اللَّه أکبر) و احتیاط مستحب آن است که سه مرتبه بگوید و می‌تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر و اگر یک مرتبه هم تسبیحات اربعه بگوید کافی است و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند .
- [آیت الله علوی گرگانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می‌تواند فقط یک حمد بخواند، یا بنابر احتیاط مستحبّ سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید، که سه مرتبه بگوید: )سُبْحانَ اللّه‌ِ وَالحَمْدُ لِلّهِ وَلا اًّلهَ اًّلاّ اللّه‌ُ وَاللّهُ أکْبَر(، اگرچه یک مرتبه کافی است و می‌تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر آن است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رکعت سوم و چهارم نمازهای سه رکعتی و چهار رکعتی مخیر است که حمد بخواند (بدون سوره) یا سه مرتبه تسبیحات اربعه یعنی (سبْحان الله و الْحمْد لله و لا اله إلا الله و الله اکْبر) بگوید، بلکه یک مرتبه نیز کافی است و مانعی ندارد در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند؛ یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید؛ یعنی یک مرتبه بگوید: سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الا اللّه و اللّه اکبر و بهتر آن است که سه مرتبه بگوید و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید. و در نماز فرادی بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند. و برای ماموم در نمازهای جَهریه احوط لزومی اختیار تسبیحات است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند یا سه مرتبه تسبیحات اربعه بگوید یعنی سه مرتبه بگوید سُبْحانَ اللهِ وَالْحَمْدُللهِ وَلااِلهَ اِلاّاللهُ وَاللهُ اَکْبَرَ و احتیاط واجب آن است که سه مرتبه تسبیحات اربعه را بگوید و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] در رکعت سوم و چهارم نماز می تواند فقط یک حمد بخواند یا یک مرتبه تسبیحات اربعه بگوید یعنی یک مرتبه بگوید سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر و بهتر ان است که سه مرتبه بگوید و می تواند در یک رکعت حمد و در رکعت دیگر تسبیحات بگوید و بهتر است در هر دو رکعت تسبیحات بخواند