دریا
توده ی بسیار بزرگى از آب را دریا می گویند. از آن در باب هاى طهارت، خمس، حج، تجارت، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن رفته است.
اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن (18) نخود طلا یا بیشتر باشد ، باید خمس آن را بدهد ؛ بلکه چنانچه از روی آب ، یا از کنار دریا بدست آورد ، باز هم همین حکم را دارد .
عنوان مسئله:
اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن (18) نخود طلا یا بیشتر باشد ، باید خمس آن را بدهد ؛ بلکه چنانچه از روی آب ، یا از کنار دریا بدست آورد ، باز هم همین حکم را دارد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که تا بحال خمس نداده است واولین بار به عمره مفرده می رود می تواند از مصارف عمره خمس بدهد وبعداً حساب کامل را بکند یا نه؟
- من سال گذشته مقداری طلا خریدم وآن را برای پوشیدن در اختیار مادرم گذاشتم وقرار شد در هنگام نیاز آنها را به من پس بدهد . با توجه به اینکه بنده هنوز تحت تکفل پدرم می باشم واین اموال هدیه بوده اند آیا بر آنها خمس تعلق می گیرد ؟
- من سال گذشته مقداری طلا خریدم و آن را برای پوشیدن در اختیار مادرم گذاشتم و قرار شد در هنگام نیاز آنها را به من پس بدهد . با توجه به اینکه بنده هنوز تحت تکفل پدرم می باشم و این اموال هدیه بوده اند آیا بر آنها خمس تعلق می گیرد ؟
- اگر جنسی را بخرد که به آن خمس یا زکات تعلق گرفته باشد در این صورت باید به مقداری بخرد که بمقدار آن حقوق نزد بایع بماند یا اگر تمام را خرید با احتمال اینکه او حقوق را می دهد کفایت می کند یا اگر تمام را خرید و احتمال دادن آن بعد از بیع بدهد کافی است و یا اگر تمام را خرید و علم داشت اورا پرداخته نکرده و نمی کند ، حکم او در این صورت چیست ؟
- اگر جنسی را بخرد که به آن خمس یا زکات تعلق گرفته باشد در این صورت باید به مقداری بخرد که بمقدار آن حقوق نزد بایع بماند یا اگر تمام را خرید با احتمال اینکه او حقوق را می دهد کفایت می کند یا اگر تمام را خرید و احتمال دادن آن بعد از بیع بدهد کافی است و یا اگر تمام را خرید و علم داشت اورا پرداخته نکرده و نمی کند ، حکم او در این صورت چیست ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] شخصی با پول خمس داده شده، مقداری طلا خریده، و سرمایه قرارداده است؛ پس از چند سال در اثر تورم و افزایش قیمت طلا، سرمایه او هم اضافه شده است. خمس مقدار زیادی قیمت طلاها را چگونه باید محاسبه نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زمینهای موروثی که متعلّق خمس نیست، اگر قیمت آن بالا رود، آیا ترقی قیمت آن خمس دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حجم سرمایه ثابت باشد ولی قیمت آن بر اثر تورّم افزایش پیدا کند مثلاً موجودی فلان زرگر، ده کیلو طلا بوده و الآن هم همان اندازه است ولی قیمت طلا افزوده شده، آیا قیمت افزوده شده خمس دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] خمس سکّه های طلا که قیمت آنها همیشه در حال تغییر است، چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا این درست است که اگر شارب در آب فرو رود نوشیدن آن حرام است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی را آب دریا برده است، حکم نماز میّت او چگونه است و اگر در یک نقطه خاص فرو رفته باشد، حکمش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر مقداری طلا و زیورآلات را شوهر برای زن خریداری کرده باشد، در حالی که حساب سال ندارد و خمس آن ها را نیز نمی دهد. آیا بر زن واجب است خمس آن ها را بدهد؟
- [سایر] کسی که تمام بدنش زیر آب است، آیا میتواند نیت غسل ارتماسی کند یا اینکه باید از آب بیرون آید و بعد در آب فرو رود؟
- [آیت الله خوئی] زنی وصیت کرده بابت ثلث، طلای زینت او را به مصرفی برسانند، ترقی قیمت طلا، خمس دارد یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا سهم امام 7، سهم سادات، زکات، ردّ مظالم، کفّارات و سایر چیزهائی که باید بدست مجتهد برسد پس از رسیدن به دست او، میتواند قرض بدهد یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بواسطه غوّاصی یعنی فرو رفتن در دریا لؤلؤ و مرجان ، یا جواهر دیگری بیرون آورد ، روئیدنی باشد یا معدنی ، چنانچه قیمت آن به (18) نخود طلا برسد باید خمس آن را بدهد ، چه در یک دفعه آن را از دریا بیرون آورده باشد یا در چند دفعه ، البته به شرطی که فاصله میان هر دفعه و دفعه دیگر زیاد نباشد ، و اگر فاصله بین دو دفعه زیاد باشد ، مثل آنکه در دو فصل غوّاصی کند ، چنانچه هر کدام به قیمت (18) نخود طلا نرسد واجب نیست خمس آن را بدهد . و همچنین اگر قسمت هر یک از افراد شرکت کننده در غوص به قیمت (18) نخود طلا نرسد ، واجب نیست خمس آن را بدهد .
- اگر بدون فرو رفتن در دریا بوسیله اسبابی جواهر بیرون آورد ، بنابر احتیاط خمس آن واجب است . ولی اگر از روی آب دریا ، یا از کنار دریا جواهر بگیرد ، در صورتی باید خمس آن را بدهد که آنچه را بدست آورده به تنهائی ، یا با منفعتهای دیگر کسب او ، از مخارج سالش زیادتر باشد .
- اگر انسان بدون قصد اینکه چیزی از دریا بیرون آورد ، در دریا فرو رود واتفاقاً جواهری بدستش آید و قصد تملک آن را نماید ، باید خمس آن را بدهد ، بلکه احتیاط واجب آن است که در هر حال خمس آن را بدهد .
- طلا دو نصاب دارد : نصاب اول : بیست مثقال شرعی است که هر مثقال آن (18) نخود است ، پس وقتی که طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال معمولی است برسد ، اگر شرایط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد ، انسان باید یک چهلم آن را که نُه نخود می‌شود از بابت زکات بدهد ، و اگر به این مقدار نرسد ، زکات آن واجب نیست. نصاب دوم : چهار مثقال شرعی است که سه مثقال معمولی می‌شود ، یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود ، باید زکات تمام (18) مثقال را از قرار یک چهلم بدهد ، و اگر کمتر از سه مثقال اضافه شود ، فقط باید زکات (15) مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد ، و همچنین است هر چه بالا رود ، یعنی اگر سه مثقال اضافه شود باید زکات تمام آنها را بدهد ، و اگر کمتر اضافه شود ، مقداری که اضافه شده زکات ندارد. نصاب نقره
- اگر انسان در دریا فرو رود و حیوانی را بیرون آورد ، و در شکم آن جواهری پیدا کند ، چنانچه آن حیوان مانند صدف باشد که نوعاً در شکمش جواهر است ، اگر به حد نصاب برسد باید خمس آن را بدهد ، و اگر اتفاقاً جواهر بلعیده باشد ، احتیاط لازم آن است که هر چند به حد نصاب نرسیده باشد ، خمس آن را بدهد .
- اگر کسی چیزی را بخرد و از پول خمس نداده که سال بر آن گذشته قیمت آن را بپردازد و قیمت آن بالا رود ، چنانچه آن را برای آن نخریده که قیمتش بالا رود و بفروشد ، مثلاً زمینی را برای زراعت خریده است ، باید خمس قیمتی را که پرداخته است بدهد ، و اگر مثلاً پول خمس نداده را به فروشنده داده و به او گفته این ملک را با این پول میخرم ، باید خمس مقداری را که آن ملک فعلاً ارزش دارد بدهد .
- اگر در رودخانههای بزرگ ، مانند دجله و فرات ، فرو رود و جواهری بیرون آورد ، باید خمس آن را بدهد .
- اگر غیر آب چیز دیگری را در دهان ببرد و بی اختیار فرو رود ، یا آب داخل بینی کند و بی اختیار فرو رود ، قضا بر او واجب نیست .
- در هفت چیز خمس واجب می‌شود : اول : منفعت کسب . دوم : معدن . سوم : گنج . چهارم : مال حلال مخلوط به حرام . پنجم : جواهری که بواسطه غواصی یعنی فرو رفتن در دریا بدست میآید . ششم : غنیمت جنگ . هفتم : بنابر مشهور زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد . واحکام اینها مفصلاً گفته خواهد شد . 1 منفعت کسب :
- اگر قیمت جنسی که برای تجارت خریده بالا رود و به امید اینکه قیمت آن بالاتر رود ، تا بعد از تمام شدن سال آن را نفروشد و قیمتش پائین آید ، خمس مقداری که بالا رفته بنابر احتیاط بر او واجب است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خُمس آن را بدهد و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا نیز نرسد، بنابر احتیاط واجب باید خمُس آن را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، بنابر احتیاط باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، بنا بر احتیاط خمس آن واجب است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در آب فرو رور و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد ، باید خمس آن را بدهد . و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا بدست آورد ، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد در صورتی که این کار کسبش باشد و به تنهائی یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید ، باید خمس آن را بدهد .
- [امام خمینی] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد باید خمس آن را بدهد و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد در صورتی که این کار کسبش باشد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد، و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا بهدست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد، در صورتی که این کار کسبش باشد و بهتنهایی یا با منفعتهای دیگر از مخارج سالش زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد که قیمت آن 18 نخود طلا یا بیشتر باشد، باید خمس آن را بدهد، و چنانچه از روی آب یا از کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به مقدار 18 نخود طلا برسد، بنابر احتیاط همین حکم را دارد، بلکه اگر به مقدار نصاب هم نرسد، بنابر احتیاط خمس آن را بدون استثناء مؤونه سال بپردازد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در اب فرو رود و مقداری عنبر بیرون اورد که قیمت ان هیجده نخود طلای مسکوک یا بیشتر باشد باید خمس ان را بدهد و چنانچه از روی اب یا از کنار دریا به دست اورد اگر چه قیمت ان به مقدار هیجده نخود طلا هم نرسد بنابر احتیاط خمس ان واجب است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیله اسبابی جواهر بیرون آورد و بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده قیمت آن به (18) نخود طلا برسد بنابر احتیاط مستحب خمس آن را بدهد، ولی اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر بگیرد، در صورتی باید خمس آن را بدهد که از مخارج سالش زیاد بیاید.
- [آیت الله سبحانی] اگر بدون فرو رفتن در دریا به وسیله اسبابی جواهر بیرون آورد و بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده قیمت آن به 18 نخود طلا برسد، بنابر احتیاط خمس آن واجب است. و همین گونه است اگر از روی آب دریا یا از کنار دریا جواهر بگیرد; باید خمس آن را بدهد.