فراموشی
نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.
اگر در جائی که باید نماز را بلند خواند ، عمداً بلند بخواند ، نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مساله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده ، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند .
عنوان مسئله:
اگر در جائی که باید نماز را بلند خواند ، عمداً بلند بخواند ، نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مساله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده ، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روز جمعه نمازش را فرادی می خواند آیا مستحبّ است حمد و سوره را بلند بخواند؟ و همچنین امام جماعت در روز جمعه که نماز را به جماعت می خواند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا باید حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه را بلند خواند؟
- [آیت الله بهجت] آیا در خواندن قضای نمازهای ظهر و عصر، می توان حمد و سوره را بلند خواند؟ یا در قضای نمازهای جهریه حمد و سوره را می توان آهسته خواند؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی بعد از نماز ظهر ملتفت شود که حمد و سوره را بلند خوانده است، آیا باید دوباره نمازش را اعاده کند؟
- [آیت الله خامنه ای] بلند خواندن قرائت حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا در خواندن نماز آیات، پس از تمام شدن هر سوره، باید حمد را دوباره خواند؟
- [آیت الله خامنه ای] در نمازهایی که حمد و سوره در آنها باید بلند خوانده شود اگر در نماز جماعت در رکعت آخر به امام ملحق شویم آیا پس از ایستادن برای رکعت دوم باید حمد و سوره را بلند بخوانیم؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی به جای تسبیحات اربعه حمد و سوره را بخواند آیا نمازش باطل می شود؟
- [آیت الله بهجت] مأمومی که در رکعت سوم نماز مغرب و عشا به امام اقتدا می کند و تکلیفش خواندن حمد و سوره است، آیا باید بلند بخواند یا آهسته؟
- [آیت الله سیستانی] در نماز احتیاط بعد از خواندن حمد، سوره نیز باید خوانده شود یانه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی در خواندن حمد و سوره بیشتر از معمول صدایش را بلند کند ، مثل آنکه آنها را با فریاد بخواند ، نمازش باطل است .
- اگر ماموم سهواً حمد و سوره بخواند ، یا خیال کند صضدائی را که می شنود صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده ، نمازش صحیح است .
- اگر عمداً سوره را پیش از حمد بخواند ، نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پیش از حمد بخواند و در بین آن یادش بیاید ، باید سوره را رها کند و بعد از خواندن حمد سوره را از اول بخواند .
- اگر به خیال اینکه امام در کعت اول یا دوم است ، حمد و سوره نخواند و بعد از رکوع بفهمد که در رکعت سوم یا چهارم بوده ، نمازش صحیح است . ولی اگر پیش از رکوع بفهمد ، باید حمد و سوره را بخواند و. اگر وقت ندارد ،فقط حمد را بخواند و در رکوع یا سجده خود را به امام برساند .
- اگر در دو رکعت اول نماز به خیال اینکه دو رکعت آخر است تسبیحات بگوید ، چنانچه پیش از رکوع بفهمد ، باید حمد و سوره را بخواند و اگر در رکوع بفهمد ، نمازش صحیح است .
- اگر پیش از آنکه برای رکوع خم شود ، بفهمد که حمد و سوره را نخوانده ، باید بخواند و اگر بفهمد سوره را نخوانده ، باید فقط سوره را بخواند ، ولی اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده ، باید اول حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند ،و نیز اگر خم شود و پیش از آنکه به رکوع برسد ، بفهمد حمد و سوره ، یا سورة تنها ، یا حمد تنها را نخوانده ، باید بایستد و به همین دستور عمل نماید .
- اگر ماموم به واسطة عذری بعد از حمد و سورة امم نیت فردای کند لازم نیست حود و سوره را بخواند ، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید ، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند .
- نماز جمعه دو رکعت است وکیفیّت آن مانند نماز صبح است . و مستحبّ است که حمد وسوره با صدای بلند خوانده شود و در رکعت اوّل بعد از حمد ، سوره جمعه و در رکعت دوّم ، سوره منافقون را قرائت نمایند .
- مستحب است در رکعت اول ، پیش از خواندن حمد بگوید اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر ( بسم الله ) را بلند بگوید و حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آیه وقفکند ، یعنی آن را به آیة بعد بچسباند ، و در حال خواندن حمد و سوره به معنای آیه توجه داشته باشد . اگر نماز را به جماعت می خواند ، بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادی می خواند ، بعد از آنکه حمد خودش تمام شد ، بگوید الحمدلله رب العالمین . بعد از خواندن سورة قل هو الله احد یک یا دو سه مرتبه کذلک الله ربی یا سه مرتبه کذلک الله ربنا بگوید ، بعد از خواندن سوره کمی صبر کند بعد تکبیر پیش از رکوع را بگوید یا قنوت را بخواند .
- اگر حمد و سوره با یکی از آنها را فراموش کند و بعد از رسیدن به رکوع بفهمد ، نمازش صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در جائی که باید نماز را بلند خواند عمداً آهسته بخواند یا در جائی که باید آهسته خواند عمداً بلند بخواند نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [امام خمینی] اگر در جایی که باید نماز را بلند خواند عمداً آهسته بخواند، یا در جایی که باید آهسته خواند عمداً بلند بخواند، نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله سبحانی] اگر در جایی که باید نماز را بلند بخواند عمداً آهسته بخواند، یا در جایی که باید آهسته خواند عمداً بلند بخواند، نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده; لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نمازگزار در جایی که باید نماز را بلند خواند، عمدا آهسته بخواند یا در جایی که باید آهسته خواند، عمدا بلند بخواند، نماز او باطل است؛ ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد، صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره نیز بفهمد که اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر در جایی که باید نماز را بلند بخواند عمداً آهسته بخواند، یا در جایی که باید آهسته بخواند عمداً بلند بخواند، نمازش باطل است. ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مساله باشد، صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در جایی که باید نماز را بلند بخواند، عمداً آهسته بخواند، یا در جایی که باید آهسته بخواند، عمداً بلند بخواند نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در جایی که باید نماز را بلند بخواند عمدا اهسته بخواند یا در جایی که باید اهسته بخواند عمدا بلند بخواند نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مساله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در جایی که باید نماز را بلند بخواند، عمداً آهسته بخواند یا در جایی که باید آهسته بخواند، عمداً بلند بخواند، نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در جائی که باید نماز را بلند بخواند؛ عمدا آهسته بخواند؛ یا در جائی که باید آهسته بخواند؛ عمدا بلند بخواند؛ نمازش باطل است؛ ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده؛ لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر در جائی که باید نماز را بلند بخواند عمداً آهسته بخواند ، یا در جائی که باید آهسته بخواند عمداً بلند بخواند بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است . ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد ، صحیح است . و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده ، لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند .