گاو دو نصاب دارد : نصاب اوّل آن سی تا است که وقتی شمارة گاو به سی رسید، اگر شرائطی را که گفته شد داشته باشد ، انسان باید یک گوساله ای که داخل سال دوَم شده از بابت زکوه بدهد .
ونصاب دوّم آن چهل است وزکوه آن ، یک گوساله مادهای که داخل سال سوَم شده باشد و زکوه ما بین سی و چهل واجب نیست ، مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد ، فقط باید زکوه سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده ؛ فقط باید زکوه چهلتای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید ؛ چون دو برابر نصاب اوّل را دبرد ، باید دو گوساله ای که داخل سال دوّم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود ، باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید و زکوه آن را به دستوری که گفته شد بدهد ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ؛ یا بگر چیزی باقی می ماند از نه تا بیشتر نباشد ، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد ، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکوه سی تا و برای چهل تای آن زکوه چهل تا را بدهد ، چون اگر به حساب سی تا حساب کند ، ده تا زکوه نداده می ماند .
نصاب گوسفند
- شتر دوازده نصاب دارد : اوّل : پنج شتر و زکوه آن یک گوسفنداست و تا شمارة شتر به این مقدار نرسد زکوه ندارد. دوّم : ده شتر و زکوه آن دو گوسفند است . سوّم : پانزده شتر و زکوه آن سه گوسفند است . چهارم : بیست شتر و زکوه آن چهار گوسفند است . پنجم : بیست و پنج شتر و زکوه آن پنج گوسفند است . ششم : بیست و شش شتر و زکوه آن یک شتر است که داخل سال دوّم شده باشد . هفتم : سی و شش شتر و زکوه آن یک ستر است که داخل سال سوّم شده باشد . هشتم : چهل و شش شتر و زکوه آن یک شتر است که داخل سال چهارم شده باشد . نهم : شصت و یک شتر و زکوه آن یک شتر است که داخل سال پنجم شده باشد . دهم : هفتاد و شش شتر و زکوه آن دو شتر است که داخل سال سوّم شده باشد . یازدهم : نود و یک شتر و زکوه آن دو شتر است که داخل سال چهارم شده باشد . دوازدهم : صد و بیست و یک شتر و بالاتر از آن است که باید یا چهل تا چهل تا حساب کند و برای هر چهل تا یک شتری بدهد که داخل سال سوَم شده باشد ، یا پنجاه تا پنجاه تا حساب کند و برای هر پنجاه تا یک شتر ی بدهد که داخل سال چهارم شده باشد و یا با چهل و پنجاه حساب کند . ولی در هر صورت باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ، یااگر چیزی باقی می ماند ، از نه تا بیشتر نباشد ، مثلأ اگر 140 شتر دارد ؛ باید برای صد تا دو شتری که داخل سال چهارم شده و برای چهل تا یک شتر ماده ای که داخل سال سوم شده باشد .
- کسی که باید زکوه گاو و گوسفند و شتر را بدهد ، اگر زکوه آنها را از مال دیگرش بدهد ؛ تا وقتی شمارة آنها از نصاب کم نشده ، همه سال باید زکوه را بدهد و اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اوّل کمتر شوند ؛ زکوه بر او واجب نیست مثلاً کسی که چهل گوسفند دارد ، اگر از مال دیکرش زکوه آنها را بدهد تا وقتی که گوسفند های او از چهل کم نشده ، همه ساله باید یک گوسفند بدهد و اگر ازخود آنها بدهد ، تا وقتی به چهل نرسیده ، زکوه براو واجب نیست . مصرف زکوه
- زکوه ما بین دو نصاب واجب نیست . پس اگر شمارة گوسفندهای کسی از نصاب اوَل که چهل است بیشترباشد تا به نصاب دوّم که صدو بیست و یک است نرسیده ، فقط باید زکوه چهل تای ان را بدهد و زیادی آن زکوه بدارد و همچنین است در نصابهای بعد .
- زکوه شتر و گاو و گوسفند غیر از شرطهائی که گفته شد دو شرط دیگر دارد : اوّل : آنکه حیوان در تمام سال بیکار باشد ولی اگر در تمام سال یک هفته هم کار کرده باشد ، بنابر احتیاط زکوه آن واجب است . دوّم : آنکه در تمام سال از علف بیابان بچرد ، پس اگر تمام سال یا مقداری از آن را از علف چیده شده ، یا از زراعتی که ملک مالک یا ملک کس دیگر است بچرد زکوه بدارد . ولی اگردرتمام سال یک هفته هم ازعلف مالک بخورد ،بنابراحتیاط زکوه آن واجب می باشد و اگر انسان برای شتر و گاو و گوسفند خود چراگاهی را که کسی نکاشته بخرد ؛ یا اجاره کند ، یا برای چراندن در ان باج بدهد ، باید زکوه را بدهد . نصاب شتر
- اگر انسان در چند شهر که فصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوة آنها در یک وقت بدست نمی آید ، گندم یا جو یا خرما یا انگور داشته باشد و همة آنها محصول یک سال حساب شود ؛ چنانچه چیزی که اوَل می رسد به اندازة نصاب یعنی 288 من و 45 مثقال کم ، باشد ، باید زکوه آن را موقعی که می رسد بدهد و زکوه بقیَه را هر وقت بدست می آید ادا نماید و اگر آنچه اوَل می رسد به اندازة نصاب نباشد ، در این صورت اگر یقین دارد اینکه اکنون بدست آمده است با آنچه که بعدأ بدست می آید به اندازة نصاب می شود باز هم بعد از تعلَق زکوه به بقیَه واجب است زکوه آنچه را که رسیده همان وقت و زکوه بقیَه را مقعی که می رسد بدهد و اگر یقین ندارد که همة آنها به اندازة نصاب شود ، صبر می کند تا بقیَة آن برسد ؛ پس اگر روی هم به مقدار نصاب شود ، زکات آن واجب است و اگر به مقدار نصاب نشود ، زکوه آن واجب نیست .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گاو دو نصاب دارد: نصاب اوّل آن 30 رأس است که وقتی شماره گاو به سی رسید، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد، انسان باید یک گوساله ای که داخل سال دوّم شده از بابت زکات بدهد. و نصاب دوّم آن، چهل است و زکات آن یک گوساله مادّه ای است که داخل سال سوّم شده باشد. و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست مثلا کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد، و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوساله ای که داخل سال دوّم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود، باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید و زکات آن را بدستوری که گفته شده بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی می ماند از نُه تا بیشتر نباشد، مثلا اگر هفتاد گاو دارد، باید بحساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکات سی تا و برای چهل تای آن زکات چهل تا را بدهد چون اگر با سی تا حساب کند، ده تا زکات نداده باقی می ماند.
- [آیت الله وحید خراسانی] گاو دو نصاب دارد نصاب اول ان سی تا است که وقتی شماره گاو به سی رسید اگر شرایطی را که گذشت داشته باشد باید یک گوساله ای که داخل سال دوم شده از بابت زکات بدهد و بنابر احتیاط واجب ان گوساله نر باشد و همچنین است در هر موردی که باید گوساله داخل شده در سال دوم را بدهد مگر در صورتی که شماره گاو به نود برسد که بنابر احتیاط واجب سه گوساله ماده که داخل سال دوم شده باشد بدهد نصاب دوم ان چهل است و زکات ان یک گوساله ماده ای است که داخل سال سوم شده باشد و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست مثلا کسی که سی و نه گاو دارد فقط باید زکات سی تای انها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده فقط باید زکات چهل تای ان را بدهد و بعد از ان که به شصت رسید چون دو برابر نصاب اول را دارد باید دو گوساله ای که داخل سال دوم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا سی و چهل حساب نماید و زکات ان را به دستوری که گذشت بدهد ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند یا اگر چیزی باقی می ماند از نه تا بیشتر نباشد مثلا اگر هفتاد گاو دارد باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای ان زکات سی تا و برای چهل تای ان زکات چهل تا را بدهد چون اگر به حساب سی تا حساب کند ده تا زکات نداده می ماند
- [آیت الله شبیری زنجانی] گاو دو نصاب دارد: نصاب اوّل: سی تاست که وقتی شماره گاو به سی رسید، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد باید یک گوسالهای که داخل سال دوّم شده، از بابت زکات بدهد. نصاب دوم: چهل است و زکات آن یک گوساله مادهایست که داخل سال سوم شده باشد و زکات مابین سی و چهل واجب نیست، مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوسالهای که داخل سال دوم شده بدهد و همچنین هرچه بالا رود، باید یا سی تا سی تا حساب کند، یا چهل تا چهل تا، یا با سی و چهل حساب نماید و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند به ده نرسد، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکات سی تا و برای چهل تای آن زکات چهل تا را بدهد، چون اگر همه را به حساب سی تا حساب کند، ده گاو زکات نداده میماند.
- [آیت الله بروجردی] گاو دو نصاب دارد:نصاب اوّل آن سی تاست که وقتی شمارهی گاو به سی رسید، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد انسان باید یک گوسالهای که داخل سال دوم شده از بابت زکات بدهد.و نصاب دوم آن، چهل است و زکات آن یک گوسالهی مادّهایست که داخل سال سوم شده باشد و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست، مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوسالهای که داخل سال دوم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود، باید یا سی تا سی تا حساب کند، یا چهل تا چهل تا، یا با سی و چهل حساب نماید و زکات آن را به دستوری که گفته شده بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند از نُه تا بیشتر نباشد، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکات سی تا و برای چهل تای آن زکات چهل تا را بدهد، چون اگر به حساب سی تا حساب کند، ده تا زکات نداده باقی میماند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . گاو دو نصاب دارد: نصاب اول: آن سی تا است که وقتی شماره گاو به سی رسید اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد، باید یک گوساله ای که داخل سال دوم شده از بابت زکات بدهد و احتیاط لازم این است که گوساله نر باشد. نصاب دوم: آن چهل است و زکات آن یک گوساله ماده ای است که داخل سال سوم شده باشد و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست. مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد. و بعد از آن که به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اول را دارد، باید دو گوساله ای که داخل سال دوم شده اند بدهد. و هم چنین هر چه بالا رود باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد. ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی می ماند از نه تا بیشتر نباشد، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکات سی تا و برای چهل تای آن زکات چهل تا را بدهد، چون اگر به حساب سی تا حساب کند، ده تا زکات نداده می ماند. ولی در جایی که رعایت این جهت ممکن نیست، مثل آن که پنجاه گاو داشته باشد احتیاط آن است که چهل را بگیرد اگر چه بازهم ده تا زیاد می آید.
- [آیت الله سیستانی] گاو دو نصاب دارد : نصاب اول : سی تا است که وقتی شماره گاو به سی رسید ، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد ، باید یک گوسالهای که داخل سال دوم شده از بابت زکات بدهد ، و احتیاط واجب آن است که گوساله نر باشد . نصاب دوم : چهل است ، و زکات آن یک گوساله مادهای است که داخل سال سوم شده باشد ، و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست ، مثلاً کسی که سی و نُه گاو دارد ، فقط باید زکات سی گاو را بدهد ، و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده ، فقط باید زکات چهل گاو را بدهد ، و بعد از آنکه به شصت رسید چون دو برابر نصاب اول را دارد ، باید دو گوسالهای که داخل سال دوم شده بدهد ، و همچنین هر چه بالا رود باید یا بر اساس عدد سی ، یا چهل ، یا هر دو حساب کند و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد ، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ، یا اگر چیزی باقی میماند از نُه تا بیشتر نباشد ، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد ، باید به حساب سی و چهل حساب کند ، چون اگر فقط بر اساس عددی حساب کند ، ده گاو زکات نداده میماند ، و در بعضی موارد مانند صد و بیست مخیر است . نصاب گوسفند :
- [آیت الله اردبیلی] گاو دو نصاب دارد: اوّل: (سی رأس) است که اگر شرایط دیگر وجود داشته باشد؛ زکات آن یک گوساله است که داخل سال دوم شده باشد و بنابر احتیاط واجب باید نر باشد. دوم: (چهل رأس) و زکات آن یک گوساله ماده است که داخل سال سوم شده باشد و زکات ما بین سی و چهل واجب نیست، مثلاً کسی که سی و نُه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت رأس نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رأس رسید، چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوساله که داخل سال دوم شده باشند بدهد و همچنین هرچه بالا رود باید (سی تا سی تا) یا (چهل تا چهل تا) یا با (سی و چهل) حساب نماید و زکات آنها را به دستوری که گفته شد بدهد؛ ولی باید به گونهای حساب کند که چیزی باقی نماند یا اگر چیزی باقی میماند از نُه تا بیشتر نباشد؛ مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب (سی و چهل) حساب کند و برای سی رأس آن زکات سی رأس و برای چهل رأس آن زکاتِ چهل رأس را بدهد؛ چون اگر به حساب سی تا حساب کند، ده رأس گاو، زکات نداده میماند.
- [آیت الله بهجت] زکات مابین سی و چهل گاو واجب نیست، مثلاً کسی که 39 گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد، و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد، تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد و بعد از آنکه به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اول را دارد، باید دو گوساله که داخل سال دوم شده باشند زکات بدهد، و همچنین هرچه بالا رود باید یا سی تا، سی تا، حساب کند یا چهل تا، چهل تا، یا با سی و چهل حساب کند و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند از نُه تا بیشتر نباشد؛ مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن، زکات سی تا، و برای چهل تای آن، زکات چهل تا را بدهد، چون اگر تنها با روش سی تایی، حساب کند، ده گاو زکات نداده باقی میماند. نصاب گوسفند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . گاو دو نصاب دارد: نصاب اول آن سی تا است که وقتی شماره گاو به سی رسید، اگر شرایطی را که گفته شد داشته باشد، باید یک گوسالهای که داخل سال دوم شده از بابت زکات بدهد، و احتیاط لازم این است که گوساله نر باشد. نصاب دوم: آن چهل است و زکات آن، یک گوساله مادهای است که داخل سال سوم شده باشد، و زکات بین سی و چهل واجب نیست، مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکات سی تای آنها را بدهد، و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکات چهل تای آن را بدهد، و بعد از آن که به شصت رسید، چون دو برابر نصاب اول را دارد، باید دو گوسالهای که داخل سال دوم شدهاند بدهد، و همچنین هر چه بالا رود باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید، و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد، ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند از نه تا بیشتر نباشد، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سی و چهل حساب کند، و برای سی تای آن زکات سی تا و برای چهل تای آن زکات چهل تا را بدهد، چون اگر به حساب سی تا حساب کند، ده تا زکات نداده میماند، ولی در جایی که رعایت این جهت ممکن نیست، مثل آن که پنجاه گاو داشته باشد، احتیاط آن است که چهل را بگیرد اگر چه باز هم ده تا زیاد میآید.
- [آیت الله علوی گرگانی] گاو دو نصاب دارد: اوّل آن سیتا است، وقتی که شماره گاو به سیرسید، اگر شرائطی را که گفته شد داشته باشد، انسان باید یک گوسالهای که داخل سال دوم شده از بابت زکاْ بدهد و نصاب دوم آن چهل است و زکاْ آن یک گوساله مادهای است که داخل سال سوم شده باشد وزکاْ مابین سی وچهل واجب نیست مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد، فقط باید زکاْ سیتای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده، فقط باید زکاْ چهلتای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوسالهای که داخل سال دوم شده بدهد و همچنین هرچه بالا رود، باید یا سیتا سیتا حساب کند یا چهلتا چهلتا یا با سی وچهل حساب نماید وزکاْ آن را به دستوری که گفته شد بدهد ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی میماند از نهتا بیشتر نباشد، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد، باید به حساب سیو چهل حساب کند و برای سیتای آن زکاْ سیتا و برای چهلتای آن زکاْ چهلتا را بدهد، چون اگر به حساب سیتا حساب کند، دهتا زکاْ نداده میماند.