احرام حج
نخستین عمل از مناسک عمره و حج را احرام گویند. احرام با نیت و تلبیه و پوشیدن دو جامه احرام تحقق می‌یابد. از آن در باب حج بحث شده است.
کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد ، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود ، مثلاً کسی که در احرام حج است چون نباید صیغة عقد زناشوئی را بخواند ، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود .
عنوان مسئله:
کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد ، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود ، مثلاً کسی که در احرام حج است چون نباید صیغة عقد زناشوئی را بخواند ، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در زمان فعلی در سند ازدواج چند شرط قید کردهاند آیا این شرائط در خواندن عقد دخالت دارد یا نه و اینها شرعیت داردی فقط قانونی است؟ و اگر انسان عقد را به صورت همان مرسوم سابق بدون در نظر گرفتن شرائط عقد جاری کند و زوجین برای تنظیم سند ازدواج به دفترخانه بروند آیا شرعاً این عقد اشکال دارد یا نه؟
- زن و شوهری به علّت اینکه از این مسئله شرعی اطلاع نداشتهاند که باید قبل از خوانده شدن عقد دائم، مدّت عقد موقت تمام شود یا از طرف شوهر بخشیده شود و بعد صیغه عقد دائم جاری شود، اکنون که به این مسئله پی بردهاند، شک کردهاند و احتمال میدهند که قبل از عقد دائم خود، صیغه عقد موقت خوانده باشند و مدت آن تمام نشده صیغه عقد دائم خوانده باشند از نظر شرعی تکلیفشان چیست؟ و اگر در این میان که به این مسئله شک کردهاند بچه دار نیز شده باشند چه؟ اگر یک زمانی بخاطر آوردند که واقعاً چنین کاری کردهاند باز در آن مدّت که از ازدواج آنها میگذرد بر هم حلال بودهاند؟ و آیا خواندن دوباره عقد دائم در دوران حاملگی اشکالی ندارد؟
- آیا در اعتکاف نذری، انسان میتواند هنگام خواندن صیغه، شرط کند که اگر مانعی پیش آمد اعتکافم را رها میکنم؟
- شخصی وکیل شده و صیغه عقد نکاحی را به قصد دوام خوانده و مدّت معین نکرده است و داماد و عروس و پدر عروس هم قصدشان عقد دائمی بوده، ولی به وکیل این مطلب را نگفتهاند، آیا لازم است داماد و عروس و پدر عروس زباناً بگویند که عقد دائمی است یا لازم نمیباشد؟
- شخصی در حال احرامِ حج تمتّع یا عمره واجب و یا مفرده و یا قران و مستحب ازدواج کرده است آیا عقد خوانده شد باطل است یا نه؟ و حرام مؤبّد می‌شود یا خیر؟
- شخصی از کشور جمهوری اسلامی وارد کشوری اروپایی می‌شود و با زنی آشنا و علاقمند میشوند که با هم ازدواج کنند اما در آن کشور روحانی نیست که صیغه عقد را بخواند، دفترهایی مخصوص دارند که به آنجا مراجعه میکنند و مشخّص است که صیغه عقد خوانده نمیشود و به روش و رسومات خود عمل میکنند، آیا این شخص از نظر اسلام با آن زن عقد بسته است؟ و عقد آنها صحیح و درست است؟
- زنی که انسان عقد دائم و یا متعه کرده ولیکن دخول نشده تا زمانی که به طلاق یا بخشش مدت، جدائی واقع شده، مسلما با دخترهای این زن نمیشود ازدواج کرد، آیا با نوادههای این زن هم نمیشود ازدواج کرد؟
- ایا شرعا ازدواج موقت با زن زناکار جائز ست و در صورت جائز بودن اگر مد بی اطلاع باشد آیا شرعا میتواند قول وی را در نداشتن شوهر و عدم عده و یائسگی قبول کند و با وی ازدواج موقت نماید؟
- پسری با دختری پس از مشورت و جلسات متعدد تصمیم به ازدواج میگیرند و با رضایت پدر و مادر طرفین از یکنفر عاقد درخواست میکنند که عقد ازدواج آنها را بخواند، قبل از خواندنِ عقد، پدر پسر با این اعتقاد که چون زیاد با دختر (عروس او) و مادر دختر رفت و آمد دارند ابتداءً بخاطر آسان شدن رفت و آمدها یک صیغه به مدت 15 دقیقه بدون هیچ اقدامی (اعم از نزدیکی و...) فقط به نیّت محرم شدنِ پدر پسر با مادر دختر صیغه ازدواج موقتی بمدت 15 دقیقه این پدر با دختر ببندد و عاقد اینکار را میکند و بعد از بسته شدن صیغه و اتمام 15 دقیقه عاقد عقد ازدواجی بین دختر و پسر میبندد، حکم مسأله چیست؟
- زن و مردی که صیغه عقد موقت شده باشند و از لحاظ آمیزشی تماسهای ظاهری با هم داشته باشند و هیچگونه دخولی صورت نگرفته باشد، بعد از تمام شدن صیغه آیا آن زن باید عدّه نگه دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا شرعاً لازم است قبل از خواندن صیغه عقد دائم دختر و پسر آزمایش خون بدهند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمیتواند صیغه عقد ازدواج را به زبان عربی بخواند، آیا میتواند خودش شخصاً صیغه را به زبان دیگری بخواند هر چند که وکیل او میتواند به زبان عربی صیغه را بخواند؟
- [سایر] اگر دختر و پسری بخواهند خودشان صیغه عقد موقت بخوانند، کیفیت آن به چه شکل است؟- خواندن صیغه - صیغه عقد موقت -
- [سایر] اگر در خواندن صیغه عقد نکاح یک حرف یا بیشتر اشتباه شود، آیا عقد باطل است؟
- [آیت الله خامنه ای] برای عقد موقت اگر مرد خودش وکیل زن شود باید چگونه صیغه را قرائت کند تا صحیح باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تکرار صیغه عقد دائم به فاصله چند روز توسط دو وکیل مختلف اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا انسان بدون وجود شاهدی می تواند صیغه عقد موقت را بخواند؟ در صورت مواجه شدن با نیروهای انتظمی چگونه باید جواب دهد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر پس از جاری شدن صیغه عقد دائم معلوم شود که دختر باکره نبوده آیا عقد باطل است؟ و نیازی به خواندن صیغه طلاق است؟
- [آیت الله بهجت] در مواقعی که صیغه عقد توسط وکیل جاری می گردد، اگر او ضمن اجرای صیغه بعضی از حروف را اشتباهی به کار ببرد، آیا غلط بودن این حروف صحّت عقد را با مشکل رو به رو می کند؟
- [آیت الله بهجت] کسی که قادر به خواندن صیغه عقد به زبان عربی نباشد، در چه صورتی عقد او صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وکیل لازم نیست مرد باشد ، زن می تواند برای خواندن صیغة عقد از طرف دیگری وکیل شود .
- مُوَکِّل ، یعنی کسی که دیگری را وکیل می کند و نیز کسی که وکیل می شود ، باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند و بچّة ممیِّز هم اگر فقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرائطش بخواند ، صیغه ای که خوانده صحیح است .
- یک نفر می تواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا غیر دائم از طرف زن و مرد وکیل شود و نیز مرد می تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طور دائم یا غیر دائم عقد کند و همچنین زن می تواند از طرف مرد وکیل شود که خود را به عقد او در آورد ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفر بخوانند . دستور خواندن عقد دائم :
- اگر صیغة عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اوّل زن بگوید: زَوَّجْتُکَ نَفْسی عَلَی الصَّداقٍ الْمَعْلُومٍ (یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معیّن شده) پس از آن بدون فاصله مرد بگوید : قَبٍلْتُ التَّزْوٍیجَ ( یعنی قبول کردم این ازدواج را ) عقد صحیح است و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغة عقد را بخواند ، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید : زَوَّجْتُ مُوَکِلَّتی فاطٍمَهَ مُوَکٍلَّکَ اَحْمَدَ عَلَی الصٍداقٍ الْمَعْلُومٍ ، پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید : قَبٍلْتُ لٍمُوَکٍلی اَحْمَدْ عَلَی الصٍداقٍ صحیح می باشد . و بهتر آنست لفظی که مرد می گوید با لفظی که زن می گوید مطابق باشد ، مثلاً اگر زن زَوَجْتُ می گوید مرد هم قَبٍلْتُ التًّزْویجَ بگوید . دستور خواندن عقد غیر دائم :
- اگر کسی در حال احرام که یکی از کارهای حجّ است ، با زنی ازدواج نماید عقد او باطل است ، وچنانچه می دانسته که زن گرفتن بر او حرام است ، دیگر نمی تواند آن زن را عقد کند .
- اگر زنی کسی را وکیل کند که مثلاً ده روز او را به عقد مردی در آورد و ابتدای ده روز را معیّن نکند در صورتی که از گفتة زن معلوم شود که به وکیل اختیار کامل داده آن وکیل می تواند هر وقت که بخواهد او را ده روز به عقد آن مرد در آورد و اگر معلوم باشد که زن ، روز یا ساعت معیّنی را قصد کرده ، باید صیغه را مطابق قصد او بخواند .
- عقد ازدواج چند شرط دارد : اوّل : آن‌که اگر مرد و زن قدرت خواندن صیغة عقد بعربی را داشته باشند ، ، بعربی بخوانند ؛ ولی اگر مرد و زن نتوانند صیغه را بعربی صحیح بخوانند ؛ به هر لفظی که صیغه را بخوانند صحیح است و لازم هم نیست که وکیل بگیرند امّا باید لفظی بگویند که معنی (زَوَّجْتُ( تاآخر) وقَبِلْتُ) را بفهماند . دوّم : مرد و زن یا وکیل آنها که صیغه را می خوانند ، قصد انشاء داشته باشند ، یعنی اگر خود مرد و زن صیغه را می خوانند ، زن به گفتن ( زَوَّجْتُکَ نَفْسی ) قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد و با گفتن این لفظ پیمان زناشوئی میان خود و آن مرد ببندد و مرد به گفتن ( قَبِلْتُ التَّزْویجَ )این پیمان و زن بودن او را برای خود قبول نماید ، و اگر وکیل مرد و زن صیغه را می خوانند ، به گفتن ( زَوَّجْتُ (تا آخر) و قَبِلْتُ ) قصدشان این باشد که مرد و زنی که آنان را وکیل کرده اند ، زن و شوهر شوند و میان آنها زناشوئی برقرار شود . سوّم : کسی که صیغه را می خواند عاقل باشد ، و بنابر احتیاط مستحّب بالغ باشد چه برای خود بخواند و چه از طرف دیگری وکیل شده باشد ؛ ولی اگر نا بالغ ممیِّز ، با قصد انشاء صیغة عقد را برای دیگری وکالتاً یا فضولتاً اجرا کند و او اجازه دهد یا برای خود با اذن یا اجازه ولّی عقد کند یا بعد از بلوغ ، عقد قبل از بلوغ را ، برای خود قبول کند ، صحیح می باشد . چهارم : اگر وکیل زن و شوهر یا ولّی آنها صیغه را می خوانند ، در عقد ، زن و شوهر را معیّن کنند ، مثلاً اسم آنها را ببرند یا به آنها اشاره نمایند ، پس کسی که چند دختر دارد ، اگر به مردی بگوید زَوَجْتُکَ اِحْدی بَناتی ( یعنی زن تو نمودم یکی از دخترانم را ) و او بگوید قَبِلْتُ یعنی قبول کردم ، چون در موقع عقد ، دختر معیّن نبوده عقد باطل است . پنجم : زن و مرد با ازدواج راضی باشند ، ولی اگر زن ظاهراً به کراهت اذن دهد و معلوم باشد قلباً راضی است ، عقد صحیح است .
- اگر زنی مردی را وکیل کند که به مدّت ومبلغ معیّن اورا برای خود صیغه نماید ، چنانچه مرد او را برای عقد دائم خود در آورد یا به غیر از مدّت یا مبلغی که معیّن شده اورا صیغه کند ، وقتی آن زن فهمید ، اگر بگوید راضی هستم عقد صحیح وگرنه باطل است .
- زن و مرد تا یقین نکنند که وکیل آنها ، صیغه را خوانده است نمی توانند به یکدیگر نگاه محرمانه نمایند و گمان به اینکه وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمی کند ، ولی اگر وکیل بگوید صیغه را خوانده ام کافی است .
- اگر زنی که در حال احرام است با مردی که در حال احرام نیست ازدواج کند ، عقد او باطل است ، واگر زن می دانسته که ازدواج کردن در حال احرام حرام است ، واجب است بعداً با آن مرد ازدواج نکند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کاری را که انسان نمیتواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمیتواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حجّ است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمیتواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله سبحانی] کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشوئی را بخواند، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد یا شرعا نباید انجام دهد؛ نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود؛ مثلا کسی که در احرام حج است؛ چون نباید صیغه عقد زناشوئی را بخواند؛ نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [امام خمینی] کاری را که انسان نمیتواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمیتواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود. مثلًا کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمیتواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله سیستانی] کاری را که انسان نمیتواند انجام دهد ، یا شرعاً نباید انجام دهد ، نمیتواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود ، مثلاً کسی که در احرام حج است ، چون نباید صیغه عقد زناشوئی را بخواند ، نمیتواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود. مثلا کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله مظاهری] کاری را که انسان نمیتواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد، نمیتواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حجّ است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمیتواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعاً نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حج است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد یا شرعا نباید انجام دهد نمی تواند برای انجام ان از طرف دیگری وکیل شود مثلا کسی که در احرام حج است چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود
- [آیت الله اردبیلی] انسان نمیتواند برای انجام کاری که قدرت انجام آن را ندارد یا شرعاً نباید آن را انجام دهد، از طرف دیگری وکیل شود، مثلاً کسی که در احرام حجّ است، چون نباید صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمیتواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.