اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اگر وکیل د رنگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی کند ، یا غیر ازتصرّفی که به او اجازه داده اند تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود ، ضامن است . پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش ، بپوشد و آن لباس تلف شود ، باید عوض آن را بدهد .
عنوان مسئله:
اگر وکیل د رنگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی کند ، یا غیر ازتصرّفی که به او اجازه داده اند تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود ، ضامن است . پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش ، بپوشد و آن لباس تلف شود ، باید عوض آن را بدهد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وکیل غیر از تصرّفی که به او اجازه داده اند ، تصرّف دیگری د رمال بکند ، مثلاً لباسی را که گفته اند بفروش ، بپوشد و بعداً تصرّفی را که به او اجازه داده اند بنماید ، آن تصرّف صحیح است .
- اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی نکند و غیر از تصرّفی که به او اجازه داده اند ، تصرّف دیگری در آن ننماید و اتفاقاً آن مال از بین برود ، نباید عوض آن را بدهد .
- اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک ، یا وکیل یا ولیّ او بدهد و بعد ان چیز تلف شود عاریه کننده ضامن نیست ولیّ اگر بدون اجازة صاحب مال یا وکیل یا ولیّ او به جائی ببرد که صاحبش معمولاً به آنجا می برده ، مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد و بعد تلف شود یا کسی آن را تلف کند ، ضامن است .
- کسی که امانت را قبول می کند ، اگر در نگهداری ان کوتاهی نکند و تعدّی یعنی زیاده روی هم ننماید و اتفاقاص آن مال تلف شود ، ضامن نیست . ولی اگر به اختیار خودش ان را در جائی بگذارد که گمان می رود ظالمی بفهمد و آن را ببرد ، چنانچه تلف شود باید عوض آن را به صاحبش بدهد ، مگر انکه جائی محفوظ از آن نداشته باشد و نتواند مال را به صاحبش یا به کسی که بهتر حفظ کند برساند که در این صورت ضامن نیست .
- اگر از بچّه یا دیوانه چیزی را به طور امانت قبول کند ، باید آن را به صاحبش بدهد و اگر آن چیز مال خود بچّه یا دیوانه است ، باید به ولّی او برساند و چنانچه مال تلف شود ، باید عوض آن را بدهد ، ولی اگر برای اینکه مال ا زبین نرود آن را از بچّه گرفته چنانچه در نگهداری آن کوتاهی نکرده باشد ، ضامن نیست .
- بعد از آن‌که انسان دوازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا ونقره بود باید زکوه آن را بدهد . ولی از ا وّل ماه دوازدهم نمی تواند طوری در مال تص رّ ف کند که مال از بین برود و اگر تصرّف کند ضامن است و چنانچه در ماه دوازدهم بدون اختیار او بعضی از شرطهای زکوه از بین برود زکوه بر او واجب نیست .
- اگر مالی پیدا کند که نشانه دارد و قیمت آن از6/12 نخود نقرة سکّه دار کمتر است ، چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضی است یا نه ، نمی تواند بدون اجازة او بردارد و اگر صاحب آن معلوم نباشد ، می توان به قصد اینکه ملک خودش شود بردارد و احتیاط واجب آن است که اگر صاحبش پیدا شود در صورتی که تلف نشده خود مال را و در صورتی که تلف شده عوض آن را به او بدهد .
- اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود ، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد ، او هم می تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید ، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد ، عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد ، نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد ، از عاریه دهنده مطالبه نماید .
- اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جائی را معیّن کند و به کسی که امانت را قبول کرده بگوید که باید مال را در اینجا حفظ کنی و اگر احتمال هم بدهی که از بین برود ، نباید آن را جای دیگر ببری ، چنانچه امانت دار احتمال دهد که در انجا از بین برود و بداند چون آنجا در نظر صاحب مال برای حفظ بهتر بوده گفته است که نباید از آنجا بیرون ببری ، می تواند آن را به ای دیگر ببرد ، واگر در آنجا ببرد و تلف شود ضامن نیست . ولی اگر نداند به چه جهت گفته که به جای دیگر نَبَرَدْ ، چنانچه به جای دیگر ببرد و تلف شود ، احتیاط واجب آن است که عوض آن را بدهد .
- اگر چیزی را که مس فروشند یکی از شرطهای معامله در آن نباشد مثلاً چیزی را که باید با وزن خرید و فروش کنند بدون وزن معامله نمایند ، معامله باطل است و چنانچه فروشنده و خریدار با قطع نظر از معامله راضی باشند که در مال یکدیگر تصّرف کنند اشکال ندارد و گرنه چیزی را که از یکدیگر گرفته اند مثل مال غصبی است و باید آن را بهم بگردانند . و در صورتی که مال هر یک در دست دیگری تلف شود چه بداند معامله باطل است چه نداند؛ باید عوض آن را بدهد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه دادهاند تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود ضامن است. پس اگر لباسی را که گفتهاند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند ، یا غیر از تصرفی که به او اجازه دادهاند ، تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود ، ضامن است ، پس اگر لباسی را که گفتهاند بفروش ، بپوشد ، و آن لباس تلف شود ، باید عوض آن را بدهد .
- [آیت الله بهجت] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه دادهاند تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است، پس اگر لباسی را که گفتهاند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرّفی که به او اجازه دادهاند، تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است، پس اگر لباسی را که گفتهاند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرّفی که به او اجازه دادهاند تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است، پس اگر لباسی را که گفتهاند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است. پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است. پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی کند یا غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در ان بنماید و ان مال از بین برود ضامن است پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش بپوشد و ان لباس تلف شود باید عوض ان را بدهد
- [آیت الله اردبیلی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند یا غیر از تصرّفی که به او اجازه دادهاند تصرّف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است، پس اگر لباسی را که گفتهاند: (بفروش)، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار اوست کوتاهی کند، یا غیر از تصرفی که به او اجازه دادهاند، تصرف دیگری در آن بنماید و آن مال از بین برود، ضامن است؛ پس اگر لباسی را که گفتهاند بفروش، بپوشد و آن لباس تلف شود، باید عوض آن را بدهد.