.در معدن، خمس به مواد معدنیِ استخراج شده (ناخالص ) تعلّق می گیرد، گرچه برای نصاب سنجی آن، جنس خالص مو اد معدنی مورد محاسبه قرار میگیرد و اگر بخواهند یک پنجم مواد معدنی را مانند طلا یا نقره ناخالص به عنوان خمس بپردازند، چهار صورت دارد: یکم: درصد طلا یا نقره در این یک پنجم مواد معدنی، از درصد طلا یا نقره در چهار پنجم دیگر آن, بیشتر است. دوم: درصد طلا ی ا نقره در این یک پنجم، با چهار پنجم دیگر مساوی است، در این دو صورت, پرداختن خمس از جنس ناخالص مواد معدنی, کافی است. سوم: درصد طلا یا نقره, یک پنجم کمتر از بقیه باشد. چهارم: مساوی بودن یا بیشتر و کمتر بودن در صد طلا یا نقر ه یک پنجم نسبت به بقیه، مشکوک باشد ; در این دو صورت , پرداخت یک پنجم مواد ناخالص به عنوان خمس کفایت نمیکند.
انفال بودن معادن
