خویشاوندی
به نسبت خانوادگی پدید آمده از راه نسب، سبب یا رضاع، خویشاوندی می گویند. این عنوان در بابهایی همچون نکاح و ارث به کار رفته است.
ارثی که از نزدیکان به انسان برسد خمس ندارد ولی اگر مثلاً با کسی خویشاوندی دوری داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، باید خمس ارثی را که از او می برد. اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بدهد.
عنوان مسئله:
ارثی که از نزدیکان به انسان برسد خمس ندارد ولی اگر مثلاً با کسی خویشاوندی دوری داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، باید خمس ارثی را که از او می برد. اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] ارثی که از خویشان نزدیک (مانند پدر، مادر و همسر) به انسان میرسد، خمس دارد؟
- [سایر] آیا به سیدی که بیش از مخارج سالش داشته باشد، میتوان خمس داد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پولی را که فقیر بابت زکات دریافت کرده، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، آیا خمس دارد؟
- [آیت الله بهجت] پولی که فقیر بابت زکات دریافت کرده اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، آیا خمس دارد؟ پولی را که بابت ردّ مظالم گرفته چه طور؟
- [آیت الله خوئی] طلبهای که مجاز و مقلد است مالی را که از بابت سهم امام علیه السلام گرفته از مخارج سالش زیاد بیاید آیا خمس دارد یا نه؟ و هدیه و بذل خمس دارد یا نه؟
- [آیت الله خوئی] میفرمائید کسی که میمیرد سالش تمام است و به عوائد او خمس تعلق میگیرد. بناءاً علی ذلک اول کفن و سایر مخارج دفن و همچنین دیون ثابته را بیرون کنند یا خمس را؟
- [آیت الله خوئی] کسی منزلی رهن نموده و در آن زندگی میکند سر سالش باید خمس مبلغ مرهون را بدهد یا خیر و در صورتی که یک سال بر این پول گذشته بعد از گرفتن پول باید خمس بدهد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که خمس به هفت سبب بر انسان واجب می شود. در صورت اشتراک بعضی از این اسباب یک خمس دادن کافی است؟ مانند این که شخصی هم معدن ذغال سنگ دارد و هم مال حلالش با حرام مخلوط شده و هم بر منافع از معدن ذغال سنگ سال گذشته. آیا شخص مذکور از اموالش یک خمس بدهد کافی است یا یک مرتبه به عنوان استخراج از معدن و یک مرتبه به عنوان اختلاط حرام با حلال و یک مرتبه هم به عنوان این که از کسبش سود اضافه بر مخارج سالش آمده بدهد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی مقداری ربا داده. آیا پول ربا جزو مخارج سال است و خمس ندارد و یا از قبیل اسراف و حرام است و خمس آن را باید بدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هبه و بخشش و هدایا و صدقات مستحبی در صورتی که از مخارج سال انسان زیاد بیاید، آیا خمس دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از غیر کسب مالی به دست آورد; مثلاً چیزی به او ببخشند واجب است خمس آن را بدهد و همچنین هر نوع درآمدی که از ناحیه غیرکسب به دست بیاید، مثلاً چیزی از طریق وصیت به او برسد و یا مهریه ای که زن از شوهر می گیرد، فقط ارثی که از نزدیکان به انسان برسد خمس ندارد.
- اگر مالی را که فقیر بابت خمس گرفته وتملک کرده از مخارج سالش زیاد بیاید، خمس ندارد . ولی اگر از مالی که به او داده اند منفعتی ببرد، مثلاً از درختی که بابت خمس به او داده اند میوه ای به دست آورد، باید خمس مقداری که از مخارج سالش زیاد می آید، بدهد.
- اگر به واسطه قناعت کردن، چیزی از مخارج سال انسان زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
- کسی که زنش سیده است نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد،جایز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
- خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون فرو رفتن در دریا می گیرد در صورتی واجب است که برای کسب بگیرد و به تنهائی یا با منفعت های دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد. 6 غنیمت
- انسان اگرچه مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد، باید فطره آنان را از مال حلال بدهد.
- کسی که دیگری مخارج او را می دهد، باید خمس تمام مالی را که به دست می آورد بدهد. ولی اگر مقداری از آن را خرج زیارت و مانند آن کرده باشد فقط باید خمس باقیمانده را بدهد.
- اگر مالی به ارث به او برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث رسیده خمس آن را نداده; باید خمس آن را بدهد.
- انسان نمی تواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد، ولی اگر او مخارج آنان را ندهد دیگران می توانند به آنان زکات بدهند.
- اگر از کافر یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد; مالی به دست انسان آید، واجب نیست خمس آن را بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مهری را که زن میگیرد و مالی را که مرد، عوض طلاق خلع دریافت میکند خمس ندارد، و همچنین است ارثی که به انسان میرسد ولی اگر مثلاً با کسی خویشاوندی دوری داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، احتیاط واجب آن است خمس ارثی را که از او میبرد اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بدهد.
- [آیت الله بروجردی] مهری را که زن میگیرد خمس ندارد و همچنین است ارثی که به انسان میرسد، ولی اگر مثلاً با کسی خویشاوندی دوری داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، احتیاط مستحب آن است خمس ارثی را که از او میبرد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید بدهد.
- [امام خمینی] مهری که زن می گیرد خمس ندارد. و همچنین است ارثی که به انسان می رسد. ولی اگر مثلا خویشاوند دوری داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، احتیاط مستحب آن است که خمس ارثی را که از او می برد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مهری را که زن میگیرد خمس ندارد وامّا ارثی که به انسان میرسد اگر هرآینه از پدر وپسر باشد، خمس ندارد ولی اگر مثلاً با کسی خویشاوندی داشته باشد و نداند چنین خویشی دارد، اقوی آن است خمس ارثی را که از او میبرد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی چیزی را به او ببخشد و از مخارج سالش زیاد آید احتیاط واجب آن است که خمس آن را بپردازد، همچنین اگر از کسی ارثی به او رسد که خویشاوندی دوری با او دارد و اطلاعی از چنین خویشاوندی و انتظاری درباره چنین ارثی نداشته، در اینجا نیز احتیاط واجب آن است که خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مهری را که زن می گیرد خمس ندارد و همچنین است ارثی که به انسان می رسد ولی اگر مثلا با کسی خویشاوندی داشته و گمان ارث بردن از او نداشته احتیاط واجب آن است که خمس ارثی را که از او می برد اگر از مخارج سالش زیاد می آید بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مهری را که زن می گیرد و مالی را که مرد عوض طلاق خلع می گیرد؛ خمس ندارد و همچنین است ارثی که به انسان می رسد؛ ولی اگر مثلا با کسی خویشاوندی داشته و گمان ارث بردن از او نداشته احتیاط واجب آن است که خمس آن ارثی را که از او می برد اگر از مخارج سالش زیاد بیاید بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی چیزی را به او ببخشد و از مخارج سالش زیاد آید احتیاط واجب آن است که خمس آن را بپردازد، همچنین اگر از کسی ارثی به او رسد که خویشاوندی دوری با او دارد و اطلاعی از چنین خویشاوندی و انتظاری درباره چنین ارثی نداشته، در اینجا نیز احتیاط واجب آن است که خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله بهجت] مهری را که زن میگیرد و ارثی که به انسان از خویشاوندی میرسد که نمیداند با او خویشاوند است، بنابر احتیاط واجب اگر از مخارج سالش اضافه آمد، باید خمس بدهد، ولی ارثهای دیگر که از خویشاوندی میرسد که میداند با او خویشاوند است، اگرچه از مخارج سالش زیاد بیاید خمس ندارد، ولی اگر علم دارد که مورِّث خمس مال را نداده، واجب است خمس آن را بدهد.
- [آیت الله خوئی] مهری که زن میگیرد و مالی را که مرد عوض طلاق خلع اخذ مینماید خمس ندارد. و همچنین است ارثی که به انسان میرسد ولی اگر مثلًا خویشاوندی داشته و گمان ارث بردن از او نداشته احتیاط واجب آن است که خمس ارثی را که از او میبرد، اگر از مخارج سالش زیاد بیاید بدهد.