. اذان عصر و عشا از کسی که بین ظهر و عصر و مغرب و عشا جمع می کند ساقط می شود خواه در موارد استحباب جمع باشد مثل نماز عصر روز جمعه، و نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذیحجه است در عرفات، و نماز عشا شب عید قربان برای کسی که در مشعرالحرام است، و خواه مثل زن مستحاضه یا کسی باشد که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غایط خودداری کند و جمع بین نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشا می نماید، یا غیر این موارد باشد که به هر حال اذان عصر و عشا در صورت جمع مذکور ساقط می شود هر چند سقوط در عصر روز عرفه در عرفات و در عشا شب عید قربان در مشعر بطور عزیمت است، و در عصر روز جمعه اگر بخواهد اذان بگوید رجاءاً بگوید، و در غیر این سه مورد سقوط به نحو رخصت است فقط مستحاضه و مسلوس احتیاط را به نگفتن اذان ترک نکنند و در صورتی اذان ساقط می شود، که با نماز قبلی هیچ فاصله نشود، یا فاصله کمی بین آنها باشد، و فاصله شدن نافله کافی است برای عدم سقوط اذان بنابر اقوی.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هر نمازی که با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط می شود چه همراه خواندن مستحب باشد یا نباشد، بنابراین در موارد زیر اذان ساقط می شود. 1 اذان نماز عصر روز جمعه هنگامی که با نماز جمعه یا ظهر همراه خوانده شود. 2 نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی الحجة است اگر همراه ظهر خوانده شود. 3 نماز عشای شب عید قربان برای کسی که در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه می خواند، همراه خواندن و جمع کردن بین دو نماز در سه مورد مذکور مستحبّ است. 4 نماز عصر و عشای زن مستحاضه که باید آن را بلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5 نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط می شود که با نماز قبلی فاصله نشود یا فاصله کمی بین آنها باشد و ظاهراً با خواندن نافله فاصله حاصل می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] در پنج نماز، اذان ساقط میشود: اوّل نماز عصر روز جمعه دوم نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذیحجْ است سوم نماز عشأ شب عید قربان، برای کسیکه در مشعر الحرام باشد چهارم نماز عصر وعشأ زن مستحاضه پنجم نماز عصر وعشأ کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، و در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط میشود که با نماز قبلی هیچ فاصله نشود، یا فاصله کمی بین آنها باشد، ولی در صورت فاصله شدن نافله وتعقیب اگر این دو زیاد طول بکشد سقوط اذان اشکال دارد.
- [آیت الله بروجردی] در پنج نماز اذان ساقط میشود:اوّل:اذان نماز عصر روز جمعه.دوم:نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذیحجه است.سوم:نماز عشاء شب عید قربان برای کسی که در مشعرالحرام باشد.چهارم:نماز عصر و عشای زن مستحاضه.پنجم:نماز عصر و عشای کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خود داری کند و در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط میشود که با نماز قبلی هیچ فاصله نشود، یا فاصلة کمی بین آنها باشد، ولی فاصله شدن نافله و تعقیب ضرر ندارد.
- [امام خمینی] در پنج نماز اذان ساقط می شود : اول: نماز عصر روز جمعه. دوم:نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی حجه است. سوم: نماز عشای شب عید قربان برای کسی که در مشعر الحرام باشد. چهارم: نماز عصر و عشای زن مستحاضه. پنجم:نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. و در این پنج نماز در صورتی اذان ساقط می شود که با نماز قبلی فاصله نشود، یا فاصله کمی بین آنها باشد، ولی فاصله شدن نافله و تعقیب ضرر ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] در پنج نماز اذان ساقط می شود : اول : نماز عصر روز جمعه . دوم : نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی الحجه است . سوم: نماز عشا ء شب عید قربان ، برای کسی که در مشعر الحرام باشد . چهارم : نماز عصر و عشاء زن مستحاضه . پنجم : نماز عصر کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خود داری کند و در این پنج نماز در صورتی ادان ساقط می شود ، که با نماز قبلی فاصله نشود ، یا فاصلة کمی بین آنها باشد ، ولی فاصله شدن نافله و تعقیب ضرر ندارد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] در پنج مورد اذان ساقط می شود و بنابر احتیاط واجب باید آن را ترک کرد: 1 اذان نماز عصر روز جمعه هنگامی که با نماز جمعه همراه خوانده شود. 2 نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی الحجه است هنگامی که همراه ظهر خوانده شود.3 نماز عشای شب عید قربان برای کسی که در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه می خواند. 4 نماز عصر و عشای زن مستحاضه که باید آن رابلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5 نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. بطور کلی هر نمازی که با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط می شود و فاصله شدن نافله و تعقیب کافی نیست، ولی اگر نمازها را جدا از هم هر یک را در وقت فضیلت خود به جا آورند اذان و اقامه هر دو مستحب است.
- [آیت الله سبحانی] در پنج نماز اذان ساقط می شود: اول، نماز عصر روز جمعه. دوم، نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی حجه است. سوم، نماز عشای شب عید قربان، برای کسی که در مشعر الحرام باشد. چهارم، نماز عصر و عشای زن مستحاضه. پنجم، نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. بلکه در هر موردی که دو نماز را باهم می خوانند، اذان برای نماز دوم ساقط است، مادامی که فاصله میان آن دو زیاد نباشد، و فاصله شدن تعقیب و نافله ضرر ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] در دو نماز اذان مشروع نیست اول نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی حجه است در عرفات دوم نماز عشاء شب عید قربان برای کسی که در مشعر الحرام باشد و در این دو نماز در صورتی اذان مشروع نیست که با نماز قبلی هیچ فاصله نشود یا بین انها کمی فاصله شود که عرفا بگویند دو نماز را با هم خوانده است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در دو نماز اذان مشروع نیست: اول: نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذیحجه است. دوم: نماز عشاء شب عید قربان؛ برای کسی که در مشعر الحرام باشد. و در این دو نماز در صورتی اذان ساقط می شود که با نماز قبلی هیچ فاصله نشود؛ یا بین آنها کمی فاصله باشد.
- [آیت الله خوئی] در دو نماز اذان مشروع نیست: اول: نماز عصر در عرفات روز عرفه که روز نهم ذیحجه است. دوم: نماز عشای شب عید قربان، برای کسی که در مشعر الحرام باشد، و در این دو نماز در صورتی اذان ساقط میشود که با نماز قبلی فاصله نشود، یا بین آنها کمی فاصله باشد.