احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد و نتواند حال او را در سفر استعلام کند، باید بقدری که زن معمولا بعد از آن پاکی، خون می بیند و دوباره پاک می شود صبر کند. و احتیاط مستحب آن است که آن مدّت کمتر از یک ماه نباشد.
عنوان مسئله:
اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد و نتواند حال او را در سفر استعلام کند، باید بقدری که زن معمولا بعد از آن پاکی، خون می بیند و دوباره پاک می شود صبر کند. و احتیاط مستحب آن است که آن مدّت کمتر از یک ماه نباشد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] دختری که برای اوّلین بار خون می بیند، در نخستین ماه، ساعت هفت صبح حیض می شود و در ماه دوم بعد از ظهر حیض می شود. آیا چنین زنی صاحب عادت وقتیه می شود؟
- [آیت الله سیستانی] زنی حیض می بیند و بعد از پاک شدن مُحرم می شود و به اعمال عمره تمتع می پردازد. سپس در روز عرفه خون می بیند و قبل از گذشت ده روز از ابتدای حیض قطع می شود. حال حکمش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی پنج روز حیض می بیند و پانزده روز پاک است و سپس دوباره به همین شکل خون می بیند و پاک می شود. آیا این خانم صاحب عادت وقتیه است؟
- [آیت الله سبحانی] زنی عادت او هفت روز می باشد و پس از آن پاک می شود، ولی می داند که اگر قبل از گذشتن ده روز از آغاز حیض نزدیکی کند، لکه ی خون می بیند (و یقین دارد که آن، خون رحم است). آیا می تواند نزدیکی کند؟
- [آیت الله اردبیلی] زنی که در حال جنابت است، اگر قبل از غسل کردن حیض شود، آیا میتواند در حال حیض، غسل جنابت را انجام دهد و بعد از پاک شدن از حیض، فقط نیّت غسل حیض را بنماید یا باید صبر کند و بعد از پاکی از حیض، نیّت هر دو غسل را کند؟
- [سایر] زنی که از خون پاک نمیشود؛ اگر دو ماه پشت سر هم در وقت معین خونی با نشانههای حیض ببیند آیا عادت وقتیه پیدا میکند؟
- [آیت الله سبحانی] زنی پس از پاک شدن از خون حیض، به جهت حساسیت بدنش به آب گرم، اگر غسل کند دوباره خون می بیند و با آب سرد هم نمی تواند غسل کند. آیا این شخص می تواند با تیمم نماز بگزارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنی در یک ماه، چند مرتبه خون ببیند و در هر مرتبه، ده روز پاک است و در ماه آینده موعد قاعدگیاش، خونی را که می‌بیند صفات حیض را ندارد، وظیفه او نسبت به چند مرتبه خون دیدن در یک ماه و خون دیدن بدون صفات حیض چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] زنی که احتمال پاک شدن از حیض را میدهد، آیا میتواند غسل کند و نماز بخواند یا باید صبر کند تا یقین به پاکی پیدا نماید و بعد غسل کند؟
- [آیت الله بهجت] عدّه ی زنی که حیض می شود در ازدواج موقت دو حیض است. حال اگر زن بعد از انقضای مدت بلافاصله حیض شود و پس از انقضای حیض و پاک شدن و فاصله شدن کم ترین زمان پاکی که 10 روز است با خوردن قرص حیض شود که مجموع مدّت عدّه مثلاً 20 روز می شود آیا می تواند شوهر کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مردی که غایب است بخواهد زن خود را طلاق دهد چنانچه بتواند اطلاع پیدا کند که زن او در حال حیض یا نفاس است یا نه، اگر چه اطلاع او از روی عادت حیض زن، یا نشانه های دیگری باشد که در شرع معین شده باید حال او را استعلام کند و اگر نتواند، باید تا مدتی که معمولا زنها از حیض یا نفاس پاک می شوند صبر کند و احتیاط مستحب آن است که تا یک ماه صبر کند.
- اگر با عیالش که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و بخواهد طلاقش دهد، باید صبر کند تا دوباره حیض ببیند و پاک شود و همچنین اگر در حال حیض یا نفاس با او نزدیکی کند نمی تواند در پاکی بعد از آن حیض یا نفاس او را طلاق دهد اگر چه در آن پاکی با او نزدیکی نکرده باشد، ولی زنی را که نه سالش تمام نشده، یا آبستن است، اگر بعد از نزدیکی طلاق دهند، اشکال ندارد، و همچنین است اگر یائسه باشد یعنی اگر سیّده است بیشتر از شصت سال قمری و اگر سیّده نیست بیشتر از پنجاه سال قمری داشته باشد.
- هر گاه با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و در همان پاکی طلاقش دهد اگر بعد معلوم شود که موقع طلاق آبستن بوده اشکال ندارد.
- طلاق دادن زن در حال حیض یا نفاس در سه صورت صحیح است: اوّل: آن که شوهرش بعد از ازدواج با او نزدیکی نکرده باشد. دوّم: آبستن باشد، و اگر معلوم نباشد که آبستن است و شوهر در حال حیض طلاقش بدهد، بعد بفهمد آبستن بوده، اشکال ندارد. سوّم: مرد بواسطه غایب بودن و مانند آن نتواند پاک بودن زن را بفهمد.
- بین نفاس و حیض که زن بعد از آن می بیند باید ده روز فاصله باشد پس خونی که زن قبل از گذشت ده روز از گذشت ایام نفاس می بیند استحاضه است هر چند در ایام عادت باشد و در مورد لزوم فاصله شدن ده روز پاکی بین حیض سابق و نفاس اشکال است و احتیاط ترک نشود.
- زنی که نُه سالش تمام شده و یائسه نیست اگر شوهرش با او نزدیکی کند و طلاقش دهد، بعد از طلاق باید عدّه نگهدارد یعنی بعد از آن که در پاکی طلاقش داد و مقداری (هر چند کم باشد) بعد از طلاق پاک بود، بقدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود، و همین که حیض سوم را دید عدّه او تمام می شود و می تواند شوهر کند. ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با او طلاقش بدهد عدّه ندارد، یعنی می تواند بعد از طلاق فوراً شوهر کند. _________ 1 معنای یائسه در مسأله 32 گفته شد. _________
- زنی که معمولاً ماهی یک مرتبه خون می بیند اگر در یک ماه دو مرتبه خون ببیند و آن خون شرایط حیض را داشته باشد، چنانچه روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز کمتر نباشد باید هردو را حیض قرار دهد.
- کسی که می داند زنش در حال حیض یا نفاس است، اگر غایب شود مثلا مسافرت کند و بخواهد او را طلاق دهد، و نتواند از حالش با خبر شود باید تا مدتی که معمولا زنها از حیض یا نفاس پاک می شوند صبر کند.
- زنی که عادت وقتیه دارد و باید شماره عادت خویشان خود را حیض قرار دهد، چنانچه خویش نداشته باشد یا شماره عادت آنان مثل هم نباشد باید در هر ماه از روزی که خون می بیند به احتیاط واجب هفت روز را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد.
- جماع کردن در روزهایی هم که حیض زن قطعی نیست ولی شرعاً باید برای خود حیض قرار دهد حرام است. پس زنی که بیشتر از ده روز خون می بیند و باید به دستوری که بعداً گفته می شود روزهای عادت خویشان خود را حیض قرار دهد، شوهرش نمی تواند در آن روزها با او نزدیکی نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید؛ چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد؛ باید به قدری که زن معمولا بعد از آن پاکی خون می بیند و دوباره پاک می شود صبر کند. و احتیاط واجب آن است که آن مدت کمتر از یک ماه نباشد.
- [آیت الله بهجت] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد، باید بهقدری که زن معمولاً بعد از آن پاکی، خون می‌بیند و دوباره پاک می‌شود، صبر کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد باید به قدری که زن معمولاً بعد از آن پاکی، خون می‌بیند و دوباره پاک می‌شود صبر کند.
- [آیت الله بروجردی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد، باید به قدری که زن معمولاً بعد از آن پاکی خون می‌بیند و دوباره پاک می‌شود صبر کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و بعد غایب شود مثلا مسافرت نماید چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد و نتواند از حال او اطلاع پیدا کند باید تا یک ماه صبر نماید
- [آیت الله خوئی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد، باید به قدری که زن معمولًا بعد از آن پاکی، خون می‌بیند و دوباره پاک می‌شود، صبر کند. و احتیاط واجب آن است که آن مدت کمتر از یک ماه نباشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید ، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد ، باید به قدری که زن معمولاً بعد از آن پاکی خون می بیند و دوباره پاک می شود ، صبر کند .
- [امام خمینی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد، باید به قدری که زن معمولا بعد از آن پاکی، خون می بیند و دوباره پاک می شود، صبر کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و مسافرت نماید، چنانچه بخواهد در سفر طلاقش دهد، باید به قدری که زن معمولاً بعد از آن پاکی خون می‌بیند ودوباره پاک می‌شود، صبر کند در صورتی که نتواند از حالش با اطلاع شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر با زنی که از خون حیض و نفاس پاک است نزدیکی کند و غایب شود؛ مثلاً مسافرت نماید، چنانچه احتمال دهد که هنوز از پاکی بیرون نرفته و بخواهد در سفر طلاقش دهد باید یک ماه صبر کند و بعد طلاقش دهد و اگر بعد از یک ماه صبر کردن طلاقش دهد طلاق وی صحیح است هر چند بعداً معلوم شود که هنوز از آن پاکی بیرون نرفته یا در هنگام طلاق، در حال حیض یا نفاس بوده است. اگر شخص غایب یقین داشته باشد که زنش از خون حیض و نفاس پاک است و در آن پاکی با وی نزدیکی نکرده است، یا به حکم شرع، زن وی در این حال به شمار آید چنانچه زنش را طلاق دهد طلاق او صحیح است و اگر بعداً هم معلوم شود که زن در زمان طلاق در پاکی زمان نزدیکی قرار داشته یا در حال حیض یا نفاس بوده است، طلاق صحیح است.