امانت
امانت به معنی ضد خیانت می باشد و نیز به مال به امانت گذاشته شده نزد امین اطلاق می شود.
کسی که توانایی نگهداری امانت را ندارد و صاحب مال هم بداند می‌تواند آن را قبول کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر انسان بداند صاحب باغ، باغ خود را با مال غصبی خریده است،آیا استفاده از میوه های آن اشکال دارد.؟
- آیا غاصب علاوه بر برگرداندن مال غصبی به صاحب آن وظیفه دیگری هم نسبت به صاحب مال دارد؟
- نماز خواندن با لباسی که به صورت امانت یا قرض نزد ماست و نمی‌دانیم صاحب آن رضایت دارد یا نه چه حکمی دارد؟
- اگر کسی مبلغی را به دیگری برای نگهداری بدهد، آیا او می تواند از آن پول استفاده کند و در صورت طلب صاحب پول بلافاصله آن را برگرداند؟
- اگر پزشک منعی برای روزه بیمار نداند، ولی خود بیمار روزه را برای خود مضر بداند، آیا می‌تواند روزه نگیرد؟
- شخصی مال کسی را سرقت کرده و از بین برده است و صاحب مال فوت شده ولی فرزند دارد، وظیفه اش چیست؟
- من مالی را غصب کرده ام و اکنون می خواهم به صاحب آن برگردانم ولی در صاحب مال بودن بین چند نفر تردید دارم و مطمئن نیستم آن مال متعلق به کدام یک است و خود آنان هم نمی دانند حال باید چه کنم؟
- ویلائی بیرون شهر اجاره کرده‌‌ایم که در آنجا آب لوله‌کشی وجود ندارد ولی صاحب آن ادعا می‌کند که آب لوله به منبع کر وصل است آیا قول او قابل قبول است؟
- شخصی جنسی را خریده و پس از مدتی که از آن استفاده کرده فهمیده است که مال دزدی بوده است ولی صاحب آن مشخص نیست حال چه وظیفه ای دارد؟آیا جنس از مالکیت او خارج می شود.؟
- اگر پدر شوهر مهریه عروس را قبول کند، آیا بر او واجب می شود یا بر عهده شوهر است. و اگر بمیرد مهریه ساقط می شود یا از مال او باید بدهند یا به عهده شوهر انتقال پیدا می کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر امانت دار ادّعا کند که امانت را بازگردانده، و صاحب مال منکر باشد، قول کدام یک پذیرفته می شود؟
- [آیت الله بهجت] امانت دار در چه صورتی ضامن است؟ آیا امانت دار، مال مردم را می تواند به دیگران کرایه دهد و یا از آن استفاده دیگری کند؟
- [آیت الله بروجردی] یک اتاق و یک بالاخانه به دو برادر به ارث منتقل شده بین خود قسمت نمودند بر این که تحتانی از یکی از آنها و فوقانی از دیگری باشد، در اثر باران و زلزله هر دو خراب شد، صاحب فوقانی می‌تواند صاحب تحتانی را مُلزم نماید که قسمت خود تحتانی را بسازد؟ و اگر خود ساخت می‌تواند اجرت ساختمان را بگیرد از صاحب تحتانی یا نه؟ و در صورتی که نتواند اجرت بگیرد اصلاً خودش از مال خودش می‌تواند بسازد بدون رجوع به صاحب تحتانی؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مخارج نگهداری مال عاریه ای بر عهده ی چه کسی می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حق الناسی به گردن آدم باشد و بداند که اگر صاحب حق الناس راضی است آیا باز باید به صاحب حق گفت و رضایت گرفت
- [آیت الله اردبیلی] حکم شرعی نگهداری از پرندگانی که معمولاً در قفس نگهداری میشوند چیست؟ آیا حرام است و گناه کبیره محسوب میشود؟ چون بعضی از این پرندگان در خارج از قفس توانایی زندگی را در کشور ایران با این آب و هوا ندارند.
- [آیت الله بهجت] 50% به صاحب پول بدهد عامل ضرر احتمالی را قبول نمود مدّت... ماه.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که صاحب حیوان گمشده پیدا شود، یا بعد از یک سال پیدا نشود، و حیوان به فقیری داده شود، آیا می توان هزینه های نگهداری آن را با صاحب حیوان، یا فقیر حساب کرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر مالی را از کسی ببرند (مثل کفش) اگر بداند آنچه بر جای مانده است مال کسی است که کفش او را برده است، در صورتی که از دسترسی به وی مایوس باشد، می‌تواند آن را بر دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر مالی را از کسی ببرند (مثل کفش) اگر بداند آنچه بر جای مانده است مال کسیست که کفش او را برده است، در صورتی که از دسترسی به وی مایوس باشد، می‌تواند آن را بر دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان به صاحب مال بفهماند که برای نگهداری مال او حاضر نیست چنانچه او مال را بگذارد و برود و این شخص مال را بر ندارد و آن مال تلف شود کسی که امانت را قبول نکرده ضامن نیست.
- کسی که امانت را قبول می‌کند اگر در نگهداری آن کوتاهی نکند و تعدّی یعنی زیاده روی هم ننماید و اتّفاقاً آن مال تلف شود ضامن نیست.
- اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معیّن کند و به کسی که امانت را قبول کرده بگوید که باید مال را در اینجا حفظ کنی و به جای دیگر نبری، امانتدار حقّ ندارد آن را به جای دیگر ببرد و اگر ببرد و تلف شود ضامن است.
- اگر کسی که امانت را قبول کرده بمیرد یا دیوانه شود وارث یا ولیّ او باید هر چه زودتر به صاحب مال اطّلاع دهد یا امانت را به او برساند.
- امانت از عقود جایز است، بنابراین چیزی را که به امانت میگذارد هر وقت بخواهد می‌تواند آن را پس بگیرد و کسی هم که امانت را قبول می‌کند هر وقت بخواهد می‌تواند آن را به صاحبش برگرداند.
- ودیعه یعنی امانت، و آن این است که انسان مال خود را به دیگری به عنوان حفظ و نگهداری بسپارد و او هم به همین قصد بگیرد.
- اگر حیوان به جان یا مال یا زراعت کسی خسارت وارد کند، چنانچه صاحب حیوان در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد ضامن خسارت است و الّا ضامن نیست.
- هرگاه صاحب مال بمیرد یا دیوانه شود امانتدار باید امانت را به وارث یا ولیّ دیوانه برساند و اگر بدون عذر شرعی این کار را نکند و مال تلف شود ضامن است، مگر اینکه وارث یا ولیّ دیوانه اجازه دهد امانت به حال خود بماند.
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد باید آن مقدار را به حاکم شرع بدهد.
- امانتدار و کسی که مال را امانت میگذارد باید هر دو رشید باشند پس اگر مال خود را به بچّه یا دیوانه به طور امانت بدهد و آن مال تلف شود بچّه یا دیوانه یا ولیّ آنها ضامن نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را نام ببرد و کسی که امانت را قبول کرده بداند آن محلّ در نظر صاحب مال خصوصیّتی نداشته، بلکه یکی از موارد حفظ آن بوده، می‌تواند آن را به جای دیگری ببرد که مال در آنجا محفوظتر یا مثل محلّ اوّلیست و چنانچه مال در آنجا تلف شود ضامن نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین کند و به کسی که امانت را قبول کرده بداند آن محل در نظر صاحب مال خصوصیتی نداشته بلکه یکی از موارد حفظ آن بوده، می‌تواند آن را بهجای دیگری که مال در آنجا محفوظتر یا مثل محل اولی است ببرد و چنانچه مال در آنجا تلف شود ضامن نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی تواند امانت را نگهداری نماید، جایز نیست امانت را قبول کند مگر آن که حال خود را به صاحب مال اظهار دارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که نمیتواند امانت را نگهداری نماید در صورتی که امانتگذار ملتفت حال او نباشد نباید قبول کند، مگر صاحب مال در نگهداری آن از وی ناتوانتر بوده و کسی دیگر بهتر از امانتدار نتواند از مال نگهداری کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین کند و کسی که امانت را قبول کرده بداند ان محل در نظر صاحب مال خصوصیتی نداشته بلکه یکی از موارد حفظ ان بوده می تواند ان را به جای دیگری که مال در ان جا محفوظ تر یا مثل محل اولی است ببرد و چنانچه مال در ان جا تلف شود ضامن نیست
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین کند و کسی که امانت را قبول کرده بداند آن محلّ در نظر صاحب مال خصوصیّتی نداشته بلکه یکی از موارد حفظ آن بوده، می تواند آنرا به جای دیگری که مال در آنجا محفوظ تر یا مثل محلّ اوّلی است ببرد و چنانچه مال در آنجا تلف شود ضامن نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جائی را معین کند و کسی که امانت را قبول کرده بداند آن محل در نظر صاحب مال خصوصیتی نداشته بلکه یکی از موارد حفظ آن بوده؛ می تواند آن را به جای دیگری که مال در آنجا محفوظتر یا مثل محل اولی است ببرد و چنانچه مال در آنجا تلف شود ضامن نیست.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نمیتواند امانت را نگهداری نماید، بنابر احتیاط واجب نباید آن را قبول کند؛ ولی اگر صاحب مال در نگهداری آن عاجزتر باشد و کسی هم که آن را بهتر حفظ کند نباشد، این احتیاط واجب نیست.
- [امام خمینی] کسی که نمیتواند امانت را نگهداری نماید، بنا بر احتیاط واجب باید قبول نکند، ولی اگر صاحب مال در نگهداری آن عاجزتر باشد و کسی هم که بهتر حفظ کند نباشد این احتیاط واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان مال خود را به کسی بدهد و بگوید نزد تو امانت باشد و او هم قبول کند ، یا بدون اینکه حرفی بزنند صاحب مال بفهماند که مال را برای نگهداری به او می دهد و او هم به قصد نگهداری کردن بگیرد ، باید به احکام ودیعه و امانت داری که بعداً گفته می شود ، عمل نماید .