بیگانه
اجنبی به نامحرم و بیگانه گفته می شود.
قرار دادن نطفه منعقد شده زن و شوهر در رحمِ زنِ بیگانه (رحم اجاره‌ای)، در صورت ضرورت جایز است و بهتر است صاحب رحم اجاره‌ای بدون شوهر باشد و به عقدِ صاحبِ نطفه درآید.
عنوان مسئله:
قرار دادن نطفه منعقد شده زن و شوهر در رحمِ زنِ بیگانه (رحم اجاره‌ای)، در صورت ضرورت جایز است و بهتر است صاحب رحم اجاره‌ای بدون شوهر باشد و به عقدِ صاحبِ نطفه درآید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در صورتی که زوج پس از عقد دخول نکرده باشد، ولی انزال شده و نطفه به رحم زن منتقل شده باشد، و سپس طلاق واقع گردد. آیا زوجه باید عدّه نگه دارد؟ حکم مسأله را در صورت حامله شدن، و حامله نشدن زوجه بیان فرمایید.
- آیا جلوگیری زن از باردار شدن قبل از انعقاد نطفه، به صورتی که پزشکان امروز روشهای مختلفی را پیشنهاد می نمایند، جایز است؟
- مردی زنی را به عقد موقت خود درمی آورد. بعد از یک سال متوجه می شوند که زن در هنگام عقد در عده وفات شوهر خود بوده است. فعلاً حکم این ازدواج چیست ؟
- دختری که در دوران عقد به سر میبرد و قرار است پس از عروسی برای زندگی به شهر شوهر خود که از زادگاهش فاصله دارد برود، در زمان عقد و هنگامی که برای چند روز به آن شهر میرود، نماز و روزهاش چه حکمی دارد؟
- قصد دریافت تسهیلات خرید خودرو به مبلغ 10 میلیون تومان با کارمزد 12%در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده را دارم. بنا به گفته مسئولین نوع عقد قرار داد وام به صورت فروش اقساطی میباشد؛ یعنی بانک خودرو را از شرکت خودروساز خریداری کرده و پس از کسب اعتبار به صورت اقساطی به مشتری میفروشد. با توجه به شرایط مذکور آیا دریافت وام جایز میباشد یا خیر؟
- در بعضی از خانوادهها رایج شده که قبل از اجرای صیغه عقد، داماد (غیر از رفت و آمدهای متعارف که برای خواستگاری هست) رفت و آمدهائی با دختر دارد که در این رفت و آمدها با هم گفتگو و نشست و برخاست کرده یا با هم از منزل بیرون میروند، و یا این که دختر و پسر قبل از این که والدین اطّلاع یابند به اصطلاح خودشان با شوهر آیندهشان در مورد زندگی آینده ساعتها با هم گفتگو دارند، آیا این روابط جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نطفه مردی (زوج) با تخمک زوجه بعد از ترکیب در رحم اجاره یا عاریهای (زن دیگری غیر از صاحب تخمک) پیوند شود و جنینی در رحم اجاره‌ای یا عاریهای رشد کند و متولّد شود، شرعاً جایز است یا خیر؟ و چه رابطهای از نظر نسبت و آثار حقوقی و شرعی با صاحب اسپرم و تخمک و صاحب رحم اجاره‌ای یا عاریهای و فرزندان وی و یا شوهرش دارند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا جایز است نطفه مرد بیگانه ای را به زن شوهرداری تلقیح کرد؟ نطفه شوهرش چطور؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر زن شوهرداری به علت یائسگی یا غیر آن تخمک گذاری نکند، آیا جایز است تخمکی از زن دوم شوهرش بعد از تلقیح با نطفه شوهر به رحم او منتقل شود؟ و آیا در این مورد تفاوتی هست بین اینکه او یا زن دوم همسر دائم باشند یا موقت؟ 2 کدامیک از دو زن مادر کودک خواهند بود؟ صاحب تخمک یا صاحب رحم؟ 3 آیا این عمل در صورتی که نیاز به تخمک همسر دیگر به خاطر ضعف تخمک زن صاحب رحم باشد به حدّی که در صورت لقاح نطفه شوهر با آن، خوف این وجود داشته باشد که کودک معیوب متولد شود، نیز جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اطبا می توانند جنین را از شکم زنی که نمی تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط می کند خارج نموده و در رحم سالم زن دیگری قرار داده که در آن جا به رشد خود ادامه داده تا به طور طبیعی متولّد شود، بفرمایید: الف) آیا اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر می شود) این کار جایز است؟ ب) در صورتی که زن دوّم با شوهر زن اوّل بیگانه و اجنبی باشد، آیا این کار جایز می باشد؟ ج) اگر انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح فرق دارد، آن را بیان فرمایید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اطبا می توانند جنین را از شکم زنی که نمی تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط می کند خارج نموده و در رحم سالم زن دیگری قرار داده که در آن جا به رشد خود ادامه داده تا به طور طبیعی متولّد شود، بفرمایید: الف) آیا اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر می شود) این کار جایز است؟ ب) در صورتی که زن دوّم با شوهر زن اوّل بیگانه و اجنبی باشد، آیا این کار جایز می باشد؟ ج) اگر انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح فرق دارد، آن را بیان فرمایید؟
- [آیت الله نوری همدانی] زن و شوهری فرض میگردد که هر دو قادر به تولید ماده حیاتی نطفه هستند و لقاح هم در رحم زن انجام میگیرد اما رحم زن بدلایلی قادر به نگهداری و پرورش نطفه نمیباشد و به همین خاطر این زن و شوهر با زن دیگری قرار داد میبندد مبنی بر اینکه جنین در همان مراحل اولیه از رحم مادر اصلی به رحم زن بیگانه (مادر جانشین) انتقال یافته و مسیر رشد و تکامل را طی کند و بعد از تولد به مادر و پدر اصلی برگردانده شود. الف: آیا این قرار داد یا رابطه مشروع است؟ آیا مُجرد و متأهّل بودن زن بیگانه - عالم یا جاهل بودن او - و نسبت قرابتی که او با مرد دارد و همچنین مجانی یا غیر مجانی بودن قرار داد نقشی در مشروعیت آن دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اطباء می توانند جنین را از شکم زنی که نمی تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط می کند خارج نموده، و در رحم سالم زن دیگری قرار داده تا در آنجا به رشد خود ادامه دهد و به طور طبیعی متولّد شود، بفرمایید: 1. اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر می شود) آیا این کار جایز است؟ 2. در صورتی که زن دوم با شوهر زن اوّل بیگانه باشد، این کار چه حکمی دارد؟ 3. انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح چه تفاوتی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اخیراً نطفه زن و مرد را گرفته، در خارج از رحم با هم لقاح می دهند و در رحم زن قرار می دهند، آیا این عمل در صورتی که زن و مرد همسر هم باشند، جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لطفاً حکم هریک از حالات زیر را که مربوط به پرورش تخم لقاح یافته، در رحم زن می باشد، مرقوم فرمایید. الف گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از همسر و تلقیح آزمایشگاهی آن و پرورش تخم لقاح یافته، در رحم همسر. ب گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از همسر اوّل و تلقیح آزمایشگاهی آن و پرورش تخم لقاح یافته، در رحم همسر دوم. ج گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از همسر و تلقیح آزمایشگاهی آن و پرورش در رحم زن دیگری (اعم از محرم یا غیر محرم). د گرفتن نطفه از شوهر و تخمک از غیر همسر و تلقیح آزمایشگاهی آن و پرورش در رحم همسر صاحب نطفه. ه گرفتن نطفه از غیر شوهر و تخمک از همسر خود و تلقیح آزمایشگاهی آن و پرورش در رحم همسر.
- [آیت الله سیستانی] آیا قرار دادن نطفه مرد اجنبی در رحم زن اجنبیه فی نفسه جایز است ؟ آیا این عمل شبیه به زنا نیست ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- صاحبِ رحم اجاره‌ای در احکام محرمیّت و ارث و ازدواج و ... ، مادرِ طفل محسوب نمیشود. ولی اگر آن زن پس از تولّد بچّه، شیر داشته باشد و به او شیر کامل بدهد، مادرِ رضاعی طفل میشود و همه احکام مادرِ رضاعی برای او صدق میکند. همچنین اگر آن زن به عقد صاحب نطفه درآمده باشد، در بدو تولّد به او محرم است.
- جایز نیست منی مرد اجنبی را در رحم زن اجنبیه داخل کنند، چه با اجازه زن باشد یا نه، و چه شوهر داشته باشد یا نه، و چه با اجازه شوهر باشد یا نباشد.
- مرد شیعه میتواند با زن سنّی ازدواج کند و همچنین زن شیعه میتواند به عقد سنّی درآید ولی سزاوار نیست که این کار عملی شود.
- اگر زن در بین عدّه طلاق خلع یا مبارات از بخشش خود برگردد، شوهر میتواند رجوع کند و بدون عقد دوباره او را زن خود قرار دهد.
- اگر نطفه مرد و نطفه زن او را در رحم مصنوعی پرورش دادند و بچّهای تولید شد این بچّه حلالزاده و ملحق به پدر و مادر است و نیز اگر نطفه مردی را با نطفه زن اجنبیه پرورش دادند و بچّه تولید شد این بچّه ولد شبهه است و ملحق به پدر و مادر است و صورت اوّل و دوّم در احکام با هم فرقی ندارند.
- دروغ گفتن مرد به زنش و یا دروغ گفتن زن به شوهر جایز نیست، مگر ضرورتی باشد که آن ضرورت موجب جواز دروغ شود، نظیر اینکه اگر دروغ نگوید نزاع خانوادگی بهوجود میآید که در این صورت، به اندازه ضرورت و جلوگیری از آن نزاع و مفسده، دروغ جایز است.
- وکالت عقد جایز است و هر یک از دو طرف میتواند آن را به هم بزند مگر اینکه در ضمن عقد لازمی، شرط شده باشد، مثلاً در ضمن عقد نکاح شرط کنند که زن وکیل باشد که اگر مرد نفقه نداد زن از طرف شوهر خود را طلاق دهد، که در این صورت شوهر حقّ ندارد او را عزل نماید.
- رحم یک معنای عرفی است که عبارت است از خویشان نزدیک نظیر پدر و مادر، جد و جده، اولاد و نوه، برادر و برادرزاده، خواهر و خواهرزاده، عمه و عمهزاده، عمو و عموزاده، خاله و خالهزاده، دایی و داییزاده، و امّا خویشان سببی نظیر زن و شوهر و داماد و پدر زن و مادر زن و پدر و مادر شوهر گرچه رحم واقعی نیستند و احکام رحم را ندارند، ولی چون عرفاً آنان نیز رحم محسوب میشوند، احکام قطع رحم را شامل آنها نمودن بسیار بهجاست و از این جهت به آنان خویشان سببی میگویند، چنانکه نظیر خواهر و برادر را خویشان نسبی میگویند.
- اگر به واسطه شیر دادن، حقّ شوهر از بین نرود، زن میتواند بدون اجازه شوهر، بچهای را شیر دهد، ولی جایز نیست بچهای را شیر دهد که به واسطه شیر دادن به آن بچّه به شوهر خود حرام شود، مثلاً اگر شوهر او دختر شیرخواری را برای خود عقد کرده باشد زن نباید آن دختر را شیر دهد، چون اگر آن دختر را شیر دهد خودش مادر زن شوهر میشود و بر او حرام میگردد.
- زن مسلمان نمیتواند به عقد کافر درآید. مرد مسلمان هم نمیتواند با زنهای کافر به طور دائم ازدواج کند، ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب مانند یهود و نصاری و مجوس، مانعی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز است در موارد ضرورت نطفه¬ی مرد را با وسایلی گرفته و در رحم همسرش وارد کنند، لکن باید مقدّمات آن مشروع و حلال باشد و از مقدّمات حرام پرهیز شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است گرفتن نطفه مرد به تنهائی در صورتی که مقدّمات حرام نداشته باشد وگذاشتن آن نطفه در رحم مصنوعی وتربیت کردن آن بمنظور تولید بچه و چنانچه امکان داشته باشد از این راه بچهای تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است واحکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار میشود ولکن این بچه مادر ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] گرفتن نطفه مردی و گذاشتن ان در رحم مصنوعی و پرورش ان به منظور تولید فرزند جایز است مگر این که متوقف بر انجام کار حرامی باشد که ارتکاب ان کار حرام است و چنانچه از این راه بچه ای به وجود بیاید اگر تخمک زن نباشد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزند بر ان دو جاری می شود ولی مادر ندارد و در صورتی که تخمک زن هم باشد ان زن هم مادر اوست
- [آیت الله خوئی] جایز است گرفتن نطفة مردی درصورتی که مقدمات حرام نداشته باشد و گذاشتن آن در رحم مصنوعی و تربیت کردن آن به منظور تولید بچه و چنانچه بچهای از این راه تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار میشود ولکن این بچه مادر ندارد.
- [آیت الله بهجت] جلوگیری کردن زن از بارداری قبل از انقعاد نطفه اشکال ندارد و عمل جرّاحی برای آن، اگر ضرورت لازم عقلایی داشته باشد و با رضایت شوهر انجام شود، مانعی ندارد، بهشرط آنکه از لمس و نظر حرام اجتناب شود، ولی عقیم کردن جایز نیست.
- [آیت الله بهجت] نذر زن، بدون اجازه شوهر، بنابر احتیاط واجب وضعاً منعقد میشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] جایز نیست نطفه مرد اجنبی را به زنی تلقیح نمایند چه عمل تلقیح به وسیله اجنبی انجام شود و یا به وسیله شوهر زن و عمل تلقیح در فرض مذکور هر چند حرام است ولی زنا نیست و اگر زن تلقیح شده بچه دار گردد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و تمام احکام اولاد بر او جاری است و زنی هم که به وسیله تلقیح بچه دار شده مادر ان بچه است و احکام اولاد بر او جاری است
- [آیت الله سبحانی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید ولی مرد مسلمان می تواند با زن های کافر به طور موقت ازدواج کند.
- [آیت الله سبحانی] زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید ولی مرد مسلمان می تواند با زن های کافر به طور موقت ازدواج کند.
- [آیت الله سیستانی] جایز است زن با عمل جراحی لولههای رحم را ببندد هرچند مستلزم این باشد که دیگر هرگز باردار نشود، ولی این عمل جایز نیست در صورتی که متوقف باشد بر کشف قسمتی از بدن که ستر آن واجب باشد، یا لمس قسمتی که لمس آن بدون دستکش جایز نیست، مگر در حال ضرورت با تفصیلی که گذشت. و جایز نیست عمل جراحی برای برداشتن رحم، یا تخمدانها و مانند آن که ضرر مهمی مانند قطع عضو دارد، مگر اینکه بیماری این ضرورت را ایجاب نماید. و مانند این احکام در مورد مرد نیز جاری است البته، اگر عمل جراحی به دست کسی جز شوهر صورت گیرد، و موجب نگاه به آنچه به آن جایز نیست و لمس قسمتی از بدن که لمس آن جایز نیست، باشد، در این صورت این عمل جایز نیست، مگر در صورت ضرورت، مانند اینکه بچهدار شدن برای او ضرر داشته باشد، حکم این مسأله تماماً درباره مرد نیز جاری است.