اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید یا در جماع بی اختیار باشد روزه او باطل نمی شود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا اختیار برایش پیدا شود باید فورا از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود روزه او باطل است
عنوان مسئله:
اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید یا در جماع بی اختیار باشد روزه او باطل نمی شود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا اختیار برایش پیدا شود باید فورا از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود روزه او باطل است
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی طواف را فراموش کند یا باطل انجام دهد ایا می تواند در ماه های غیر حج انجام دهد
- اگر از روی علم و عمد در احرام حج قبل از وقوف عرفه با زوجه خود جماع نماید مسلما حج او باطل است و قبل از وقوف مشعر الحرام هم بنابر اقوی باطل است و کفاره دارد و بعد از اتمام در سال اینده اعاده کند ایا در صورت جهل چه وظیفه ای دارد
- دختری در کودکی و یا اوایل سنین بلوغ جنب شده و تا کنون هم ازدواج نکرده است با توجه به اینکه در سنین بالاتر نمی دانسته به واسطه فعلی که در کودکی انجام شده جنب گشته است و در نتیجه غسل جنابت را تا حال انجام نداده است و با این کیفیت به حج نیز رفته است تکلیف او چیست ان غسل هایی که یقینا انجام داده است حیض و جمعه بوده است با توجه به موارد یاد شده فوق این سوال ها مطرح است وضع نماز و روزه و کلیه عباداتی که بعد از بلوغ تا کنون انجام داده است چیست ایا در زمان حال محرم است و به صورت احرام وارد مکه و خارج شده است و در صورت محرم بودن ایا تا زمانی که اعاده حج نکند جمیع محرمات که در ان ایام حرام است بر این شخص حرام می باشد یا خیر در صورتی که فقط حجش باطل باشد ولی محرم نباشد چگونه می تواند با وضع اعزام حجاج به بیت الله الحرام که چند سال یکبار این توفیق حاصل می شود اعاده حج کند
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا وطی کردن حیوان، روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله مظاهری] اگر زنی عمداً و با چیز حلالی روزه خود را باطل کند و سپس عذری مثل حیض برایش پیش آید، آیا کفاره روزه بر او واجب میشود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا نزدیکی و دخول در روز ماه رمضان بدون انزال روزه را باطل می کند ؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر کسی روزه مستحبّی بگیرد و فراموش کند که روزه است و چیزی بخورد و یا بیاشامد، آیا روزه اش باطل میشود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی فراموش کند که روزه ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد روزهاش باطل بوده یا بعد از افطار؟
- [آیت الله بهجت] اگر بیماری که گمان دارد روزه برایش ضرر دارد، با این حال روزه بگیرد، ولی بعد از اتمام روزه متوجه شود که روزه برایش ضرر نداشته است، حکم روزه ی این شخص چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر اعتکاف در ماه رمضان باشد یا هم زمان با قضای روزه ماه رمضان باشد و بنابر فرض با جماع، اعتکاف و روزه باطل شود، چه حکمی دارد؟
- [سایر] بیماری که در طول روز تنها به خوردن چند قرص نیاز دارد، در حالی که گرفتن روزه برایش ضرر ندارد؛ آیا خوردن تنها چند قرص روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر به قصد بیرون آمدن منی، استمناء کند ولی منی خارج نشود، آیا روزه اش باطل است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر به قصد بیرون آمدن منی استمناء کند ولی منی خارج نشود، آیا روزه اش باطل می شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر فراموش کند که روزه است و سر را در اب فرو برد یا دیگری به زور سر او را در اب فرو برد چنانچه در زیر اب یادش بیاید که روزه است یا ان کس دست بردارد باید فورا سر را بیرون اورد و چنانچه بیرون نیاورد روزه اش باطل می شود
- اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند یا بی اختیار غبار و مانند ان به حلق او برسد روزه اش باطل نمی شود
- اگر روزه دار بی اختیار در اب بیفتد و تمام سر او را اب بگیرد یا فراموش کند که روزه است و سر در اب فرو برد روزه او باطل نمی شود
- اگر فراموش کند که مسافر است یا فراموش کند که روزه مسافر باطل می باشد و در سفر روزه بگیرد روزه او باطل است
- اگر مرد در حال جماع بفهمد زن حایض شده باید فورا از او جدا شود و اگر جدا نشود بنابر احتیاط مستحب کفاره بدهد
- اگر غیر از روزه ماه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد مثلا نذر کرده باشد که روز معینی را روزه بگیرد چنانچه عمدا تا اذان صبح نیت نکند روزه اش باطل است و همچنین است بنابر احتیاط اگر نداند که روزه ان روز بر او واجب است یا فراموش کند هر چند پیش از ظهر یادش بیاید و کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد
- اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از یک روز یادش بیاید باید روزه ان روز را قضا نماید و اگر بعد از چند روز یادش بیاید باید روزه هر چند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید مثلا اگر نمی داند سه روز جنب بوده یا چهار روز باید روزه سه روز را قضا کند
- اگر بی اختیار منی از انسان بیرون اید روزه اش باطل نیست
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از اخر نماز را نخوانده چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمدا یا سهوا اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند مثلا پشت به قبله کرده نمازش باطل است و اگر چنین کاری انجام نداده باید فورا مقداری را که فراموش کرده به جا اورد و برای سلام زیادی بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو بنماید و همچنین دو سجده سهو دیگر اگر تشهد زیاد کرده باشد
- در هر یک از چهار سوره والنجم و اقرا الم تنزیل حم سجده فصلت یک ایه سجده است که اگر انسان بخواند یا گوش دهد بعد از تمام شدن ان ایه باید فورا سجده کند و اگر فراموش کرد هر وقت یادش امد باید سجده نماید مگر در حال نماز باشد که در این صورت باید به دستوری که در مساله و و گذشت عمل کند و اما اگر بدون اختیار ایه سجده را بشنود احتیاط مستحب این است که سجده کند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را به جماع مجبور نمایند بهطوری که از اختیار او خارج شود روزه او باطل نمیشود، ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا جبر او برداشته شود باید فوراً از حال جماع خارج شود، و اگر خارج نشود روزه او باطل است. ? استمناء:
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید یا در خواب باشد، یا او را به جماع مجبور نمایند به نحوی که اختیار از او سلب شود روزه او باطل نمی شود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا دیگر مجبور نباشد باید فوراً از حال جماع خارج شود، و اگر خارج نشود روزه او باطل می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزهدار فراموش کند که روزه است و جماع کند و در بین جماع یادش بیاید یا او را به جماع مجبور کنند و در بین جماع اجبار برطرف شود، باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر فوراً خارج نشود روزه او باطل است.
- [آیت الله سبحانی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را به جماع مجبور نمایند، به گونه ای که در جماع اختیار نداشته باشد مثل این که دست و پای او را ببندند و با او نزدیکی کنند، روزه او باطل نمی شود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا دیگر مجبور نباشد، باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است.
- [آیت الله خوئی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را به جماع مجبور نمایند، به نحوی که از اختیار او خارج شود، روزه او باطل نمیشود. ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا جبر او برداشته شود، باید فوراً از حال جماع خارج شود، و اگر خارج نشود، روزه او باطل است. 3 استمناء (مسألة 1597)- اگر روزهدار استمنا کن (معنای استمنا در مسأله 1581 گذشت)، روزهاش باطل میشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید یا مسئله را نداند یا او را به جماع مجبور نمایند، به طوری که از خود اختیاری نداشته باشد روزه او باطل نمیشود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا دیگر مجبور نباشد باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود روزه او باطل است. 5 - استمناء:
- [آیت الله بهجت] اگر فراموش کند که روزه است و نزدیکی نماید، یا او را به نزدیکی مجبور نمایند، روزه او باطل نمیشود، ولی چنانچه در هنگام نزدیکی یادش بیاید، یا دیگر مجبور نباشد، باید فوراً از حال نزدیکی خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است. استمناء
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع کند یا او را به جماع مجبور نمایند به گونهای که ازخود اراده نداشته باشد روزه او باطل نمیشود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا دیگر مجبور نباشد، باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است، بلکه قضا و کفّاره هم واجب میشود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید ، یا او را به جماع مجبور نمایند ، به طوری که از خود اختیاری نداشته باشد روزة او باطل نمی شود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا دیگر مجبور نباشد . باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر نشود روزة او باطل است . 3- استمناء
- [امام خمینی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را به جماع مجبور نمایند، به طوری که از خود اختیاری نداشته باشد، روزه او باطل نمی شود. ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا دیگر مجبور نباشد، باید فورا از حال جماع خارج شود، و اگر خارج نشود، روزه او باطل است.