طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق می‌گیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که از نقره یا طلا باشد در صورتی که قیمت ان به صد و پنج مثقال نقره مسکوک در نقره یا پانزده مثقال طلای مسکوک در طلا برسد اگر چه سهم هر یک انان به این مقدار نباشد بنابر احتیاط واجب خمس ان را بدهند و همچنین در صورتی که از غیر طلا و نقره باشد اگر چه به حد نصاب نرسد
عنوان مسئله:
اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که از نقره یا طلا باشد در صورتی که قیمت ان به صد و پنج مثقال نقره مسکوک در نقره یا پانزده مثقال طلای مسکوک در طلا برسد اگر چه سهم هر یک انان به این مقدار نباشد بنابر احتیاط واجب خمس ان را بدهند و همچنین در صورتی که از غیر طلا و نقره باشد اگر چه به حد نصاب نرسد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با عنایت به نصاب قطع در باب سرقت که قیمت ربع دینار طلای خالص مسکوک رایج (5/4 نخود طلا مسکوک که به صورت پول معامله می شود یا ارزش آن طبق بند 9 ماده 198 قانون مجازات اسلامی) می باشد و از طرفی در کشور تنها اقسام سکه طلای بهار آزادی به عنوان طلای مسکوک جریان داشته، هیچ یک از آنها اولاً خالص 24 عیار نمی باشد و ثانیاً همانند سایر نقود و مسکوکات، رواج واقعی نداشته آیا قیمت ربع دینار سکه های طلای مسکوک غیرخالص و غیر رایج (مانند سکه تمام بهار آزادی فعلی که ظاهراً 18 عیار می باشد) یا قیمت ربع دینار طلای خالص غیرمسکوک را می توان ملاک قرار داد یا خیر؟ و اصولاً در صورت نبود سکه طلای مسکوک رایج خالص آیا حد سرقت ساقط می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] ج: از شرایط وجوب خمس در معادن این است که شخص یا اشخاصی با مشارکت با یکدیگر آن را استخراج کنند، مشروط بر اینکه سهم هر یک به حد نصاب برسد و آنچه استخراج شده، ملک آنها شود، و معادنی که دولت استخراج می کند، نظر به اینکه ملک خاص شخص یا اشخاص نیست، بلکه ملک جهت است لذا شرط وجوب خمس را دارا نیست و در نتیجه جایی برای وجوب خمس بر دولت و حکومت باقی نمی ماند، و این استثنایی بر وجوب خمس در معدن نیست. بله، معادنی که توسط شخص خاصی یا با مشارکت اشخاص با یکدیگر استخراج می شود، خمس در آن واجب است، مشروط بر اینکه آنچه آن شخص استخراج کرده و یا سهم هر یک از اشخاصی که با مشارکت با یکدیگر اقدام به استخراج کرده اند، بعد از کم کردن هزینه های استخراج و تصفیه، به مقدار بیست دینار طلا یا دویست درهم نقره یا معادل قیمت یکی از آن دو باشد.
- [آیت الله سیستانی] حکم دادن زکات به شخصی که گناه کبیره را آشکارا به جا می آورد بفرمائید آیا انسان میتواند طلبی را که از کسی دارد به عنوان زکات حساب کند چند نفر در مالی که زکات به ان تعلق می‌گیرد با هم شریک هستند ولی سهم یکی از آنها به حد نصاب رسیده و سهم بقیه کمتر از نصاب اول است زکات این مال چگونه محاسبه می‌شود آیا زکات تعلق می‌گیرد اگر صاحب طلا و نقره در تمام سال دیوانه باشد ایا زکات براو واجب است اگردرمقداری از سال دیوانه باشد چطور؟
- [آیت الله بهجت] طلایی است مسکوک که مقدار آن بیش از حدّ نصاب می باشد و چندین سال است زکات آن داده نشده است، آیا نسبت به تأخیر در پرداخت زکات سال های گذشته، اشتغال ذمّه است یا فقط معصیت کرده و با پرداخت زکات فعلی، تدارک می شود؟ اگر از چهل دینار یک دینار را باید بدهد، در صورتی که به پول رایج، به قیمت در آورده و پرداخت نمود و آن یک دینار در ملک او باقی ماند، آیا باز هم نصاب زکات، نسبت به چهل دینار باقی است؟ پس از پرداخت زکات، اگر در سال های بعد، بقیه طلا که باز هم بیش از حدّ نصاب است باقی مانده، آیا مجدّدا مشمول حکم زکات می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در توضیح المسائل مسأله 2631 فرموده اید: (مال گمشده که انسان پیدا کند اگر نشانه نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش معلوم شود و قیمت آن کمتر از یک درهم (6/12 نخود نقره سکه دار) نباشد، احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه دهد.) الف) اگر چنانچه پیدا شده، مثلاً یک عدد صد تومانی باشد، آیا این نشانی محسوب می شود؟ ب) قیمت یک درهم نقره به پول در زمان فعلی چه مقدار است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نصاب گنج اگر نقره باشد صد و پنج مثقال نقره مسکوک و اگر طلا باشد پانزده مثقال طلای مسکوک است یعنی اگر قیمت انچه که از این دو به دست می اورد به حد نصاب برسد باید خمس ان را بعد از کم کردن مخارجی که برای ان کرده بدهد و اگر از غیر طلا و نقره باشد بنابر احتیاط واجب هر چند به یکی از این دو حد نرسد باید بعد از کم کردن مخارج خمس را بدهد
- نصاب معدن پانزده مثقال معمولی طلای مسکوک است یعنی اگر قیمت چیزی را که از معدن بیرون اورده به پانزده مثقال طلای مسکوک برسد بعد از کم کردن مخارجی که کرده است باید خمس باقی مانده را بدهد
- اگر در ظرفهای متعددی که در یک جا دفن شده مالی پیدا کند که قیمت انها روی هم صد و پنج مثقال نقره مسکوک در نقره یا پانزده مثقال طلای مسکوک در طلا باشد باید خمس ان را بدهد ولی چنانچه در چند جا پیدا کند هر کدام از انها که قیمتش به این مقدار برسد باید خمس ان را بدهد و انچه که قیمت ان به این مقدار نرسیده است خمس ندارد ولی اگر گنج پیدا شده غیر از طلا و نقره باشد در هر دو صورت بنابر احتیاط واجب بدون ملاحظه نصاب خمس ان را بدهد
- اگر چند نفر از معدن چیزی بیرون اورند چنانچه قیمت ان به پانزده مثقال طلای مسکوک برسد اگر چه سهم هر کدام انها این مقدار نباشد بعد از کم کردن مخارجی که کرده اند بنابر احتیاط باید خمس ان را بدهند
- چنانچه قیمت چیزی که از معدن بیرون اورده به پانزده مثقال طلای مسکوک نرسد خمس ان در صورتی لازم است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیاد بیاید
- کسی که طلا و نقره دارد اگر هیچکدام انها به اندازه نصاب اول نباشد مثلا مثقال نقره و مثقال طلا داشته باشد زکات بر او واجب نیست
- اگر در اب فرو رود و مقداری عنبر بیرون اورد که قیمت ان هیجده نخود طلای مسکوک یا بیشتر باشد باید خمس ان را بدهد و چنانچه از روی اب یا از کنار دریا به دست اورد اگر چه قیمت ان به مقدار هیجده نخود طلا هم نرسد بنابر احتیاط خمس ان واجب است
- پول طلا و نقره ای که بیشتر از اندازه معمول فلز دیگر دارد اگر به ان پول طلا و نقره بگویند و خالصش هم به حد نصاب برسد زکات به ان تعلق می گیرد و همچنین بنابر احتیاط واجب در صورتی که خودش به حد نصاب برسد و خالصش به حد نصاب نرسد ولی اگر به ان پول طلا و نقره نگویند هر چند خالصش به حد نصاب برسد اقوی ان است که زکات به ان تعلق نمی گیرد
- اگر نداند قیمت چیزی را که از معدن بیرون اورده به پانزده مثقال طلای مسکوک می رسد بنابر احتیاط در صورت امکان باید به وزن کردن یا از راه دیگر قیمت ان را معلوم کند و در صورت عدم امکان خمس ندارد
- طلا دو نصاب دارد نصاب اول ان بیست مثقال شرعی است که هر مثقال ان هیجده نخود است که بنابر مشهور سه ربع مثقال صیرفی معمولی است پس وقتی طلا به بیست مثقال شرعی که پانزده مثقال صیرفی است برسد اگر شرایط دیگر را هم که گذشت داشته باشد انسان باید یک چهلم ان را که نه نخود می شود از بابت زکات بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکات ندارد نصاب دوم ان چهار مثقال شرعی است که سه مثقال صیرفی معمولی است یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود باید زکات تمام هیجده مثقال را از قرار چهل یک بدهد و اگر کمتر از سه مثقال اضافه شود فقط باید زکات پانزده مثقال ان را بدهد و زیادی ان زکات ندارد و همچنین است هر چه بالا رود یعنی اگر سه مثقال اضافه شود باید زکات تمام انها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده زکات ندارد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به نصاب گنج که 20 مثقال طلای شرعی است، برسد، اگرچه سهم هریک آنان به این مقدار نباشد، بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، اگر سهم هر یک از آنان به این مقدار نباشد، بنابر احتیاط مستحب خمس آن را بدهند.
- [آیت الله بروجردی] اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، اگر چه سهم هر یک آنان به این مقدار نباشد، بنا بر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله خوئی] اگر چند نفر چیزی بیرون آورند چنانچه قیمت آن به 15 مثقال طلای مسکوک برسد، اگرچه سهم هر کدام آنها این مقدار نباشد باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله خوئی] اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال در طلا برسد، اگرچه سهم هر یک آنان به این مقدار نباشد، باید خمس آن را بدهند.
- [امام خمینی] اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت سهم هر یک آنان به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهند.
- [آیت الله سیستانی] اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت آن به (105) مثقال نقره یا (15) مثقال طلا برسد ، ولی سهم هر یک از آنان به این مقدار نباشد ، لازم نیست خمس آن را بدهند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] گنج دارای نصاب است و نصاب آن صد و پنج مثقال نقره یا پانزده مثقال طلا است، یعنی اگر قیمت چیزی را که از گنج به دست آمده به این مقدار برسد خمس آن واجب است، اما اگر کمتر از آن باشد خمس آن واجب نیست و اگر قیمت آن به پانزده مثقال طلا نرسد ولی به صدو پنج مثقال نقره برسد باز خمس آن واجب است و همچنین عکس آن.
- [آیت الله سیستانی] اگر چند نفر چیزی بیرون آورند ، چنانچه قیمت آن به (15) مثقال طلای مسکوک برسد ، ولی سهم هر کدام آنها این مقدار نباشد ، خُمس ندارد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نصاب گنج اگر نقره باشد 105 مثقال نقره مسکوک و اگر طلا باشد 15 مثقال طلای مسکوک است و اگر از غیر طلا و نقره باشد نصاب را با یکی از طلا یا نقره ملاحظه نمایند.