موونه
هزينهاي که براي گذران زندگي لازم است
کسی که زنش سیده است نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر ان زن واجب باشد و نتواند مخارج انان را بدهد جایز است انسان خمسش را به ان زن بدهد که به مصرف انان برساند و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبه اش که موونه اوست صرف نماید
عنوان مسئله:
کسی که زنش سیده است نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر ان زن واجب باشد و نتواند مخارج انان را بدهد جایز است انسان خمسش را به ان زن بدهد که به مصرف انان برساند و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبه اش که موونه اوست صرف نماید
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] زن سیده که فقیر است و شوهر و فرزندان فقیر دارد میتواند که خمس را قبول نماید و تصرف کند بعداً به مصرف خود یا بچهها و شوهرش برساند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که باغی را فقط برای مصرف خانوادگی خود میخرد و چیزی از محصولات آن را نمیفروشد، بلکه همه محصول را صرف در مؤونه خود میکند، آیا لازم است خمس زمین و باغ را بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا برای زن جایز است که خمس اموالش را به شوهرش که مستحق است بدهد و سپس شوهر آن را صرف همسر و زندگی خود کند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا هزینه سفر حجّ واجب زن که توسط شوهرش پرداخت میشود، جزء مخارج سال شوهر حساب میشود و از خمس معاف است یا خیر؟ اگر زن، خودش مستطیع باشد و شوهرش مخارجش را بدهد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] زید به زوجه یا مادر یا دختر سیده و جوان خود مبلغی به عنوان خمس از سال خود میدهد که زیورآلات زنانه مطابق شأن خود بگیرد آیا جایز است یا خیر؟ و نیز از خمس خود به افراد مذکور میدهد که یا در صله رحم و مهمانی مؤمنین چه سید و چه غیر سید مصرف نماید، و نیز صدقات بدهد چه به سید و چه به غیر سید، و نیز برای زیارت رفتن قم و زیارت حضرت عبدالعظیم مصرف نماید، در این موارد جایز است یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] شرایطی که برای حلیت حقوق مستخدمین ادارات دولتی قرار دادهاید، از مصرف کردن در نفقات حلال، دادن خمس زاید بر مؤونه سال، و در فرض عدم استحقاق مستخدم حقوق را به اجازه شما بگیرد و مقداری از آن را به مستحق بدهد، اگر از هزار تومان پنج تومان به مستحق بدهند کافی است یا نه؟ اگر این مستخدم مثل مأمور وصول مالیات باشد در صورت احتیاج معاشش به این حقوق، آیا برای گرفتن حقوقش اجازه میفرمائید؟ و الّا در صورت اضطرار تکلیفش چیست؟ و همچنین مستخدمینی که مأمور وصول مالیات نیستند اما در همان اداره مثلاً در امورات دفتری یا غیر ذلک کار میکنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مردی به زنش تهمت ارتباط نامشروع بزند و نتواند ادّعای خویش را در دادگاه صالحه اثبات نماید: الف) آیا برای مرد جایز است دوباره با زن خویش ادامه زندگی دهد؟ ب) آیا برای زن از لحاظ شرعی واجب است با همسرش ادامه زندگی دهد؟ ج) آیا در این خصوص زن می تواند تقاضای طلاق نماید و به حقّ و حقوق خویش اعمّ از مهریّه و جهیزیّه و دارایی های زندگی برسد؟
- [آیت الله بهجت] اگر مردی به زنش تهمت ارتباط نامشروع بزند و نتواند ادّعای خویش را در دادگاه صالحه اثبات نماید. 1) آیا برای مرد جایز است دوباره با زن خویش ادامه ی زندگی دهد؟ 2) آیا برای زن از لحاظ شرعی واجب است با همسرش ادامه ی زندگی دهد؟ 3) آیا در این خصوص زن می تواند تقاضای طلاق نماید و به حقّ و حقوق خویش اعمّ از مهریّه و جهیزیه و دارایی های زندگی برسد؟
- [آیت الله خوئی] شاگردی در یک سال از حقوقش سرمایهای پسانداز کرده که آخر سال که خواست در سال آتیه برای خودش کاسبی کند احتیاج به آن سرمایه دارد تا بتواند مؤونه سالیانهاش را فراهم کند، آیا خمس بر او واجب نیست یا این سرمایه مذکور باید منفعتی باشد که یک مرتبه به انسان رسیده باشد، و مقتضی است که بفرمائید اگر از سرمایه مذکور در سؤالهای فوق خمس را بدهد باز هم با بقیه آن میتواند کاسبی کند اینجا هم تخمیس واجب است یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] زن علویه ای ادعا می کند که پدرش در پرداخت هزینه خانواده اش کوتاهی نموده و مجبور به گدایی در کنار مساجد شده اند تا از این طریق مالی به دست آورده و مصرف کنند. اهالی منطقه هم آن سید را فردی ثروتمند، ولی خسیس نسبت به خانواده اش می دانند، آیا دادن نفقه آنان از سهم سادات جایز است؟ و بر فرض که پدر بگوید که بر من فقط دادن هزینه پوشاک و خوراک واجب است، ولی پرداخت بقیه مخارج مثل لوازم اختصاصی زنان و پول روزانه کودکان، واجب نیست، آیا می توان به مقدار رفع احتیاج از سهم سادات به آنان داد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مخارج سید یا سیده ای که زن انسان نیست بر انسان واجب باشد نمی تواند خوراک و پوشاک و سایر نفقات واجبه او را از خمس بدهد ولی اگر مقداری خمس به او بدهد که در نفقات غیر واجبه اش که موونه اوست صرف نماید مانعی ندارد
- اگر غیر مال التجاره مالی داشته باشد که متعلق خمس نباشد در صورتی که به ارث به او رسیده باشد چنانچه قیمتش بالا برود اگر چه ان را بفروشد مقداری که بر قیمتش اضافه شده خمس ندارد و همچنین است اگر به غیر معاوضه مالک ان شده چه از اول متعلق خمس نبوده مثل ان که مسکنی که مورد حاجت اوست به او بخشیده باشند و در موونه سال صرف شده باشد یا متعلق خمس بوده و خمس ان را از همان مال داده باشد مثل مالی که به حیازت مالک شده و خمس ان را داده است ولی اگر به معاوضه مالک شده باشد چنانچه قیمتش بالا برود تا زمانی که نفروخته خمس ندارد و اگر فروخت در صورتی که موونه نباشد ان زیاده خمس دارد و در صورتی که موونه باشد بنابر احتیاط واجب خمس مقدار زاید را بدهد و در هر دو صورت اگر در موونه سال صرف شود خمس ندارد
- اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند انها را از یکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار ان هیچکدام معلوم نباشد و نداند که مقدار حرام کمتر از خمس است یا زیادتر باید خمس تمام مال را بدهد و بنابر احتیاط واجب این خمس را در موردی که مصرف خمس و صدقه است به قصد ادای وظیفه اعم از خمس و صدقه صرف نماید و بعد از دادن خمس بقیه مال حلال می شود
- اگر کسی زن خودرا بدون این که او بفهمد طلاق دهد چنانچه مخارج او را مثل وقتی که زنش بوده بدهد و مثلا بعد از یک سال بگوید یک سال پیش تورا طلاق دادم و شرعا هم ثابت کند می تواند چیزهایی را که در مدتی که نفقه زن بر او نبوده و به او داده اگر مصرف نکرده است از او پس بگیرد ولی چیزهایی را که مصرف کرده نمی تواند از او مطالبه نماید
- اگر در شهر کسی که می خواهد زکات بدهد مستحقی نباشد و نتواند زکات را به مصرف دیگری هم که برای ان معین شده برساند چنانچه امید نداشته باشد که بعد مستحق پیدا کند باید زکات را به شهر دیگر ببرد و به مصرف ان برساند و مخارج بردن به ان شهر را می تواند از زکات بردارد و احتیاط واجب ان است که برداشتنش با اجازه حاکم شرع باشد و اگر زکات تلف شود در صورتی که در نگهداری ان کوتاهی نکرده ضامن نیست
- مهر زن و مالی را که مرد عوض طلاق خلع می گیرد خمس ندارد و همچنین ارثی که به انسان می رسد خمس ندارد ولی اگر مثلا با کسی خویشاوندی داشته و گمان ارث بردن از او نداشته باید خمس ان ارث را در صورتی که از مخارج سالش زیاد بیاید بدهد
- اگر کسی حیوانی را بخرد و در شکم ان مالی پیدا کند در صورتی که ان حیوان تحت تربیت فروشنده بوده مانند ماهیهایی که پرورش می دهند یا چهارپایی را که در خانه یا باغ علوفه می دهند واجب است به فروشنده خبر دهد و اگر معلوم شود مال او نیست مال خریدار است و چنانچه در مخارج سالش صرف نشود باید خمس ان را بدهد و در غیر این صورت مانند ماهیی که صیاد از دریا صید کرده یا حیوانی را که از صحرا صید کرده باشد اگر احتمال عقلایی بدهد که مال فروشنده است بنابر احتیاط واجب به او خبر دهد و اگر معلوم شد مال او نیست مال خریدار است و چنانچه در مخارج سالش صرف نشود باید خمس ان را بدهد
- انسان می تواند در بین سال هر وقت منفعتی به دستش اید و ان منفعت زاید بر مخارجش باشد خمس ان را همان وقت بدهد و جایز است دادن خمس را تا اخر سال تاخیر بیندازد و بنابر احتیاط واجب سال خمس را سال قمری قرار دهد
- بانکها بر دو نوعند اسلامی و غیر اسلامی بانکهای اسلامی بر سه قسمند بانکهای شخصی بانکهای دولتی بانکهایی که به شرکت دولت و مردم تاسیس می شود و اظهر این است که معاملات مشروعه با بانکهای دولتی و بانکهایی که به شرکت دولت و مردم تاسیس می شود جایز است ولی احتیاط واجب ان است که یک پنجم فواید حاصله ان را به نیت ما فی الذمه به سادات فقیر بدهد و بقیه از منافع حاصل ان سال می باشد که اگر صرف در موونه ان سال نشود خمس ان را باید بپردازد
- اگر انسان در دریا فرو رود و حیوانی را بیرون اورد و در شکم ان جواهری پیدا کند که قیمتش هیجده نخود طلای مسکوک یا بیشتر باشد چنانچه ان حیوان مانند صدف باشد که نوعا در شکمش جواهر هست باید خمس ان را بدهد و اگر اتفاقا جواهر بلعیده باشد در صورتی خمس ان واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسب او از مخارج سالش زیادتر باشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] کسی که زنش سیّده است بنابر احتیاط واجب نباید خمس خود را به او بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد ، جایز است انسان خمسش را به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند . و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبهاش صرف نماید .
- [آیت الله خوئی] کسی که زنش سیده است بنابر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد، جایز است انسان خمسش را به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند و همچنین است دادن خمس به او که در نفقات غیر واجبهاش صرف نماید.
- [آیت الله بهجت] کسی که زنش سیّده است خمسش را بنابر احتیاط واجب نباید به او بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد، جایز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مخارج سید یا سیده ای که زن انسان نیست بر انسان واجب باشد؛ بنا بر احتیاط واجب؛ نمی تواند خوراک و پوشاک و سائر نفقات واجبه او را از خمس بدهد؛ ولی اگر مقداری خمس به او بدهد که به مصرف دیگری (غیر از نفقات واجبه) برساند مانعی ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که زنش سیده است بنابر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد جایز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که زنش سیده است، بنا بر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد، جایز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که زنش سیدّه است بنابر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد ، جائز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند .
- [آیت الله سبحانی] کسی که زنش سیده است نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد،جایز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که زنش سیده است بنابر احتیاط واجب نباید به او خمس بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد. جایز است خمس خود را به زنش بدهد که به مصرف آنان برساند.
- [آیت الله سیستانی] اگر مخارج سیّد یا سیّدهای که زن انسان نیست بر انسان واجب باشد بنابر احتیاط واجب نمیتواند خوراک و پوشاک و سائر نفقات واجبه او را از خمس بدهد ، ولی اگر مقداری خمس به او بدهد که به مصرف دیگری غیر از نفقات واجبه برساند مانعی ندارد .