عاریه
عاریه یکی از اقسام عقود است.
اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یا وکیل یا ولی او بدهد و بعد ان چیز تلف شود عاریه کننده ضامن نیست ولی اگر بدون ا جازه صاحب مال یا وکیل یا ولی او ان را به جایی ببرد اگرچه جایی باشد که صاحبش معمولا به ان جا می برده مثل ان که اسب را در اصطبلی که صاحبش برای ان درست کرده ببندد ضامن است و در صورت تلف باید عوض ان را بدهد
عنوان مسئله:
اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یا وکیل یا ولی او بدهد و بعد ان چیز تلف شود عاریه کننده ضامن نیست ولی اگر بدون ا جازه صاحب مال یا وکیل یا ولی او ان را به جایی ببرد اگرچه جایی باشد که صاحبش معمولا به ان جا می برده مثل ان که اسب را در اصطبلی که صاحبش برای ان درست کرده ببندد ضامن است و در صورت تلف باید عوض ان را بدهد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مالی را که می داند غصبی است عاریه کند و از ان استفاده ای ببرد و در دست اواز بین برود مالک می تواند عوض مال و عوض استفاده ای را که عاریه کننده برده از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و اگر از عاریه کننده بگیرد او نمی تواند چیزی را که به مالک می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید
- اگر انسان از نگهداری امانت منصرف شود و ودیعه را به هم بزند باید هرچه زودتر مال را به صاحب ان یا وکیل یا ولی صاحبش برساند یا به انان خبر دهد که حاضر به نگهداری نیست و اگر بدون عذر مال را به انان نرساند و خبر هم ندهد چنانچه مال تلف شود باید عوض ان را بدهد
- اگر در نگهداری چیزی که عاریه کرده کوتاهی نکند و در استفاده از ان زیاده روی هم ننماید و اتفاقا ان چیز تلف شود ضامن نیست ولی چنانچه شرط کنند که اگر تلف شود عاریه کننده ضامن باشد یا چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد باید عوض ان را بدهد
- جایز نیست عامل بدون اذن مالک با سرمایه ای که از مالک گرفته با دیگری قرار داد مضاربه ببندد یا کار با سرمایه را به دیگری واگذار کند یا دیگری را برای تجارت با سرمایه اجیر کند و اگر بدون اذن این تصرفات انجام شود و مالک هم اجازه نکند و مال تلف شود عامل ضامن است ولی اجیر گرفتن برای مقدمات عمل یا وکیل گرفتن برای انجام انها مانعی ندارد
- اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود چنانچه صاحب مال عوض ان را از او بگیرد او هم می تواند انچه را که به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر ان چیز از بین برود عوضش را بدهد نمی تواند عوض ان را که به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید
- اگر صاحب مال برای نگهداری مال خود جایی را معین کند و کسی که امانت را قبول کرده بداند ان محل در نظر صاحب مال خصوصیتی نداشته بلکه یکی از موارد حفظ ان بوده می تواند ان را به جای دیگری که مال در ان جا محفوظ تر یا مثل محل اولی است ببرد و چنانچه مال در ان جا تلف شود ضامن نیست
- اگر مالی پیدا کند که نشانه دارد و قیمت ان از یک درهم کمتر است چنانچه صاحب ان معلوم باشد هرچند در بین افراد معین تا رضایت او را نداند نمی تواند بدون اجازه او بردارد و اگر صاحب ان به هیچ وجه معلوم نباشد می تواند برای خود بردارد و بنابر احتیاط واجب هر وقت صاحبش پیدا شد در صورتی که تلف نشده خود مال را و در صورتی که تلف شده عوض ان را به او بدهد
- اگر وکیل در نگهداری مالی که در اختیار او است کوتاهی کند یا غیر از تصرفی که به او اجازه داده اند تصرف دیگری در ان بنماید و ان مال از بین برود ضامن است پس اگر لباسی را که گفته اند بفروش بپوشد و ان لباس تلف شود باید عوض ان را بدهد
- بعد از ان که یک سال اعلان کرد و صاحب مال پیدا نشد اگر مال را برای صاحبش نگهداری کند و از بین برود چنانچه در نگهداری ان کوتاهی نکرده و تعدی یعنی زیاده روی هم ننموده ضامن نیست ولی اگر برای خود برداشته و از بین رفته در صورتی که مالک پیدا شود و مطالبه کند ضامن است و اگر صدقه داده باشد صاحب مال مخیر است بین ان که به صدقه راضی شود یا عوض مالش را بگیرد و ثواب صدقه برای صدقه دهنده باشد
- اگر از بچه ای چیزی را بدون اذن صاحبش به طور امانت قبول کند باید ان را به صاحبش بدهد و اگر ان چیز مال خود بچه است و ولی اجازه امانت گذاشتن ان را نداده باشد لازم است ان مال را به ولی او برساند و چنانچه در رساندن مال به انان کوتاهی کند و تلف شود باید عوض ان را بدهد و همچنین است اگر امانت گذار دیوانه باشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک ، یا وکیل یا ولیّ او بدهد و بعد ان چیز تلف شود عاریه کننده ضامن نیست ولیّ اگر بدون اجازة صاحب مال یا وکیل یا ولیّ او به جائی ببرد که صاحبش معمولاً به آنجا می برده ، مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد و بعد تلف شود یا کسی آن را تلف کند ، ضامن است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یا وکیل یا ولی او بدهد و بعد آن چیز تلف شود؛ عاریه کننده ضامن نیست؛ ولی اگر بدون اجازه صاحب مال یا وکیل یا ولی او آن را به جائی ببرد که صاحبش معمولا به آنجا می برده؛ مثلا اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد و بعد تلف شود؛ یا کسی آن را تلف کند؛ ضامن است.
- [آیت الله خوئی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یا وکیل یا ولی او بدهد و بعد آن چیز تلف شود عاریهکننده ضامن نیست ولی اگر بدون اجازه صاحب مال، یا وکیل، یا ولی او آن را بهجائی ببرد اگرچه جائی باشد که صاحبش معمولًا به آنجا میبرده مثلًا اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد و بعد تلف شود، یا کسی آن را تلف کند ضامن است.
- [آیت الله بروجردی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک، یا وکیل، یا ولی او بدهد و بعد آن چیز تلف شود، عاریه کننده ضامن نیست، ولی اگر بدون اجازهی صاحب مال، یا وکیل، یا ولی او آن را به جایی ببرد که صاحبش معمولاً به آن جا میبرده مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد و بعد تلف شود، یا کسی آن را تلف کند، ضامن است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یا وکیل یا ولیّ او بدهد و آن چیز تلف شود، عاریه کننده ضامن نیست و در غیر این صورت ضامن است، اگرچه مثلاً آن را به جایی ببرد که صاحب آن معمولاً به آنجا میبرده، مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحب آن برای آن درست کرده، ببندد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یاوکیل یا ولیّ او بدهد و بعد آن چیز تلف شود، عاریه کننده ضامن نیست، ولی اگر بدون اجازه صاحب مال یا وکیل، یا ولیّ او آن را به جایی ببرد که صاحبش معمولاً به آنجا میبرده ولی به آنها تحویل ندهد مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد و بعد تلف شود، یا کسی آن را تلف کند ضامن است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یا وکیل یا ولیّ او بدهد و بعد آن چیز تلف شود، عاریهکننده ضامن نیست، ولی اگر بدون اجازه صاحب مال یا وکیل یا ولیّ او آن را به جایی ببرد که صاحبش معمولاً به آنجا میبرده، مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد و بعد تلف شود، یا کسی آن را تلف کند ضامن است.
- [آیت الله سیستانی] اگر چیزی را که عاریه گرفته است به مالک ، یا وکیل ، یا ولیّ ، او بدهد و بعداً آن چیز تلف شود ، گیرنده ضامن نیست ، ولی اگر بدون اجازه صاحب مال یا وکیل ، یا ولیّ ، او آن را به جائی ببرد اگر چه جائی باشد که صاحبش معمولاً به آنجا میبرده است ، مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده است ببندد و بعداً تلف شود ، یا کسی آن را تلف کند ، ضامن است .
- [امام خمینی] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک، یا وکیل یا ولیّ او بدهد و بعد آن چیز تلف شود، عاریهکننده ضامن نیست، و در غیر این صورت ضامن است اگر چه مثلًا آن را به جایی ببرد که صاحبش معمولًا به آنجا میبرده مثلًا اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد.
- [آیت الله بهجت] اگر چیزی را که عاریه کرده به مالک یا ولیّ او بدهد و بعد آن چیز تلف شود، عاریهکننده ضامن نیست، و در غیر این صورت ضامن است، اگرچه مثلاً آن را به جایی ببرد که صاحبش معمولاً به آنجا میبرده؛ مثلاً اسب را در اصطبلی که صاحبش برای آن درست کرده ببندد.