ثلثان
دو سوّم
آب انگوری که به آتش جوش آمده اگر آن قدر بجوشد که ثلثان شود (یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند) پاک می‌شود، ولی اگر به خودی خود جوش بیاید فقط به سرکه شدن پاک می‌شود.
عنوان مسئله:
آب انگوری که به آتش جوش آمده اگر آن قدر بجوشد که ثلثان شود (یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند) پاک می‌شود، ولی اگر به خودی خود جوش بیاید فقط به سرکه شدن پاک می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شیره را در آب انگور جوش آمده قبل از ثلثان شدن بریزند، آیا بعد از به ثلثان رسیدن پاک می‌شود یا خیر؟
- در موقع شیره کردن آب انگور مقداری خاک در آن میریزند و جوش میآید، بعد که ثُلثان شد آن را صاف میکنند، آیا به ثُلثان شدن پاک می‌شود یاخیر؟
- پشت خمره سرکه بعد از شراب شدن که بالا میآید و سر میرود و به پشت خمره میریزد، بعد از ثلثان شدن، به تبع پاک می‌شود یا خیر؟
- معمول است در بعض جاها که انگور را با خوشه و چوب میفشارند و آب آن را شیره میکنند و تفال و سفله آن را - که عبارت است از دانههای بی آب و خوشه و چوب - در ظرفی میگذارند و چند روز که ماند ترش می‌شود، پس مقداری آب در آن میریزند و آن را میفشارند و تفال و سفله آن را دور میاندازند و آب این سرکه است میخورند، آیا حلال و پاک است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] حلیت انگوری که آب درون آن جوشیده، با ذهاب ثلثان و تبدیل به کشمش شدن ثابت می شود و می فرمایید کشمش پخته شده اگر باد کرده و آب درون آن بجوشد حرام می شود. آیا این حرمت در شیره انگور بعد از ذهاب ثلثان و رقیق شدن و جوشیدن نیز ثابت است و اگر نیست منشأ اختلاف چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مقداری انگور جهت سرکه شدن در ظرف ریخته ایم به اندازه ای که پرشده آیا می توانیم انگوری که برای سرکه شدن در ظرف مذکور ریخته شده و جوش آمده و در حال جوش و کف می باشد، در ظرف بزرگتری بریزیم و در قسمت خالی ظرف دوم مجدداً انگور بریزیم تا پر شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آب انگوری که با آتش جوشیده شده و دو ثلث آن کم نشده است، ولی مست کننده نیست، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] در توضیح المسائل فرموده اید که اگر انگور و آب انگور به واسطه ی پختن یا غیر آن جوش آید بنابر اقوی و احوط نجس، و خوردن آن حرام است. سؤال این است که بعضی از انگورها را تدریجا برای سرکه شدن می ریزند و ممکن است وقت ریختن انگور بعدی، انگور اوّلی جوش آمده و نجس شده باشد و انگور دوّمی یا سومی را نجس کند، آیا به واسطه سرکه شدن، مجموع انگورها پاک خواهد شد؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که آب انگور به واسطه مواد افزودنی شیمیایی یا... تبدیل به سرکه شود، پاک است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر قسمت پایین آب قلیلی که به طور سرازیر و بدون فشار به پایین می ریزد، با نجاست برخورد کند، آیا قسمت بالای این آب همچنان پاک باقی می ماند؟
- [آیت الله بهجت] آیا تمام قسمت روی پا از سر انگشت بزرگ تا برآمدگی روی پا، باید مسح شود و آب به آن برسد یا کشیدن دست هر چند بعضی از قسمت ها خشک بماند کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] آب کر یا قلیلی که به سبب نجاست، بو یا رنگ یا مزه آن تغییر کرده است، اگر به خودی خود، بو و رنگ و مزه آن به حالت سابق برگردد، پاک می‌شود یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر قالب یخ، نجس شود و قسمت نجس شده، به تدریج آب شده، از یخ جدا گردد، آیا در پاک شدن یخ کافی است یا این که آب کشیدن هم لازم دارد؟
- [آیت الله خوئی] اگر کسی تمام دست و پایش نجس باشد و میخواهد پایین آنها را با آب قلیل و یا آب کر بشوید و بالای آنها بماند آیا پاک می‌شود یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آب انگوری که معلوم نیست جوش آمده یا نه پاک است، ولی اگر جوش بیاید تا انسان یقین نکند که دو قسمت آن کم شده، پاک نمیشود.
- آب انگور اگر به آتش جوش بیاید و پیش از آن که دو قسمت از سه قسمت آن کم شود به جایی بریزد، بنا بر احتیاط واجب باید آن جا را آب بکشند؛ ولی ظرفی که آب انگور در آن جوش میآید و چیزهایی که مانند کفگیر برای پختن آب انگور به کار میرود، بعد از کم شدنِ دو قسمتِ آب انگور پاک می‌شود.
- اگر شراب به خودی خود یا به واسطهی آن که چیزی مثل سرکه و نمک در آن ریختهاند سرکه شود، پاک میگردد.
- اگر دو قسمت آب انگور بدون جوش آمدن کم شود، چنانچه باقیماندهی آن جوش بیاید نجس است.
- اگر انگور و آب انگور به خودی خود جوش بیاید حرام و نجس است و اگر به واسطهی پختن جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط واجب نجس می‌باشد.
- اگر شراب سرکه شود، ظرف آن هم تا جایی که شراب موقع جوش آمدن به آن جا رسیده پاک می‌شود و کهنه و چیزی هم که معمولاً روی آن میگذارند اگر به آن رطوبت نجس شود، پاک میگردد، ولی اگر پشت ظرف به آن شراب آلوده شود، احتیاط واجب آن است که بعد از سرکه شدنِ شراب، از آن اجتناب کنند.
- خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند، پاک و خوردن آنها حلال است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که از آنها اجتناب کنند.
- کوزهای که از گِل نجس ساخته شده و یا آب نجس در آن فرو رفته، اگر در آب کر یا جاری بگذارند، به هر جای آن که آب برسد پاک می‌شود و اگر بخواهند باطن آن هم پاک شود، باید به قدری در آب کر یا جاری بماند که آب به تمام آن فرو رود.
- در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاک باشد، ولی در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد، کافی است.
- آب مضاف هر قدر زیاد باشد، اگر ذرّهای نجاست به آن برسد نجس می‌شود، ولی چنانچه از بالا با فشار روی چیز نجس بریزد، مقداری که به چیز نجس رسیده نجس و مقداری که بالاتر از آن است پاک می‌باشد؛ مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به دست رسیده نجس و آنچه به دست نرسیده، پاک است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] آب انگوری که به سبب آتش یا به خودی خود جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط نجس می‌شود، چنانچه در مسأله 114 گذشت و آب انگوری که به سبب آتش جوش آمده اگر آن قدر با آتش بجوشد که ثلثان شود، یعنی دوسوم آن کم شود، پاک شده و خوردن آن حلال است؛ ولی اگر به خودی خود جوش آمده، بنا بر احتیاط فقط به سرکه شدن پاک و حلال می‌شود.
- [آیت الله خوئی] آب انگوری که به آتش یا به خودی خود جوش بیاید، حرام می‌شود، و اگر آنقدر با آتش بجوشد که ثلثان شود یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند، حلال می‌شود. و در مسألة (114) گذشت که آب انگور به جوش آمدن نجس نمیشود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] آب انگوری که به آتش یا به خودی خود جوش بیاید؛ حرام می شود و اگر آن قدر به آتش بجوشد که ثلثان شود؛ یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند؛ حلال می شود. و در مسأله (114) گذشت که آب انگور به جوش آمدن نجس نمی شود و بعید نیست که اگر دو قسمت آن به غیر آتش کم شود حلال باشد.
- [آیت الله سبحانی] آب انگوری که با حرارت آتش جوش آمده پاک است ولی خوردن آن -تا دو سوم آن کم نشود- حرام است. ولی اگر به خودی خود بجوشد حرام و با سرکه شدن پاک می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اب انگوری که به اتش جوش بیاید حرام می شود و اگر ان قدر به اتش بجوشد که دو قسمت ان کم شود و یک قسمت ان بماند حلال می شود و در مساله گذشت که به جوش امدن به اتش نجس نمی شود و اگر به غیر اتش جوش بیاید حرام و بنابر احتیاط نجس می شود و احتیاط واجب ان است که به غیر از سرکه شدن پاک و حلال نمی شود
- [آیت الله نوری همدانی] آب انگوری که خود بخود جوش آمده نجس است و فقط به سرکه شدن پاک و حلال می‌شود ، ولی اگر به واسطة آتش جوش آمده است ، پیش از آنکه ثلثان شود یعنی دو قسمت آن کم شود ، نجس نیست و لی حرام است و به ثلثان شدن به وسیلة آتش ، حلال می شود .
- [آیت الله علوی گرگانی] آب انگوری که به آتش جوش آمده اگر آنقدر بجوشد که دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند، حلال و پاک می‌شود بنابر نجاست آن ولکن اقوی طهارت آن است چنانچه در )مسأله 114) گذشت ولی اگر بخودی خود جوش بیاید فقط به سرکه شدن بنابر احتیاط واجب حلال می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] آب انگوری که جوش آمده پیش از آنکه ثلثان شود، یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند نجس نیست، ولی خوردن آن حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه آب انگور با آتش بجوشد نجس نیست، ولی خوردنش حرام است، اما اگر آن قدر بجوشد که دوقسمت آن بخار شود و یک قسمت بماند، حلال می شود و اگر خود به خود به جوش آید و مست کننده شود حرام و نجس است و تنها با سرکه شدن پاک و حلال می شود.
- [آیت الله سیستانی] آب انگوری که به آتش یا بخودی خود جوش بیاید ، حرام می‌شود ، و اگر آنقدر بجوشد که دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند ، حلال می‌شود ، و اگر ثابت شود که مست کننده است چنانچه بعضی در صورتی که خود بخود جوش بیاید گفتهاند تنها با سرکه شدن حلال می‌شود . و در مسأله (110) گذشت که آب انگور به جوش آمدن نجس نمیشود .