وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
کسی که می‌داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی‌رسد، چنان‌چه عمداً سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد، اظهر این است که نمازش صحیح است و باید به وظیفة منفرد عمل نماید.
عنوان مسئله:
کسی که می‌داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی‌رسد، چنان‌چه عمداً سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد، اظهر این است که نمازش صحیح است و باید به وظیفة منفرد عمل نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شما در کتاب منهاج الصالحین (رساله عربی) در مسئله (818) در نماز جماعت فرمودهاید اگر مأموم سهواً پیش از امام سر از رکوع یا سجده بردارد باید به رکوع یا سجده برگردد و اگر عمداً برنگشت جماعتش باطل و منفرد میشود. آیا در صورت اضطرار نیز این بطلان وجود دارد مثل اینکه بداند اگر رکوع کند به امام نمی‌رسد؟
- در مکانی که نماز جماعت منعقد است اگر شخصی در آن مکان نمازش را فرادی بخواند که عملاً تفسیق امام جماعت حساب میشود آیا نماز این شخص صحیح است یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در رکعت سوم و مأموم رکعت دوم نماز است. در صورتیکه مأموم بخواهد سوره حمد را تا آخر بخواند امام سر از رکوع برمیدارد و وارد سجده میشود. در این حال آیا مأموم میتواند سوره حمد را رها نموده و همراه امام رکوع را بهجا آورد؟ یا اینکه باید سوره حمد را تا آخر بخواند و اگر به رکوع امام نرسید، بعد از حمد سوره را نیز بخواند و نمازش را فرادا نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم در رکعت دوّم اشتباهاً قبل از قنوت به رکوع برود و بعد متوجه شود که امام مشغول قنوت است وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم به رکوع رفت و متوجه شد که امام اشتباهاً مشغول قنوت شده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] امام در رکعت دوّم نماز جمعه پس از قنوت، اشتباهاً به رکوع رفت، آیا نمازش از جهت زیاد کردن رکن باطل است؟ و اگر باطل است وظیفه مأمومین چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مأموم در رکعت دوّم امام اقتداء کرد به عوض اینکه با امام قنوت بگیرد سهواً به رکوع برود وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر امام جماعت مقداری از سوره را فراموش کند و به رکوع برود وظیفه مأمومین که متوجه می شوند چیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا امام جماعت در ظهرین اذکار قنوت و رکوع و سجود و تشهد را جهری بخواند بهتر است یا اخفات در آنها استحباب دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز جمعه مأموم اشتباها در رکعت دوم، بعد از قنوت به رکوع رود، اما فورا برخیزد، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام مشغول قرائت حمد و سوره باشد و مأموم سهوا به رکوع و پس از آن به سجده برود و بعد متوجّه شود که امام در حال رکوع است، حکم نمازش چیست؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در نماز جماعت به جای قنوت به رکوع می رود و از روی عمد یا جهل به مسأله به عنوان متابعت به قنوت بر نمی گردد. اگر در همان حال منتظر بماند تا امام به رکوع برسد و سپس تا آخر نماز را با امام ادامه دهد؛ نماز او به جماعت صحیح است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که یقین دارد، اگر سوره را بخواند به رکوع امام میرسد، چنان‌چه سوره را بخواند و به رکوع نرسد جماعتش صحیح است.
- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد به چیزی از قرائت امام نمی‌رسد، اگر به قصد با امام نماز بخواند سر بردارد و با امام به رکوع رود، جماعت و نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد نمازش صحیح است و منفرد و میشود.
- اگر سهواً پیش از امام به سجده رود، اگر به قصد با امام نماز بخواند سربردارد و با امام به سجده رود، جماعت و نمازش صحیح است اگر عمداً برنگردد نمازش صحیح و منفرد میگردد.
- اگر به خیال این که امام در رکعت اول یا دوم است، حمد و سوره نخواند و بعد از رکوع بفهمد که در رکعت سوم یا چهارم بوده نمازش صحیح است ولی اگر پیش از رکوع بفهمد، باید حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد فقط حمد را بخواند و در رکوع خود را به امام برساند. و اگر نمی‌رسد بنابر احتیاط واجب قصد انفراد نماید.
- اگر اشتباهاً سر از رکوع یا سجده بردارد و سهواً یا به خیال این که به امام نمی‌رسد به رکوع یا سجده نرود جماعت و نمازش صحیح است.
- اگر در دو رکعت اول نماز به خیال این که دو رکعت آخر است تسبیحات بگوید، چنان‌چه پیش از رکوع بفهمد، باید حمد و سوره را بخواند و اگر در رکوع یا بعد از رکوع بفهمد، نمازش صحیح است.
- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام میرسد، چنان‌چه سر بردارد و با امام به رکوع رود نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد نمازش باطل است.
- مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده میشود، کارهای دیگر آن، مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام بهجا آورد. و اگر عمداً پیش از امام یا مدتی بعد از امام انجام دهد، جماعتش باطل میشود، ولی اگر به وظیفة منفرد عمل نماید نمازش صحیح است.
- اگر موقعی که امام در رکوع است، اقتدا کند و به رکوع امام برسد، اگرچه ذکر امام تمام شده باشد، نمازش صحیح است و یک رکعت حساب میشود، اما اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد، نمازش باطل است.
- اگر در حال قیام رکعت سوم یا چهارم امام اقتدا کند، باید حمد و سوره را بخواند، و اگر برای سوره وقت ندارد، باید حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند، و اگر در رکوع به امام نرسد بنابر احتیاط واجب قصد انفراد کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] کسی که می‌داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی‌رسد ، چنان‌چه عمداً سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد ، جماعتش باطل میشود ، و باید به وظیفه منفرد عمل نماید .
- [آیت الله بروجردی] کسی که می‌داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی‌رسد، چنان‌چه عمداً سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد نمازش اشکال دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که می داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی رسد چنان‌چه عمدا سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد نمازش صحیح است و باید به وظیفه منفرد عمل نماید
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که می داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی رسد؛ چنان‌چه عمدا سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد؛ اظهر این است که نمازش صحیح است و باید به وظیفه منفرد عمل نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که یقین دارد، اگر سوره یا قنوت را بخواند به رکوع امام می رسد، چنان‌چه سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد نمازش صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که می‌داند اگر سوره را بخواند در رکوع به امام نمی‌رسد، باید سوره را نخواند و اگر بخواند و در رکوع به امام نرسد، نماز او به صورت فرادی صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که می‌داند اگر سوره را بخواند در رکوع به امام نمی‌رسد، سوره را نخواند ولی اگر خواند نمازش صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که می‌داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی‌رسد، چنان‌چه عمداً سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد، جماعتش باطل میشود و بنا بر احتیاط، نماز را به صورت فرادی تمام کند و آن را دوباره بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که می داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی رسد، چنان چه عمداً سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد، نمازش اشکال دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که یقین دارد اگر سوره را بخواند به رکوع امام میرسد، چنان‌چه سوره را بخواند و به رکوع نرسد، نمازش صحیح است.