ما فی الذمه
آنچه بر گردن مكلف است، هر چند به آن علم نداشته باشد.
اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب، تیمّم بدل از غسل نیز بکند و اگر وضو نیز نتواند بگیرد، می‌تواند یک تیمّم به نیّت ما فی الذمّه (اعم از وضو و غسل جنابت) به جا آورد و کافی است.
عنوان مسئله:
اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب، تیمّم بدل از غسل نیز بکند و اگر وضو نیز نتواند بگیرد، می‌تواند یک تیمّم به نیّت ما فی الذمّه (اعم از وضو و غسل جنابت) به جا آورد و کافی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که به جای غسل و وضو، تیمّم کرده (مثل زن حائضی که از خون حیض پاک شده و آب برای غسل حیض و وضو ندارد) و قبل از خواندن نماز، مقداری آب به دست آورده که برای غسل تنها یا وضوی تنها کافی است، آیا لازم است که اقدام به غسل یا وضو کند یا تیمّم بدل از آنها کافی است؟
- میدانیم که اگر چند غسل بر عهده مکلّف باشد، می‌تواند با نیّت کردنِ همه آنها فقط یک غسل انجام بدهد و کافی است. آیا این حکم، در تیمّم بدل از غسل هم جاری می‌شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی از غسل جنابت معذور است و تیمم کرده و شاید عذرش چند روز باقی باشد، آیا برای نمازهای بعد، وضو کافی است یا باید در هر وقتِ نماز، تیمم بدل از غسل را تکرار کند؟
- [آیت الله بهجت] اگر بدل از غسل، تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل کند پیش آید، در صورتی که نتواند برای نمازهای بعدی هم غسل کند وظیفه او چیست؟ آیا وضو بگیرد یا تیمّم نماید؟
- [سایر] آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، می‌تواند نمازهای بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟
- [سایر] آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، می‌تواند نمازهای بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟
- [سایر] اگر به دلیل خجالت، نتوانیم غسل جنابت کنیم، آیا تیمم بدل از غسل برای نماز صبح کافی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا کسی که غسل جنابت یا حیض بر او واجب است می‌تواند با تیمم بدل از غسل به مسجد بیاید؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بعد از تیمم بدل از غسل برای ادای نماز واجب وضو هم لازم است؟
- [آیت الله بهجت] خانمی که به جای غسل حیض تیمم کرده آیا پس از کاری که وضو را باطل می کند دو باره باید تیمم بدل از غسل کند؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورتی که جنب بر اثر عدم امکان رسیدن به حمام، چند روزی جنابتش استمرار داشته باشد، اگر بعد از نمازی که با تیمم بدل از غسل خوانده است، حدث اصغری از او سر بزند، آیا برای نماز بعدی باید دوباره تیمم بدل از غسل نماید؟ یا آنکه همان تیمم اول از جهت جنابت کفایت می کند، و برای نمازهای بعدی از جهت حدث اصغر وضو یا تیمم واجب است؟
- [سایر] کسی که به جهت عذر به جای غسل، تیمم کند و کاری که وضو را باطل می‌کند برایش پیش بیاید؛ تکلیف او برای نمازهای بعدی چیست؟<BR>
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد، ولی اگر بدل از غسلهای دیگر تیمّم کند، احتیاطا برای نماز باید وضو بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمّم دیگری نیز بدل از وضو بنماید.
- در هنگام نیّت باید معیّن کند که تیمّم او بدل از غسل است یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را و لو اجمالاً معیّن نماید؛ ولی چنانچه اشتباها به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیّت کند یا مثلاً در تیمّم بدل از غسل جنابت، نیّت بدل از غسل مسّ میّت نماید، تیمّم او صحیح است.
- اگر آب برای وضو و غسل کافی نباشد و به اندازهای باشد که بتواند یا غسل کند و یا وضو بگیرد، بنابر احتیاط واجب باید غسل کند و به عوض وضو تیمّم نماید و اگر فقط برای وضو کافی باشد و به اندازه غسل نباشد، باید وضو بگیرد و به عوض غسل تیمّم نماید و اگر برای هیچ یک از آنها آب نداشته باشد، باید یک تیمّم به عوض غسل به جا آورد و بنابر احتیاط تیمّم دیگری به عوض وضو نیز انجام دهد.
- کسی که باید بدل از غسل جنابت، حیض یا نفاس برای روزه، تیمّم کند، بنابر احتیاط واجب پس از تیمّم نباید تا اذان صبح بخوابد و حدث دیگری نیز نباید از او سر بزند.
- غسل جنابت کفایت از وضو می‌کند؛ بنابر این کسی که غسل جنابت کرده، اگر کاری که موجب بطلان وضو است از او سر نزده باشد، نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسلهای دیگر نمیتوان نماز خواند بلکه بنابر احتیاط باید وضو نیز گرفت.
- کسی که نمیتواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد، باید بدل از غسل تیمّم نماید و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد، باید بدل از وضو تیمّم نماید.
- لازم نیست در وقت غسل نیّت کند که غسل واجب یا مستحب می‌کند و اگر فقط به قصد قربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند غسل کند، کافی است.
- اگر کسی که وظیفه او تیمّم است برای کاری تیمّم کند، تا تیمّم و عذر او باقی است، می‌تواند اعمالی را که باید با وضو یا غسل انجام داد بجا آورد، ولی اگر با داشتن آب برای نماز میّت یا خوابیدن تیمّم کرده باشد، فقط کاری را که برای آن تیمّم نموده می‌تواند انجام دهد و چنانچه به خاطر تنگی وقت تیمم کرده باشد، به احتیاط واجب نباید سایر اعمالی را که احتیاج به وضو یا غسل دارند انجام دهد.
- هفت چیز وضو را باطل می‌کند: اوّل و دوم:بیرون آمدن ادرار و مدفوع، سوم:خروج باد معده و روده از مخرج مدفوع، چهارم:خوابی که به واسطه آن چشم نبیند و گوش نشنود، و اگر چشم نبیند ولی گوش بشنود وضو باطل نمیشود، پنجم: بنابر احتیاط واجب چیزهایی که عقل را از بین میبرند، مانند دیوانگی، مستی و بیهوشی، ششم:استحاضه زنان که توضیح آن بعد گفته می‌شود، هفتم: کاری که برای آن باید غسل کرد؛ مانند جنابت، حیض و نفاس.
- اگر نَعُوذُ بِاللّه حیوانی را وطی کند (یعنی با او نزدیکی نماید) و منی از او بیرون آید، تنها غسل کافی است و اگر منی بیرون نیاید، چنانچه پیش از وطی وضو داشته، باز هم تنها غسل کافی است و اگر وضو نداشته، احتیاط واجب آن است که غسل کند و وضو نیز بگیرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر بدل از غسل تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنا بر احتیاط واجب بدل از غسل تیمّم نماید و اگر نمیتواند وضو بگیرد، باید دو تیمّم کند:یکی بدل از غسل و دیگری بدل از وضو، ولی اگر تیمّم او بدل از غسل جنابت باشد، چنانچه یک تیمّم نماید به قصد این که آنچه تکلیف اوست انجام داده باشد، کافی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای او پیش آید، چنان چه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب بدل از غسل تیمم نماید و اگر نمی تواند وضو بگیرد دو تیمم کند، یکی بدل ازغسل و دیگری بدل از وضو، ولی اگر تیمم او بدل از غسل جنابت بوده، چنان چه یک تیمم نماید، به قصد این که آنچه تکلیف او است انجام داده باشد، کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید بدل از غسل تیمم نماید و احتیاط مستحب آن است که وضو بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای او پیش آید؛ چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند؛ باید بدل از غسل تیمم نماید.
- [آیت الله سبحانی] در موقع نیت اگر یک تیمّم بر او واجب باشد، تنها نیت تیمّم کافی است. و اگر تیمم های متعدد بر او باشد، باید معین کند که تیمّم او بدل از غسل است یا بدل از وضو و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را معین نماید، و چنانچه اشتباهاً به جای بدل از وضو، بدل از غسل یا به جای بدل از غسل، بدل از وضو نیّت کند، یا مثلا در تیمّم بدل از غسل جنابت، نیّت تیمّم بدل از غسل مس میّت نماید، بنابر احتیاط، دوباره تیمم کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید، باید وضو بگیرد؛ و احتیاط مستحب آن است که تیمم بدل از غسل هم بنماید و اگر نمیتواند وضو بگیرد تیمم بدل از وضو مینماید؛ و بنا بر احتیاط مستحب در غیر غسل جنابت، تیمم دیگری بدل از غسل نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای او پیش اید چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند باید بدل از غسل تیمم نماید و احتیاط مستحب ان است که وضو نیز بگیرد و همچنین است حکم تیمم بدل از غسل حدث اکبر غیر از جنابت مانند حیض و نفاس و مس میت بجز این که وضو هم باید بگیرد
- [امام خمینی] اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد. واگر نمی تواند وضو بگیرد، باید بدل از وضو تیمم نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که باید برای انجام عملی مثل خواندن نماز بدل از وضو و بدل از غسل تیمم کند تیمم سومی به قصد این که بتواند ان عمل را انجام بدهد لازم نیست ولی اگر در تیمم اول نیت بدل از وضو یا نیت بدل از غسل نماید و تیمم دوم را به قصد ما فی الذمه انجام بدهد مطابق با احتیاط است
- [آیت الله سیستانی] اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می‌کند برای او پیش آید ، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند ، باید وضو بگیرد . و احتیاط مستحب آن است که تیمم نیز بکند ، و اگر نمی تواند وضو بگیرد باید بدل از آن تیمم کند .