وقت نماز
هر یک از نمازهای واجب باید در وقت مخصوصی اقامه گردد، که به آن اوقات نمازهای یومیه می گویند.
کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی‌داند و می‌تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد، باید یا نماز را به جماعت بخواند و یا آن را به نحو صحیح یاد بگیرد و اگر وقت تنگ باشد، بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد، باید نماز خود را به جماعت بخواند.
عنوان مسئله:
کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی‌داند و می‌تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد، باید یا نماز را به جماعت بخواند و یا آن را به نحو صحیح یاد بگیرد و اگر وقت تنگ باشد، بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد، باید نماز خود را به جماعت بخواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که اشتباها در نماز احتیاط، علاوه بر حمد، سوره بخواند یا سهوا رکنی را کم و زیاد کند، چه وظیفهای دارد؟ و حکم نماز اصلی و نماز احتیاط او چیست؟
- کسی که وقت نمازش بسیار تنگ شده، به طوری که فقط برای خواندن یک رکعت نماز و آن هم به اندازه گفتن تکبیرة الاحرام و خواندن حمد و انجام دادن یک رکوع و دو سجده با گفتن یک سبحان اللّه در رکوع و سجده فرصت دارد، آیا نمازش قضا شده است یا باید به همین صورت نمازش را بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم در نماز جماعت ظهر و عصر حمد و سوره را برای تمرکز ذهن قرائت کند با اینکه بر او واجب نیست، نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] با توجه به این که حضور در نماز جماعت برای کسی که نمی تواند حمد و سوره را صحیح بخواند، واجب است؛ تکلیف زن در این خصوص، با در نظر گرفتن این که شوهر، اجازه ی حضور در جماعت را ندهد چیست؟ اگر بدون اجازه ی شوهر در نماز جماعت شرکت کند، تکلیف نمازی که خوانده شده چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی هنگام نماز بر اثر غفلت در رکعت سوم یا چهارم نماز ظهر، حمد و سوره بخواند و بعد از نماز متوجه شود، آیا اعاده نماز بر او واجب است، و اگر متوجه نشود، آیا نماز وی صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعت در رکعت سوم یا چهارم نماز عشا باشد و مأموم در رکعت دوم، آیا بلند قرائت کردن حمد و سوره بر مأموم واجب است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روز جمعه نمازش را فرادی می خواند آیا مستحبّ است حمد و سوره را بلند بخواند؟ و هم‌چنین امام جماعت در روز جمعه که نماز را به جماعت می خواند؟
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در رکعت سوم و مأموم رکعت دوم نماز است. در صورتیکه مأموم بخواهد سوره حمد را تا آخر بخواند امام سر از رکوع برمیدارد و وارد سجده می‌شود. در این حال آیا مأموم می‌تواند سوره حمد را رها نموده و همراه امام رکوع را بهجا آورد؟ یا اینکه باید سوره حمد را تا آخر بخواند و اگر به رکوع امام نرسید، بعد از حمد سوره را نیز بخواند و نمازش را فرادا نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی خانه دار است و امکان یادگیری صحیح حمد و سوره برایش فراهم نیست ولی می تواند در نماز جماعت شرکت کند، اما شوهرش اجازه نمی دهد، آیا باید از او اطاعت کند یا می تواند بدون اجازه او در نماز جماعت شرکت کند؟
- [سایر] معنای این روایت چیست: (شخصی به امام هادی(ع) گفت: فدایت شوم در نوشته خود به محمد بن فرج آموختی: با فضیلتترین سورهها در نمازهای واجب (انّا انزلناه) و (قل هو الله احد) است و من از خواندن آن دو در نماز صبح به تنگ میآیم. امام هادی(ع) فرمود: لا یضیقنَ صدرکَ بهما فانّ الفضلَ و الله فیهما؛ سینهات از خواندن آن دو تنگ نشود، سوگند به خدا فضیلت در آن دو سوره است). چرا با خواندن این دو سوره مبارکه باید سینه تنگ شود؟ من منظور سؤال کننده را نفهمیدم! در ضمن من در روایات خواندم در نماز همیشه رکعت اول بعد از حمد توحید و در رکعت دوم بعد از حمد هر سوره دیگر را می‌شود خواند. لطفاً بفرمایید کدام صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به نظر حضرت امام(قدّس سرّه) در تفسیر سوره مبارکه حمد مبنی بر راجح بودن لفظ (ملک) بر (مالک)، آیا هنگام قرائت این سوره مبارکه، احتیاط در قرائت به هر دو صورت در نمازهای واجب و غیر واجب، صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] قرائت بعضی از ائمه جماعات از جهت مخارج حروف صحیح نیست. آیا کسی که حروف را به طور صحیح از مخارج خود ادا می کند، می تواند به آنان اقتدا نماید؟ عده ای می گویند می توانید نماز را به جماعت بخوانید، ولی باید بعداً اعاده نمایید، من که فرصت اعاده ندارم، وظیفه ام چیست؟ آیا می توانم در نماز جماعت شرکت نموده ولی حمد و سوره را آهسته بخوانم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بنابر احتیاط واجب امام جمعه باید حمد و سوره نماز جمعه را بلند بخواند.
- زن می‌تواند حمد و سوره نمازهای صبح، مغرب و عشاء را بلند یا آهسته بخواند، ولی اگر نامحرم صدای او را بشنود، بنابر احتیاط واجب باید آهسته بخواند.
- بنابر احتیاط واجب مأموم نباید در رکعت اوّل و دوم نماز ظهر و عصر، حمد و سوره را به عنوان جزء واجب نماز بخواند، ولی خواندن حمد و سوره به قصد قربت مطلقه اشکال ندارد و اگر حمد و سوره نخواند، مستحب است به جای آن ذکر بگوید.
- در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه، مستحب است در رکعت اوّل بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره منافقین را بخواند و اگر مشغول یکی از آنها شود، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را رها کند و سوره دیگری بخواند.
- اگر در حال قیام رکعت سوم یا چهارم امام اقتدا کند، باید حمد و سوره را بخواند و اگر برای سوره وقت نداشته باشد، باید حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند و اگر در رکوع به امام نرسد، بنابر احتیاط واجب باید نماز را فرادی تمام کند.
- اگر مأموم در اثناء حمد یا سوره امام نیّت فرادی کند، باید حمد و سوره را به قصد قربت مطلقه بخواند، بلکه بنابر احتیاط اگر بعد از حمد و سوره و قبل از رفتن به رکوع نیز نیت فرادی کند، باید حمد و سوره را به قصد قربت مطلقه بخواند.
- اگر مأموم در رکعت اوّل و دوم نماز صبح، مغرب و عشاء صدای حمد و سوره امام را بشنود، نباید حمد و سوره را بخواند و بنابر احتیاط واجب باید به قرائت امام گوش دهد، بلکه اگر کلمات امام را تشخیص ندهد نیز احتیاطا حکم همین است و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره را بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند، اشکال ندارد.
- کسی که مسائل نماز و شکیات و سهویات را نمی‌داند و احتمال میدهد که یکی از آنها در نماز پیش آید، باید برای یاد گرفتن آنها نماز را از اوّل وقت تأخیر بیندازد؛ ولی اگر اطمینان داشته باشد که نماز را به نحو صحیح تمام میکند، می‌تواند در اوّل وقت مشغول نماز شود؛ پس اگر در نماز مسالهای که حکم آن را نمی‌داند پیش نیاید، نماز او صحیح است و اگر مسألهای که حکم آن را نمی‌داند پیش آید، می‌تواند به احتمالی که در نظرش صحیحتر است عمل نماید و نماز را تمام کند، ولی بعد از نماز باید مسأله را بپرسد و اگر نماز او باطل بوده، دوباره آن را بخواند.
- اگر مأموم سهوا حمد و سوره را بخواند یا گمان کند صدایی که میشنود صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده، نماز او صحیح است.
- انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ صورت نمیتواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید به هر نحوی که می‌تواند بخواند، گرچه احتیاط مستحب آن است که نماز خود را به جماعت بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را بخوبی نمی‌داند و می‌تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد باید نمازش را به جماعت بخواند.
- [امام خمینی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را بخوبی نمی‌داند و می‌تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است، بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد، باید نمازش را به جماعت بخواند.
- [آیت الله خوئی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی‌داند و می‌تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است در صورتی که ممکن باشد، باید نمازش را به جماعت بخواند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی داند و می تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است، بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد، باید نمازش را به جماعت بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی داند و می تواند یاد بگیرد چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد باید نمازش را به جماعت بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که حمد یا واجبات دیگر نماز را به خوبی نمی‌داند و می‌تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت وسعت دارد، باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است بنا بر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد، باید نمازش را به جماعت بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی داند و می تواند یاد بگیرد ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد ، باید بگیرد و اگر وقت تنگ است ، بنابر احتیاط واجب باید نمازش را به جماعت بخواند ، مگر اینکه بر او خرج و مشقت باشد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی داند و می تواند یاد بگیرد، چنان چه وقت نماز وسعت دارد، باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است بنابراحتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد، باید نمازش را به جماعت بخواند.
- [آیت الله بهجت] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را بهخوبی نمی‌داند، و می‌تواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، باید یاد بگیرد؛ و اگر وقت تنگ است، دو صورت دارد: 1 اگر در یاد گرفتن کوتاهی کرده، در صورتی که عُسر و حرج نباشد، بنابر اظهر باید نمازش را به جماعت بخواند، یا کسی بخواند و او هم همراه او بخواند یا اگر ممکن است از روی نوشتهای بخواند. 2 اگر کوتاهی نکرده، بنابر احتیاط مستحب این کارها را انجام دهد. اگر کسی از قرآن هیچ نمی‌داند، به مقداری که واجب است در نماز از قرآن بخواند تسبیح و تهلیل و تکبیر میگوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی داند و می تواند یاد بگیرد چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است در صورتی که ممکن باشد باید نمازش را به جماعت بخواند