تکبیره‌الاحرام
نخستین جزء واجب از افعال نماز را تکبیرة‌الإحرام گویند که به نام‌های تکبیرة‌الافتتاح و تکبیرة‌الاستفتاح هم نامیده می‌شود و از عنوان یاد شده در باب صلات سخن رفته است.
اگر مأموم غیر از تکبیرة‌الاحرام، ذکرهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید، اشکال ندارد؛ ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه هنگام ذکرهای نماز را می‌گوید، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
عنوان مسئله:
اگر مأموم غیر از تکبیرة‌الاحرام، ذکرهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید، اشکال ندارد؛ ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه هنگام ذکرهای نماز را می‌گوید، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر به نظر مرجع مأموم، نماز امام باطل باشد، آیا اقتدا کردن به او صحیح است؟
- برای امام و مأموم، در رکعت سوم و چهارم نماز، خواندن حمد بهتر است یا تسبیحات اربعه؟ در نماز انفرادی کدام یک بهتر است؟
- اگر مأموم در بین نماز جماعت، سهوا (ولو با برخورد شخص دیگری با او) از امام جماعت جلوتر قرار بگیرد، ولی بلافاصله به جای خود که عقبتر از امام است برگردد، نماز جماعتش صحیح است یا نه؟
- آیا فاصله شدن شخصی که مأموم نیست، میتواند اتصال در نماز جماعت را از بین ببرد و در نماز جماعت اشکال ایجاد کند؟
- هنگامی که مأموم در نماز ظهر و عصر به نماز اول امام نمیرسد، آیا میتواند نماز اول را به امام اقتدا کرده و از رکعت دوم نیت فرادی کرده و نماز اول را به اتمام برساند و نماز دوم خود را نیز قبل از اتمام نماز امام اقتدا نماید؟ آیا در نماز مغرب و عشا که میتوان نماز مغرب را با سه رکعت اول نماز عشاء امام به پایان رسانند و در رکعت آخر، نماز عشاء را اقتدا کند، همین حکم صادق است؟
- آیا جایز است که مأموم، به همراه امام جماعت حمد و سوره خود را در رکعت اول و دوم نماز بخواند؟
- آیا مأموم میتواند بعضی از افعال نماز را زودتر از امام جماعت انجام دهد؟ و اگر انجام داد، حکم آن چیست؟
- امام جمعه از مرجعی تقلید میکند که قصد عشره برای اقامه نماز جمعه را شرط نمیداند؛ ولی مرجع مأموم، قصد عشره را شرط میداند. در این فرض، اقتدای به امام جمعه چه صورتی دارد؟
- اگر امام جماعت در بعضی از افعال نماز اشتباه کند (مثل این که در رکعت اول نماز، قنوت بخواند یا در نماز چهار رکعتی، بعد از رکعت سوم تشهد بخواند یا سلام بدهد)، مأموم در این موقعیت، چه وظیفهای دارد؟
- جایی نماز جماعت برقرار شده و شخصی وارد می‌شود که امام جماعت را نمیشناسد. این شخص نسبت به یکی از مأمومین از جهت دارا بودن شرایط امام جماعت آشنایی دارد و به جای امام جماعت، به این مأموم اقتدا میکند. آیا این گونه نماز جماعت، از نظر شرع مقدّس اسلام صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر مأموم همهمه امام جماعت را در نمازی که واجب است آهسته خوانده شود بشنود آیا گوش دادن مستحب است یا اینکه ذکر و تسبیح بگوید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زن تکبیره‌الاحرام یا قرائت را در نماز طواف بلند بگوید بهطوری که نامحرم بشنود جایز است یا خیر؟ و برفرض عدم جواز آیا اعاده لازم است؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام جماعتی، نماز با غسل مستحبی را جایز بداند و مأموم از روی تقلید یا اجتهاد آن را جایز نداند، مأموم می تواند به امام اقتدا کند یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در نماز جماعت، مستحب است بعد از تمام شدن حمد امام، مأموم بگوید (الحمدلله رب العالمین) سؤال این است که آیا در نماز ظهر و عصر که امام حمد را آهسته می خواند، این استحباب وجود دارد؟ و حال این که مأموم وقتی متوجه تمام شدن حمد امام می شود که مشغول سوره شده است؟
- [آیت الله بهجت] تا چه اندازه فاصله میان امام و مأموم اشکال ندارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا حرکت دادن سر در حال قرائت و سایر ذکرهای نماز اشکال دارد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر امام در تعداد رکعات نماز شک کند و مأموم نیز نداند و تردید کند، وظیفه امام و مأموم چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا حرکت دادن سر یا دیگر اعضای بدن هنگام قرائت و سایر ذکرهای نماز اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا حرکت دادن سر در حال قرائت و سایر ذکرهای نماز اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم در نماز جماعت، نماز قضای یقینی و امام جماعت نماز احتیاطی بخواند؛ آیا نماز مأموم صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مکروه است مأموم ذکرهای نماز را به گونهای بگوید که امام بشنود.
- مأموم نباید تکبیرة‌الاحرام را پیش از امام بگوید، بلکه احتیاط واجب آن است که تا تکبیر امام تمام نشده، تکبیر نگوید.
- هنگامی که امام جماعت، نماز واجب شبانهروزی را میخواند، هر یک از نمازهای واجب شبانهروزی را میتوان به او اقتدا کرد، ولی اگر امام جماعت نماز خود را احتیاطا دوباره بخواند، فقط در صورتی که احتیاط مأموم با احتیاط امام از یک جهت باشد به نحوی که اگر نماز امام درست بوده، نماز مأموم نیز صحیح بوده است و اگر نماز امام اشکال داشته، نماز مأموم نیز دارای اشکال بوده است میتواند به او اقتدا کند.
- اگر مأموم در رکعت اوّل و دوم نماز صبح، مغرب و عشاء صدای حمد و سوره امام را بشنود، نباید حمد و سوره را بخواند و بنابر احتیاط واجب باید به قرائت امام گوش دهد، بلکه اگر کلمات امام را تشخیص ندهد نیز احتیاطا حکم همین است و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره را بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند، اشکال ندارد.
- اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سوره امام را بشنود، احتیاط واجب آن است که حمد و سوره را نخواند.
- مأموم باید غیر از حمد و سوره، همه ذکرهای نماز را خودش بخواند، ولی اگر رکعت اوّل یا دوم مأموم رکعت سوم یا چهارم امام باشد، باید حمد و سوره را بخواند.
- اگر مأموم پیش از امام عمدا نیز سلام دهد، نماز او صحیح است؛ ولی احتیاط مستحب آن است که اگر سلام امام را میشنود، پیش از امام سلام ندهد.
- مأموم باید در نماز عید همچون نمازهای دیگر بجز حمد و سوره، ذکرهای دیگر نماز را خودش بگوید.
- مستحب است نمازگزار قنوت را بلند بخواند، ولی برای کسی که نماز را به جماعت میخواند، اگر امام جماعت صدای او را بشنود، بلند خواندن قنوت مستحب نیست.
- اگر امام در حال قیام رکعت سوم یا چهارم باشد و مأموم بداند که اگر اقتدا کند و حمد را بخواند به رکوع امام نمیرسد، بنابر احتیاط واجب باید صبر کند تا امام به رکوع رود و بعد اقتدا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر مأموم غیر از تکبیرة الاحرام و سلام، چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد، ولی اگر آنها را بشنود، یا بداند امام چه وقت می‌گوید، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
- [آیت الله سیستانی] اگر مأموم غیر از تکبیرة الاحرام ، چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد ، ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه وقت می‌گوید ، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مأموم غیر از تکبیرة الاحرام، اذکار دیگر نماز را پیش از امام بگوید، اشکال ندارد، ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه وقت می‌گوید، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماموم غیر از تکبیره الاحرام و سلام چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد . ولی اگر آنها را بشنود ، یا بداند امام چه وقت می گوید ، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید .
- [امام خمینی] اگر ماموم غیر از تکبیرة الاحرام و سلام چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه وقت می گوید،احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ماموم غیر از تکبیره الاحرام چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد ولی اگر انها را بشنود یا بداند امام چه وقت می گوید احتیاط مستحب ان است که پیش از امام نگوید
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مأموم غیر از تکبیرة الاحرام، چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه وقت می گوید، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم غیر از تکبیرة الاحرام و سلام چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد، ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه وقت می گوید، احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ماموم غیر از تکبیره الاحرام و سلام؛ چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشکال ندارد؛ ولی اگر آنها را بشنود؛ یا بداند امام چه وقت می گوید؛ احتیاط مستحب آن است که پیش از امام نگوید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مأموم نباید تکبیرة الاحرام را پیش از امام بگوید، ولی در ذکرهای دیگر مانع ندارد، هرچند احتیاط مستحب آن است که اگر صدای امام را بشنود پیش از او نگوید.