اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
جهیزیّه‌ای که زن به خانه شوهر می‌برد، جزء اموال زن است و هنگام طلاق می‌تواند همه آن را با خود ببرد، بلکه در هر صورت اختیار با اوست.
عنوان مسئله:
جهیزیّه‌ای که زن به خانه شوهر می‌برد، جزء اموال زن است و هنگام طلاق می‌تواند همه آن را با خود ببرد، بلکه در هر صورت اختیار با اوست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا هزینه سفر حجّ واجب زن که توسط شوهرش پرداخت می‌شود، جزء مخارج سال شوهر حساب می‌شود و از خمس معاف است یا خیر؟ اگر زن، خودش مستطیع باشد و شوهرش مخارجش را بدهد، چه حکمی دارد؟
- کسی به خانه یا ماشین احتیاج دارد و می‌تواند مطابق شأن خود آنها را تهیه کند؛ ولی اگر خانه یا ماشین با قیمت پایینتر هم تهیه کند، منافات با شأن او ندارد. آیا آنچه مطابق شأن اوست، جزء مؤونه محسوب می‌شود و خمس ندارد یا باید ملاحظه مقدار کمتر را بکند؟
- اگر زنی طلاق بگیرد و هنوز مدت عده تمام نشده شوهرش رجوع کند ولی نزدیکی نکرده دوباره طلاق بدهد، آیا زن می‌تواند بلافاصله با مردی دیگر ازدواج کند و آیا شوهر اول می‌تواند بلافاصله بعد از طلاق دوم با خواهر این زن ازدواج کند؟
- آیا بعد از انکه زن و شوهر از هم طلاق گرفتند، شوهر به مادر زن قبلی خود محرم هست؟
- خانمی که در ایام عده طلاق به سر می‌برد، آیا می‌تواند با خوردن قرص و جلو انداختن عادت ماهیانه، ایام عده را زودتر سپری کند تا بتواند مجدداً ازدواج نماید؟
- آیا خانمی که مدتی از شوهرش قهر میباشد و در خانه پدر زندگی میکند می‌تواند بدون اذن شوهر به مسافرت برود؟ در ضمن در طول مدت قهر شوهر هزینه یا نفقهای به زن پرداخت نکرده است.
- آیا خانمی که مدتی از شوهرش قهر میباشد و در خانه پدر زندگی میکند می‌تواند بدون اذن شوهر به مسافرت برود؟ در ضمن در طول مدت قهر شوهر هزینه یا نفقهای به زن پرداخت نکرده است.
- کسی از درآمد بین سال منزلی را رهن مینماید و سال به سال رهن همان خانه را تجدید میکند و یا این که به خانه دیگری منتقل می‌شود و این پول را دوباره به عنوان قرض الحسنه به صاحب خانه جدید میدهد. آیا این پول جزء مؤونه حساب می‌شود یا خیر؟ نماز و روزه و عبادت در این منزل چگونه است؟
- 1 خانه من تهران است ولی خواهرم ساکن شهریار است. از خانه ما تا آنجا بیشتر از 24 کیلومتر است ولی بعضیها می‌گویند چون شهریار جزء استان تهران است، نماز شکسته نیست. وظیفه من در شهریار چیست؟2 آیا رعایت مسافت برای دو شهر به هم چسبیده جهت شکسته شدن نماز و انجام فریضه روزه لازم است؟
- با توجه به نفی ضرر در اسلام، در جایی که مرد از طلاق زن خودداری میکند، آیا زن اصالتاً حق طلاق دارد؟ در مواردی نظیر اعتیاد، غیبت، عدم توانایی در پرداخت نفقه، عدم مباشرت با زوجه و نظایر آن با توجه به نفی ضرر در اسلام، آیا زن می‌تواند اصالتاً اقدام به طلاق نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] جهیزیهای که دختر با خود به خانه شوهر میآورد، از آن کیست؟ اگر او از شوهرش جدا شود، آیا می‌تواند آنها را با خود ببرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مهریه زن جزء ترکه اوست و اگر جزء ترکه اوست آیا شوهر می تواند به نسبت سهم الارث خود از آن، کسر و مانده مهریه را به سایر ورثه زن (زوجه خود) پرداخت نماید؟
- [سایر] آیا مخارج تحصیل زن بر عهده شوهر و جزء نفقه واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا شخصی که اموال با او مصالحه شده می‌تواند بگوید: اموال مصالحه کننده جزء اموال شخصی بنده شده، و شخص مصالحه کننده هیچ گونه حق و حقوقی نسبت به اموال مصالحه شده خود ندارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اموال دولت اسلامی یا غیر اسلامی که در اختیار دولت و حکومت و یا کارخانه ها و شرکتها و مؤسسات تابع دولت هستند، چه حکمی دارند؟ آیا آنها جزء اموال مجهول المالک هستند یا اینکه ملک دولت محسوب می شوند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه زن ناشزه باشد و نسبت به شوهر خود تمکین نکرده و ترک منزل کند و از طرفی طلاق نگرفته، آیا می تواند تنها خانه ای که شوهر در آن سکونت دارد و تلفن و اثاثیه ای که جزء مایحتاج اولیّه زندگی است به عنوان مهریه توقیف و به فروش برساند؟
- [سایر] آیا زن می‌تواند در اموال شوهر، بدون اجازه او تصرف کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زن در ایام عده طلاق، لازم است در خانه شوهر بماند؟
- [آیت الله بهجت] اگر زن مبلغی را برای رضایت شوهر به طلاق بدهد، آیا مرد در انجام یا عدم انجام طلاق اختیار دارد یا لازم است او را طلاق دهد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا زن در ایّام عدّه طلاق لازم است در خانه شوهر بماند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- لباس یا چیزهایی که مرد به زن بخشیده است، بعد از طلاق یا وفات شوهر جزء اموال زن است؛ ولی اگر لباس یا مانند آن را مرد به زن نبخشیده باشد بلکه برای پوشیدن و استفاده زنِ خود گرفته باشد، اگرچه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء اموال شوهر است.
- هدایایی که برای زن آوردهاند، جزء دارایی زن میباشد و هدایایی که به نحو مشترک برای زن و شوهر آوردهاند، نصف آن جزء دارایی زن به شمار میآید.
- اگر شوهر هزینههای زن را روزانه یا ماهانه به وی داده باشد و زن در مصرف آن صرفهجویی کرده و از این راه وجوهی پس انداز نموده باشد، آنچه پسانداز کرده جزء اموال اوست؛ ولی اگر شوهر وجوهی را به عنوان مخارج زندگی در منزل بگذارد و زن مخارج روزانه منزل را از آن بردارد، چنانچه چیزی صرفه جویی شود و باقی بماند، متعلّق به شوهر است و زن نمیتواند برای خود بردارد.
- اموالی که زن در مدّت زناشویی از راه تلاش و فعالیّت به دست آورده، جزء دارایی او میباشد و آنچه شوهر به او بخشیده، بنابر احتیاط واجب جزء دارایی زن شمرده می‌شود.
- اگر مردی همسر خود را طلاق دهد و طلاق او جزء هیچ کدام از پنج قسمی که در طلاق بائن گفته شد نباشد، آن طلاق را (طلاق رجعی) مینامند که بعد از آن تا وقتی زن در عدّه است، مرد می‌تواند به او رجوع نماید.
- مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند، مگر در مناطقی که کار در خانه جزء وظایف زن محسوب می‌شود به گونهای که در ازدواج جزء شرایط عقد به حساب میآید، یعنی عقد مبنی بر آن انجام میگیرد.
- زن در مالکیّت اموال خویش استقلال دارد، یعنی آنچه شرعا به دست میآورد، مال خود اوست و شوهر بدون رضایت وی حقّ تصرّف در اموال او را ندارد، اگرچه در بسیاری از مصارف احتیاج به اجازه شوهر دارد، بلکه خوب است زن در مقام تصرّف در اموال خویش رضایت شوهر خود را تحصیل نموده و از او اجازه بگیرد.
- کفن زن بر عهده شوهر است، اگرچه خود زن دارای اموال باشد و همچنین اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته می‌شود طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عدّه بمیرد، بنابر احتیاط واجب شوهر باید کفن او را بدهد، و چنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد، ولیّ شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
- اگر در زمینی که ملک خود اوست، زراعت کند، می‌تواند اجاره آن را جزء مخارج حساب کند به شرط این که اگر در آن زراعت نمیکرد، میتوانست آن را اجاره بدهد.
- اگر شوهر در حال بیماری زن خود را طلاق دهد و پیش از تمام شدن دوازده ماه قمری بمیرد، زن با سه شرط از او ارث می‌برد: اوّل: آن که زن در این مدّت شوهر دیگری نکرده باشد.دوم: زن به واسطه بیمیلی به شوهر، مالی به او نداده باشد که به طلاق دادن راضی شود، بلکه اگر چیزی هم به شوهر ندهد، ولی طلاق به تقاضای زن باشد، باز هم ارث بردن او اشکال دارد.سوم: شوهر در همان مرضی که زن را طلاق داده، به واسطه آن بیماری یا به جهت دیگری بمیرد؛ پس اگر از آن بیماری خوب شود و به جهت دیگری از دنیا برود، زن از او ارث نمیبرد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.
- [آیت الله بروجردی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.
- [آیت الله نوری همدانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته اگر چه زن آن را پوشیده باشد ، بعد از مردن شوهر ، جزء مال شوهر است. مسائل متفرقه ارث
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.
- [آیت الله بروجردی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند و در بین عدّه بمیرد، شوهر از او ارث می‌برد و نیز اگر شوهر در بین عدّهی زن بمیرد، زن از او ارث می‌برد، ولی اگر بعد از گذشتن عدّهی رجعی، یا در عدّهی طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته، اگر چه زن آن را پوشیده باشد، بعد از مردن شوهر جزء مال شوهر است، مگر ثابت شود که شوهر آن را به ملکیت زن خود درآورده است. مسائل متفرقه ارث
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعیبدهند و در بین عدّه بمیرد، شوهر از او ارث می‌برد و نیز اگر شوهر در بین عدّه زن بمیرد، زن از او ارث می‌برد، ولی اگر بعد از گذشتن عدّه رجعی یا در عدّه طلاق بائن، یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر زن دائم بمیرد و اولاد نداشته باشد نصف همه مال را شوهر او می‌برد و اگر اولاد داشته باشد یک چهارم مال او را شوهر می‌برد. و اگر مرد بمیرد و اولاد نداشته باشد زن دائم او یک چهارم مال او را می‌برد و اگر اولاد داشته باشد یک هشتم مال را می‌برد. و زن از مطلق ما یملک زوج ارث می‌برد. ولی از خانه مسکونی قیمت آن را ارث می‌برد و از عین خانه ارث نمیبرد. اما اگر زن از میّت بچّه دارد، سزاوار است از عین خانه به او ارث دهند.
- [آیت الله خوئی] اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند، و در بین عده بمیرد، شوهر از او ارث می‌برد. و نیز اگر شوهر در بین آن عده بمیرد، زن از او ارث می‌برد. ولی اگر بعد از گذشتن عده یا در عده طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمیبرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر شوهر در حال مرض عیالش را طلاق دهد و پیش از گذشتن یکسال قمری در همان مرض بمیرد، اگر زن شوهر دیگر نکرده باشد و طلاق به تقاضای او نباشد از مرد ارث می‌برد.