امکان
امکان ، در یکی از کاربردهایش از مواد ثلاث، قسیم وجوب و امتناع ذاتی و به معنای سلب ضرورت وجود و عدم از ماهیت من حیث هی می‌باشد.
اگر وصیّ بعضی از مصارف وصیّت را فراموش کند باید تحقیق کند تا حدّ امکان موارد آن را بیابد و در صورت عدم امکان، باید آن مقدار را به مصرف خیرات و کارهای نیک برساند.
عنوان مسئله:
اگر وصیّ بعضی از مصارف وصیّت را فراموش کند باید تحقیق کند تا حدّ امکان موارد آن را بیابد و در صورت عدم امکان، باید آن مقدار را به مصرف خیرات و کارهای نیک برساند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه وصیّ بعضی از موارد مصرف وصیّت را فراموش کند، وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی وصیّت کرده ثلث من که 100 نخل خرما است صرف خیرات گردد، اگر ثلث او به حدّ نصاب برسد آیا بر وصیّ واجب است زکات آن را بدهد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر میّت تعیین وصی نموده، اما وصیّت به ثلث ننموده باشد، آیا لازم است ثلث او را در کارهای خیر مصرف کنند؟
- [آیت الله بهجت] اگر میّت تعیین وصیّ نموده، امّا وصیّت به ثلث ننموده باشد، آیا لازم است ثلث او را در کارهای خیر مصرف کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر میّت تعیین وصی نموده، اما وصیّت به ثلث ننموده باشد، آیا لازم است ثلث او را در کارهای خیر مصرف کنند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی وصیّت کرده ثلث مال او جهت خیرات مصرف شود. ثلث او 200 نخل خرما است. اگر محصول خرما به حد نصاب برسد، به آن زکات تعلّق می گیرد؟ آیا بر وصیّ واجب است زکات آن را بدهد یا بر شخص دیگر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی وصیّت کرده که وصیّ مختار است هر چه صلاح دانست در مورد ثلث تصمیم بگیرد، وصیّ هم ملکی خریده و وقف نموده تا از منافع آن برای متوفّی خیرات و مبرّات بفرستد، آیا صحیح است؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی دو نفر را وصی خود در املاک نموده که ثلث آن را به مصرف خیرات برسانند اکنون یکی از آن دو فوت نموده آیا اولاد وصی می تواند کار پدر خود را به عهده بگیرد؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی ملکی را تا مدّت پنجاه سال حبس نموده که عواید آن به مصارف معیّنه صرف شود و بعد از پنجاه سال، وصی عین آن را به مصارف دیگری که مباین با مصارف اوّلیه است برساند و فعلاً پنجاه سال منقضی شده وملک مشتری ندارد و به فروش نرسیده، آیا عایدی آن به مصارف پیش باید برسدتا بعد از پنجاه سال؟
- [امام خمینی] شخصی وصیت نموده به انجام حج بلدی نیابتا، امّا بر اثر تسامح وصیّ، به تأخیر انداخته شده تا این که فعلا پول به مقدار امکان ادای وصیّت میّت از بلد او نیست، آیا در این صورت، وصی میتواند از بلاد قریب نیابتا انجام دهد یا از میقات نیز کافی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نذر کند مقدار معیّنی از مال را به مصرف خاصّی برساند و آن مصرف را فراموش کند و بین چند مصرف مردّد باشد، باید در هر یک از آن مصرفها همه آن مقدار را صرف نماید و در صورتی که مصرف را فراموش نکرده ولی مقدار معیّن از مال را فراموش کرده باشد، باید هر مقدار آن را که یقین دارد مصرف نماید و اگر عملی را نذر کرده و مردّد بین چند عمل باشد، باید همه آن اعمال را انجام دهد و در صورتی که مقدار عمل را فراموش کرده باشد، باید هر اندازه را که یقین دارد انجام دهد.
- هرگاه نذر کند مال معیّنی را در راه خاصّی مصرف کند و قبل از انجام آن از دنیا برود، بنابر احتیاط واجب وصیّ او باید آن مال را به مصرف تعیین شده برساند، ولی اگر نذر کند که تا زنده است خود او در هر سال مقدار معیّنی از مال را در راه معینّی مصرف کند، پس از مردن او ادامه آن واجب نیست.
- اگر انسان بفهمد کسی او را وصیّ کرده، چنانچه به اطّلاع وصیّت کننده برساند که برای انجام وصیّت او حاضر نیست، لازم نیست بعد از مردن او به وصیّت عمل کند؛ ولی اگر پیش از مردن او نفهمد که او را وصیّ کرده یا بفهمد و به او اطّلاع ندهد که برای عمل کردن به وصیّت حاضر نیست، بنابر احتیاط واجب باید وصیّت او را انجام دهد و همچنین اگر وصیّ پیش از مرگ هنگامی متوجّه شود که بیمار به واسطه شدّت بیماری نتواند به دیگری وصیّت کند، احتیاط واجب آن است که وصیّت را قبول نماید.
- اگر کسی وصیّت کرده باشد که مقدار مستحب کفن را از ثلث مال او بردارند یا وصیّت کرده باشد که ثلث مال را به مصرف خود او برسانند، ولی مصرف آن را معین نکرده باشد یا فقط مصرف مقداری از آن را معین کرده باشد، میتوانند مقدار مستحب کفن را از ثلث مال او بردارند.
- اگر برای حرم یکی از امامان علیهمالسلام یا امامزادگان چیزی مانند فرش و پرده یا روشنایی نذر کند، باید آن را به مصارف حرم برساند و اگر برای امام علیهالسلام یا امامزاده چیزی نذر کند، میتواند آن را به خدّامی که مشغول خدمت هستند بدهد، چنانچه میتواند به مصارف حرم یا سایر کارهای خیر، به قصد بازگشت ثواب آن به کسی که برای او نذر شده، برساند.
- اگر نذر کند که مقدار معیّنی را به مصرف خاصی برساند مثلاً نذر کند صد تومان صدقه بدهد چنانچه پیش از به مصرف رساندن آن بمیرد، لازم نیست آن مقدار را از مال او به مصرف نذر برسانند؛ ولی بهتر این است که وارثین بالغ او از سهم خود آن مقدار را از طرف میّت به مصرف نذر برسانند.
- اگر کسی که وصیّت کرده بمیرد، وصیّ نمیتواند دیگری را برای انجام کارهای میّت معیّن کند و خود از کار کناره گیری نماید، ولی اگر بداند مقصود میّت این نبوده که خود وصی آن کار را انجام دهد بلکه مقصود او فقط انجام کار بوده، میتواند دیگری را از طرف خود وکیل نماید.
- اگر وصیّت کند که بدهی او را بدهند و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند و کار مستحبّی هم انجام دهند، چنانچه وصیّت نکرده باشد که اینها را از ثلث بدهند، باید بدهی او را از اصل مال بدهند و اگر چیزی زیاد آمد، ثلث آن را به مصرف نماز و روزه و کارهای مستحبّی که معیّن کرده برسانند و در صورتی که ثلث کافی نباشد، اگر ورثه اجازه بدهند، باید وصیّت او عملی شود و اگر اجازه ندهند، باید نماز و روزه را از ثلث بدهند و اگر چیزی زیاد آمد، به مصرف کارهای مستحبّی که معیّن کرده برسانند.
- اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداند که صاحب آن از چند نفر معیّن بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست، باید تا حدّ امکان از تمام آنان تحصیل رضایت نماید و اگر ممکن نگردید، آن مقدار از مال را بین آنان به طور مساوی تقسیم نماید.
- اگر مقداری از مال میّت در دست وصی تلف شود، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده و یا تعدّی نموده باشد مثلاً میّت وصیّت کرده باشد که فلان مقدار به فقرای فلان شهر بده و او مال را به شهر دیگر برده و در راه از بین رفته باشد ضامن است و اگر کوتاهی نکرده و تعدّی هم ننموده باشد، ضامن نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که وصیّت میکند باید بالغ و عاقل باشد و از روی اختیار وصیّت کند و نیز باید سفیه نباشد یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکند و همچنین است مفلس ولی اگر طفل ده سالهای که خوب و بد را تمیز میدهد در کارهای خوب مثل ساختن مسجد و پل و آبانبار و سایر خیرات وصیّت کند وصیّت او صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای امامعلیه السلام یا امامزاده و مانند آن نذر کند، همانگونه که میتواند به مصارف حرم برساند، میتواند با قصد اینکه برای آن امامعلیه السلام باشد در مطلق کارهای خیر مصرف کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر برای حرم یکی از امامان یا امامزادگان چیزی نذر کند باید آن را به مصارف حرم برساند از قبیل فرش و پرده و روشنایی و اگر برای امام (علیه السلام) یا امامزاده نذر کند می تواند به خدامی که مشغول خدمت هستند بدهد چنانچه می تواند به مصارف حرم یا سایر کارهای خیر به قصد بازگشت ثواب آن به منذور له برساند.
- [امام خمینی] اگر برای حرم یکی از امامان یا امامزادگان چیزی نذر کند باید آن را به مصارف حرم برساند از قبیل فرش و پرده و روشنایی و اگر برای امام علیهالسلام یا امامزاده نذرکند میتواند بهخدامی که مشغول خدمت هستند بدهد چنانچه میتواند به مصارف حرم یا سایر کارهای خیر به قصد بازگشت ثواب آن به منذور له برساند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در مصرف زکات، طفل یا دیوانه، همچون عاقل بالغ است پس چنانچه طفل و دیوانه از مصارف زکات باشند، انسان میتواند به ولیّ آن‌ها زکات بدهد، به قصد این که آنچه میدهد ملک طفل یا دیوانه باشد، یا ولیّ آن را به مصرف طفل یا دیوانه برساند، یا با احراز رضایت ولیّ، خودش آن را به مصرف طفل یا دیوانه برساند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که وصیت میکند، باید بالغ و عاقل باشد و از روی اختیار وصیت کند و نیز باید سفیه نباشد:یعنی؛ مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر برای خود امام علیه السّلام چیزی نذر کند ، چنانچه مصرف معیّنی را قصد کرده ، باید به همان مصرف برساند واگر مصرف معیّنی را قصد نکرده ، احتیاط واجب آن است که در صورت امکان آن را به مصرفی برساند که نسبتی به امام علیه السّلام داشته باشد مانند زوّار فقیر یا به مصارف حرم از قبیل تعمیر وخدّام حرم یا عزاداری برای آن امام ومانند آن برساند وهمچنین است اگر چیزی برای امامزادة نذر کند واگر این امر ممکن نشد به فقرا به عنوان صدقه بدهد یا مسجد وامثال آن بسازد وثواب آن را هدیه آن امام نماید .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی که وصیّت کرده بمیرد، وصی نمیتواند دیگری را برایانجام کارهای میّت معیّن کند وخود را از کار کناره وعزل نماید، ولی وصیّ میتواند کسی دیگر را وکیل برای انجام کارهای میّت بنماید اگر مصلحت میّت اقتضا کند وکالت دیگری را یا این که کارهای میّت را به کسی دیگر تفویض نماید که دیگری انجام دهد، اشکالی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگرانسان بفهمد کسی او را وصیّ کرده ، چنانچه به اطّلاع وصیّت کننده برساند که برای انجام وصیّت او حاضر نیست ، لازم نیست بعد از مردن او به وصیّت عمل کند . ول اگر پیش از مردن او نفهمد که او را وصیّ کرده ، یا بفهمد و به او اطّلاع ندهد که برای عمل کردن به وصیّت حاضر نیست ، در صورتی که مشقّت نداشته باشد ، باید وصیّت او را انجام دهد و نیز اگر وصیّ پیش از مرگ ، موقعی ملتفت شود که مریض به واسطة شدّت مرض نتواند به دیگری وصیّت کند ، باید وصیّت را قبول نماید .
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان بفهمد کسی او را وصی قرار داده است، چنانچه به اطلاع وصیّت کننده برساند که برای انجام وصیّت او حاضر نیست، لازم نیست بعد از مردن او به وصیّت عمل کند، ولی اگر پیش از مردن او نفهمد که او را وصی کرده، یا بفهمد و به او اطلاع ندهد که برای عمل کردن به وصیّت حاضر نیست، در صورتی که مشقّت نداشته باشد، باید وصیّت او را انجام دهد. و نیز اگر وصی پیش از مرگ موصی، موقعی ملتفت شود که موصی به واسطه شدّت مرض، یا مانع دیگر نتواند به دیگری وصیّت کند بنا بر احتیاط واجب باید وصیّت را قبول نماید.