احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره‌ای وتیمّم نماید، مثلاً جراحتی در پشت او است اگر بعد از غسل وتیمّم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر زند مثلاً بول کند، برای نمازهای بعد، باید وضو بگیرد، و احتیاط مستحبّ آن است که تیمّم بدل از غسل هم بنماید.
عنوان مسئله:
کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره‌ای وتیمّم نماید، مثلاً جراحتی در پشت او است اگر بعد از غسل وتیمّم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر زند مثلاً بول کند، برای نمازهای بعد، باید وضو بگیرد، و احتیاط مستحبّ آن است که تیمّم بدل از غسل هم بنماید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] در صورتی که جنب بر اثر عدم امکان رسیدن به حمام، چند روزی جنابتش استمرار داشته باشد، اگر بعد از نمازی که با تیمم بدل از غسل خوانده است، حدث اصغری از او سر بزند، آیا برای نماز بعدی باید دوباره تیمم بدل از غسل نماید؟ یا آنکه همان تیمم اول از جهت جنابت کفایت می کند، و برای نمازهای بعدی از جهت حدث اصغر وضو یا تیمم واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از تیمّم بدل از غسل، حدث اصغر پیش آمد و امکان غسل هم فراهم نشد، برای خواندن نماز، وضو یا تیمّم بدل از وضو کافی است یا تیمّم بدل از غسل هم باید تکرار شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وظیفهاش تیمّم بدل از وضو یا غسل است، آیا میتواند نمازهای قضای خود را هم با تیمّم بخواند؟
- [سایر] در صورت تیمم بدل از غسل آیا برای نماز نیاز به وضو هم هست؟ و اگر برای نماز تیمم بدل از غسل کردیم برای نمازهای بعدی باید غسل رو انجام بدیم؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در تیمّم بدل از وضو، به مانند خود وضو، موالات و پشت سر هم انجام دادن کارها شرط است یا نه؟ در غسل که موالات در آن شرط نیست، موالات در تیمّم بدل از آن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر با تیمم بدل از غسل نماز خواندیم آیا برای نمازهای بعدی باید غسل کنیم؟
- [سایر] آیا کسی که برای جنابت، تیمم بدل از غسل کرده است، میتواند نمازهای بعدی را نیز با آن تیمم بخواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی از غسل جنابت معذور است و تیمم کرده و شاید عذرش چند روز باقی باشد، آیا برای نمازهای بعد، وضو کافی است یا باید در هر وقتِ نماز، تیمم بدل از غسل را تکرار کند؟
- [آیت الله بروجردی] در غسل جبیره‌ای و وضوی جبیره‌ای آیا بعد از رفع عذر به آن غسل میتواند اکتفاء کند و نماز بخواند، یا تجدید نماید؟ در حاشیه حضرت عالی بر (عروة الوثقی) یک جا فرمودهاید: غسل جبیره‌ای رافع حدث است نه مبیح (51) و سپس در جای دیگر فرمودهاید: بعد از رفع عذر نمازهای گذشته او صحیح است، ولی برای نمازهای آینده نباید به آن اکتفاء کند باید وضو را تجدید نماید (52)، آیا این منافات ندارد؟ و آیا در مورد غسل هم باید غسل را تجدید نماید؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی بدل از غسل تیمّم کند، آیا برای نماز و... وضو بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بدل از غسل تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد، و بنابر احتیاط مستحبّ بدل از غسل تیمّم نماید، و اگر نمیتواند وضو بگیرد، باید دو تیمّم کند: یکی بدل از غسل به احتیاط مستحبّ و دیگری بدل از وضو، ولی اگر تیمّم او بدل از غسل جنابت باشد، یک تیمم به قصد ما فی الذمّه انجام دهد.
- کسی که باید برای انجام عملی مثلاً برای خواندن نماز، بدل از وضو وبدل از غسل تیمّم کند، کفایت میکند، ولی اگر در تیمّم اوّل، نیّت بدل از وضو یا نیّت بدل از غسل نماید وتیمّم دوم را به قصد این که وظیفه خود را انجام داده باشد، بجا آورد مطابق احتیاط است و تیمّم سوم لازم نیست.
- اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد ولی اگر بدل از غسلهای دیگر تیمّم کند باید وضو بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمّم دیگری هم بدل از وضو بنماید.
- اگر در بین غسل، حدث اصغر از او سر زند مثلاً بول کند، غسل را رها کند و دوباره غسل نماید و وضو هم بگیرد و یا آن که آن غسل را تمام کند و دوباره بنابر احتیاط واجب غسل کند به قصد تمام یا اتمام و بعد از آن وضو هم بگیرد و احتیاطاً غسل دوم را مثل اوّل در ترتیبی و ارتماسی بودن انجام دهد.
- اگر در بین نماز، استحاضه زن کثیره شود، باید نماز را بشکند و برای استحاضه کثیره غسل کند و وضو بگیرد و کارهای دیگر آن را انجام دهد و همان نماز را بخواند، و اگر برای هیچکدام از غسل و وضو وقت ندارد، باید دو تیمّم کند، یکی بدل از غسل، و دیگری بدل از وضو و اگر برای یکی از آنها وقت ندارد، باید عوض آن تیمّم کند ودیگری را بجا آورد ولی اگر برای تیمّم هم وقت ندارد نمیتواند نماز را بشکند و باید نماز را تمام کند و بنابر احتیاط واجب قضا نماید و همچنین است اگر در بین نماز، استحاضه قلیله او متوسّطه یا کثیره شود.
- کسی که باید با وضو یا غسل جبیره‌ای نماز بخواند، چنانچه بداند یا احتمال بدهد که تا آخر وقت عذر او برطرف نمیشود، میتواند در اول وقت نماز بخواند، و اگر عذر او در وقت بر طرف شود باید نماز را با وضو اعاده بنماید.
- کسی که وظیفهاش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند یا مأیوس از برطرف شدن عذر باشد در وسعت وقت میتواند با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، به احتیاط مستحبّ باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را بجا آورد.
- اگر انسان برای مرضی که در چشم او است موی چشم خود را بچسباند، باید وضو وغسل را جبیره‌ای انجام دهد و احتیاط آن است که تیمّم هم بنماید.
- اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست، یا به قدری مشقّت دارد که نمیشود تحمّل کرد، باید به دستور جبیره عمل کند، و بنابر احتیاط مستحبّ تیمّم هم بنماید.
- کسی که میخواهد نماز میّت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبی هم باشد اشکال ندارد، اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که تمام چیزهائی را که در نمازهای دیگر لازم است، رعایت کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که احتیاطاً هم غسل جبیره‌ای و هم تیمم نموده اگر بعد از تیمم حدث اصغری از او سر بزند؛ مثلاً بول کند، باید برای نماز و مانند آن وضو بگیرد و بنا بر احتیاط مستحب تیمم هم بنماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که احتیاطاً غسل جبیره‌ای و تیمم نماید، اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند، و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند، مثلًا بول کند برای نمازهای بعد، بدل از غسل احتیاطاً تیمم کند و وضو هم بگیرد و چنانچه حدث پیش از نماز باشد برای آن نماز نیز وضو گرفته و تیمم نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که احتیاطا غسل جبیره ای و تیمم نماید مثلا جراحتی در پشت اوست؛ اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند مثلا بول کند؛ برای نمازهای بعد بدل از غسل احتیاطا تیمم کند و وضو هم بگیرد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره ای و تیمّم نماید مثلا جراحتی در پشت او است، اگر بعد از غسل و تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر زند مثلا بول کند، برای نمازهای بعد، باید وضو بگیرد و بهتر است تیمّم نیز نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره ای و تیمم نماید مثلاً جراحتی در پشت او است اگر بعد از غسل و تیمم حدث اصغری از او سر زند مثلاً بول کند برای نمازهای بعد تا عذرش باقی است تیمم بدل از غسل واجب نیست و وضو کافی است
- [آیت الله اردبیلی] کسی که احتیاطا باید بین غسل جبیره‌ای و تیمّم جمع نماید، اگر بعد از غسل و تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز حَدَث اصغری از او سر زند مثلاً ادرار کند باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد و احتیاطا تیمّم بدل از غسل نیز بکند.
- [امام خمینی] کسی که احتیاطا باید غسل جبیره ای و تیمم نماید، مثلا جراحتی در پشت او است، اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعداز نماز حدث اصغری از او سر زند، مثلا بول کند برای نمازهای بعد باید وضو بگیرد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که احتیاطاً غسل جبیره‌ای و تیمم نماید ، اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند مثلاً بول کند ، برای نمازهای بعد باید وضو بگیرد ، و چنانچه حدث پیش از نماز باشد ، برای آن نماز نیز باید وضو بگیرد .
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره ای و تیمم نماید مثلاً جراحتی در پشت او است ، اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند مثلاً بول کند ، برای نمازهای بعد باید وضو بگیرد .
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که وظیفه اش بنابر احتیاط واجب جمع بین غسل جبیره ای و تیمم است اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند مثل ان که بول کند برای نمازهای بعد بدل از غسل احتیاطا تیمم کند و وضو هم بگیرد و چنانچه حدث پیش از نماز باشد برای ان نماز نیز وضو گرفته و تیمم نماید