احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است ونیّت را به نماز ظهر برگرداند، چنانچه یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بود، بنابر احتیاط مستحبّ نیّت را به نماز عصر برگرداند و بعد ازتمام کردن نماز، دوباره نماز عصر را بخواند، اگر بعد از برگرداندن نیّت عملی انجام نداده باشد، و اگر بعد ازنیّت عملی‌انجام داده احتیاط واجب می‌شود.
عنوان مسئله:
اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است ونیّت را به نماز ظهر برگرداند، چنانچه یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بود، بنابر احتیاط مستحبّ نیّت را به نماز عصر برگرداند و بعد ازتمام کردن نماز، دوباره نماز عصر را بخواند، اگر بعد از برگرداندن نیّت عملی انجام نداده باشد، و اگر بعد ازنیّت عملی‌انجام داده احتیاط واجب می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که نماز عصر خود را میخواند، با این اعتقاد که نماز ظهرش را خوانده است و بعد از نماز عصر میفهمد که نماز ظهرش را نخوانده، نماز دوم را به چه نیّتی باید بخواند (ظهر یا عصر)؟ و نماز اولش را باید نماز ظهر قرار دهد یا نماز عصر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر فرد بعد از تکبیر نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبحش قضا شده می تواند نیت را به نماز صبح برگرداند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری در بازگشت از سفر، نماز ظهر و عصر را در راه نخوانده و یک ساعت به روز به وطنش رسیده، ولی فراموش کرده نماز ظهر و عصر را بخواند اکنون قضای آنها را شکسته بخواند یا تمام؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر میداند چهار رکعت نماز خوانده ولی نمیداند به کدام نیّت خوانده وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی در نماز ظهر شک میکند و بعد از سلام نماز، به جای خواندن نماز احتیاط، از روی فراموشی مشغول نماز عصر می‌شود. اگر در بین نماز عصر به یاد آورد که نماز احتیاط را نخوانده است، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] امام جماعتی که یک بار نماز ظهر را خوانده است و میخواهد برای بار دوم (در مکان دیگر)، برای نماز ظهر امامت کند. اگر نماز دوم را با نیّت نماز قضای ظهر بخواند، در حالی که نمازهای قضای دیگر (مثل قضای صبح) را نخوانده، آیا نمازش نماز ظهر محسوب می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به گمان اینکه وقت نمازظهر گذشته است، قصد نماز عصر کرد و بعد از نماز متوجه شد که برای نماز ظهر لااقل به مقدار یک رکعت وقت داشته است، آیا نیّت کند نمازی که خوانده ظهر باشد و مجدداً نماز عصر را بخواند، یا وظیفه ای دیگر دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی میداند که یک نماز خوانده، ولی نمیداند که نیّت نماز ظهر را کرده یا نیّت نماز عصر را و یا این که نمیداند نماز مغرب را خوانده یا نماز عشا را. این فرد، نماز دوم را به چه نیّتی باید بخواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی تا حدود نیم ساعت بعد ازظهر، نماز ظهر و عصر خود را فرادی یا به جماعت خوانده است و پس از آن می خواهد نافله ظهر و عصر را بخواند، آیا به نیت اداء بخواند یا قضا؟ و آیا بین تأخیر نافله عمدی و غیرعمدی فرقی وجود دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که صرفا به نیّت نماز ظهر و عصر وضو گرفته، آیا می تواند با همان وضو نماز مغرب و عشا را بخواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید، نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است، نمیتواند نیّت را به آن نماز برگرداند مثلاً موقعی که نماز عصر را احتیاطاً میخواند اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است، نمیتواند نیّت را به نماز ظهر برگرداند.
- اگر به نیّت نماز ظهر، مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده است، نمیتواند نیّت را به نماز عصر برگرداند، بلکه باید نماز را بشکند ونماز عصر را بخواند وهمینطور است در نماز مغرب وعشا.
- اگر در بین نماز یادش بیاید که یک نماز یا بیشتر از همان روز از او قضا شده، چنانچه وقت وسعت دارد وممکن است نیّت را به نماز قضا برگرداند احتیاط واجب آن است که نیّت نماز قضا کند مثلاً اگر در نماز ظهر پیش از تمام شدن رکعت دوم یادش بیاید که نماز صبح آنروز قضا شده در صورتی که وقت نماز ظهر تنگ نباشد، احتیاط واجب آن است که نیّت را به نماز صبح برگرداند و آن را دو رکعتی تمام کند بعد نماز ظهر را بخواند ولی اگر وقت تنگ است یا نمیتواند نیّت را به نماز قضا برگرداند مثلاً در رکوع رکعت سوم نماز ظهر یادش بیاید که نماز صبح را نخوانده، چون اگربخواهد نیّت نماز صبح کند یک رکوع که رکن است زیاد می‌شود، نباید نیّت را به قضای صبح برگرداند.
- نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می‌شود ووقت آن موقعیاست که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می‌شود، به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند، باید نافله ظهر را بعد از نماز ظهر ونافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنابر احتیاط واجب، نیّت ادا وقضا نکند.
- اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر وعصر بداند چهار رکعت نماز خوانده ولی نداند به نیّت ظهر خوانده یا به نیّت عصر، باید چهار رکعت نماز قضا به نیّت نمازی که بر او واجب است بخواند.
- اگر پیش از خواندن نماز مغرب سهواً مشغول نماز عشا شود و در بین نماز بفهمد که اشتباه کرده، چنانچه تمام آنچه را خوانده یا مقداری از آن را، در وقت مشترک خوانده و به رکوع رکعت چهارم نرفته است، باید نیّت را به نماز مغرب برگرداند ونماز را تمام کند و بعد نماز عشا را بخواند و اگر به رکوع رکعت چهارم رفته باید نماز را تمام کند، بعد نمازمغرب را بخواند وامّا اگر تمام آنچه را خوانده در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده باشد و پیش از دخول در رکوع رکعت چهارم یادش بیاید، نمازش صحیح است ونیّت را به نماز مغرب برگرداند، گرچه دوباره خواندن موافق با احتیاط است.
- اگر نماز ظهر یک روز ونماز عصر روز دیگر یا دو نماز ظهر یا دو نماز عصر از او قضا شده ونمیداند کدام اوّل قضا شده است، بنابر احتیاط مستحبّ چنانچه بخواهد مرتّب نمازها را قضا کند دو نماز چهار رکعتی بخواند به نیّت این که اوّلی قضای نماز روز اوّل و دومی قضای روز دوم باشد کافی است.
- اگر یک نماز ظهر ویک نماز عشأ یا یک نماز عصر ویک نماز عشأ از او قضا شود ونداند کدام اوّل قضا شده است، بنابر احتیاط مستحبّ باید طوریآنها را بخواند که یقین کند به ترتیب بجا آورده است، مثلاً اگر یک نماز ظهر ویک نماز عشا از او قضا شده واوّلی آنها را نمیداند، باید اوّل یک نماز ظهر، بعد یک نماز عشا دوباره یک نماز ظهر، یا اوّل یک نماز عشا بعد یک نماز ظهر، دوباره یک نماز عشا بخواند.
- اگر در نماز ظهر یا در نماز عصر نیّت کند که چهار رکعت نماز میخوانم ومعیّن نکند، ظهر است یا عصر، نماز او باطل است و نیز کسی که مثلاً قضای نماز ظهر بر او واجب است، اگر در وقت نماز ظهر بخواهد آن نماز قضا یا نماز ظهر را بخواند، باید نمازی را که میخواند، در نیّت معیّن کند.
- اگر ترتیب نمازهایی را که نخوانده فراموش کند، بنابر احتیاط مستحبّ طوری آنها را بخواند که یقین کند به ترتیبی که قضا شده بجا آورده است، مثلاً اگر قضای یک نماز ظهر ونماز مغرب بر او واجب است ونمیداند کدام اوّل قضا شده، احتیاطاً باید اوّل یک نماز مغرب و بعد از آن یک نماز ظهر ودوباره نماز مغرب را بخواند، یا اوّل یک نماز ظهر و بعد از آن یک نماز مغرب ودوباره نماز ظهر را بخواند، تا یقین کند هر کدام اوّل قضا شده اوّل خوانده است، ولی اگر نمازهاییکه ترتیب آنها را فراموش کرده به قدری زیاد باشد که اگر بخواهد به ترتیب بخواند خیلی مشقّت دارد، لازم نیست آنها را به ترتیب بجا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند، چنانچه یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بوده، بنا بر احتیاط واجب باید نیت را به نماز عصر برگرداند و بعد از تمام کردن نماز دوباره نماز عصر را بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند وداخل رکن شود و بعد یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بوده نمازش باطل است و باید نماز عصر را بخواند ولی اگر پیش از داخل شدن در رکن یادش بیاید باید نیت را به نماز عصر برگرداند و آلانچه به نیت ظهر خوانده دوباره به نیت عصر بخواند و نمازش صحیح است .
- [امام خمینی] اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند و داخل رکن شود و بعد یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده بوده، نمازش باطل است و باید نماز عصر را بخواند. ولی اگر پیش از داخل شدن در رکن یادش بیاید، باید نیت را به نماز عصر برگرداند و آنچه به نیت ظهر خوانده، دوباره به نیت عصر بخواند، و نمازش صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در بین نماز عصر یقین کند که نماز ظهر را نخوانده است و نیّت را به نماز ظهر برگرداند و بعد به خاطر آورد که نماز ظهر را خوانده بوده، بنابر احتیاط واجب باید نیّت را به نماز عصر برگرداند و پس از اتمام نماز آن را دوباره بجا آورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است، نمیتواند نیت را به آن نماز برگرداند؛ مثلاً موقعی که نماز عصر را احتیاطاً میخواند، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است، نمیتواند نیت را به نماز ظهر برگرداند.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید، نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است، نمیتواند نیت را به آن نماز برگرداند، مثلاً موقعی که نماز عصر را احتیاطاً میخواند، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است، نمیتواند نیت را به نماز ظهر برگرداند.
- [امام خمینی] اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطا دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید، نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است، نمی تواند نیت را به آن نماز برگرداند. مثلا موقعی که نماز عصر را احتیاطا می خواند، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است، نمی تواند نیت را به نماز ظهر برگرداند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است، نمی تواند نیّت را به آن نماز برگرداند. مثلاً موقعی که نماز عصر را احتیاطاً می خواند اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است نمی تواند نیّت را به نماز ظهر برگرداند.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است میتواند نیّت را به آن نماز برگرداند، مثلاً موقعی که نماز عصر را احتیاطاً میخواند اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است میتواند نیّت را به نماز ظهر برگرداند.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید، نمازی را که باید پیش از آن بخواند نخوانده است، نمی تواند نیت را به آن نماز برگرداند مثلا موقعی که نماز عصر را احتیاطاً می خواند. اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است، نمی تواند نیت را به نماز ظهر برگرداند.