روزه واجب
روزه یکی از ده عبادتی است که در اسلام مورد تأکید فراوان قرار گرفته و از فروع دین به شمار می رود.
اگر در روزه واجب معیّنی مثل روزه رمضان مردد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزه‌اش باطل می‌شود اگرچه از قصدی که کرده توبه نماید وکاری هم که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد.
عنوان مسئله:
اگر در روزه واجب معیّنی مثل روزه رمضان مردد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزه‌اش باطل می‌شود اگرچه از قصدی که کرده توبه نماید وکاری هم که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که عادتش مثلاشش روز است بعد از پاک شدن غسل می‌کند و ترشّحاتی میبیند، آیا در این صورت غسل واجب و روزه باطل است؟ اگر در روزه ماه رمضان لک ببیند آیا روزه‌اش باطل است یا خیر؟ (چه قبل از حیض چه بعد از حیض)
- در ماه رمضان درباره حوادث کربلا و بیان مطالبی به عنوان زبان حال روزه را باطل می‌کند؟
- آیا واجب است هر شب از ماه رمضان نیّت روزه کرد؟
- اگر شخصی در شب ماه رمضان غذایی بخورد که میداند در روز قیّ می‌کند ولکن در روز قیّ نکند، آیا روزه او اشکال دارد؟
- شخصی در ماه مبارک رمضان یا روزه نذری یا قضای روزه ماه مبارک، البتّه بعد از زوال با چیز حرامی روزه خود را باطل می‌کند، حکم مسئله چیست؟ و بعد برای کفّاره جمع که یکی از آنها گرفتن 60 روز روزه است، تا سال آینده نگرفت آیا مدّ طعام لازم است؟
- اگر کسی در ماه رمضان، مطلبی را نسبت به خدا و یا پیامبر و ائمه بدهد و نداند که دروغ است آیا روزه او باطل است؟
- شخص جنب در ماه رمضان وقتی سر و گردن و یا طرف راست را میشوید فجر صادق طلوع می‌کند، با دو فرض تقصیر و عدم تقصیر آیا روزه او قضا و کفّاره دارد؟
- چنانچه در ماه رمضان شخصی روزهدار، حیوانی را وطی کرد (قبلایا دبراً، حلال گوشت یا حرام گوشت) ولی منی از او خارج نشد، آیا روزه او باطل است یا خیر؟ در صورت بطلان، آیا قضا و کفّاره دارد؟ و در فرض کفّاره آیا کفّاره او جمع است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی فراموش کند که روزه ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از افطار بفهمد روزه‌اش باطل بوده یا بعد از افطار؟
- [آیت الله مظاهری] قطره ریختن در چشم در روزه ماه رمضان، روزه را باطل می‌کند؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیداند روزه ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از افطار بفهمد که روزه‌اش باطل است یا بعد از افطار؟
- [آیت الله مظاهری] در رساله مرقوم فرمودهاید: (اگر کسی در روزه واجب یا مستحبّ مردّد شود که روزه را باطل کند یا نه، یا قصد کند کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد روزه‌اش باطل نمیشود و ....) اکنون مرقوم فرمایید (روزه واجب) شامل روزه ماه رمضان هم می‌شود یا تنها روزه واجب غیر رمضان است؟- رساله قدیم مسأله 1214.
- [سایر] آیا در یک روز ماه رمضان، با تکرار عملی که روزه را باطل می‌کند، کفاره نیز تکرار می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در ماه مبارک رمضان کاری که مکلّف احتمال میدهد مبطل روزه باشد، از او سر بزند، ولی بعدا بفهمد که آن کار روزه را باطل نمیکند، روزه‌اش صحیح است یا باطل؟ اگر گمان کند کاری روزه را باطل نمیکند و مرتکب آن شود و بعد بفهمد که آن کار، مبطل روزه بوده، روزه‌اش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نذر کند در ماه رمضان معتکف شود، سپس در ماه رمضان روزه خود را باطل کند، چند کفاره بر او واجب می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی در روز ماه رمضان چیزی در دهان بگذارد که به حلقوم نرسد، آیا روزه‌اش باطل است؟
- [آیت الله نوری همدانی] یک نفر در ماه رمضان به سبب فعل حرام روزه‌اش را باطل کرده و نمیدانسته که آیا به سبب این فعل حرام روزه باطل می‌شود یا خیر؟ حالا چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر اعتکاف در ماه رمضان باشد یا هم زمان با قضای روزه ماه رمضان باشد و بنابر فرض با جماع، اعتکاف و روزه باطل شود، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در ماه رمضان بعد از تحقیق یقین کند که صبح نشده وکاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضا لازمنیست.
- اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که رمضان است، روزه او باطل میباشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمّم است عمداً تیمّم ننماید، اگر روزه او روزه ماه رمضان یا قضای رمضان باشد، روزه‌اش باطل است و همچنین است بنابر احتیاط واجب در روزههای واجب دیگر.
- اگر غیر روزه ماه رمضان، روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد، مثلاً نذر کرده باشد که روز معیّنی را روزه بگیرد چنانچه عمداً ازاذان صبح نیّت نکند، روزه‌اش باطل است و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد ونیّت کند روزه صحیح وگرنه باطل می‌شود.
- برای شش نفر مستحبّ است در ماه رمضان اگرچه روزه نیستند، از کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نمایند: اوّل مسافری که در سفر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد و پیش از ظهر به وطنش یا به جایی که میخواهد ده روز بماند برسد. دوم مسافری که بعد از ظهر به وطنش یا به جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد. سوم مریضی که پیش از ظهر خوب شود وکاری که روزه را باطل می‌کند، انجام داده باشد. چهارم مریضی که بعد از ظهر خوب شود. پنجم زنی که در بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود. ششم کافری که در روز مسلمان شود.
- کسی که میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگرچه از روی عمد نباشد روزه او باطل است.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود وبرای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه رمضان را بجا آورد، باید تیمّم نماید و بنابر احتیاط مستحبّ تا اذان صبح بیدار بماند و اگر بخواهد روزه مستحبّ یا روزه واجبی که غیر از ماه رمضان باشد را بگیرد، روزه‌اش صحیح است اگرچه تیمّم هم نکرده باشد.
- اگر غیر روزه رمضان، روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد مثلاً نذر کرده باشد روز معیّنی را روزه بگیرد، میتواند مسافرت کند و اگر در سفر باشد، واجب نیست قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد اگرچه احتیاط آنست که سفر نکند و یا اگر در سفر است قصد اقامه کند و روزه نذری را بگیرد.
- اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، برای همه آنها یک کفّاره کافیاست.
- روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد نمیتواند نیّت روزه رمضان کند و اگر نیّت کند که اگر رمضان است روزه رمضان و اگر رمضان نیست و روزه قضا یا مانند آن باشد روزه او احتیاطاً صحیح نیست ولی اگر به نیّت قربت مطلقه روزه را گرفته است روزه او صحیح است و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر در روزهی واجب معینّی مثل روزهی رمضان مردّد شود که روزهی خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزه‌اش باطل می‌شود، اگر چه از قصدی که کرده توبه نماید و باید کاری هم که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان مردد شود که روزه خود را باطل کند یا نه؛ یا قصد کند که روزه را باطل کند؛ روزه اش باطل می شود؛ اگرچه از قصدی که کرده توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل می کند انجام ندهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در روزة واجب معینی مثل روزة رمضان روزه گرفتن بر گردد و یا مردد شود که روزة خود را باطل کند یا نه یا قصد کند که روزه را باطل کند مثلاً چیزی بخورد روزه اش باطل می شود اگر چه از قصدی که کرده بر گردد و توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل می کند انجام ندهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان مردد شود که روزه خود را باطل کند یا نه یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزه اش باطل می شود اگر چه از قصدی که کرده توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل می کند انجام ندهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در روزه واجب معیّنی، مثل روزه رمضان، از نیّت روزه گرفتن برگردد، روزه او باطل است و همچنین اگر نیّت کند چیزی را که روزه را باطل می‌کند بجا آورد، اگرچه آن را انجام ندهد روزه او باطل می‌شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در روزه واجب معینی مثل روزه ماه رمضان از نیت امساک برای خدا برگردد یا مردد شود که برگردد و یا این که قصد کند مفطری از مفطرات را انجام دهد یا مردد شود در انجام مفطر روزه اش باطل می شود اگر چه از قصدی که کرده توبه نماید و به نیت روزه برگردد و کاری هم که روزه را باطل می کند انجام ندهد
- [آیت الله سیستانی] اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان مردّد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند، روزه‌اش باطل می‌شود، و اگر دو مرتبه نیت روزه کند، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند، و بعداً قضاء آن را بجا آورد.
- [آیت الله خوئی] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، یا بعداز ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزه او باطل میباشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید. و همچنین است حکم بنابر احتیاط واجب اگر پیش از ظهر ملتفت شود و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزه او باطل میباشد، ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر متوجّه شود، چنانچه عملی که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر عملی که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد یا بعد از ظهر متوجّه شود که ماه رمضان است، روزه او باطل میباشد؛ ولی باید تا مغرب عملی که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان نیز آن روزه را قضا نماید.