احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند یا اطمینان دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد وتا اذان صبح خواب بماند، روزه او صحیح است گرچه احتیاط مستحبّ آن است که قضا نماید.
عنوان مسئله:
کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند یا اطمینان دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد وتا اذان صبح خواب بماند، روزه او صحیح است گرچه احتیاط مستحبّ آن است که قضا نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در شب ماه رمضان جنب می‌شود، یکساعت به اذان صبح مانده برای غسل به حمّام میرود، لکن اذان آغاز می‌شود روزه او چه حکمی دارد؟
- شخصی در ماه رمضان ساعت هشت شب جنب شده و خوابیده بنا داشته که قبل از اذان صبح بلند شود غسل کند لکن وسط اذان بلند شده روزه او چه صورت دارد اگر بنا نداشته بلند شود چطور؟
- شخصی جنب در ماه مبارک رمضان از خواب بیدار شود و وقت تا اذان صبح تنگ است که اگر بخواهد سحری بخورد نمیرسد غسل کند و از آن طرف بدون سحری روزه برای او دشوار است آیا میتواند سحری بخورد و قبل از اذان تیمّم کند؟
- کسی از خواب بیدار شود و یا از خواب اوّل بعد از جنابت بیدار شود و وقت تا اذان صبح برای غسل و تیمّم تنگ است تکلیف روزه معیّنآن روز چه می‌شود؟
- کسی که بخواهد روزه ماه مبارک رمضان را بگیرد و در بین غسل واجب اذان صبح بگویند تکلیف روزهاش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [سایر] خانمی که شب ماه رمضان از حیض پاک می‌شود و می‌داند اگر بخوابد بعد از اذان صبح بیدار می‌شود، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از اذان صبح بیدار شود و ببیند که محتلم شده است و دوباره پیش از اذان صبح به امید اینکه برای غسل کردن بیدار می‌شود، بخوابد و تا بعد از طلوع آفتاب در خواب بماند و غسل خود را تا اذان ظهر به تأخیر بیندازد و بعد از اذان ظهر غسل کرده و نماز ظهر و عصر را بخواند، روزه آن روز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مکلّف در شب ماه رمضان قبل از اذان صبح بیدار شود و ببیند که محتلم شده است و دوباره پیش از اذان صبح به امید اینکه برای غسل کردن بیدار می شود بخوابد و تا بعد از طلوع آفتاب در خواب بماند و غسل خود را تا اذان ظهر به تأخیر بیندازد و بعد از اذان ظهر غسل کرده و نماز ظهر و عصر بخواند، روزه آن روز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که در شب ماه رمضان در خواب محتلم شود و نیمه شب از خواب بیدار شود و بدون اینکه بفهمد صبح شده یا نه، دوباره بخوابد و پس از طلوع آفتاب بیدار شود، روزه او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمی کند به نیّت اینکه قبل از اذان صبح غسل نماید و ساعت را نیز یکساعت مانده به اذان کوک می کند تا بیدار شود امّا وقتی که خوابید متوجّه زنگ ساعت نشده و بعد از اذان صبح بیدار می شود، آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح می باشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و یا زنی که در شب ماه رمضان از حیض پاک شده است، اگر اینها یقین دارند تا اذان صبح آب پیدا نمیشود تا غسل کنند، آیا میتوانند قبل از اینکه اذان صبح شود، تیمم کنند و بخوابند و یا اینکه باید تا اذان صبح بیدار بمانند و نزدیک اذان صبح تیمّم بکنند و بخوابند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی در ماه مبارک رمضان از خواب بیدار شود و غذا بخورد سپس متوجه بشود که از وقت اذان صبح گذشته است آیا روزه این فرد صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی شب جنب شود و مثلا ساعت 3 بامداد بیدار شود و ببیند جنب است و دوباره بخوابد و ساعت 9 صبح از خواب بیدار شود آیا قضا و کفّاره دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد وبیدار شود وبداند یا اطمینان دارد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود وتصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند چنانچه دوباره بخوابد وتا اذان بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا کند و همچنین است از خواب دوم بیدار شود وبرای مرتبه سوم بخوابد وتا اذان صبح بیدار نشود، قضای روزه بر او واجب می‌شود و بنابر احتیاط واجب کفّاره هم دارد.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند یا اطمینان دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند و با این تصمیم بخوابد وتا اذان خواب بماند، روزهاش صحیح است.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود، نباید بخوابد و چنانچه بخوابد وتا صبح بیدار نشود، روزهاش باطل است وقضا وکفّاره بر او واجب می‌شود.
- هرگاه جنب در شب ماه رمضان بخوابد وبیدار شود، احتیاط مستحبّ آن است که پیش از غسل نخوابد، اگرچه اطمینان داشته باشد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند یا اطمینان دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه نخواهد بعد از بیدار شدن غسل کند، یا تردید داشته باشد که غسل کند یا نه، درصورتی که بخوابد وبیدار نشود، روزهاش باطل است وقضا وکفّاره همدارد.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود وبرای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه رمضان را بجا آورد، باید تیمّم نماید و بنابر احتیاط مستحبّ تا اذان صبح بیدار بماند و اگر بخواهد روزه مستحبّ یا روزه واجبی که غیر از ماه رمضان باشد را بگیرد، روزهاش صحیح است اگرچه تیمّم هم نکرده باشد.
- اگر در روزه رمضان عمداً قی کند باید روزه را قضا کند و بنابر احتیاط واجب کفّاره هم بدهد و اگر در شب جنب شود و به تفصیلی که در )مسأله 1646) گفته شد بیدار شود ودوباره بخوابد وتا اذان صبح بیدار نشود، باید قضایآن روزه را بگیرد و بنابر احتیاط مستحبّ کفّاره هم بدهد ولی اگر کار دیگریکه روزه را باطل میکند، عمداً انجام دهد در صورتی که میدانسته آن کار روزه را باطل میکند، قضا وکفّاره بر او واجب می‌شود ولی کفّاره در اماله و دروغ به خدا و رسول بنابر احتیاط است.
- خوابی را که در آن محتلم شده، خواب اوّل حساب نمیشود و بعد از علم به جنابت اگر دوباره به قصد این که بعد از بیدار شدن قبل از اذان غسل کند، بخوابد در حالی که بداند و یا اطمینان داشته باشد که بیدار می‌شود و تا اذان خواب بماند روزه او صحیح است و قضا و کفاره هم ندارد و اگر دو مرتبه بخوابد با همان شرائط و تا اذان صبح خواب بماند روزه آن روز را باید قضا کند و اگر برای بار سوم بخوابد با همان شرائط و تا اذان صبح بیدار نشود قضای آن روز را بگیرد و به احتیاط واجب کفاره هم بدهد و در دو صورتی که باید روزه را قضا کند حق ندارد آن روز را افطار نماید.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند وتا اذان غسل نکند، روزهاش باطل است ولی چنانچه کوتاهینکند مثلاً منتظر باشد که حمّام زنانه شود، اگرچه سه مرتبه بخوابد وتا اذان غسل نکند، روزه او صحیح است در صورتی که اگر وقت تیمّم داشته، تیمّم نماید والاّ بدون تیمّم هم صحیح است.
- اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمّم است عمداً تیمّم ننماید، اگر روزه او روزه ماه رمضان یا قضای رمضان باشد، روزهاش باطل است و همچنین است بنابر احتیاط واجب در روزههای واجب دیگر.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند یا احتمال میدهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، باید روزه آن روز را بگیرد و بنابر احتیاط آن را قضا نیز بنماید، ولی کفّاره ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند یا احتمال می دهد که اگر بخوابد پیش ا ز اذان صبح بیدار می شود ، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند در صورتی که بخوابد وتا اذان صبح خواب بماند روزه اش صحیح است .
- [آیت الله سیستانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و اطمینان ندارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند بنا بر احتیاط قضا بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] کسی که در شب ماه رمضان جُنب است و می‌داند یا احتمال میدهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، بنا بر احتیاط قضا و کفّاره بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله خوئی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند یا احتمال میدهد که اگر بخوابد پیش از اذان بح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند بنابر احتیاط قضا بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله بهجت] کسی که در شب ماه رمضان یا روزه واجب معین جنب است و می‌داند یا اطمینان دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند و با این تصمیم بخوابد و تا اذان خواب بماند، باید روزه بگیرد و روزهاش صحیح میباشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند یا احتمال می دهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود؛ چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند؛ در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند؛ بنا بر احتیاط قضا بر او واجب می شود.
- [امام خمینی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند یا احتمال می دهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، روزه اش صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدارشدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، اگر خواب اول او باشد، روزهاش صحیح است؛ نه قضا دارد و نه کفاره، و در خواب دوم و سوم، فقط قضا بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می داند یا احتمال می دهد که اگربخوابد پیش از اذان صبح بیدار می شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد، و تا اذان صبح خواب بماند روزه اش صحیح است.