برای تطهیر با آب پنج شرط در همه موارد لازم است:
اوّل:
آن که مطلق باشد، پس آب مضاف، مانند آب هندوانه و گلاب، چیز نجس را پاک نمیکند.
دوّم:
آن که پاک باشد.
سوّم:
آن که وقتی چیز نجس را میشویند از مطلق بودن خارج نشود و بنا بر احوط در شستنی که بعد از آن، شستن دیگر لازم نیست، باید بو، رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکند و در غیر آن شستن، تغییر ضرر ندارد. مثلاً اگر چیزی را با آب کر یا قلیل بشوید و دو دفعه شستن در آن لازم باشد، در دفعه اول اگر چه تغییر کند، چنانچه در دفعه دوم با آبی تطهیر کند که تغییر نکند پاک میشود.
چهارم:
آن که بعد از آب کشیدن چیز نجس عین نجاست در آن نباشد.
پنجم:
برای تطهیر با آب قلیل آب را روی چیز نجس بریزیم و با داخل کردن چیز نجس در آب قلیل نجس پاک نمیشود ولی برای تطهیر با آب غیر قلیل - مانند کر و جاری - میتوانیم چیز نجس را داخل آب بکنیم و میتوانیم آب را با وسیلهای مانند شیر یا شلنگ روی چیز نجس بریزیم.
در برخی موارد در تطهیر با آب شرایط دیگری نیز لازم است که در مسائل بعد گفته میشود.
- اگر بخواهیم چیزی را که به بول نجس شده با آب غیر قلیل - مانند کر و جاری - آب بکشیم چنانچه یک مرتبه آب را به تمام جاهای نجس برسانیم پاک میشود، خواه چیز نجس را داخل آب کر یا جاری فرو بریم یا به وسیلهای مانند شیر و شلنگ آب را روی نجس بریزیم، بلی برای تطهیر لباس و فرش و مانند اینها که به بول نجس شده با آب کر بنا بر احتیاط دو مرتبه شستن لازم است. ولی برای تطهیر با آب جاری و باران یک مرتبه کافیست و در هر حال بیرون آوردن غساله در شستن با آب جاری و کر و آب باران لازم نیست.
- آبی که عین نجاست مثل خون و بول در آن ریخته و بو، رنگ یا مزه آن را تغییر داده، اگر به خودی خود تغییر آن از بین برود پاک نمیشود ولی چنانچه به کر یا جاری متصّل شود، یا باران بر آن ببارد، یا باد، باران را در آن بریزد، یا آب باران در حال باریدن از ناودان در آن جاری شود و تغییر آن از بین برود، پاک میشود و بنا بر احتیاط مستحب آب کر یا جاری یا آب باران با آن مخلوط گردد.
- آب قلیلی که برای برطرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد، نجس است، بلکه بنا بر احتیاط از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب کشیدن چیز نجس روی آن میریزند و از آن جدا میشود، باید اجتناب کرد. ولی آبی که با آن مخرج بول یا غائط را میشویند، با پنج شرط پاک است: اول: آن که بو، رنگ یا مزه آن به سبب ملاقات با نجاست تغییر نکرده باشد. دوم: نجاستی از جای دیگر به آن نرسیده باشد. سوم: با بول یا غائط، نجاست دیگری مثل خون بیرون نیامده باشد. چهارم: ذرّههای غائط در آب نباشد. پنجم: بیشتر از معمول نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] آب با چهار شرط چیز نجس را پاک می کند: اول: آنکه مطلق باشد؛ پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید چیز نجس را پاک نمی کند. دوم: آنکه پاک باشد. سوم: آنکه وقتی چیز نجس را می شویند؛ آب مضاف نشود و در شستنی که بعد از آن شستن دیگر لازم نیست باید بو یا رنگ یا مزه نجاست هم نگیرد و در غیر این شستن تغییر ضرر ندارد؛ مثلا چیزی را به آب کر یا قلیل بشوید و دو دفعه شستن در او لازم باشد؛ در دفعه اول اگرچه تغییر کند در دفعه دوم به آبی تطهیر کند که تغییر نکند پاک می شود. چهارم: آنکه بعد از آب کشیدن چیز نجس؛ عین نجاست در آن نباشد. و پاک شدن چیز نجس به آب قلیل یعنی آب کمتر از کر شرطهای دیگری هم دارد که بعدا گفته می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اب با چهار شرط چیز نجس را پاک می کند اول ان که مطلق باشد پس اب مضاف مانند گلاب و عرق بید چیز نجس را پاک نمی کند دوم ان که پاک باشد سوم ان که وقتی چیز نجس را با ان می شویند اب مضاف نشود و در شستنی که بعد از ان شستن دیگر لازم نیست باید بو یا رنگ یا مزه ان به واسطه نجاست تغییر نکند و در غیر ان شستن تغییر ضرر ندارد مثلا اگر چیزی دو دفعه شستن در او لازم باشد در دفعه اول اگر چه تغییر کند و در دفعه دوم به ابی تطهیر کند که تغییر نکند پاک می شود چهارم ان که بعد از اب کشیدن چیز نجس عین نجاست در ان نباشد و پاک شدن چیز نجس با اب قلیل یعنی اب کمتر از کر شرطهای دیگری هم دارد که بعد خواهد امد
- [آیت الله خوئی] آب با چهار شرط چیز نجس را پاک میکند: (اول): آن که مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید، چیز نجس را پاک نمیکند. (دوم): آن که پاک باشد. (سوم): آن که وقتی چیز نجس را میشویند آب مضاف نشود، و در شستنی که بعد از آن شستن دیگر لازم نیست باید بو یا رنگ یا مز نجاست هم نگیرد، و در غیر آن شستن تغیر ضرر ندارد، مثلًا چیزی را به آب کر یا قلیل بشوید، و دو دفع شستن در او لازم باشد، در دفع اول اگرچه تغییر کند، در دفع دوم به آبی تطهیر کند که تغییر نکند پاک میشود. (چهارم): آن که بعد از آب کشیدن چیز نجس عین نجاست در آن نباشد. و پاک شدن چیز نجس به آب قلیل یعنی آب کمتر از کر، شرطهای دیگری هم دارد که بعداً گفته میشود.
- [آیت الله اردبیلی] آب با چهار شرط چیز نجس را پاک میکند: اوّل:مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرقِ بید، چیز نجس را پاک نمیکند. دوم: پاک باشد. سوم:هنگام شستن چیز نجس آب مضاف نشود و بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکند. چهارم: بعد از آب کشیدن چیز نجس، عین نجاست در آن نباشد. پاک شدن چیز نجس با آب قلیل، شرطهای دیگری نیز دارد که بعدا گفته میشود.
- [آیت الله بروجردی] آب با چهار شرط چیز نجس را پاک میکند:اوّل:آن که مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید چیز نجس را پاک نمیکند.دوم:آن که پاک باشد.سوم:آن که وقتی چیز نجس را میشویند، آب مضاف نشود و بو یا رنگ یا مزهی نجاست هم نگیرد.چهارم:آن که بعد از آب کشیدن چیز نجس، عین نجاست در آن نباشد و پاک شدن چیز نجس با آب قلیل (یعنی آب کمتر از کر) شرطهای دیگری هم دارد که بعداً گفته میشود.
- [آیت الله نوری همدانی] آب با چهار شرط چیز نجس را پاک می کند : اول : آنکه مطلق باشد ، پس آب مضاف مانند گلاب و عرقِ بید چیز نجس را پاک نمی کند . دوم : آنکه پاک باشد . سوم : آنکه وقتی چیز نجس را میشویند آب مضاف نشود و بو یا رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکند . چهارم : انکه بعد از آب کشیدن چیز نجس نجس ، عین نجاست در آن نباشد ، و پاک شدن چیز نجس با آب قلیل یعنی آب کمتر از کُر شرطهای دیگری هم دارد که بعداً گفته می شود .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آب کر با چهار شرط، چیز نجس را پاک می کند. اوّل: مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید، چیز نجس را پاک نمی کند. دوّم: پاک باشد. سوّم: وقتی چیز نجس را می شویند آب بو یا رنگ یا مزه نجاست نگیرد. چهارم: بعد از آب کشیدن چیز نجس، عین نجاست در آن نباشد و اگر آب قلیل باشد علاوه بر این چهار شرط، شرطهای دیگری هم دارد که بعداً ذکر می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] آب با چهار شرط چیز نجس را پاک میکند: اوّل آن که مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید چیز نجس را پاک نمیکند، دوم آن که پاک باشد، سوم آن که وقتی چیز نجس را میشویند، آب مضاف نشود وبو یا رنگ یا مزه نجاست هم نگیرد، چهارم آن که بعد از آب کشیدن چیز نجس، عین نجاست در آن نباشد، و پاک شدن چیز نجس با آب قلیل یعنی آب کمتر از کر شرطهای دیگری هم دارد که بعداً گفته میشود.
- [آیت الله بهجت] آب با چهار شرط چیز نجس را پاک می کند: اول : مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید، چیز نجس را پاک نمی کند. دوم : پاک باشد. سوم : وقتی چیز نجس را می شویند آب مضاف نشود، مگر اینکه قبل از مضاف شدن ، چیز نجس پاک شده باشد و آب هم بو یا رنگ یا مزه نجاست را نگرفته باشد. چهارم : بعد از آب کشیدن چیز نجس، عین نجاست یا چیزی که نجس شده و پاک نشده است در آن نباشد. و پاک شدن چیز نجس با آب قلیل یعنی آب کمتر از کر شرط های دیگری هم دارد که بعدا گفته می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] چیز نجسی که عین نجاست در ان نیست اگر زیر شیری که متصل به کر است یک دفعه بشویند پاک می شود و نیز اگر عین نجاست در ان باشد چنانچه عین نجاست ان زیر شیر یا به وسیله دیگر بر طرف شود و ابی که از ان چیز می ریزد بو یا رنگ یا مزه ان به واسطه نجاست تغییر نکرده باشد با اب شیر پاک می گردد اما اگر ابی که از ان می ریزد بو یا رنگ یا مزه ان به واسطه نجاست تغییر کرده باشد باید به قدری اب شیر روی ان بریزند تا در ابی که از ان جدا می شود تغییر به واسطه نجس نباشد