اکتفا
حذف اکتفا به عدم ذکر یکی از دو شیء متلازم، به قرینه شیء مذکور اطلاق می‌شود.
کسی را که عذری دارد و مثلاً با تیمم یا نشسته نماز می‌خواند، اگر به نیابت از شخص دیگری نماز بخواند، نمی‌شود بدان اکتفا کرد؛ هر چند از آن شخص هم همان طور قضا شده باشد.
عنوان مسئله:
کسی را که عذری دارد و مثلاً با تیمم یا نشسته نماز می‌خواند، اگر به نیابت از شخص دیگری نماز بخواند، نمی‌شود بدان اکتفا کرد؛ هر چند از آن شخص هم همان طور قضا شده باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در اثنای نماز عذری پیش بیاید و شخص تردید کند که نماز را ادامه دهد یا قطع کند؛ نمازش چه حکمی دارد؟
- اگر در اثنای نماز عذری پیش بیاید و شخص تردید کند که نماز را ادامه دهد یا قطع کند؛ نمازش چه حکمی دارد؟
- اگر در اثنای نماز عذری پیش بیاید و شخص تردید کند که نماز را ادامه دهد یا قطع کند؛ نمازش چه حکمی دارد؟
- کسی که نماز صبحش قضا شده و قضای آن را به جا نیاورده، می تواند نماز ظهر را بخواند؟ و اگر بخواند چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا شخص جنب می تواند در صورت تنگی وقت با تیمم و نجاست بدن و لباس نماز بخواند یا این که باید بعد از تطهیر و غسل، نماز را قضا نماید؟
- [آیت الله بهجت] آیا فردی که به واسطه عذری با تیمم نماز می خواند می تواند امام جماعت شود؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا نماز قضا را می توان نشسته خواند؟
- [آیت الله خوئی] نماز آیاتی که برای زلزله می‌خواند اگر به نیت قضا خواند ابراء ذمه شده یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا زن به نیابت از دیگری میتواند نماز طواف بخواند؟
- [آیت الله خوئی] اگر بوده باشد بر شخصی قضا چندین سال نماز پنجگانه و این شخص چاق است در جسمش، به طوری که قدرت ندارد بر ادای تمام نمازها ایستاده از جهت سنگینی و خستگی، و اگر بخواهد تمامش را ایستاده بخواند کمتر میتواند قضا کند تا اینکه نشسته بخواند و میخواهد هر چه سریعتر از قضای نمازها خلاص شود چون انسان خبر از مرگش ندارد آیا جایز است برای او اینکه قضای نمازها را احیاناً نشسته و احیاناً ایستاده بخواند تا سریعتر خلاص شود از این دین واجب.
- [آیت الله بهجت] شخصی به دلیل پا درد، به صورت نشسته بر میتی نماز خوانده است، آیا صحیح است؟ و اگر کسی به دلیل عدم توانایی به صورت نشسته بر میّت نماز خوانده و کسی هم نبوده که ایستاده نماز بخواند و در وسط نماز یک شخص دیگری که می توانست ایستاده نماز بخواند رسیده است آیا باید او نماز را اعاده کند یا همین نماز کافی است؟
- [آیت الله بهجت] برای شخص مریض که نشسته نماز می خواند، قیام متّصل به رکوع چه وضعی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز اکثر حجاج ناقص است، آیا با توجه بدان می توانند بدون ضرورت به کاری که نماز طواف نساء دارد اقدام کنند؟ در صورت عدم زمینه جهت خواندن نماز به جماعت و طرق دیگر، آیا می توانند به نماز خود اکتفا کنند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخص جنب در ماه مبارک رمضان در تنگی وقت تیمّم کند آیا با این تیمّم میتواند نماز صبح بخواند و حال آنکه بیش از یک ساعت تا طلوع آفتاب وقت باقی مانده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که ایستاده نماز می‌خواند، نمیتواند به کسی که نشسته یا خوابیده نماز می‌خواند اقتدا کند و کسی که نشسته نماز می‌خواند، نمیتواند به کسی که خوابیده نماز می‌خواند اقتدا نماید.
- کسی که نشسته یا خوابیده نماز می‌خواند، میتواند به کسی که ایستاده یا نشسته نماز می‌خواند اقتدا کند و کسی که خوابیده نماز می‌خواند، علاوه بر آن میتواند به کسی که خوابیده نماز می‌خواند اقتدا کند.
- کسی که نشسته نماز می‌خواند اگر بین دو و سه شک کند، به احتیاط واجب باید یک رکعت نشسته نماز احتیاط بخواند و بنا بر احتیاط مستحب نماز را نیز اعاده کند و در شک بین سه و چهار، به احتیاط واجب دو رکعت نشسته بخواند و سپس نمازش را از سر بگیرد و در شک بین دو و سه و چهار، یک نماز احتیاط دو رکعتی نشسته و سپس یک نماز یک رکعتی نشسته بجا می‌آورد و به احتیاط واجب نماز را دوباره بخواند و در شک بین دو و چهار، دو رکعت نشسته می‌خواند.
- کسی که نشسته نماز می‌خواند اگر بتواند در بین نماز بایستد، باید مقداری را که میتواند ایستاده بخواند، ولی تا بدنش آرام نگرفته، باید چیزی نخواند چنانچه گذشت.
- در صورتی که خاک و مانند آن پیدا نشود باید به گرد و غباری که روی اشیاء نشسته تیمم کند و اگر آن هم پیدا نشد باید به گِل تیمم کند و در صورتی که گِل هم پیدا نشد، بنا بر احتیاط مستحب بدون تیمم نماز بخواند ولی باید بعداً نماز را قضا نماید.
- کسی که ایستاده نماز می‌خواند، اگر موقع خواندن نماز احتیاط از ایستادن عاجز شود، باید مثل کسی که نماز را نشسته می‌خواند - که حکم آن در مسأله پیش گفته شد - نماز احتیاط را به جا آورد مگر این که ناتوانی وی از ایستادن در تمام وقت نباشد بلکه در وقت بتواند تمام نماز را ایستاده بخواند که باید نماز را دوباره بخواند.
- اگر امام جماعت به واسطه عذری با لباس نجس یا با تیمّم یا با وضوی جبیرهای نماز بخواند، می‌شود به او اقتدا کرد.
- کسی که نشسته نماز می‌خواند، اگر تنها موقع خواندن نماز احتیاط بتواند بایستد، باید در نماز احتیاط به وظیفه کسی که نماز را ایستاده می‌خواند عمل کند. دستور نماز احتیاط
- کسی که به واسطه تنگی وقت تیمم کرده اگر بعد از نماز بتواند وضو بگیرد تیمّم وی باطل میگردد، بنابراین اگر در نمازهای بعدی وظیفهاش تیمّم باشد باید دوباره تیمّم بکند و نمیتواند به تیمّم قبلی اکتفا کند.
- نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که میخواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است، نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر میخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] کسی که عذری دارد و مثلًا با تیمم یا نشسته نماز می‌خواند نمی‌شود برای نمازهای میت اجیر کرد، اگرچه نماز میت هم همان طور قضا شده باشد.
- [آیت الله بروجردی] کسی را که عذری دارد و مثلاً با تیمّم یا نشسته نماز می‌خواند، نمی‌شود برای نمازهای میت اجیر کرد، اگر چه نماز میت هم به همانطور قضا شده باشد.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب نمیتوان کسی را که عذری دارد مثلاً نشسته و یا با تیمّم و یا با وضوی جبیرهای نماز می‌خواند برای نمازهای میّت اجیر کرد.
- [آیت الله بهجت] کسی را که عذری دارد، مثلاً نشسته نماز می‌خواند، بنابر احتیاط نمیتوان برای نمازهای میت اجیر کرد، بلکه کسی را هم که با تیمم یا وضوی جبیره نماز می‌خواند، بنابر احتیاط نمی‌شود اجیر کرد.
- [آیت الله مظاهری] کسی را که عذری دارد و نشسته یا با تیمّم یا جبیره نماز می‌خواند نمی‌شود برای نمازهای میّت اجیر کرد امّا اگر نقص عضو داشته باشد میتوان او را اجیر نمود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی را که عذری دارد و مثلا با تیمم یا نشسته نماز می خواند؛ نمی شود برای نمازهای میت اجیر کرد؛ اگرچه نماز میت هم همان طور قضا شده باشد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که ایستاده نماز می‌خواند، نمیتواند به کسی که نشسته یا خوابیده نماز می‌خواند اقتدا کند، و کسی که نشسته نماز می‌خواند نمیتواند به کسی که خوابیده نماز می‌خواند اقتدا نماید، ولی کسی که نشسته نماز می‌خواند میتواند به کسی که نشسته نماز می‌خواند اقتدا کند و نیز کسی که خوابیده است میتواند به کسی که نشسته و یا خوابیده نماز می‌خواند اقتدا نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی را که عذری دارد مثلا با تیمم یا نشسته نماز می خواند نمی شود برای نمازهای میت اجیر کرد اگر چه نمازهای میت هم همان طور قضا شده باشد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که عذری دارد، مثلاً با تیمم یا نشسته نماز می خواند، نمی شود برای نمازهای میت او را اجیر کرد، اگر چه از میت به همین نحو قضا شده باشد.
- [آیت الله خوئی] کسی که نشسته نماز می‌خواند، میتواند به کسی که نشسته نماز می‌خواند اقتدا کند، ولی اقتداء کسی که خوابیده نماز می‌خواند به کسی که نشسته یا خوابیده نماز می‌خواند محل اشکال است.