بر طبق فتوای مراجع تقلید و علمای اسلام، روزه گرفتن بر مریضی که روزه برای او ضرر قابل توجهی دارد واجب نیست.[1] قرآن در این باره می فرماید: " هر کس از شما بیمار یا مسافر باشد تعدادی از روزهای دیگر را (روزه بدارد)" [2] . اما باید توجه داشت که مریضی که مرضش چند سال طول می کشد، بعد از آن که خوب شد، برای سالهای که روزه نگرفته باید یک مد طعام ( گندم یا جو و مانند اینها) که تقریبا ده سیر است به فقرا بدهد.[3] بله اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه میشود و نمی‌تواند تشنگی را تحمل کند یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست، و در صورتی که روزه گرفتن برای او امکان نداشته باشد، لازم نیست برای هر روز یک مد طعام بدهد، اما در صورتی که امکان دارد ولی همراه با سختی و مشقت است، دادن کفاره لازم است.[4] بعبارت دیگر؛ اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه میشود و نمی‌تواند تشنگی را تحمل کند، یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست[5] ولی در صورت دوم [6] باید برای هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد[7] . و احتیاط واجب[8] آن است که بیشتر از مقداری که ناچار است آب نیاشامد و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد، بنا بر احتیاط واجب باید روزه‌هایی را که نگرفته قضا نماید.[9]
[1] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج 1، ص 966، مسأله 1743. [2] بقره، 184. [3] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج 1، مسأله 1707. [4] نجاة العباد (للإمام الخمینی)، ص: 168. [5] (بهجت:) ولی اگر تا رمضان بعد بتواند روزه بگیرد واجب است قضای آن را بگیرد و در صورت عدم توانائی واجب است برای هر روز یک مد طعام از گندم و جو و مانند اینها صدقه دهد. (سیستانی:) ولی در صورت دوّم باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد، واجب نیست قضا نماید. [6] (گلپایگانی، صافی:) و بلکه در صورت اول هم بنا بر احتیاط لازم .. [7] (خوئی، تبریزی، زنجانی، فاضل:) باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد... . [8] (خوئی، گلپایگانی، تبریزی، زنجانی، فاضل، صافی:) احتیاط مستحب... . [9] (مکارم:) مسأله روزه بر کسانی که مبتلا به بیماری استسقاء هستند، یعنی زیاد تشنه می‌شوند و توانایی روزه گرفتن را ندارند و یا برای آنها بسیار مشکل است، واجب نیست ولی باید برای هر روز یک مد طعام که در مسأله قبل [ (1725)] به آن اشاره شد کفاره بدهند و بهتر است که بیش از مقدار ضرورت آب نیاشامند و اگر بعداً بتوانند قضا کنند احتیاط واجب قضا کردن است. توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص: 957، مسأله 1727.
