در مورد (توسل) در کتاب تفسیر نمونه (تألیف آیت الله مکارم شیرازی) در تفسیر سوره المائده آیه 35 آمده است که ما نمی توانیم به طور مستقیم از اهل بیت (ع) درخواستی بکنیم، بلکه می بایست از آنها به عنوان وسیله نام برد. زیرا در غیر این صورت شرک خواهد بود. اما آیت الله شهید دستغیب (شهید محراب) در کتاب های وقایع عبرت انگیز، گناهان کبیره و قلب سلیم در مبحث چگونه امام علی (ع) و دیگر امامان می توانند در طول زندگیمان و بعد از مرگ به ما کمک کنند همچنین موارد زیادی را از زندگی آیت الله گلپایگانی، آیت الله نراقی، دختر آیت الله اراکی (فاطمه)، آیت الله طباطبایی و ... نقل نموده که چطور امامان به آنها در هر جنبه از زندگیشان کمک نموده است. 1. آیا می توانیم بگوییم (یا علی مدد) با این نیت که خداوند این قدرت و عنایت را به آنها مرحمت فرموده و از طرف او به ما کمک می کند؟ و آیا می توانیم این کمک را حتی بعد فوت و شهادت آنها یافت؟ 2. می توانیم بگوییم که اهل البیت (ع) روزی دهنده اند؟ (منظور از نظر روحی، معنوی و امورات زندگی، که از طرف خداوند به آنها عطا شده تا به ما کمک کنند) 3. آیا اهل البیت (ع) می توانند در زندگی روزمره به ما کمک کنند؟ 4. آیت الله دستغیب شهید محراب در کتاب (قلب سلیم) خود به طور واضح دارد که ما می توانیم درخواست کرده و بگوییم که اهل بیت (ع) روزی دهنده اند (از نظر معیشت و معنویت با درنظر گرفتن عنایت خداوند).
توسل جستن به غیر خدای سبحان، و یاری خواستن از پیامبران و اولیای الهی که در زمان های مختلف نزد مسلمانان معمول و متعارف بوده، به معنای شریک قرار دادن آنان در افعال خداوند نیست. بلکه مقصود، آن است که خداوند حاجات و خواسته های مردم را به برکت وجود آنان برآورده می سازد. در حقیقت آنان به وسیله اولیا، به خود خداوند متوسل می شوند. و خدا را می خوانند تا خواسته های آنان را برآورده سازد، و اولیای خدا را می خوانند تا اجابت خواسته های آنان را از خدا بخواهند. این معنی در قرآن مجید از مؤمنین خواسته شده است: "یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَةَ".[1] یعنی: «ای کسانی که ایمان آورده‏اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‏ای برای تقرب به او بجوئید.» به طور اجمال، توسّل به اولیای خداوند امری است که عقل و شرع آن را می پسندد، و سیره پیامبر اکرم (ص) و امامان اهل بیت (ع) و همه مسلمانان، از گذشته تا کنون، بر جواز توسل به اولیای الهی استوار بوده است. و پیامبر اکرم (ص) و امامان اهل بیت (ع) مردم را به توسل جستن به قرآن و اولیای خدا تشویق می کرده اند[2]. بنابر این فرستادگان و اولیای خدا به فرمان و اذن او می‏توانند به هنگام لزوم در جهان تکوین و آفرینش تصرف کنند و بر خلاف عادت و جریان طبیعی، حوادثی به وجود آورند و جمله " إِنِ الْحُکْمُ إِلَّا لِلَّهِ" که در ظاهر نفی حکم (اعم از تکوینی و تشریعی) از غیر خدا می کند معنی روشنی دارد و آن این که هر گونه فرمان در عالم آفرینش و تکوین و در عالم احکام دینی و تشریع به دست خدا است. اگر از اولیاء الله و ائمه با توجه به این که هر امری را با اجازه خدا انجام می دهند درخواستی بکنیم و حاجتی بطلبیم هیچ منافاتی با توحید ندارد و می توانیم بگوییم یا علی مدد. و با توجه به آیات و روایات ائمه در زمان حیات و مماتشان می توانند به ما کمک کنند و روزی خواستن از آن بزرگواران از آن جهت که واسطه فیض هستند[3] و پیش خدا آبرومندند هیچ اشکالی ندارد. با این حال جهت آگاهی بیشتر مراجعه شود به: 1. نمایه: توسل در قرآن و سنت، سؤال شماره 2032 (سایت: 2265). 2. نمایه: فلسفه توسل به اهل بیت، سؤال شماره 1321 (سایت: 1316). 3. نمایه: توسل و ارتباط بدون واسطه با خداوند، سؤال شماره 542 (سایت: 590). 4. نمایه: نفی مالکیت نفع و ضرر از پیامبر و طلب شفاعت و شفا از ایشان، سؤال شماره 84 (سایت: 2378). 5. نمایه: نقش واسطه ها در تقرب به خدا، سؤال شماره 286 (سایت: 2579). 6. تفسیر نمونه، ج ‏5، ص 265و ج‏3، ص 83 و ج ‏2، ص 557 – 559.     [1] مائده، 35. [2] اقتباس از نمایه: توسل در قرآن و سنت، سؤال شماره 2032 (سایت: 2265). [3] برای آگاهی بیشتر، نک: نمایه: مبانی فلسفی مهدویت، سؤال 221 (سایت: 1362).
عنوان سوال:

در مورد (توسل) در کتاب تفسیر نمونه (تألیف آیت الله مکارم شیرازی) در تفسیر سوره المائده آیه 35 آمده است که ما نمی توانیم به طور مستقیم از اهل بیت (ع) درخواستی بکنیم، بلکه می بایست از آنها به عنوان وسیله نام برد. زیرا در غیر این صورت شرک خواهد بود. اما آیت الله شهید دستغیب (شهید محراب) در کتاب های وقایع عبرت انگیز، گناهان کبیره و قلب سلیم در مبحث چگونه امام علی (ع) و دیگر امامان می توانند در طول زندگیمان و بعد از مرگ به ما کمک کنند همچنین موارد زیادی را از زندگی آیت الله گلپایگانی، آیت الله نراقی، دختر آیت الله اراکی (فاطمه)، آیت الله طباطبایی و ... نقل نموده که چطور امامان به آنها در هر جنبه از زندگیشان کمک نموده است.
1. آیا می توانیم بگوییم (یا علی مدد) با این نیت که خداوند این قدرت و عنایت را به آنها مرحمت فرموده و از طرف او به ما کمک می کند؟ و آیا می توانیم این کمک را حتی بعد فوت و شهادت آنها یافت؟
2. می توانیم بگوییم که اهل البیت (ع) روزی دهنده اند؟ (منظور از نظر روحی، معنوی و امورات زندگی، که از طرف خداوند به آنها عطا شده تا به ما کمک کنند)
3. آیا اهل البیت (ع) می توانند در زندگی روزمره به ما کمک کنند؟
4. آیت الله دستغیب شهید محراب در کتاب (قلب سلیم) خود به طور واضح دارد که ما می توانیم درخواست کرده و بگوییم که اهل بیت (ع) روزی دهنده اند (از نظر معیشت و معنویت با درنظر گرفتن عنایت خداوند).


پاسخ:

توسل جستن به غیر خدای سبحان، و یاری خواستن از پیامبران و اولیای الهی که در زمان های مختلف نزد مسلمانان معمول و متعارف بوده، به معنای شریک قرار دادن آنان در افعال خداوند نیست. بلکه مقصود، آن است که خداوند حاجات و خواسته های مردم را به برکت وجود آنان برآورده می سازد. در حقیقت آنان به وسیله اولیا، به خود خداوند متوسل می شوند. و خدا را می خوانند تا خواسته های آنان را برآورده سازد، و اولیای خدا را می خوانند تا اجابت خواسته های آنان را از خدا بخواهند. این معنی در قرآن مجید از مؤمنین خواسته شده است: "یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَةَ".[1] یعنی: «ای کسانی که ایمان آورده‏اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله‏ای برای تقرب به او بجوئید.»



به طور اجمال، توسّل به اولیای خداوند امری است که عقل و شرع آن را می پسندد، و سیره پیامبر اکرم (ص) و امامان اهل بیت (ع) و همه مسلمانان، از گذشته تا کنون، بر جواز توسل به اولیای الهی استوار بوده است. و پیامبر اکرم (ص) و امامان اهل بیت (ع) مردم را به توسل جستن به قرآن و اولیای خدا تشویق می کرده اند[2].


بنابر این فرستادگان و اولیای خدا به فرمان و اذن او می‏توانند به هنگام لزوم در جهان تکوین و آفرینش تصرف کنند و بر خلاف عادت و جریان طبیعی، حوادثی به وجود آورند و جمله " إِنِ الْحُکْمُ إِلَّا لِلَّهِ" که در ظاهر نفی حکم (اعم از تکوینی و تشریعی) از غیر خدا می کند معنی روشنی دارد و آن این که هر گونه فرمان در عالم آفرینش و تکوین و در عالم احکام دینی و تشریع به دست خدا است.


اگر از اولیاء الله و ائمه با توجه به این که هر امری را با اجازه خدا انجام می دهند درخواستی بکنیم و حاجتی بطلبیم هیچ منافاتی با توحید ندارد و می توانیم بگوییم یا علی مدد.


و با توجه به آیات و روایات ائمه در زمان حیات و مماتشان می توانند به ما کمک کنند و روزی خواستن از آن بزرگواران از آن جهت که واسطه فیض هستند[3] و پیش خدا آبرومندند هیچ اشکالی ندارد.


با این حال جهت آگاهی بیشتر مراجعه شود به:


1. نمایه: توسل در قرآن و سنت، سؤال شماره 2032 (سایت: 2265).
2. نمایه: فلسفه توسل به اهل بیت، سؤال شماره 1321 (سایت: 1316).
3. نمایه: توسل و ارتباط بدون واسطه با خداوند، سؤال شماره 542 (سایت: 590).
4. نمایه: نفی مالکیت نفع و ضرر از پیامبر و طلب شفاعت و شفا از ایشان، سؤال شماره 84 (سایت: 2378).
5. نمایه: نقش واسطه ها در تقرب به خدا، سؤال شماره 286 (سایت: 2579).
6. تفسیر نمونه، ج ‏5، ص 265و ج‏3، ص 83 و ج ‏2، ص 557 – 559.
    [1] مائده، 35.
[2] اقتباس از نمایه: توسل در قرآن و سنت، سؤال شماره 2032 (سایت: 2265).
[3] برای آگاهی بیشتر، نک: نمایه: مبانی فلسفی مهدویت، سؤال 221 (سایت: 1362).





سوال مرتبط یافت نشد
مسئله مرتبط یافت نشد
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین