ازدواج موقت به ازدواجی گفته می شود که بین زن و مردی که هیچ مانعی از ازدواج نداشته باشند و با رضایت طرفین، همراه مهر معین تا زمان مشخصی عقد ازدواج بسته شود. این نکاح طلاق ندارد و زن و شوهر با اتمام وقت خود به خود از هم جدا می شوند. [1] در رساله عملیه مراجع عظام چنین آمده است: دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص میدهد، اگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد باید از پدر یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد. و اگر پدر و جدّ پدری غایب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر و جدّ پدری اجازه بگیرد و نیز اگر دختر باکره نباشد در صورتی که بکارتش بوسیله شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نیست. ولی اگر بواسطه وطی به شُبهه یا زنا از بین رفته باشد، احتیاط مستحبّ آن است که اجازه بگیرند [2] . لازم به ذکر است که آیت الله نوری همدانی عقد بدون اذن ولی را مطلقا باطل می دانند. اما در صورتی که عقد بدون اذن ولی جاری شده باشد و پس از آن ولی به آن راضی گردد، عقد صحبح است. اما در صورت عدم رضایت عقد باطل است [3] . اما آیت الله بهجت عقد بدون اذن ولی را باطل نمی دانند، اما می فرمایند: بنابر احتیاط تکلیفا اجازه شرط است [4] . [5] یعنی اگرچه مرتکب گناه شده اند اما عقد و ازدواج آنان صحیح است. [1] اقتباس از پاسخ اجمالی سؤال 844 (سایت: 915) (جواز ازدواج موقت). [2] . توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج2، صص: 459-458. [3] . استفتاء شفاهی از دفتر معظم له؛ ر. ک: سایت آیت الله نوری همدانی. [4] توضیح المسائل مراجع، ج 2، ص 387، مسئله 2376. [5] . اقتباس از سؤال شماره 2190 (سایت: 2315)، نمایه ازدواج موقت دختر باکره.
من دو سال پیش با پسری عقد موقت کردم البته بدون اجازه پدر. می خواستم بدانم درست بوده یا نه؟ الان برای طلاق می شود خودمان صیغه طلاق را بخوانیم؟ چه کار باید بکنیم؟
ازدواج موقت به ازدواجی گفته می شود که بین زن و مردی که هیچ مانعی از ازدواج نداشته باشند و با رضایت طرفین، همراه مهر معین تا زمان مشخصی عقد ازدواج بسته شود. این نکاح طلاق ندارد و زن و شوهر با اتمام وقت خود به خود از هم جدا می شوند. [1] در رساله عملیه مراجع عظام چنین آمده است: دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص میدهد، اگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد باید از پدر یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد. و اگر پدر و جدّ پدری غایب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر و جدّ پدری اجازه بگیرد و نیز اگر دختر باکره نباشد در صورتی که بکارتش بوسیله شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نیست. ولی اگر بواسطه وطی به شُبهه یا زنا از بین رفته باشد، احتیاط مستحبّ آن است که اجازه بگیرند [2] . لازم به ذکر است که آیت الله نوری همدانی عقد بدون اذن ولی را مطلقا باطل می دانند. اما در صورتی که عقد بدون اذن ولی جاری شده باشد و پس از آن ولی به آن راضی گردد، عقد صحبح است. اما در صورت عدم رضایت عقد باطل است [3] . اما آیت الله بهجت عقد بدون اذن ولی را باطل نمی دانند، اما می فرمایند: بنابر احتیاط تکلیفا اجازه شرط است [4] . [5] یعنی اگرچه مرتکب گناه شده اند اما عقد و ازدواج آنان صحیح است.
[1] اقتباس از پاسخ اجمالی سؤال 844 (سایت: 915) (جواز ازدواج موقت). [2] . توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج2، صص: 459-458. [3] . استفتاء شفاهی از دفتر معظم له؛ ر. ک: سایت آیت الله نوری همدانی. [4] توضیح المسائل مراجع، ج 2، ص 387، مسئله 2376. [5] . اقتباس از سؤال شماره 2190 (سایت: 2315)، نمایه ازدواج موقت دختر باکره.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دختری که شوهر کرده و قبل از دخول، طلاق خلع گرفته است، اگر بخواهد به عقد موقّت پسری درآید، آیا صحیح است که پسر شخصاً با موافقت دختر صیغه عقد را بدون اجازه پدر جاری کند؟
- [سایر] اگر دختر و پسری بخواهند خودشان صیغه عقد موقت بخوانند، کیفیت آن به چه شکل است؟- خواندن صیغه - صیغه عقد موقت -
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا دختری که پدر و جد پدری اش در قید حیات نیستند با اجازه مادرش میتواند با پسری (بدون داشتن رابطه جنسی ) صیغه محرمیت بخواند؟
- [آیت الله سیستانی] اگر دختر و پسری بخواهند با هم ازدواج کنند ولی برای شناخت و آشنایی بخواهند قبل از ازدواج دائم ازدواج موقتی داشته باشند ولی پدر دختر اجازه ندهد آیا دختر و پسر می توانند بدون اذن پدر دختر به عقد موقت یکدیگر درآیند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر پس از جاری شدن صیغه عقد دائم معلوم شود که دختر باکره نبوده آیا عقد باطل است؟ و نیازی به خواندن صیغه طلاق است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در ازدواج دختر باکره اذن پدر شرط است حال اگر دختر اجازه نگرفت و ازدواج نمود یا دائمی یا موقّت، آیا عقد باطل است و آیا میتوانند بدون طلاق در دائم و بدون بخشش بقیّه در موقّت جدا شوند یا خیر؟
- [سایر] اگر پدر دختر به ازدواج دائم با جوانی اجازه دهد ؛ آیا آنان میتوانند برای آشنایی از خصوصیات یکدیگر، بدون اطلاع خانواده او، عقد موقت بخوانند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اجازه به ازدواج، اجازه به عقد موقت هم هست یا نه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دختری به عقد دائمی فردی درآمد، بعد معلوم شد تریاکی است دختر تقاضای طلاق نمود آنها مخالفت کردند، آیا حاکم شرع یا وکیل او بدون اجازه وکالت شوهر میتواند صیغه طلاق را اجرا کند؟
- [سایر] اگر مرد مقلد مرجعی باشد که معتقد است ازدواج موقت دختر باکره بدون اجازه پدرش جایز نیست ؛ ولی دختر مقلد کسی است که میگوید اجازه پدر لازم است ؛ آیا مرد میتواند این دختر را بدون اجازه پدرش عقد کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام میشود و اگر با زنی که در عدّه متعه یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با او ازدواج نکند ومعنای طلاق رجعی وطلاق بائن وعدّه متعه وعدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند ان زن بنابر احتیاط بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند بعد می تواند اورا عقد نماید و معنی طلاق رجعی و طلاق باین وعده متعه و عده وفات در احکام طلاق خواهد امد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را متعه کند، اگر چه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت عقد باشد، مثلاً برای پسر چهارده سالهاش زنی را دو ساله متعه کند، چنانچه صلاح بچه باشد، میتواند مدت آن زن را ببخشد، ولی زن دائمی او را نمیتواند طلاق دهد.
- [آیت الله اردبیلی] در مسأله وجوب یا عدم وجوب اجازه گرفتن از پدر یا جدّ پدری برای ازدواج دختر، فرقی بین ازدواج موقّت یا دائم نیست. همچنین فرقی نمیکند که در ازدواج موقّت شرط کنند که آمیزش صورت نگیرد یا چنین شرطی نکنند.
- [آیت الله اردبیلی] دختری که برای ازدواج، باید از پدر یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد، چنانچه بدون اجازه گرفتن از آنان با مردی ازدواج کند و پس از ازدواج، پدر یا جدّ پدری اجازه دهند، ازدواج وی صحیح است وگرنه بنابر احتیاط واجب باید با طلاق از آن مرد جدا شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] پدر و جد پدری نمی توانند زن دایمی طفل خودرا طلاق بدهند و اگر پدر یا جد پدری برای طفل خود زنی را متعه کند اگرچه مقداری از زمان تکلیف بچه جزء مدت متعه باشد مثلا برای پسر چهارده ساله خودش زنی را دو ساله متعه کند چنانچه صلاح بچه باشد می توانند مدت ان زن را ببخشند
- [آیت الله بروجردی] اگر با زنی که در عدّهی طلاق رجعیست زنا کند، آن زن بر او حرام میشود و اگر با زنی که در عدهی متعه، یا طلاق بائن یا عدهی وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّهی متعه و عدّهی وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله بهجت] متعه، یعنی عقد غیردائم، طلاق ندارد؛ بنابراین شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست و جدایی آن بدین صورت است که مدت عقد تمام شود یا مرد بگوید: (باقی مدت عقد را بخشیدم).
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زن و مردی یا یکی از آن دو را مجبور به ازدواج نمایند ولی بعد از خواندن عقد راضی شوند و اجازه دهند احتیاط واجب آن است که صیغه عقد را از نو بخوانند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با زنی که در عدّة طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّة متعه ، یا طلاق بائن ، یا عدّة وفات است ، زنا کند بعداً می تواند او را عقد نماید ، اگر چه احتیاط مستحّب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّة متعه و عدّة وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد .