حضرت داود
یكی از پیامبران بزرگی كه علاوه بر قدرت معنوی و نبوّت، دارای حكومت ظاهری وسیع نیز بود، حضرت داوود(علیه‌السلام)است كه نام مباركش شانزده بار در قرآن آمده است.
لطفاً در رابطه با ویژگی‌های کار نجاری حضرت نوح(ع) اصول و قوانینی که در این کار رعایت می‌کردند برای شرح بیشتر به دانش آموزان (در کتاب درسی) توضیح بفرمایید. آیا حضرت نوح(ع) اولین فرد نجار بودند یا پیش از ایشان از پیامبران دیگر نیز به این شغل مشغول بوده‌اند؟ آیا اساساً شغل نجاری به امر پروردگار و توسط یکی از پیامبران به‌وجود آمد (مانند آهنگری حضرت داود(ع))؟
عبدالجبار یا عبدالغفار، ملقب به ‏نوح، فرزند لمک ‏بن متوشلخ و مادرش «قینوش» دختر راکیل است. گفته‌اند علت ملقب شدن او به «نوح» این بوده که برای گناه امت خود نوحه می‌کرد، و یا مقصود از نوحه‌گری، دعوت قومش به ‏توحید بود. گفته شده است که وی متولد 1642 سال پس از هبوط حضرت آدم(ع) بوده و در سن 400 سالگی به ‏نبوت مبعوث شده، 950 سال مردم را به‏ خداپرستی و توحید دعوت نمود که حاصل این تلاش، مؤمن شدن 40 مرد و 40 زن در برابر خداوند بود، در حدود همین سال مسئله نزول عذاب و طوفان بر قومش اتفاق ‏افتاد. وی پس از طوفان 350 سال عمر کرد و در حدود 1290 سالگی رحلت نمود که در نجف اشرف فعلی مدفون گردید. وی در سن 500 سالگی دارای سه فرزند پسر به‏ نام‌های «سام، حام و یافث» بود. از جمله القاب او، شیخ ‏الانبیا است؛ زیرا پس از آدم هیچ پیامبری به‏ قدر او عمر نکرد. حضرت نوح، اولین پیامبر اولواالعزم و صاحب شریعت است، که در وصفش گفته‌اند: مردی خردمند، فصیح و بلیغ بود، که از عقلی سرشار و صبری بسیار برخوردار، و در مناظرات و احتجاجات و برهان و جدل، قوی و بصیر و مطلع بود. نوح با کمال بردباری و تحمل، به ‏راهنمایی قوم خود همت گماشت، سخنان شیرین و بیانات دلنشین خود را به‌کار می‌برد، امیدوار بود و یأس و نومیدی را در حریم دل خود راه نمی‌داد، و با بهترین فنون دعوت، در راه تبلیغ رسالت کوشید، شب و روز، گاه و بیگاه، در آشکار و نهان آن قوم را دعوت کرد، توجه آنها را به ‏اسرار جهان و شگفتی‌های آفرینش معطوف نمود اما قوم او در مجادله، راه لجاج و عناد را پیمودند و سفسطه را از حد گذراندند. از این‌رو؛ باطل را بر حق و هلاکت را بر نجات ترجیح دادند، و کارشان به ‏جایی رسید که آن‌حضرت با آن عظمت روحی و روانی که داشت کاسه صبرش لبریز شد و دست استغاثه به ‏سوی خداوند بلند کرد و فرمود: «خداوندا! اینها دعوت مرا نمی‌پذیرند»، و خداوند ضمن تأیید گفته نوح، وی را از ایمان آوردن آن قوم مأیوس نمود و فرمود: «جز آنها که [تا کنون] ایمان آورده‌اند، دیگر هیچ‌کس از قوم تو ایمان نخواهد آورد![1] ».[2] درباره نحوه کشتی‌سازی حضرت نوح(ع) به علت بُعد زمانی زیادی که وجود دارد، چیز زیادی نقل نشده است. قرآن نیز که کتاب هدایت و انسان‌سازی است تا یک کتاب تاریخ، به جنبه‌های تربیتی این داستان پرداخته است. آنچه که مسلّم است شغل نجاری قبل از حضرت نوح وجود داشته است؛ زیرا قبل از ایشان، چوب و استفاده‌های آن به علت سهولت استفاده از آن، مورد توجه همه بوده است. از بعضی از تفاسیر استفاده می‌شود که نوح نجار بود و بعد از آن به پیامبری مبعوث شد. بله! ظاهراً ایشان اولین کسی بود که کشتی را به الهام خداوند ساخت.[3] [1] . هود، 36. [2] . کتاب «سیمای الگویی پیامبران در قرآن کریم»، کتابخانه سایت تبیان. [3] . طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ترجمه همدانی، ج 10، ص 364.
عبدالجبار یا عبدالغفار، ملقب به ‏نوح، فرزند لمک ‏بن متوشلخ و مادرش «قینوش» دختر راکیل است. گفته‌اند علت ملقب شدن او به «نوح» این بوده که برای گناه امت خود نوحه می‌کرد، و یا مقصود از نوحه‌گری، دعوت قومش به ‏توحید بود. گفته شده است که وی متولد 1642 سال پس از هبوط حضرت آدم(ع) بوده و در سن 400 سالگی به ‏نبوت مبعوث شده، 950 سال مردم را به‏ خداپرستی و توحید دعوت نمود که حاصل این تلاش، مؤمن شدن 40 مرد و 40 زن در برابر خداوند بود، در حدود همین سال مسئله نزول عذاب و طوفان بر قومش اتفاق ‏افتاد. وی پس از طوفان 350 سال عمر کرد و در حدود 1290 سالگی رحلت نمود که در نجف اشرف فعلی مدفون گردید. وی در سن 500 سالگی دارای سه فرزند پسر به‏ نام‌های «سام، حام و یافث» بود. از جمله القاب او، شیخ ‏الانبیا است؛ زیرا پس از آدم هیچ پیامبری به‏ قدر او عمر نکرد. حضرت نوح، اولین پیامبر اولواالعزم و صاحب شریعت است، که در وصفش گفته‌اند: مردی خردمند، فصیح و بلیغ بود، که از عقلی سرشار و صبری بسیار برخوردار، و در مناظرات و احتجاجات و برهان و جدل، قوی و بصیر و مطلع بود. نوح با کمال بردباری و تحمل، به ‏راهنمایی قوم خود همت گماشت، سخنان شیرین و بیانات دلنشین خود را به‌کار می‌برد، امیدوار بود و یأس و نومیدی را در حریم دل خود راه نمی‌داد، و با بهترین فنون دعوت، در راه تبلیغ رسالت کوشید، شب و روز، گاه و بیگاه، در آشکار و نهان آن قوم را دعوت کرد، توجه آنها را به ‏اسرار جهان و شگفتی‌های آفرینش معطوف نمود اما قوم او در مجادله، راه لجاج و عناد را پیمودند و سفسطه را از حد گذراندند. از این‌رو؛ باطل را بر حق و هلاکت را بر نجات ترجیح دادند، و کارشان به ‏جایی رسید که آن‌حضرت با آن عظمت روحی و روانی که داشت کاسه صبرش لبریز شد و دست استغاثه به ‏سوی خداوند بلند کرد و فرمود: «خداوندا! اینها دعوت مرا نمی‌پذیرند»، و خداوند ضمن تأیید گفته نوح، وی را از ایمان آوردن آن قوم مأیوس نمود و فرمود: «جز آنها که [تا کنون] ایمان آورده‌اند، دیگر هیچ‌کس از قوم تو ایمان نخواهد آورد![1] ».[2] درباره نحوه کشتی‌سازی حضرت نوح(ع) به علت بُعد زمانی زیادی که وجود دارد، چیز زیادی نقل نشده است. قرآن نیز که کتاب هدایت و انسان‌سازی است تا یک کتاب تاریخ، به جنبه‌های تربیتی این داستان پرداخته است. آنچه که مسلّم است شغل نجاری قبل از حضرت نوح وجود داشته است؛ زیرا قبل از ایشان، چوب و استفاده‌های آن به علت سهولت استفاده از آن، مورد توجه همه بوده است. از بعضی از تفاسیر استفاده می‌شود که نوح نجار بود و بعد از آن به پیامبری مبعوث شد. بله! ظاهراً ایشان اولین کسی بود که کشتی را به الهام خداوند ساخت.[3] [1] . هود، 36. [2] . کتاب «سیمای الگویی پیامبران در قرآن کریم»، کتابخانه سایت تبیان. [3] . طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ترجمه همدانی، ج 10، ص 364.
عنوان سوال:
لطفاً در رابطه با ویژگی‌های کار نجاری حضرت نوح(ع) اصول و قوانینی که در این کار رعایت می‌کردند برای شرح بیشتر به دانش آموزان (در کتاب درسی) توضیح بفرمایید. آیا حضرت نوح(ع) اولین فرد نجار بودند یا پیش از ایشان از پیامبران دیگر نیز به این شغل مشغول بوده‌اند؟ آیا اساساً شغل نجاری به امر پروردگار و توسط یکی از پیامبران به‌وجود آمد (مانند آهنگری حضرت داود(ع))؟
پاسخ:
عبدالجبار یا عبدالغفار، ملقب به نوح، فرزند لمک بن متوشلخ و مادرش «قینوش» دختر راکیل است. گفته‌اند علت ملقب شدن او به «نوح» این بوده که برای گناه امت خود نوحه می‌کرد، و یا مقصود از نوحه‌گری، دعوت قومش به توحید بود.
گفته شده است که وی متولد 1642 سال پس از هبوط حضرت آدم(ع) بوده و در سن 400 سالگی به نبوت مبعوث شده، 950 سال مردم را به خداپرستی و توحید دعوت نمود که حاصل این تلاش، مؤمن شدن 40 مرد و 40 زن در برابر خداوند بود، در حدود همین سال مسئله نزول عذاب و طوفان بر قومش اتفاق افتاد. وی پس از طوفان 350 سال عمر کرد و در حدود 1290 سالگی رحلت نمود که در نجف اشرف فعلی مدفون گردید.
وی در سن 500 سالگی دارای سه فرزند پسر به نام‌های «سام، حام و یافث» بود. از جمله القاب او، شیخ الانبیا است؛ زیرا پس از آدم هیچ پیامبری به قدر او عمر نکرد. حضرت نوح، اولین پیامبر اولواالعزم و صاحب شریعت است، که در وصفش گفته‌اند: مردی خردمند، فصیح و بلیغ بود، که از عقلی سرشار و صبری بسیار برخوردار، و در مناظرات و احتجاجات و برهان و جدل، قوی و بصیر و مطلع بود. نوح با کمال بردباری و تحمل، به راهنمایی قوم خود همت گماشت، سخنان شیرین و بیانات دلنشین خود را به‌کار می‌برد، امیدوار بود و یأس و نومیدی را در حریم دل خود راه نمی‌داد، و با بهترین فنون دعوت، در راه تبلیغ رسالت کوشید، شب و روز، گاه و بیگاه، در آشکار و نهان آن قوم را دعوت کرد، توجه آنها را به اسرار جهان و شگفتی‌های آفرینش معطوف نمود اما قوم او در مجادله، راه لجاج و عناد را پیمودند و سفسطه را از حد گذراندند. از این‌رو؛ باطل را بر حق و هلاکت را بر نجات ترجیح دادند، و کارشان به جایی رسید که آن‌حضرت با آن عظمت روحی و روانی که داشت کاسه صبرش لبریز شد و دست استغاثه به سوی خداوند بلند کرد و فرمود: «خداوندا! اینها دعوت مرا نمی‌پذیرند»، و خداوند ضمن تأیید گفته نوح، وی را از ایمان آوردن آن قوم مأیوس نمود و فرمود: «جز آنها که [تا کنون] ایمان آورده‌اند، دیگر هیچ‌کس از قوم تو ایمان نخواهد آورد![1] ».[2]
درباره نحوه کشتی‌سازی حضرت نوح(ع) به علت بُعد زمانی زیادی که وجود دارد، چیز زیادی نقل نشده است. قرآن نیز که کتاب هدایت و انسان‌سازی است تا یک کتاب تاریخ، به جنبه‌های تربیتی این داستان پرداخته است. آنچه که مسلّم است شغل نجاری قبل از حضرت نوح وجود داشته است؛ زیرا قبل از ایشان، چوب و استفاده‌های آن به علت سهولت استفاده از آن، مورد توجه همه بوده است. از بعضی از تفاسیر استفاده می‌شود که نوح نجار بود و بعد از آن به پیامبری مبعوث شد. بله! ظاهراً ایشان اولین کسی بود که کشتی را به الهام خداوند ساخت.[3] [1] . هود، 36. [2] . کتاب «سیمای الگویی پیامبران در قرآن کریم»، کتابخانه سایت تبیان. [3] . طباطبایی، محمد حسین، المیزان، ترجمه همدانی، ج 10، ص 364.
مسئله مرتبط یافت نشد
پیامبران
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
حضرت نوح
حضرت نوح علیه السلام نخستین پیامبر اولوالعزم بود که خداوند او را با کتاب و شریعت مبعوث فرمود. شریعت و کتاب او نخستین شریعت و کتابی بود که مشتمل بر قوانین و احکام الهی بوده است. حضرت نوح دومین پدر نسل کنونی انسان است و بجز آدم و ادریس که قبل از او بودند، نسبت سایر پیغمبران الهی به او منتهی می‌گردد.
پروردگار
الله برترین نام از نام های ذات مقدسی است که هستی صرف و جامع و مبداء همه کمالات وجودی و منزه از هر نقصی است و چون آن ذات اقدس جامع همه اسمای حسنی و صفات نیکوست، گفته می شود: الله اسم ذاتی است که جامع همه کمالات است و گرنه اشتمال بر کمالات در معنای این کلمه مأخوذ نیست.
رابطه
رابطه، از اصطلاحات علم منطق بوده و عامل پیوند موضوع و محمول، و مقدم و تالی می‌باشد.
کتاب
قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.
اصول
واژه اصول ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • اصول فقه (علم)، یکی از شاخه‌های علوم اسلامی• أصول دین، (در مقابل فروع دین)، اصطلاحی کلامی
دانش
امروزه در زبان فارسی و عربی کلمه «علم» به دو معنای متفاوت بکار برده می شود.
داود
یكی از پیامبران بزرگی كه علاوه بر قدرت معنوی و نبوّت، دارای حكومت ظاهری وسیع نیز بود، حضرت داوود(علیه‌السلام)است كه نام مباركش شانزده بار در قرآن آمده است.
نجار
حسین بن محمد نَجّار، متکلم قرن دوم و سوم و مؤسس فرقه نجاریه یا حسینیه است.
نوح
نوح ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سوره نوح، هفتاد و یکمین سوره از قرآن کریم• حضرت نوح، نخستین پیامبر اولوالعزم و دومین پدر نسل کنونی انسان
امر
آمر به معنای طلب کننده چیزی از کسی به صورت الزامی است.
پیامبران در قران
اسامی برخی از پیامبران الهی (علیهم‌السلام) در قرآن کریم ذکر شده است که ذیلا به بررسی مشهورترین آن ها می پردازیم.
قران کریم
قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) اصحابش قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.
محمد حسین
محمدحسین ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • محمدحسین اصفهانی، معروف به زین‌الدین، از علما و مشایخ سلسله نعمت‌اللهیه در قرن سیزدهم• محمد حسین غروی اصفهانی کمپانی، از علمای قرن چهاردهم• محمد حسین برازجانی، روحانی مبارز و متحد رئیس علی دلواری تنگستانی در نبرد با انگلیسها• محمدحسین تونی، معروف به فاضل تونی، ادیب و مدرّس حکمت و عرفان• محمد حسین سبحانی خیابانی، یکی از عالمان و فقیهان تبریز• محمد حسین فاضل اردکانی، از فقهای معاصر شیعه• محمد حسین فلاح‌زاده، یکی از اساتید حوزه علمیه قم و متخصص در باب احکام دین• محمد حسین کاشف الغطاء، از فقها و علمای معاصر شیعه• محمد حسین مظفر، از علمای معاصر شیعه امامیه• محمد حسین نائینی، از علمای قرن سیزدهم • سید محمد حسین طباطبایی، علامه طباطبایی، حکیمی الهی، مفسر قرآن، اسلام شناس و فقیهی بزرگ و دانشمندی آگاه• سید محمدحسین حسینی جلالی، از اعضای خاندان طباطبایی یزدی• سید محمدحسین طباطبایی تهرانی، از علمای بزرگ شیعه• سید محمد حسین حسینی طهرانی، معروف به علامه طهرانی (۱۳۰۵ تهران ـ ۱۳۷۴ مشهد) عارف ، حکیم ، فقیه و از علمای معاصر• سید محمد حسین فضل اللّه، از علمای بزرگ لبنان و صاحب تفسیر من وحی القرآن• سید محمد حسین میر سجادی، از علمای بزرگ شیعه و فرزند مرحوم آیة الله سید میر بادکوبه‌ای• سیدمحمدحسین شهرستانی، علامه بزرگ و نابغه سترگ، ضیاءالدین سیدمحمدحسین حسینی مرعشی شهرستانی از سادات حسینی مرعشی • سیدمحمدحسین خاتون‌آبادی، فقیه و مؤلف مشهور امامی قرن دوازدهم
راهنمایی
ارشاد به معنی راهنمایی و هدایت کردن است. ارشاد در فقه با اضافه به جاهل و غیر آن به مناسبت در بابهایی مانند طهارت و تجارت آمده و صفت امر یا نهی قرار گرفته است. در مباحث الفاظ علم اصول نیز از آن سخن رفته است.
طباطبایی
طباطبائی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
نجف اشرف
نجف
پیامبران
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
حضرت ادم
حضرت آدم علیه السلام، بنابر روایات دینی، نخستین انسان و پدر همه انسان‌هاست. خداوند روح خود را در کالبد او دمید، آن‌گاه خود را برای خلقت آدم ستود و فرشتگان مأمور شدند بر او سجده کنند. همسر او حوا بود و هر دو به سبب خوردن میوه ممنوعه از بهشت رانده شدند. حضرت آدم اولین خلیفه خدا بر زمین و اولین پیامبر الهی است.
حضرت نوح
حضرت نوح علیه السلام نخستین پیامبر اولوالعزم بود که خداوند او را با کتاب و شریعت مبعوث فرمود. شریعت و کتاب او نخستین شریعت و کتابی بود که مشتمل بر قوانین و احکام الهی بوده است. حضرت نوح دومین پدر نسل کنونی انسان است و بجز آدم و ادریس که قبل از او بودند، نسبت سایر پیغمبران الهی به او منتهی می‌گردد.
استغاثه
استغاثه ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • استغاثه (قرآن)، به معنای طلب کمک در حالت سختی و شدت و دارای کاربرد قرآنی• استغاثه (فقه)، به معنای طلب کمک در حالت سختی و شدت و دارای کاربرد فقهی• استغاثه (نحو)، به معنای طلب کمک در حالت سختی و شدت و دارای کاربرد در علم نحو• استغاثه از دیدگاه وهابیت، معنای استغاثه در وهابیت
بردباری
امام علی(ع): ألحِلمُ وَ ألاناةَ تَوأمانِ تُنتِجُهَما عُلو الهِمَّةِ. (ترجمه: بردباری و وقار دو همزادند که از بلندی همّت‌زاده می‌شوند.)
مناظرات
مناظره های امام رضا
پیامبری
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
المیزان
المیزان فی تفسیر القرآن که بیشتر به تفسیر المیزان شهرت دارد، از جامع‌ترین و مفصل‌ترین تفاسیر شیعی قرآن به زبان عربی است که در قرن چهاردهم هجری به قلم علامه سید محمد حسین طباطبائی (۱۲۸۱ - ۱۳۶۰ش) نگاشته شده است.
همدانی
هَمْدانی منسوب به قبیله هَمْدان و هَمِدانی یا هَمَدانی منسوب به شهر همدان (از شهرهای ایران)است.
افرینش
آنچه در این مقاله بدان توجه خواهیم کرد، چگونگی شکل‌گیری طبیعت در ابتدای خلقت است و اینکه خداوند طبیعت را از چه خلق کرده است می باشد. حضرت علی (علیه السلام) در نهج البلاغه به تفضیل به این موضوع پرداخته، که در ادامه بدان خواهیم پرداخت.
تفاسیر
تفاسیر قرآن ممکن است اشاره به کتب تفسیری ذیل باشد: مقالات• تفاسیر قرآن (علوم قرآنی) کتب تفسیری• تفسیر پیامبر• تفسیر امیرالمؤمنین• تفسیر اهل‌بیت• تفسیر امام جعفر صادق• تفسیر امام حسن عسکری• تفسیر ابان بن تغلب• تفسیر ثقفی• تفسیر ابن ابی الثلج• تفسیر ابن ابی رندقه• تفسیر ابن ابی زیاد• تفسیر ابن ابی شعبه• تفسیر ابن ابی عمیر• تفسیر ابن ابی هند• تفسیر کندی• تفسیر ابن حجام• تفسیر ابن الصلت• تفسیر ابن الکیال• تفسیر ابن اورمه• تفسیر ابن بابویه• تفسیر سعید بن جبیر• تفسیر الطارقیه• تفسیر ابن دؤل قمی• تفسیر ابن دکین• تفسیر ابن زیات کوفی• تفسیر احمد بن صبیح• تفسیر ابن طیفور• تفسیر ابن‌عباس• تفسیر ابن عبدک• تفسیر ابن عربی• تفسیر ابن عطیه• تفسیر ابن عقده• تفسیر ابن فضال صغیر• تفسیر ابن فضال کبیر• تفسیر ابن قیم• تفسیر ابن کثیر• تفسیر ابن الکیال• تفسیر ابن محبوب• تفسیر ابن مسعود• تفسیر ابن مهزیار• تفسیر ابن وضاح• تفسیر ابن ولید• تفسیر ابن همام صنعانی• تفسیر ابو الفتوح رازی• تفسیر ابوالعالیه رفیع• تفسیر ابوالفتح دیلمی• تفسیر ابوالفرج نهروانی• تفسیر ابوالفضل دیلمی• تفسیر ابی بصیر• تفسیر ابوحمزه ثمالی• تفسیر ابوصالح• تفسیر ابوعلی سینا• تفسیر ابوعلی فارسی• تفسیر ابومحمد اهوازی• تفسیر ابومریم انصاری• تفسیر ابومنصور صرام• تفسیر ابی الجارود• تفسیر ابی جنادة سلولی• تفسیر ابی حنیفه دینوری• تفسیر ابی روق• تفسیر ابی زید بلخی• تفسیر اثنا عشری• تفسیر احسن الحدیث• تفسیر احسن الحدیث• تفسیر احکام القرآن (شافعی)• تفسیر احکام القرآن (کیاهراسی)• تفسیر احکام القرآن (عباد بن عباس)• تفسیر احکام القرآن (کلبی)• تفسیر خزاز• تفسیر برقی صغیر• تفسیر احمد بن محمد سیاری• تفسیر ثواب القرآن (سکونی)• تفسیر اصفی• تفسیر اعجاز القرآن (واسطی)• تفسیر الاعمش• تفسیر الاحمسی• تفسیر الای التی نزلت فی اقوام باعیانهم• تفسیر البرقی الکبیر• تفسیر البصائر• تفسیر البصائر فی وجوه و النظائر• تفسیر البیان• التبیان (شیخ طوسی)• تفسیر التحریف و التبدیل• تفسیر التحصیل• تفسیر التنزیه و ذکر متشابه القرآن• تفسیر الجامع الکبیر• تفسیر الجلالین• تفسیر جلودی• تفسیر الدر المنثور• تفسیر سدی• تفسیر السعدی• تفسیر بحر العلوم• تفسیر الشامل فی علم القرآن• تفسیر الصافی• تفسیر الصراط المستقیم• تفسیر الغاضری• تفسیر لباب التفاسیر• تفسیر الفحص و البیان عن اسرار القرآن• تفسیر الفراء• تفسیر الفرقان• تفسیر الفواتح الالهیة و المفاتح الغیبیة• تفسیر القرآن العظیم (ابن ابی حاتم)• تفسیر القرآن الکریم (ثمالی)• تفسیر القرآن الکریم (خمینی)• تفسیر القرآن الکریم (شبر)• تفسیر القرآن الکریم (ملاصدرا)• تفسیر زید بن علی• تفسیر القرآن المجید (شیخ المفید)• تفسیر علی بن ابراهیم قمی• تفسیر الکاشف• تفسیر الکافی الشافی• تفسیر ابوالفرج نهروانی• تفسیر الکشف و البیان• تفسیر الم• تفسیر المبین• تفسیر المراغی• تفسیر المصابیح فیما نزل من القرآن• تفسیر المظفر• تفسیر المعین• تفسیر المنار• تفسیر المیزان• تفسیر الناسخ و المنسوخ (ابوالحسن دارم)• تفسیر الناسخ و المنسوخ (ابن سلامه)• تفسیر النور المشتعل• تفسیر الواقدی• تفسیر الوسیط (زحیلی)• تفسیر الهلالی• تفسیر الهی اردبیلی• تفسیر امام علی الهادی عسکری• تفسیر امامة امیرالمؤمنین من القرآن• تفسیر امثال القرآن (اسکافی)• تفسیر انوار التنزیل• تفسیر بحر مواج• تفسیر بطائنی• تفسیر مازنی• تفسیر بناکتی• تفسیر بناکتی• تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة• تفسیر بیضاوی• تفسیر بیهقی• تفسیر پیام قرآن• تفسیر تلخیص البیان• تفسیر تنقیط القرآن• تفسیر ثعلبی• تفسیر جابر بن عبدالله انصاری• تفسیر جابر الجعفی• تفسیر جامع• تفسیر طبری• تفسیر جامع التاویل (اصفهانی)• تفسیر جامع التاویل (رازی)• جامع التفسیر (راغب اصفهانی)• جامع التفسیر (شریف موسی)• تفسیر جنة الناظر و جنة المناظر• تفسیر جوالیقی• تفسیر جوامع الجامع• تفسیر حبری• تفسیر حدائق الحقائق• تفسیر حسن مروزی• تفسیر حقائق القرآن• تفسیر خازن• تفسیر خسروی• تفسیر خصائص الوحی المبین• تفسیر خلاصه المنهج• تفسیر خواجه نصیرالدین طوسی• تفسیر دشتکی• تفسیر دوانی• تفسیر دیلمی• تفسیر راهنما• تفسیر رمانی• تفسیر روان جاوید• تفسیر روح المعانی• تفسیر روشن• تفسیر روض الجنان• تفسیر زبدة التفاسیر• تفسیر زمخشری• تفسیر زواری• تفسیر زید عدوی• تفسیر زید بن علی• تفسیر سدی صغیر• تفسیر سعید بن جبیر• تفسیر سعید مخزومی• تفسیر سوره یس (ابوالفضل سلمة)• تفسیر سور آبادی• تفسیر سوره فاتحه• تفسیر سید احمد خان• تفسیر شاهی• تفسیر شبستری• تفسیر شریف لاهیجی• تفسیر شواهد القرآن• تفسیر شهید ثانی• تفسیر صفی• تفسیر طاووس یمانی• تفسیر مجمع البیان• تفسیر طنطاوی• تفسیر طیفور• تفسیر عاصم• تفسیر عاملی• تفسیر هاشمی• تفسیر ابن الصلت• تفسیر ابن وضاح• تفسیر عرائس البیان• تفسیر عزالدین راوندی• تفسیر عطیه عوفی• تفسیر عکرمه• تفسیر علقمه• تفسیر علی بن حمزه• تفسیر علیین• تفسیر عیاشی• تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان• تفسیر غرر الفرائد و درر القلائد• تفسیر غریب القرآن (سدوسی)• تفسیر غریب القرآن (عدوی)• الترجمان عن غریب القرآن• تفسیر فاتحة الکتاب از امام حسن عسکری• تفسیر فرات کوفی• تفسیر فضل القرآن• تفسیر فضل بن شاذان• تفسیر فضیل بصری• تفسیر فضیل رسانی• تفسیر فضیل بصری• تفسیر قتادة• تفسیر قتیبه• تفسیر قرطبی• تفسیر قصص الانبیاء (فضل‌الله راوندی)• تفسیر کبیر• تفسیر کبیر ابن متوج• تفسیر کعبی• تفسیر کنز الدقائق• تفسیر گازر• تفسیر مابعدالطبیعة• تفسیر ماتریدیه• تفسیر مجاهد• تفسیر محمد بن العباس• تفسیر ثواب القرآن (رازی)• تفسیر معانی القرآن (یحیی بن حسین)• تفسیر معانی القرآن (رواسی)• تفسیر معانی القرآن (صابونی)• تفسیر یقطینی• تفسیر محیط اعظم• تفسیر مصفی• تفسیر المظفر• تفسیر معلی• تفسیر مفتاح التفاسیر• تفسیر مقاتل بن سلیمان• تفسیر ملاصدرا• تفسیر من وحی القرآن• تفسیر منخل• تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین• التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعة و المنهج• تفسیر میثم التمار• تفسیر نزول القرآن فی شان امیرالمؤمنین• تفسیر نعمانی• تفسیر نمونه• تفسیر نوادر علم القرآن• تفسیر نور• تفسیر نور الثقلین• تفسیر نورالله تستری• تفسیر نوین• تفسیر نهج البیان عن کشف معانی القرآن• تفسیر وهیب• تفسیر یونس• التبیان فی آداب حملة القرآن• التبیان فی اعراب القرآن• التبیان فی تفسیر غریب القرآن (ابن هائم)• التبیان فی علوم القرآن• البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید• الجدید فی تفسیر القرآن المجید• تفسیر سوره مائده (کتاب)• تفسیر آیات البینات• تفسیر سواطع الالهام• تفسیر آیة الکرسی (یمانی)• تفسیر روضة الجنان• تفسیر قاضی نوراللّه شوشتری• تفسیر صنعانی• تفسیر مجمع البحرین (قزوینی)• تفسیر حاشیه بر تفسیر بیضاوی (خلخالی)• تفسیر قطب شاهی• تفسیر حاشیه بر تفسیر بیضاوی (علوی)• تفسیر الحاشیة علی تفسیر الکشاف (مرعشی)• تفسیر انموذج العلوم• تفسیر سدرة المنتهی• تفسیر سوره هل اتی (اردستانی)• تفسیر اماطة اللثام• تفسیر الفرات النمیر• تفسیر صدرالمتالهین شیرازی• تفسیر المصابیح الساطعة الانوار المجموعة• تفسیر بدیع البیان لمعانی القرآن (عینائی)• تفسیر لطائف غیبی• تفسیر حاشیه بر تفسیر بیضاوی (پنجابی)• تفسیر العروة الوثقی (ابراهیم شیرازی)• تفسیر الائمة لهدایة الامة• تفسیر اسرار الآیات (لاهیجی)• تفسیر مقتبس الانوار• تفسیر نصیری طوسی• تفسیر خزائن جواهر القرآن• تفسیر صنعانی• تفسیر غریب القرآن (طریحی)• تفسیر البحر المواج• تفسیر قطب‌الدین لاهیجی• تفسیر تحفه شاهی• تفسیر زبدة البیان• تفسیر القرآن الکبیر• تفسیر الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز (طریحی)• تفسیر اثبات عصمة الائمة• تفسیر آیات الاحکام (تونی)• تفسیر البیان لما خفی فی القرآن• تفسیر آیة النور• تفسیر حویزی• تفسیر الاتحاف لطلبة الکشاف• تفسیر جواهر الاسرار• تفسیر حواشی زبدة البیان• تفسیر المبین (کاشانی)• تفسیر کاشف الغواشی• تفسیر شرح شواهد مجمع البیان• تفسیر حاشیة علی زبدة البیان• تفسیر حکیم قمی• تفسیر آیه قل الروح من امر ربی• تفسیر الایات النازلة فی ذم الجائرین• تفسیر الامان من النیران• تفسیر ایناس سلطان المؤمنین• تفسیر مرآة الانوار و مشکوة الاسرار• تفسیر مجمع التفاسیر• تفسیر تحصیل الاطمینان• تفسیر الاقتباس و التضمین من کتاب اللّه المبین• تفسیر قلائد الدرر• تفسیر مدرسی• تفسیر نور التوفیق و کشف التدقیق• تفسیر ملا رفیعا• تفسیر کحلانی• تفسیر الدر النظیم• تفسیر شهیدی کبیر• تفسیر کنز العرفان فی تفسیر القرآن• تفسیر مفتاح الجنان• تفسیر الامالی• تفسیر سوره حمد (عبدالجواد)• تفسیر آیات الفضائل• تفسیر بروجردی• تفسیر لوامع التنزیل• تفسیر کاشانی حائری• تفسیر بصائر الایمان فی تفسیر القرآن• تفسیر کشف الغطاء فی تفسیر سورة هل اتی• تفسیر سر اکبر• تفسیر کریم خان• تفسیر الانوار القدسیه• تفسیر احسن التفاسیر• تفسیر شاهرودی• تفسیر لغات القرآن الکبیر• تفسیر صالحی برغانی• تفسیر طریحی• تفسیر آیات الائمة• تفسیر اسرار التنزیل فی تفسیر القرآن• تفسیر مشکاة المصابیح• تفسیر خلاصة البیان• تفسیر خزائن القرآن• تفسیر شهیدی کبیر• تفسیر تحفة الغرائب• تفسیر طسوجی حائری• تفسیر بهبهانی• تفسیر نور علیشاه• تفسیر فتح الرحمن• تفسیر بحر الاسرار• تفسیر شهرستانی• تفسیر السر المصون• تفسیر تحفة الابرار• تفسیر استرآبادی حائری• تفسیر حاشیه و شرح تفسیر صافی (مدرسی یزدی)• تفسیر آیات الاحکام (میرزامحمد استرآبادی)• تفسیر ورنوسفادرانی• تفسیر شیخ احمد احسائی• تفسیر نوری• قصص الانبیاء (شبر)• تفسیر البدر الباهر• تفسیر الجوهر الثمین• تفسیر آیات الوصول الی علم الاصول• تفسیر لؤلؤة البحرین• تفسیر مفصل البیان فی علم القرآن• تفسیر بهائی• تفسیر توشیح التفسیر• تفسیر الرق المنشور و لوامع الظهور• تفسیر اصفهانی• تفسیر کشف التنزیل• تفسیر احسن القصص (نقوی)• تفسیر کنز التفاسیر• تفسیر صفی علیشاه• تفسیر صالحی• تفسیر النص الجلی فی امامة مولانا علی• تفسیر اسرار التنزیل (بروجردی)• تفسیر آیه نور (تهرانی)• تفسیر آیات الائمه (لاریجانی)• تفسیر توضیح الآیات• تفسیر القرآن الحکیم• تفسیر برهان البیان• تفسیر جلاء الضمیر• تفسیر ناسخ التفاسیر و ناصر النحاریر• تفسیر روضة الامثال• تفسیر تاویل الآیات الباهرة• تفسیر ضیاء التفاسیر• تفسیر ترجمة القرآن فی شرایط الایمان• تفسیر آفتاب درخشنده• تفسیر نور الهدی• تفسیر آیات الاحکام (فشندی)• تفسیر علوم القرآن• تفسیر بوارق القهر• تفسیر آیات النازلة فی شان علی• تفسیر الجمان الحسان فی احکام القرآن• تفسیر البیان فی تفسیر بعض سور القرآن• تفسیر آیات الحجة و الرجعة• تفسیر کاشانی• تفسیر خلاصة التفاسیر• تفسیر مقتنیات الدرر• تفسیر انوار القرآن• تفسیر قاموس غریب القرآن• تفسیر آیات ظهور• تفسیر ناسخ التفاسیر• تفسیر کیوان• تفسیر آیات البینات (گیلانی)• تفسیر کرائم القرآن• تفسیر انوار البیان فی تفسیر القرآن• تفسیر خراسانی حائری• تفسیر محمد و القرآن• تفسیر القرآن و العترة• تفسیر التبیان فی معانی القرآن• تفسیر تحفة الاخوان• تفسیر نفحات الرحمان فی تفسیر القرآن• تفسیر نور العرفان و کشف اسرار الفرقان• تفسیر التبیین• تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن• تفسیر تنزیل الآیات الباهرة• تفسیر آیة التطهیر فی الخمسة اهل الکساء• تفسیر جابری• تفسیر آیة التطهیر• تفسیر کانون عفت قرآن• تفسیر اردوبادی• تفسیر اللئالی الحسان فی تفسیر القرآن• تفسیر سوره نور (کتاب)• تفسیر مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن• تفسیر خالصی• تفسیر حقیقة الابداع• تفسیر اثنی عشری• تفسیر بلوغ منی الجنان• تفسیر بیان الفرقان• تفسیر الجامعة فی تفسیر سورة الواقعه• تفسیر ریحان• تفسیر آیات الاحکام (یزدی)• تفسیر معرفة القرآن• تفسیر عصار• تفسیر لالی المنثور فی تفسیر سورة الطور• تفسیر المتشابه من القرآن• تفسیر سورة الانبیاء (کتاب)• تفسیر آیات مشکله• تفسیر قرآن شریف• تفسیر رفیعی• تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن• تفسیر قرآن راشد• تفسیر مطهری• تفسیر صدر• تفسیر سورة العصر (کتاب)• تفسیر الصالحی• تفسیر معارفی از قرآن• تفسیر انوار نبوت• تفسیر اضواء علی متشابهات القرآن• تفسیر و ترجمه قرآن مجید• تفسیر اویسی• تفسیر پرتوی از جمال انسانیت• تفسیر باد و باران در قرآن• تفسیر و ترجمه قرآن• تفسیر المحقق• تفسیر آیات مشکله قرآن• تفسیر لطایفی از قرآن کریم
داستان
داستان، تصویری عینی از چشم‌انداز و برداشت نویسنده از زندگی است.
در نجف
دُرّ نجف سنگى قیمتى منسوب به نجف اشرف است. عنوان درّ نجف، به مناسبت در باب صلاة و مزار آمده است.
مجادله
سوره مجادله سوره پنجاه و هشتم قرآن کریم است.
مبعوث
بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) یا برانگیخته شدن آن حضرت به مقام رسالت، مهم‌ترین فراز از تاریخ اسلام است که به عنوان حادثه‌ای بس بزرگ و عظیم نقش مهم و تأثیرگذاری در سرنوشت انسان‌ها داشته است.
هدایت
هدایت، شناختن درست و صحیح هدف ، انتخاب راه و طریق صحیح برای رسیدن به هدف و پایداری در مسیر است.
سفسطه
سهولت
سهولت به معنای آسانی و نفی حرج و سختی در دین است که از احکام مرتبط با آن در بابهایى نظیر حج، جهاد، تجارت، طلاق، صید و ذباحه و قضاء سخن گفته‌اند.
شریعت
شَریعت به معنی آنچه خداوند متعال براى بندگان خود وضع و تشریع کرده است، می باشد. به شریعت، شَرع، شریعت الهی، شریعت مُنزِلِه و قانون الهی نیز گفته می شود.
فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
اتفاق
اتفاق ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • بخت، مبحثی در فلسفه اسلامی، به معنای اتفاق• توافق، وحدت نظر دو یا چند نفر بر امری، همچنین هم‌وِفق بودن دو یا چند عدد با یکدیگر• اجماع، اصطلاحی اصولی و یکی از ادلّه اربعه• اتفاق (منطق)، مصاحبت مقدم و تالى بدون بودن از روى لزوم و ضرورت
تاریخ
زمان وقوع یک پدیده را، تاریخ گویند. از عنوان تاریخ در فقه در باب هایى نظیر طهارت، حج، نکاح و ارث و نیز در اصول فقه سخن رفته است.
تایید
تأیید به معنای تقویت و پشتیبانى كردن است. ازعنوان تأیید، در باب امر به معروف و نهی از منکر سخن گفته شده است.
تبلیغ
تبلیغ، رساندن مجموعه اطلاعاتی به مخاطب به منظور اقناع و برانگیختن احساسات او به سود یا بر ضد یک موضوع است. در این مقاله، تبلیغ به معنای تبلیغات دینی و تقریباً معادل دعوت است که معمولاً با اصطلاحاتی چون وعظ و خطابه هم مضمون است. [۱] از این عنوان در بابهایی نظیر اجتهاد و تقلید، طهارت، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر و تجارت سخن گفته شده است.
تبیان
التبیان ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد: • التبیان (شیخ طوسی)، تفسیری از محمد بن حسن طوسی معروف به شیخ طوسی، فقیه و محدّث و متکلم نامور امامی قرن پنجم• التبیان فی آداب حملة القرآن، تألیف محی‌الدین یحیی بن شرف النووی پیرامون آداب و شرائط حفظ و حمل قرآن• التبیان فی اعراب القرآن، تالیف ابوالبقاء، عبدالله بن حسين عكبرى• التبیان فی تفسیر غریب القرآن، تالیف ابن هائم، تفسیری بر مفردات و کلمات غریب قرآن• التبیان فی علوم القرآن، تالیف محمدعلی الصابونی
ترجمه
تَرْجُمه، گردانیدن گفتار یا نوشتاری از زبانی به زبان دیگر؛ یا تحویل و تبدیل بیانی به بیان دیگر برای روشن‌تر کردن مفهوم سخن است.
ترجیح
عوامل ترجیح یکی از ادلّه متعارض را مرجحات تعارض گویند.
اسرار
سرّ، به کسره سین و تشدید راء، به معنی آنچه کتمان مىشود و مخفی کردن مطلبی در دل است که معادل فارسی آن "راز" می‌باشد. در قرآن کریم در بعضی موارد به معنای مخفی کردن چیزی و همچنین به معنای انجام دادن پنهانی کاری استعمال شده است. از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، جهاد و تجارت سخن گفته‌اند.
برهان
واژه برهان ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • برهان (واژه)، حجت قاطع و آشكار• برهان (قرآن)، یکی از اوصاف قرآن• برهان (کلمات قرآن)، دلیل قطعی و همواره صادق• برهان (منطق)، مهارتی (صناعتی) در استدلال
ایمان
ایمان به معنای باور قلبی دینی، از مفاهیم کانونی ادیان الهی از جمله اسلام. محور اساسی ایمان در قرآن کریم، الله است. قرآن از همه انسان‌ها خواسته است تا به الله ایمان آورند؛ اما در آیات بسیاری ضرورت ایمان آوردن به پیامبران و رسولان، کتاب‌های نازل شده از سوی خدا، فرشتگان و آخرت نیز به «ایمان به الله» افزوده شده است.
توحید
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
اشکار
آشکار به شیء یا فرد پیدا در مقابل شیء یا فرد پنهان و نهان اطلاق می‌شود و از آن در بابهای زکات، خمس، جهاد، تجارت، نکاح و حدود سخن رفته است.
رسالت
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
الهام
اِلْهام در عرفان و فلسفه اسلامی، به معنای رسیدن حقیقت یا حقایقی از غیب به دل مومن است که غالبا او را به امور خیر مشتاق می‌کند.
نوحه
امام حسین(ع)
مومن
ایمان به معنای باور قلبی دینی، از مفاهیم کانونی ادیان الهی از جمله اسلام. محور اساسی ایمان در قرآن کریم، الله است. قرآن از همه انسان‌ها خواسته است تا به الله ایمان آورند؛ اما در آیات بسیاری ضرورت ایمان آوردن به پیامبران و رسولان، کتاب‌های نازل شده از سوی خدا، فرشتگان و آخرت نیز به «ایمان به الله» افزوده شده است.
نبوت
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
عقلی
استدلال‌های گوناگونی برای اثبات عقل شده است. یکی از معروف‌ترین استدلال‌های آن مبتنی بر قاعده الواحد است. طبق این استدلال:
کتاب
قرآن، کتاب مقدس دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که از طریق وحی بر پیامبر اسلام(ص) نازل شده است. آنها هم محتوای قرآن و هم الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند. قرآن به وسیله جبرئیل به پیامبر وحی می‌شده است. آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از پیامبر(ص) صحابه قرآن را به صورت یک‌جا جمع‌آوری کردند.
مسلم
امام حسین(ع)
هبوط
هبوط داستان خروج آدم و حوا از بهشت و سکونت آنها در زمین است. برخی مفسران هبوط را نه به معنای مکانی آن و خروج از بهشت بلکه به هبوط مقامى معنا کرده‌اند و معتقدند خداوند مقام آدم و حوا را تنزل داد و از آن تعبیر به هبوط کرد. برخی نیز معتقدند هبوط به جهت عقوبت حضرت آدم و حوا نبوده است. بلکه مصلحت بر این بوده که اینان هبوط به زمین داشته و به تکلیف و مشقت دچار گردند تا در نهایت به سعادت برسند.
بصیر
بصیربه معنای بینا می باشد و در قرآن بارها این صفت به خدا نسبت داده شده است.
بلیغ
رسا و گویا بیان کردن مقصود را بلاغت گویند و کسی که با بهره‌گیری از روشهای بلاغت سخن می‌گوید بلیغ گفته می‌شود. این عنوان به مناسبت در باب صلات به کار رفته است.
دعوت
دعوت به معنای فراخواندن کسی به چیزی یا انجام دادن کاری است. از عنوان دعوت، در باب های جهاد، نکاح، اطعمه و اشربه و شهادات سخن گفته‌اند.
حریم
حریم، اصطلاحی فقهی و حقوقی به‌معنای محدوده‌ای معین در اطراف برخی اموال غیرمنقول که برای بهره بردن کامل مالکان از آن اموال، از برخی تصرفات دیگران در آن محدوده منع شده است.
حسین
امام حسین (علیه‌السلام) سومین امام شیعیان می‌باشد.
دختر
دختر دو معنا دارد یکی به معنای فرزند مونث است که در مقابل پسر می باشد و دیگری به معنای دوشیزه و باکره است
جهان
جهان همان عالَم (به فتح لام) می‌باشد و عالم کلمه‌ای عربی است.
عذاب
در قرآن کریم، بارها از عذاب گناهکاران سخن به میان آمده است.
عناد
دشمنى عداوت و خصومت را گویند و در ابواب طهارت ، صلات ،جهاد ،حج ، تجارت ،قضاء‌و شهادات از آن سخن گفته اند .
گناه
گناه به معنای خلاف است و در اسلام هر گونه کاری که برخلاف فرمان خداوند باشد گناه است.
رحلت
مرگ یعنی انتقال از دنیا به آخرت. مرگ‌از قوانین فراگیر جهان هستی است که همه موجودات طعم آن را خواهند چشید. [۱] [۲]
نجار
حسین بن محمد نَجّار، متکلم قرن دوم و سوم و مؤسس فرقه نجاریه یا حسینیه است.
نزول
یکی از مباحث مهم در حوزه قرآن‌شناسی، بحث از نزول قرآن و چگونگی آن است که از دیر زمان تاکنون مورد توجه دانشمندان، مفسران و پژوهشگران حوزه قرآن قرار داشته است
نهان
آنچه که مقابل آشکار باشد را پنهان می گویند و از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، نکاح، قضاء، حدود، تعزیرات و دیات به مناسبت سخن گفته شده است.
نقل
نقل به معنای حالت حاصل از انتقال لفظ از معنای اصلی به معنای دیگر می‌باشد.
نوح
نوح ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا اسم برای اشخاص ذیل باشد: • سوره نوح، هفتاد و یکمین سوره از قرآن کریم• حضرت نوح، نخستین پیامبر اولوالعزم و دومین پدر نسل کنونی انسان
همت
بدون تردید همت بلند یکی از نشانههای روح بزرگ آدمی است. برنامههای اسلامی، انسان‌ها را تشویق می‌کند که روح بلند داشته و خود را محدود به امور پست نکنند.
یاس
يأس به معنای ناامیدی است.
برد
برد يمني ـ برد عدني)
پارچه‌اي از پشم شتر که در يمن بافته مي‌شده است.
شیخ
شیخ، عنوانی برای بزرگان و رؤسای اقوام، قبایل و گروههای حرفه‌ای در جهان اسلام است.
سال
سال به سال قمری و شمسی تقسیم می‌شود و سال شرعی که احکام مرتبط با زمان بر اساس آن تنظیم شده، سال قمری است که دوازده ماه می‌باشد. از عنوان سال در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حجر، وصیت، نکاح و طلاق سخن گفته‌اند.
قدر
سوره نود و هفتمین سوره قرآن می‌باشد.
قوم
قومیت و ناسیونالیسم در قالب اختلافات قومی و مذهبی منبع بی‌ثباتی ساختار‌های سیاسی و موجب بروز بحران‌ها و خشونت‌های شدید در جوامع گردیده است.
گری
جرب به فتح جیم و را به معنای نوعی بیماری پوستی می باشد و از آن به مناسبت در باب حج نام برده‌اند.
چوب
چوب مادّه سخت معروف است. از احکام آن در بابهای طهارت، تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.
حام
شتر نرى که از صلب آن ده فرزند به وجود آید حام گفته می شود [۱] و فقها در باب وقف به مناسبت ذکر وقفهاى باطل، از این نوع سنّت جاهلى یاد کرده‌اند.
جدل
جدل، اصطلاحی در فسلفه، منطق، کلام و یکی از صناعات خمس در منطق است.
پسر
ابن (= پسر، فرزند)، واژه کهن سامی می‌باشد و از احکام فقهی آن به مناسبت در بابهای صلاة، صوم، نکاح و ارث سخن رفته است.
عمر
عُمَر بن خَطّاب بن نُفَیل (درگذشت ۲۳ق) از صحابه پیامبر اکرم(ص) و خلیفه دوم (خلافت: ۱۳ - ۲۳ق) که در مکه اسلام آورد. عمر بن خطاب به وصیت مستقیم خلیفه اول، به خلافت رسید، حدود ده سال حکومت کرد و در سال ۲۳ق توسط ابولؤلؤ به قتل رسید.
نجف
حوزه علمیه نجف، مجموعۀ دست‌اندرکاران، مدارس دینی و مراجع مذهبی در شهر نجف که آموزش، تربیت و پرورش طلاب علوم دینی شیعه و برخی وظایف دینی دیگر را بر عهده دارند. بسیاری از فقیهان و عالمان بزرگ شیعه در این حوزه پرورش یافته‌اند و بدین رو، حوزه نجف، در کنار حوزه علمیه قم، از اهمیت بالایی برخوردار است.شیخ طوسی، علامه حلی، شیخ انصاری و در دوران معاصر، آیت الله خوئی و آیت الله سیستانی از پرورش‌یافتگان حوزه علمیه نجف‌اند. امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران، مدتی پس از تبعید از ایران به نجف رفت و در آنجا به تدریس پرداخت و مبارزه با حکومت شاه و برخی مباحث و آثار مهم خویش مانند حکومت اسلامی را در آنجا پی گرفت.
هود
سوره هود داستان حضرت هود، پیامبر قوم عاد را به طور مشروح بیان می‌کند و پنجمین سوره‌ای است که با حروف مقطعه آغاز می‌شود. این سوره از سوره‌های مئون و از لحاظ حجم و اندازه متوسط است و حدود دوسوم یک جزء قرآن را تشکیل می‌دهد.
ادم
حضرت آدم علیه السلام، بنابر روایات دینی، نخستین انسان و پدر همه انسان‌هاست. خداوند روح خود را در کالبد او دمید، آن‌گاه خود را برای خلقت آدم ستود و فرشتگان مأمور شدند بر او سجده کنند. همسر او حوا بود و هر دو به سبب خوردن میوه ممنوعه از بهشت رانده شدند. حضرت آدم اولین خلیفه خدا بر زمین و اولین پیامبر الهی است.
امت
اُمَّت، واژه‌ای عربی به معنای قوم، قبیله، عشیره، گروههای نژادی و نیز ملت یا جامعه‌ای مذهبی که تحت لوای هدایت یک پیامبر قرار دارد.[۱] این واژه در قرآن کریم ۶۵ بار به صورت مفرد یا جمع آمده است.ابعاد مختلف مفهوم امت در فرهنگ اسلامی در ذیل عناوینی همچون امت اسلامی، جانشین امتهای پیشین، مصون بودن امت از خطا و وحدت و اختلاف امت، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
دل
در قرآن کریم از واژه‌هایی مانند قلب، فواد، صدر و روح استفاده شده است و برای هر یک ویژگی‌هایی بیان شده است. در این نوشته به توضیح این واژه ها خواهیم پرداخت.
حد
حدّ یکی از اقسام احکام، در اسلام است.
شب
شب زمان بین غروب آفتاب تا طلوع فجر صادق و مقابل روز هست؛ و از احکام آن در بابهای زیادی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، نکاح، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.
زن
زن مقابل مرد است.
سن
مدت عمر انسان یا موجود زنده دیگر را سن می‌گویند.