احکام
احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.
در احکام طهارت آمده که اگر چیزی به ادرار پسر بچه شیر خوار (رضیع) نجس شود، با یک بار آب ریختن پاک می شود، اما چنین حکمی برای ادرار دختر بچه نیامده است. چه فرقی با عث تفاوت حکم شده است؟
این مسأله مورد اختلاف فقها است عده ای همان گونه که در سؤال آمده این حکم را مختص ادرار پسر بچه شیر خوار می دانند[1] ولی عده دیگری از فقها مانند: حضرات آیات مکارم، سیستانی و زنجانی، این حکم را برای دختر نیز قائل اند و فرقی بین دختر و پسر نگذاشته اند. اما در مورد دلیل فتوای آن عده از فقها مبنی بر تفاوت بین پسر و دختر باید گفت این بحث از دو دیدگاه فقهی و فلسفی قابل بررسی است؛ از نظر فقهی، فقها بر اساس آیات و روایات و مبانی در علومی مانند اصول و رجال... به استنباط احکام می پردازند. اما از نظر فلسفس باید گفت: هرچند همه احکام بر اساس مصالح و مفاسد است؛ و هر حکمی دارای فلسفه و علتی است؛ ولی بیان و کشف علت تمام جزئیات احکام، کار بسیار مشکلی است.[2] در این زمینه برای اطلاع بیشتر به پاسخ 1967 (سایت: 2070) مراجعه کنید. [1] آیات عظام: مکارم، سیستانی و زنجانی،‏ این حکم را برای دختر بچه هم قایل هستند. نک: توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 106، م 161. امام خمینی، منتخب توضیح المسائل، قم، انتشارات شفق، چاپ هشتم، ص 28؛ آیت الله اراکی ،توضیح المسائل، دفتر تبلیغات، تاریخ 1372، ص [2] اقتباس از پاسخ 1967 (سایت: 2070).
این مسأله مورد اختلاف فقها است عده ای همان گونه که در سؤال آمده این حکم را مختص ادرار پسر بچه شیر خوار می دانند[1] ولی عده دیگری از فقها مانند: حضرات آیات مکارم، سیستانی و زنجانی، این حکم را برای دختر نیز قائل اند و فرقی بین دختر و پسر نگذاشته اند. اما در مورد دلیل فتوای آن عده از فقها مبنی بر تفاوت بین پسر و دختر باید گفت این بحث از دو دیدگاه فقهی و فلسفی قابل بررسی است؛ از نظر فقهی، فقها بر اساس آیات و روایات و مبانی در علومی مانند اصول و رجال... به استنباط احکام می پردازند. اما از نظر فلسفس باید گفت: هرچند همه احکام بر اساس مصالح و مفاسد است؛ و هر حکمی دارای فلسفه و علتی است؛ ولی بیان و کشف علت تمام جزئیات احکام، کار بسیار مشکلی است.[2] در این زمینه برای اطلاع بیشتر به پاسخ 1967 (سایت: 2070) مراجعه کنید. [1] آیات عظام: مکارم، سیستانی و زنجانی،‏ این حکم را برای دختر بچه هم قایل هستند. نک: توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 106، م 161. امام خمینی، منتخب توضیح المسائل، قم، انتشارات شفق، چاپ هشتم، ص 28؛ آیت الله اراکی ،توضیح المسائل، دفتر تبلیغات، تاریخ 1372، ص [2] اقتباس از پاسخ 1967 (سایت: 2070).
عنوان سوال:
در احکام طهارت آمده که اگر چیزی به ادرار پسر بچه شیر خوار (رضیع) نجس شود، با یک بار آب ریختن پاک می شود، اما چنین حکمی برای ادرار دختر بچه نیامده است. چه فرقی با عث تفاوت حکم شده است؟
پاسخ:
این مسأله مورد اختلاف فقها است عده ای همان گونه که در سؤال آمده این حکم را مختص ادرار پسر بچه شیر خوار می دانند[1] ولی عده دیگری از فقها مانند: حضرات آیات مکارم، سیستانی و زنجانی، این حکم را برای دختر نیز قائل اند و فرقی بین دختر و پسر نگذاشته اند. اما در مورد دلیل فتوای آن عده از فقها مبنی بر تفاوت بین پسر و دختر باید گفت این بحث از دو دیدگاه فقهی و فلسفی قابل بررسی است؛ از نظر فقهی، فقها بر اساس آیات و روایات و مبانی در علومی مانند اصول و رجال... به استنباط احکام می پردازند. اما از نظر فلسفس باید گفت: هرچند همه احکام بر اساس مصالح و مفاسد است؛ و هر حکمی دارای فلسفه و علتی است؛ ولی بیان و کشف علت تمام جزئیات احکام، کار بسیار مشکلی است.[2] در این زمینه برای اطلاع بیشتر به پاسخ 1967 (سایت: 2070) مراجعه کنید. [1] آیات عظام: مکارم، سیستانی و زنجانی، این حکم را برای دختر بچه هم قایل هستند. نک: توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج 1، ص 106، م 161. امام خمینی، منتخب توضیح المسائل، قم، انتشارات شفق، چاپ هشتم، ص 28؛ آیت الله اراکی ،توضیح المسائل، دفتر تبلیغات، تاریخ 1372، ص [2] اقتباس از پاسخ 1967 (سایت: 2070).
- [آیت الله بهجت] آیا بول بچه شیرخوار پسر، نجس است یا نه؟ و فرقی با بول دختر دارد یا خیر؟
- [سایر] سن تمییز در پسر و دختر بچه در احکام نگاه و پوشش، چه سنی است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا با ریختن آب به صورت قطرات مداوم بر روی چیز نجس، می‌توان آن را پاک کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] یخی که ظاهر آن نجس شده است، آیا با آب قلیل، پاک می‌شود؟ اگر آب قلیل، گرم باشد و به هنگام ریختن روی یخ، مقداری از آن را آب کند، آیا یخ، پاک می‌شود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر یکی از اعضای خانواده یا شخصی که به منزل انسان رفت و آمد دارد به طهارت و نجاست اهمیت ندهد و باعث نجس شدن گسترده خانه و اثاثیه آن شود به طوری که شستن و آب کشیدن آنها ممکن نباشد، تکلیف اهل منزل دراین باره چیست؟ و با این فرض چگونه ممکن است که انسان پاک بماند، به خصوص در نماز که پاکی شرط صحّت آن است؟ حکم شرعی در این مورد چیست؟
- [سایر] حکم شرعی آلودگی محیط، در اثر ریختن آب و فاضلاب جداول خانگی در کوچه و خیابانها چیست؟ خاطر نشان می‌شود چه بسا این آلودگیها موجب بوی بد و جمع شدن حشرات می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بچه ممیّزی که آشنای به احکام است، چیز نجسی را آب بکشد، تطهیر دوباره لازم است یا همان تطهیر اول، کافی است؟
- [آیت الله اردبیلی] محلی که با ادرار نجس شده اگر با آب لولهکشی بخواهیم پاکش کنیم، در صورتی که آب را روی آن نگاه داریم تا هم نجاست برطرف شود هم بعد از آن آب ادامه داشته باشد، آیا پاک می‌شود یا حتماً باید آب را قطع و وصل کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گاهی آب لوله های شهری از منبع قطع می شود ولی به مقداری مثلاً به اندازه شیر سماور آب از لوله با داخل طشت لباس که نجس است، متصل می شود، آیا پاک کننده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر تمام لباس یا پارچه ای نجس شده باشد; آیا می شود قسمتی از آنرا آب کشید، به صورتی که نیمی از آن پاک و نیمی دیگر نجس باقی بماند; و آیا در این مورد فرقی بین تطهیر با آب قلیل یا کر و جاری وجود دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می شود. و همچنین است اگر بچه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد. ولی اگر بچه پسر خود را شیر دهد، زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی بچّه دختر خود را شیر دهد ، آن دختر به شوهر خود حرام می شود . و همچنین است اگر بچّه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد . ولی اگر بچّه پسر خود را شیر دهد ، زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود .
- [امام خمینی] اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد آن دختر به شوهر خود حرام می شود و همچنین است اگر بچه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد ولی اگر بچه پسر خود را شیر دهد زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر زنی بچه دختر خود را شیر کامل دهد ، آن دختر به شوهر خود حرام می‌شود ، و همچنین است اگر بچهای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد . ولی اگر زنی بچه پسر خود را شیر دهد ، زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمیشود .
- [آیت الله بهجت] اگر چیزی به بول پسر شیرخواری که غذاخور نشده نجس شود، چنانچه یک مرتبه آب روی آن بریزند که به تمام جاهای نجس آن برسد پاک می شود و شستن و فشار دادن آن لازم نیست ؛ و بنا بر احوط باید شیر کافر و شیر نجس و شیر غیر پسر نیز نخورده باشد ؛ و احوط این است که به وسیله آب ریختن خود بول از بین برود یا اینکه قبلاً خشک شده باشد .
- [آیت الله سبحانی] یازده چیز نجاست را پاک می کند و آنها را مطهرات گویند: اول آب دوم زمین سوم آفتاب چهارم انقلاب پنجم کم شدن دو سوم آب انگور ششم انتقال هفتم اسلام هشتم تبعیت نهم برطرف شدن عین نجاست دهم استبراء حیوان نجاست خوار یازدهم غایب شدن مسلمان . احکام اینها به طور تفصیل در مسائل آینده گفته می شود. 1. آب
- [آیت الله سیستانی] دوازده چیز نجاست را پاک می‌کند ، و آنها را مطهّرات گویند : أول : آب ، دوم : زمین ، سوم : آفتاب ، چهارم : استحاله ، پنجم : انقلاب ، ششم : انتقال ، هفتم : اسلام ، هشتم : تبعیّت ، نهم : بر طرف شدن عین نجاست ، دهم : استبراءِ حیوان نجاست خوار ، یازدهم : غائب شدن مسلمان ، دوازدهم : خارج شدن خون از ذبیحه . و احکام اینها به طور تفصیل در مسائل آینده گفته می‌شود . 1 آب :
- [آیت الله سیستانی] بول و غائط حیوان نجاست خوار نجس است ، و همچنین است بول و غائط بچّه بزی که شیر خوک خورده به تفصیلی که در احکام خوردنیها و آشامیدنیها خواهد آمد یا حیوانی که انسان با آن نزدیکی نموده است. 3 منی :
- [آیت الله وحید خراسانی] دوازده چیز نجاست را پاک می کند و انها را مطهرات گویند اول اب دوم زمین سوم افتاب چهارم استحاله پنجم انقلاب ششم انتقال هفتم اسلام هشتم تبعیت نهم برطرف شدن عین نجاست دهم استبراء حیوان نجاست خوار یازدهم غایب شدن مسلمان دوازدهم خارج شدن خون متعارف از ذبیحه و احکام اینها به طور تفصیل در مسایل اینده خواهد امد
- [آیت الله شبیری زنجانی] در دو صورت اگر فقط لباس نمازگزار نجس باشد نماز او صحیح است: اول: آن که لباسهای کوچک او؛ مانند جوراب و عرقچین، نجس باشد. دوم: آن که لباس زنی که پرستار پسر بچه یا دختر بچه است نجس شده باشد و احکام این دو صورت نیز مفصلاً در مسائل بعد گفته می‌شود.