نظر مراجع محترم تقلید درباره سرمایه خمس از این قرار است. کسی که سرمایهای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمیتواند کاری را شروع نماید که با آن میخواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟ همه مراجع (به جز آیت الله وحید و آیت الله صافی): چنانچه با پرداخت خمس آن (هرچند به صورت اقساط)،نمیتواند امرارمعاش کند،خمس ندارد.[1] آیت الله صافی و آیت الله وحید: خمس دارد، ولی میتواند با حاکم شرع دستگردان کند.[2] حضرات آیات نوری، تبریزی و بهجت: آن مقدار از سرمایه که اداره زندگی به آن بستگی دارد، خمس ندارد ولی به مقدار بیش از آن خمس تعلق میگیرد.[3] اما اگر با پول خمس داده این زمین را گرفته اید و یا بعد از سال خمسی خریده و قبل از سال خمسی آینده رد کنید، به زمین خمسی تعلق نمی گیرد. بله در هر صورت به سود حاصل از آن اگر تا سال خمسی بماند، خمس تعلق می گیرد. [1] امام خمینی، استفتاءات، ج 1، س 35؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 543؛فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 765؛سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219؛ سیستانی، المسائل المنتخبه، م 588؛دفتر آیت الله خامنهای. [2] دفتر: صافی و وحید. [3] نوری، استفتاءات، ج 1، س 271؛ بهجت، توضیح المسائل، م 1401؛ تبریزی،التعلیقه علی منهاج الصالحین، کتاب الخمس، م 32.
من زمینی را خریدم که نه برای کشاورزی و نه برای ساختن ساختمان یا به عبارت دیگر صرفاً برای سرمایه گذاری. آیا به این زمین خمس تعلق می گیرد؟
نظر مراجع محترم تقلید درباره سرمایه خمس از این قرار است. کسی که سرمایهای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمیتواند کاری را شروع نماید که با آن میخواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟ همه مراجع (به جز آیت الله وحید و آیت الله صافی): چنانچه با پرداخت خمس آن (هرچند به صورت اقساط)،نمیتواند امرارمعاش کند،خمس ندارد.[1] آیت الله صافی و آیت الله وحید: خمس دارد، ولی میتواند با حاکم شرع دستگردان کند.[2] حضرات آیات نوری، تبریزی و بهجت: آن مقدار از سرمایه که اداره زندگی به آن بستگی دارد، خمس ندارد ولی به مقدار بیش از آن خمس تعلق میگیرد.[3] اما اگر با پول خمس داده این زمین را گرفته اید و یا بعد از سال خمسی خریده و قبل از سال خمسی آینده رد کنید، به زمین خمسی تعلق نمی گیرد. بله در هر صورت به سود حاصل از آن اگر تا سال خمسی بماند، خمس تعلق می گیرد. [1] امام خمینی، استفتاءات، ج 1، س 35؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 543؛فاضل، جامعالمسائل، ج 1، س 765؛سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219؛ سیستانی، المسائل المنتخبه، م 588؛دفتر آیت الله خامنهای. [2] دفتر: صافی و وحید. [3] نوری، استفتاءات، ج 1، س 271؛ بهجت، توضیح المسائل، م 1401؛ تبریزی،التعلیقه علی منهاج الصالحین، کتاب الخمس، م 32.
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی زمینی خریده برای ساختن منزل مسکونی، لکن زمین را فروخته و ماشینی برای امرار معاش خریده، آیا به پول زمین خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی زمینی را برای ساختن خانه خریده و آن را فروخته تا خانه خریداری کند، آیا به پول این زمین خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سیستانی] اقلامی مانند خانه ، زمین زراعتی ، قطعه زمینی برای خانه، ساختمان ماشین وحیوانات آیا خمس دارند؟
- [آیت الله بهجت] با قناعت و آینده نگری طیّ چندین سال، از درآمد حاصله چندین قطعه زمین خریدم، آیا به این زمین ها خمس تعلّق می گیرد؟ در صورت تعلق خمس، به قیمت خرید باید محاسبه شود یا قیمت فعلی؟
- [آیت الله بهجت] کشاورزی زمین هایی را برای کشاورزی خریده، آیا اصل زمین و ترّقی قیمت آن خمس دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پدر اینجانب قسمتی از زمین زراعتی خود را که خمس آن را پرداخته، به اینجانب بخشیده است و من در آن کشاورزی می کنم، آیا به این زمین خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زمین های کشاورزی خمس دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی زمینی برای ساختن خانه خریده و آن را فروخته تا خانه خریداری کند، آیا پول این زمین متعلّق خمس است؟
- [سایر] خمس سرمایه (مانند زمین، مغازه، ماشین و ...) را دادهام؛ ولی پس از چند سال قیمت آن افزایش پیدا کرده است. آیا به قیمت افزوده خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی با مال مخمّس زمینی را خریده است تا خانهای برای سکونت خود بسازد و قیمت این زمین، ترقی کرده است. صاحب زمین نیز از ساختن خانه منصرف شده است. آیا اضافه قیمت، خمس دارد یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّی زمینی را مانند زمین کشاورزی، باغ، عرصه مسکن، مغازه و مانند آن از مسلمانی خرید, باید خمس آن را بپردازد. تفاوتی در مورد این زمین نیست، چه (مفتوح العنوه) باشد؛ یا زمینی باشد که اهلش با رغبت و بدون جنگ , اسلام آورده باشند و چه غیر این ها، در همه آنها کافر ذمّی باید خمس آن را بپردازد . مصرف این خمس، مصرف خمس مصطلح, یعنی ائمه(ع) و سادات هستند. شروط و محدوده خمس کافر ذمّی
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کافر ذمی زمینی را از مسلمان بخرد باید خمس ان را از همان زمین یا از مال دیگرش به طوری که در مساله گذشت بدهد اگر چه ان زمین مشغول به عمارت و ساختمان باشد مانند زمین خانه و دکان و همچنین اگر مورد خرید و فروش خانه و دکان و مانند اینها باشد و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می گیرد لازم نیست قصد قربت نماید
- [آیت الله مظاهری] آباد نمودن زمین موات به این است که آن را تصرّف کند و در آن ساختمان، دیوار، درختکاری، کندن چاه و قنات انجام دهد، یا آن را برای کشاورزی و مانند آن آماده نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر کافر ذمّی صغیر باشد و ولّی او برایش زمینی بخرد ، باید خمس زمین را از او بگیرند . مصرف خمس
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کافر ذمی صغیر باشد و ولی او برایش زمینی بخرد خمس به ان تعلق می گیرد
- [آیت الله اردبیلی] اگر زمینی را غصب کند و در آن ساختمان بسازد، چنانچه مالک به فروش یا مبادله آن راضی نشود و عین زمین خود را مطالبه نماید، غاصب باید ساختمان را خراب کند و زمین را به حالت اوّل برگرداند و تحویل صاحبش بدهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّ ی، یک پنجم زمینی را که از مسلمان خریده بود، به ولیّ خمس (ولی فقیه یا حاکم شرع ) به عنوان خمس تحویل دهد ; سپس همان مقدار زمینی را که خمس بوده, دوباره بخرد، باز هم باید خمس این مقدار زمینی را که دوباره خریده است بپردازد. خمس زمین مبادله شده در فرض اسلام ذمّی
- [آیت الله مکارم شیرازی] سرمایه خمس دارد، مگر سرمایه¬ای که اگر خمس آن را هر چند به صورت تدریجی بدهد با بقیّه آن، زندگی او در حدّ آبرو و شؤونش اداره نمی¬شود. بنابر این، اگر با پرداخت خمس آن، لطمه¬ای به کار او نمی¬خورد، باید خمس آن را بدهد، خواه این سرمایه سرمایه¬ی تجارت باشد یا زمین و آب و ملک برای زراعت، یا ابزار کار.
- [آیت الله جوادی آملی] .کودک نابالغ یا ممیّز مسلمان، اگر زمینی داشته باشد که ولیّ او زمینش را به کافر ذمّی بفروشد، کافر ذمّی باید خمس آن زمین را بپردازد. خمس زمین تبادلی چند باره میان کافر ذمّی و مسلمان
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بچه صغیر سرمایه ای داشته باشد و از ان منافعی به دست اید خمس به انها تعلق می گیرد و بر ولی است که خمس ان را بدهد و اگر نداد ان صغیر بعد از بلوغ باید بپردازد