در آیه 48 سوره نحل آمده: (أَوَ لَمْ یَرَوْا إِلی مَا خَلَقَ اللَّهُ مِن شیْءٍ یَتَفَیَّؤُا ظِلَلُهُ عَنِ الْیَمِینِ وَ الشمَائلِ سجَّداً لِّلَّهِ وَ هُمْ... - پرسش و پاسخ

فیض الاسلام

سید علی‌نقی فِیضُ الاسلام (۱۲۸۴-۱۳۶۴ش)، روحانی شیعی و مترجم متون اسلامی. ترجمه و شرح نهج البلاغه او به زبان فارسی اثر مشهور اوست. وی قرآن مجید و صحیفه سجادیه را نیز به زبان فارسی ترجمه کرده است.

سوره نحل

سوره نحل به خاطر اشاره به نحل (زنبور عسل) و وحی ویژه خداوند به آن، نحل نامیده شده است. از نظر حجم از سوره‌های مئون و متوسط است و سومین سوره از سوره‌های چهارده‌گانه سجده است که آیه ۴۸ آن سجده مستحب دارد.

جست و جو

تلاش برای یافتن چیزی را تفحص و یا جست و جو می گویند که در بسیاری از بابهای فقهی کاربرد دارد.

المیزان

المیزان فی تفسیر القرآن که بیشتر به تفسیر المیزان شهرت دارد، از جامع‌ترین و مفصل‌ترین تفاسیر شیعی قرآن به زبان عربی است که در قرن چهاردهم هجری به قلم علامه سید محمد حسین طباطبائی (۱۲۸۱ - ۱۳۶۰ش) نگاشته شده است.

سوره

سوره در اصطلاح قطعه ای از قرآن است که از انسجام محتوایی برخوردار بوده و دارای مطلع و مقطع است. قرآن کریم ۱۱۴ سوره دارد که اول آن فاتحه و آخر آن سوره ناس است.

یمین

یَمین به معنی قَسم و سوگند است که در جمیع ابواب منازعات و در کتاب قضاء و شهادات و هم چنین در کتاب أیمان در مورد کسی که چیزی را بواسطه قسم خوردن بر خود واجب یا حرام می‌کند از آن بحث می‌شود.

خلق

خلق ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • خلق (سیرت)، خُلُق به ضم خاء یا خُلْق، جمع اخلاق به‌معنای صورت باطنی انسان• خلق (خلقت)، به فتح خاء، به معنای ایجاد ابتدایی، توسط خداوند

شیء

شی‌ء: چیز را گویند و جمع آن اشیاء می‌باشد. از آن به مناسبت در باب وصیّت و اقرار سخن گفته‌اند.

نحل

نحل ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوره نحل، سوره شانزدهم قرآن کریم و از سوره‌های مکی• نحل، از اقسام حشرات و دارای احکامی در فقه اسلامی

الی

آلت یا آلی بودن در دو معنای واسطه بین فاعل و منفعل و وسیله تحصیل چیز دیگر به کار رفته است.

جمع

جمع معانی زیادی در کاربردهای مختلف دارد که در مقاله ذیل به آن پرداخته می شود.

جو

جو دو معنا دارد. از جو به معنای‌ اوّل در بابهای طهارت،صلات،زکات، تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

پروردگار

الله برترین نام از نام های ذات مقدسی است که هستی صرف و جامع و مبداء همه کمالات وجودی و منزه از هر نقصی است و چون آن ذات اقدس ‌ جامع همه اسمای حسنی و صفات نیکوست، گفته می شود: الله اسم ذاتی است که جامع همه کمالات است و گرنه اشتمال بر کمالات در معنای این کلمه مأخوذ نیست.

زندگی

حیات‌ مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.

تعدیل

جرح و تعدیل، شاخه‌ای از علوم حدیث و اصطلاحی در آن است که ناظر به ارزیابی وثاقت و عدم وثاقت راویان (و به تبع آن پذیرفتن یا نپذیرفتن احادیث آنان) و معیارهای آن است. فهم معانی کتاب و سنّت، که به کمک آثار و احادیث صحیح حاصل می‌شود، به جرح و تعدیل وابسته است، زیرا شناخت آثار و اخبار صحیح و سقیم منوط به شناخت میزان وثاقت راویان احادیث است.

افتاب

خورشید به معنای آفتاب است. از آن در بابهای طهارت، صلات و نکاح سخن رفته است.

اجسام

جرم به کسر جیم به معنای مواد دارای جسمیت می‌باشد که از احکام آن در باب طهارت سخن گفته‌اند.

اشاره

حرکت سر و دست و مانند آن برای نشان دادن یا فهماندن مطلبی را اشاره گویند. از آن در باب‌های صلات، صوم، حج، تجارت، اجاره، وصیّت، نکاح، طلاق، لعان و قضاء سخن رفته است.

سجده

سَجده، اصطلاحی برای عملی عبادی به معنای نهادن پیشانی بر زمین، نشانه خضوع فرد در مقابل خدا، که در فرهنگ اسلامی از برترین عبادات به شمار آمده است. مسلمانان در نمازهای روزانه خود واجب است در هر رکعت دو بار سجده کنند.

رویت

دریافتن چیزی با چشم را دیدن (رؤیت؛ مشاهده) گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، صوم، حج، تجارت، نکاح و شهادات سخن گفته‌اند.

حرکت

حرکت در دو معنی و در دو علم، در معانی مختلف به کار رفته است.۱. حرکت (فقه): حرکت به این معنی در فقه در دو معنا استعمال شده است.‌۲. حرکت (فلسفه): حرکت به این معنی در فلسفه و به معنای خروج تدریجی شیء از قوه به فعل می ‌باشد.

یمین

یَمین به معنی قَسم و سوگند است که در جمیع ابواب منازعات و در کتاب قضاء و شهادات و هم چنین در کتاب أیمان در مورد کسی که چیزی را بواسطه قسم خوردن بر خود واجب یا حرام می‌کند از آن بحث می‌شود.

کمک

یاری کردن را اعانت گویند. از این عنوان به مناسبت در باب‌های صلات، حج، تجارت، ضمان، اجاره، اطعمه و اشربه، غصب و دیات سخن رفته و احکام و آثاری بر آن مترتّب گشته است.

نور

نور ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: قرآن• سوره نور، بيست و چهارمين سوره قرآن کریم و از سوره‌های مدنی• آیه نور، آیه ۳۵ نور، مشتمل بر اطلاق نور آسمان و زمین بر خداوند سبحان• آیه ۶ نور، آیه ۰۰۶ نور یا آیه لعان به آیه ۶ نور، در باره اجرای نفرین خاص بین زن و شوهر کاربردهای دیگر• نور (مفهوم)، به معنای روشنایی و اطلاق شده بر معانی مختلف در متون دینی

جمع

جمع معانی زیادی در کاربردهای مختلف دارد که در مقاله ذیل به آن پرداخته می شود.