با سلام در بین دوستان گاهی اوقات خرج و مخارج کوچکی شکل می گیرد؛ مثلاً برای خرید وسیله ای دوست مبلغ آن وسیله را پرداخت می کند و زمانی که قصد می کنیم که پول آن وسیله را به دوستت پرداخت کنیم او نمی پذیرد و قبول نمی کند و در بین این تعارفات قرار می گیرد و پول را از انسان دریافت نمی کند، آیا در این جا مسئله حق الناس شکل می گیرد و حقی از آن دوست برگردن آدم می ماند چه باید کرد؟

حق الناس به معنای خاص آن در امور مالی، زمانی ایجاد می شود که شما ضرری مالی را بدون جلب رضایت دیگری و به ناحق به او برسانید، اما اگر شخصی به دلیل تعارفات مرسوم، هزینه ای را ظاهرا با رضایت خود به نفع شما متقبل شده باشد، حتی اگر در اعماق قلب خود ناراضی باشد، حق الناسی را به نفع او ایجاد نمی کند، مگر آن که شما او را در شرایطی قرار داده باشید که او برخلاف میل خود، ناگزیر از تحمل چنین مخارجی شده باشد. البته، به هر حال سزاوار است که بر اساس آیه: "َلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسان‌"[1] در صدد جبران نیکی های دوستانتان بوده و آنها را بدون پاسخ نگذارید و به عبارتی، هر نیکی از دیگران، حق الناسی را نه از لحاظ فقهی، بلکه از لحاظ اخلاقی بر عهده طرف مقابل خواهد گذاشت.
[1] رحمان، 60.