زمان مرگ
برای انسان مانند سایر موجودات، محدودیت زمانی برای حیات و زندگی مقرر شده است که بیش از آن محدوده زمانی نمی‌تواند عمر نماید.
آیا هنگام گفتن شهادتین در زمان مرگ، بیان اشهد انّ علیاً ولی الله واجب است؟
یکی از حساسترین لحظات زندگی هر انسان، زمان جان دادن وی است که اصطلاحاً به آن زمان احتضار گفته می شود در این زمان معمولا ً شخص محتضر توانایی صحبت کردن ندارد. مراجع معظم تقلید در باره این زمان فرموده اند:( مستحبّ است شهادتین و اقرار به دوازده امام علیهم السلام و سایر عقاید حقّه را، به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد.)[1] بنابراین می توان گفت: اظهار به شهادتین و اقرار به دوازده امام(ع) در زمانی که انسان در حال احتضار است ، رحجان دارد، اگر چه واجب نیست. [1] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 312.
یکی از حساسترین لحظات زندگی هر انسان، زمان جان دادن وی است که اصطلاحاً به آن زمان احتضار گفته می شود در این زمان معمولا ً شخص محتضر توانایی صحبت کردن ندارد. مراجع معظم تقلید در باره این زمان فرموده اند:( مستحبّ است شهادتین و اقرار به دوازده امام علیهم السلام و سایر عقاید حقّه را، به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد.)[1] بنابراین می توان گفت: اظهار به شهادتین و اقرار به دوازده امام(ع) در زمانی که انسان در حال احتضار است ، رحجان دارد، اگر چه واجب نیست. [1] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 312.
پاسخ:
یکی از حساسترین لحظات زندگی هر انسان، زمان جان دادن وی است که اصطلاحاً به آن زمان احتضار گفته می شود در این زمان معمولا ً شخص محتضر توانایی صحبت کردن ندارد. مراجع معظم تقلید در باره این زمان فرموده اند:( مستحبّ است شهادتین و اقرار به دوازده امام علیهم السلام و سایر عقاید حقّه را، به کسی که در حال جان دادن است طوری تلقین کنند که بفهمد.)[1] بنابراین می توان گفت: اظهار به شهادتین و اقرار به دوازده امام(ع) در زمانی که انسان در حال احتضار است ، رحجان دارد، اگر چه واجب نیست.
[1] توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج1، ص 312.
- [آیت الله سیستانی] اگر جز (اشهد ان علی ولی الله) در اذان چیزی اضافه کنیم مثل (اشهد ان علیا و ابناءه المعصومین حجج الله) یا (اشهد ان علیا حجة الله) حرام است؟ یا چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع) در اذان و اقامه شان ذکر اشهد ان محمد رسول الله و اشهد ان علیا ولی الله را می گفتند؟
- [آیت الله بهجت] آیا گفتن شهادت سوم یعنی: "اشهد أنّ علیّا ولیّ اللّه " در تشهّد نماز صحیح است؟
- [آیت الله سیستانی] خواندن شهادت ثالثه (اشهد ان علیاً ولی الله) در تشهد نماز چه حکم دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در تشهّد نماز اگر شهادت ثالثه (اشهد ان علیاً ولی اللّه) به قصد قربت خوانده شود جایز است یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] حکم نمازکسانی که در تشهد این عبارت (و اشهد ان امیرالمؤمنین و امام المتقین علیا ولی الله و اولاده المعصومین حجة الله) را می خوانند چست؟
- [سایر] چرا شیعه می گوید: باید جمله "اشهد انّ علیا ولیّ الله" در اذان و تلقین بر میت تکرار بشود؟ ر. ک. فروع الکافی ج 3 ص 82.
- [آیت الله مظاهری] اگر عبارت (اَشْهَدُ اَنِّ عَلیّاً وَلیُّ الله) را در اذان و اقامه به قصد جزئیّت بگوید کار حرامی را انجام داده و اذان و اقامه باطل است؟
- [آیت الله بهجت] آیا جمله ی "أشهد أنّ علیّا ولیّ اللّه " جزو اذان و اقامه است و آیا ذکر صلوات و تحیّات بر انبیا علیهم السّلام در اذان صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جمله أشهد أنّ علیّاً ولیّ الله جزء اذان و اقامه است؟ و آیا گفتن (اشرف الانبیاء والمرسلین) در اذان و اقامه صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] )أشْهَدُ أنَّ عَلِیَّاً وَلِیُ اللّهِ( جز اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از )أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ ا&(، به قصد امتثال عمومات مستحب گفته شود.
- [آیت الله سبحانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللّه جزو اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، به قصد قربت مطلقه و زینت اذان و اقامه گفته شود. ترجمه اذان و اقامه
- [آیت الله مظاهری] (أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ اللَّهِ) جزو اذان و اقامه نیست، ولی مستحبّ است بعد از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَداً رَسُولُ اللَّهِ)، دو مرتبه گفته شود (مستحب در مستحب)، لکن چون فعلًا شعار شیعه است، باید گفته شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اشهد ان علیا ولی الله جزء اذان و اقامه نیست ولی چون ولایت ان حضرت مکمل دین است شهادت به ان در هر حال و از جمله بعد از اشهد ان محمدا رسول الله از افضل قربات است
- [آیت الله جوادی آملی] ) .اشهد أنّ علیاً ولیّ االله ) جزء اذان و اقامه نیست و مناسب است به عنوان تبرّک و تیمّن, بعد از (أشهد أنّ محمداً رسول االله) گفته شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (اشْهد أن علیاً ولی الله) (یعنی گواهی می دهم که علی ولی خدا بر همه خلق است) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اشْهد أن محمداً رسول الله) به قصد تبرک گفته شود، لکن به صورتی که معلوم شود جزء آن نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در بحث نجاسات گفتیم احتیاط واجب آن است که از کافر اجتناب شود حال اگر کافر شهادتین بگوید یعنی بگوید: (اشْهد انْ لا إله إلا الله و اشْهد ان محمداً رسول الله) مسلمان می شود و بدن او پاک می گردد، ولی اگر عین نجاست در بدن او باشد باید آن را برطرف کرده و جای آن را آب بکشد، ولی اگر قبل از اسلام آوردن عین نجاست برطرف شده باشد لازم نیست جای آن را آب بکشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر کافر شهادتین بگوید، یعنی بگوید:(اَشهَد اَن لا اِلهَ اِلا اللهُ و اَشهَدُ اَن مُحَمَّداً رَسُولُ الله) مسلمان می‌شود و بعد از مسلمان شدن، بدن و آب دهان و بینی و عرق او پاک است، ولی اگر موقع مسلمان شدن عین نجاست به بدن او بوده، باید برطرف کند و جای آن را آب بکشد، بلکه اگر پیش از مسلمان شدن عین نجاست برطرف شده باشد، احتیاط واجب آن است که جای آن را آب بکشد.