همان گونه که می دانید، نماز علاوه بر آن که یک تکلیف است، اما دارای آثار و برکات معنوی و مادی در زندگی است که ممکن است شخص پولدار بعد از مرگش وارثان بتوانند با نماز استیجاری از عذاب اخروی او کم کنند، اما به طور قطع این شخص از فیوضات و برکات دنیوی و درجات اخروی آن محروم مانده است. برخی از تفاوت های کسی که نماز می خواند با کسی که نماز نخوانده و بعد از مرگ باید به صورت استیجاری نمازهایش را بجا آورند به شرح زیر بیان می شود: 1. یکی از تفاوت های کسی که نماز را با شرایط آن در حیات دنیوی بجا می آورد، با کسی که بعد از مرگ برایش انجام می دهند، این است که این نماز در دنیا او را از زشتی ها و گناه به دور می کند: «...و نماز را برپا دار، که نماز (انسان را) از زشتی ها و گناه باز می‏دارد...». [1] البته، هر نمازی به همان اندازه که از شرایط کمال و روح عبادت برخوردار است نهی از فحشا و منکر می‏کند. اما کسی که نماز نمی خواند از این معنویت محروم بوده و به فساد و گناه روی می آورد و بیشتر فحشا و منکرات دنیوی در اثر بی نمازی است. 2. انسان اگر بخواهد در دنیا زندگی نماید، نیاز به رحمت و نعمت و برکات الاهی دارد و یکی از موجبات رحمت الاهی در حیات دنیوی، نماز است. انسان بی نماز در حیات دنیوی خود از رحمت الاهی بدور است. البته، ممکن است چنین شخصی دارای مال و ثروت باشد، ولی این مال و ثروت بجای این که او را به قرب الاهی برساند، برای او مانع بوده و او را از خدا دور می کند؛ چراکه غیر از دنیاپرستی، نیّت الاهی در زندگی او نیست، هر چند ممکن است برای شخص بی نماز بعد از مرگ او نمازهایش را بجا آورند – اگر کسی باشد نمازهایش را بخواند-، فقط تکلیفی از او ساقط شده، ولی از رحمت، قرب الاهی و درجه والای معنوی در حیات دنیوی و اخروی محروم می ماند. برای آگاهی از تفاوت ها و آثار دیگر و همچنین آیات و احادیث درباره نماز خواندن و بی نمازی به نمایه های زیر مراجعه شود: 1. «معنا و آثار نماز»؛ سؤال 2997 (سایت: 3242) . 2. «علت وجوب نماز»؛ سؤال 2552 (سایت: 2688) . 3. «تارک نماز»؛ سؤال 3075 (سایت: 3313) . 4. «نماز به نیابت از پدر و مادر»؛ سؤال 1499 (سایت: 1536) . [1] . عنکبوت، 45.
این که شخصی در زمان حیات دنیوی خویش نماز نخواند و بگوید پول می دهم برایم بخوانند با کسی که خود نمازهایش را خوانده چه تفاوتی دارد و آیا اصلاً چنین تفکری صحیح است؟
همان گونه که می دانید، نماز علاوه بر آن که یک تکلیف است، اما دارای آثار و برکات معنوی و مادی در زندگی است که ممکن است شخص پولدار بعد از مرگش وارثان بتوانند با نماز استیجاری از عذاب اخروی او کم کنند، اما به طور قطع این شخص از فیوضات و برکات دنیوی و درجات اخروی آن محروم مانده است. برخی از تفاوت های کسی که نماز می خواند با کسی که نماز نخوانده و بعد از مرگ باید به صورت استیجاری نمازهایش را بجا آورند به شرح زیر بیان می شود: 1. یکی از تفاوت های کسی که نماز را با شرایط آن در حیات دنیوی بجا می آورد، با کسی که بعد از مرگ برایش انجام می دهند، این است که این نماز در دنیا او را از زشتی ها و گناه به دور می کند: «...و نماز را برپا دار، که نماز (انسان را) از زشتی ها و گناه باز میدارد...». [1] البته، هر نمازی به همان اندازه که از شرایط کمال و روح عبادت برخوردار است نهی از فحشا و منکر میکند. اما کسی که نماز نمی خواند از این معنویت محروم بوده و به فساد و گناه روی می آورد و بیشتر فحشا و منکرات دنیوی در اثر بی نمازی است. 2. انسان اگر بخواهد در دنیا زندگی نماید، نیاز به رحمت و نعمت و برکات الاهی دارد و یکی از موجبات رحمت الاهی در حیات دنیوی، نماز است. انسان بی نماز در حیات دنیوی خود از رحمت الاهی بدور است. البته، ممکن است چنین شخصی دارای مال و ثروت باشد، ولی این مال و ثروت بجای این که او را به قرب الاهی برساند، برای او مانع بوده و او را از خدا دور می کند؛ چراکه غیر از دنیاپرستی، نیّت الاهی در زندگی او نیست، هر چند ممکن است برای شخص بی نماز بعد از مرگ او نمازهایش را بجا آورند – اگر کسی باشد نمازهایش را بخواند-، فقط تکلیفی از او ساقط شده، ولی از رحمت، قرب الاهی و درجه والای معنوی در حیات دنیوی و اخروی محروم می ماند. برای آگاهی از تفاوت ها و آثار دیگر و همچنین آیات و احادیث درباره نماز خواندن و بی نمازی به نمایه های زیر مراجعه شود: 1. «معنا و آثار نماز»؛ سؤال 2997 (سایت: 3242) . 2. «علت وجوب نماز»؛ سؤال 2552 (سایت: 2688) . 3. «تارک نماز»؛ سؤال 3075 (سایت: 3313) . 4. «نماز به نیابت از پدر و مادر»؛ سؤال 1499 (سایت: 1536) . [1] . عنکبوت، 45.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی یک ساعت مچی پیدا کرده و به دست بسته و با آن نماز خوانده است، آیا نمازهایش صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی چندین سال نماز خوانده و فعلا فهمیده که نمازهایش غلط بوده، آیا لازم است نمازها را قضا کند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در اوایل تکلیف خود نمازهایش را خوانده، ولی مخارج حروف را رعایت نکرده و مانند فارسی زبانان کلمات نماز را ادا کرده و اصلاً به این مسأله توجهی نداشته و گمانش بر این بوده که نمازهایش صحیح است، آیا باز هم تکلیفی در این باره دارد یا خیر؟
- [سایر] اگر کسی بعد از نماز جمعه، نماز ظهر را احتیاطاً بخواند ولی امام جمعه آن را نخواند، آیا میتوان نماز عصر را به آن امام جمعه اقتدا کرد؟ در صورتی که اقتدا کرده باشد، باید آن نمازهایش را قضا کند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی نمازهای گذشته ی خود را غلط خوانده و یا اصلاً نخوانده است، آیا چنین شخصی می تواند قضای نمازهایش را به جماعت بخواند؟ آیا می تواند بین مأمومین فاصله و اتّصال قرار گیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در مسجدی نماز جماعت برگزار میشود اگر شخصی یا اشخاصی در آخر مسجد پشت صفها بطور فرادی نماز بخوانند نماز این شخص یا اشخاص صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] شخصی قبل از حنوط میّت نماز میّت را خوانده، آیا صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی از طایفه اهل حق، که اهل نماز و سایر دستورات شرعی نیستند، شیعه شده است، آیا باید نمازهایش را قضا کند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی با وضو بوده و یک نماز خوانده، حالا شک دارد قبل از نماز حدث سر زده یا بعد از نماز، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی روی یک تالار دو متری (پله) و میّت روی زمین بوده و نماز را بر میّت خوانده، آیا باید نماز اعاده شود یا صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر وقت نماز به قدری تنگ است که به واسطه به جا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده میشود باید آن مستحب را به جا نیاورد. مثلاً اگر به واسطه خواندن قنوت و تسبیحات مستحبّی مقداری از نماز بعد از وقت خوانده میشود باید آنها را نخواند و اگر بخواند معصیت کرده ولی نماز او صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است نماز عید را در صحرا بخوانند، ولی در مکّه مستحبّ است در مسجد الحرام خوانده شود.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند، ولی در مکّه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- [آیت الله خوئی] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند؛ ولی در مکّه مکرّمه، مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند؛ ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.
- [آیت الله سیستانی] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند، ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.