دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): بهطور کلی قرض دهنده اگر مال قرضی را از درآمد سالیانه کارش و قبل از پرداخت خمس آن قرض داده است، در صورتی که بتواند تا آخر سال قرضش را از بدهکار بگیرد، واجب است که هنگام رسیدن سال خمسیاش خمس آن را بپردازد، و اگر نتواند قرض خود را تا پایان سال بگیرد، فعلا پرداخت خمس آن واجب نیست، لیکن هر وقت آن را وصول کرد باید خمس آن را بدهد. ولی خمس به آن مقدار از پولی که از فروش ماشینتان بوده تعلق نمیگیرد. اگر پرداخت خمس به صورت یکجا فعلاً امکان ندارد، میتواند به یکی از نمایندگان مجاز مقام معظم رهبری(دام ظله) در امر وجوهات شرعیه مراجعه و پس از دستگردان نمودن به تدریج بپردازد. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر در فروش ماشین سود کرده اید مقدار سود را هرگاه گرفتید خمس دارد، ولی اصل مال خمس ندارد. دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): پول خرید ماشین اول خمس ندارد، اما نسبت به فروش ماشین اول و پس اندازی که کرده اید با گذشت سال، خمس تعلق می گیرد. موفق باشید. پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است: اگر پس از باز پس گرفتن مبلغ مزبور، قبل از گذشت یک سال از تاریخ باز پس گرفتن آن را مصرف امر مورد نیازی مانند اتومبیل نمایید، به این پول خمسی تعلّق نمی گیرد. لینک به سایت استفتائات این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
بنده جانباز قطع عضو هستم (قطع پای راست از بالای زانو) چندی پیش ماشین خود را به علت فرسودگی فروختم تا ماشین مناسب تری باتوجه به شرایط جسمی خود تهیه کنم ولی به علت نیاز یکی از بستگان جهت خرید مسکن،کلیه پولهایی که پس انداز کرده بودم تا باپول فروش ماشین بتوانم ماشین مناسبی بخرم به عنوان قرض الحسنه پرداخت کردم. حال سال خمسی بنده فرا رسیده و بنده طلبم را نگرفتم. با توجه به اینکه ماشین گرانتر شده و اگر خمس تعلق بگیرد دیگر نمی توانم ماشین مناسب تهیه کنم تکلیف چیست؟
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): بهطور کلی قرض دهنده اگر مال قرضی را از درآمد سالیانه کارش و قبل از پرداخت خمس آن قرض داده است، در صورتی که بتواند تا آخر سال قرضش را از بدهکار بگیرد، واجب است که هنگام رسیدن سال خمسیاش خمس آن را بپردازد، و اگر نتواند قرض خود را تا پایان سال بگیرد، فعلا پرداخت خمس آن واجب نیست، لیکن هر وقت آن را وصول کرد باید خمس آن را بدهد. ولی خمس به آن مقدار از پولی که از فروش ماشینتان بوده تعلق نمیگیرد. اگر پرداخت خمس به صورت یکجا فعلاً امکان ندارد، میتواند به یکی از نمایندگان مجاز مقام معظم رهبری(دام ظله) در امر وجوهات شرعیه مراجعه و پس از دستگردان نمودن به تدریج بپردازد. دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): اگر در فروش ماشین سود کرده اید مقدار سود را هرگاه گرفتید خمس دارد، ولی اصل مال خمس ندارد. دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی): پول خرید ماشین اول خمس ندارد، اما نسبت به فروش ماشین اول و پس اندازی که کرده اید با گذشت سال، خمس تعلق می گیرد. موفق باشید. پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است: اگر پس از باز پس گرفتن مبلغ مزبور، قبل از گذشت یک سال از تاریخ باز پس گرفتن آن را مصرف امر مورد نیازی مانند اتومبیل نمایید، به این پول خمسی تعلّق نمی گیرد. لینک به سایت استفتائات این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
- [آیت الله خامنه ای] من مالک خانه بسیار محقّری هستم، و به عللی تصمیم به خرید خانه دیگری گرفتم، ولی به علت بدهی مجبور به فروش ماشینی که از آن استفاده می کردم و گرفتن مبلغی وام از بانک استان و صندوق قرض الحسنه شهرمان شدم تا بتوانم پول خانه را بپردازم، با توجه به اینکه ماشین را قبل از تاریخ سال خمسی ام فروخته و پول آن را برای پرداخت مقداری از بدهی هایم مصرف کرده ام، آیا به پول حاصل از فروش ماشین خمس تعلّق می گیرد یا خیر؟
- [سایر] با سلام و آرزوی سلامتی و توفیقات شما متاسفانه وضعیت اقتصادی جاری برای عموم مردم به نحوی است که امکان تامین هزینه زندگی خود را ندارند و برای تامین مایحتاج ضروری خود و ... محتاج خریدهای اقساطی و یا دریافت وام و یا شیوه های دیگری هستند. 1. در شرایط کنونی امکان خرید منزل و یا اخذ وام بانکی برای خرید منزل و یا خودرو و یا سفر حج و ... از محل حقوق دریافتی و درآمدهای عادی در زندگی مردم وجود ندارد. عموم کارکنان مجبورند برای تامین نیازهای واقعی خود بجای خرید یکدفعه از محل درآمدهی خود بدلیل عدم کفایت درآمدهای خود، اندک اندک از درآمدهای جاری خود کسر نمایند و نهایتا بعد از مدتی امکان خرید موارد مورد نیاز خود را داشته باشند. در واقع آنچه به عنوان مایحتاج زندگی است دیگر یکباره قابل تامین نیست بلکه لازم است در طول سالیانی آنرا تامین کرد. آیا آنچه از این بابت کسر میشود و البته در واقع پس انداز نیست زیرا پس انداز جمع آوری مبالغ مازاد بر نیاز است که در طول سال اتفاق می افتد ولی در این مورد جمع آوری مال از محل کسر اقساطی از حقوق خودشان است که باید برای رفع نیاز واقعی زندگی آنها در طول سال و یا سالیانی کسر شود تا امکان تامین مایحتاج زندگی فراهم شود و لذا این کسورات برای رفع نیاز واقعی است که بدلیل شرایط اقتصادی عموم مردم یکباره قابل تهیه نیست. در واقع این مواردی که از حقوق کسر شده و برای تامین نیاز ضروری کنار گذاشته میشود جزء هزینه های ضروری و رفع مایحتاج محسوب می شد آیا به آنها خمس تعلق میگیرد؟ 2. عیناً اگر بخشی از درآمد سال در حسابهای پس انداز امانت نهاده شود تا بتوان از امکان وام بانکی خربد منزل استفاده کرد، با توجه به اینکه این بخش در واقع وجوه لازم برای خرید منزل است و نه سرمایه گذاری برای درآمد بعدی ولی در واقع امانتی است تا با اخذ وام امکان خرید منزل فراهم شود. آیا اینها جزء هزینه های سال محسوب میشود و یا به آنها خمس تعلق میگیرد؟ 3. یا پولی که برای سفر حج بناست هزینه شود ولی چون اکنون امکان سفر طبق مقررات دولت فراهم نیست و باید این وجوه را برای سفر حج در بانکی نزد دولت قرار داد تا در صورت تعیین نوبت بموقع بتوان عازم شد آیا در صورت کنار گذاردن بعنوان هزینه میتواند منظور شود و یا چون اکنون امکان سفر فراهم نیست باید به آن خمس تعلق گیرد؟ لطفاً در موارد فوق با توجه به تغییر شرایط اقتصادی خانوارها و رفع تکلیف اعلام نظر فرمائید. ضمناً اینجانب در این موارد چون اقدام نموده و این اقساط را جزء هزینه های ضروری خود محاسبه و پس انداز و یا مازاد بر نیاز تلقی نمیکرده ام خمس آنها را نداده ام در اینصورت تکلیف اینجانب چیست با این فرض که قطعاً بدلیل کمی امکان اقتصادی اگر خمسی به این اموال تعلق گیرد باید با فروش آنها خمس بدهم زیرا از محل درآمد جاری خود امکان پرداخت خمس این اموال را قطعاً در طی چندین سال نخواهم داشت.