کسانی که به مکه مشرف می شوند بعد از طواف واجب باید نماز طواف را نیز انجام دهند، و در صورتی که طواف مستحبی نیز انجام دهند، نماز طواف مستحبی را نیز باید بجا آورند. خواندن نماز طواف مستحبی در هر کجای مسجد الحرام که باشد، اشکالی ندارد و مکان آن منحصر به پشت مقام ابراهیم (ع) نیست.[1] اما درباره نماز طواف واجب حکم فقهی آن به این شرح است:[2] بنابر احتیاط واجب،[3] نماز طواف واجب را باید پشت مقام ابراهیم بجا آورد، بهطوری که مقام ابراهیم بین او و خانه کعبه واقع شود و بهتر است هرچه میتواند نزدیکتر بایستد (نه بهطوری که مزاحم دیگران باشد) و اگر به واسطه زیادی جمعیت نتواند پشت مقام بخواند، در یکی از دو طرف آن، نزدیک مقام بجا آورد.[4] بنابراین، اگر عرفاً به جایی که ایستاده، پشت مقام گفته می شود، نمازش صحیح است، حال چه به علت شلوغی مضطر شده است و چه سهواٌ کمی به سمت راست یا چپ تمایل پیدا کرده است. این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد. [1] محمودی، محمد رضا،مناسک حج (محشی)، ص 381، مشعر، تهران، 1429ق . [2] خمینی، روح الله، مناسک عمره مفرده (ویژه بانوان)، تحقیق فلاح زاده، محمد حسین، ص 84 و 83، نشر مشعر، قم، 1428 ق. [3] آیات عظام خامنهای، تبریزی، سیستانی، فاضل: واجب است پشت مقامابراهیم خوانده شود. [4] آیت اللّٰه خامنهای: کافی است در هر نقطهای که بگویند پشت مقام است، گرچه از مقام دور باشد نماز را بخواند. آیت اللّٰه بهجت: در صورتی که نتواند پشت مقام بجا آورد و فاصله خیلی زیاد باشد، در یکی از دو طرف آن بجا آورد. آیت اللّٰه تبریزی: در صورتی که نتواند نزدیک مقام بخواند، بنا بر احتیاط در دورتر با مراعات نزدیکترین مکان پشت مقام بخواند. آیت اللّٰه سیستانی: اگر نتواند پشت مقام و نزدیک آن بجا آورد، احتیاط واجب است که در سمت چپ یا راست مقام نزدیک آن، و هم در دورتر، ولی پشت مقام بجا آورد.
با سلام؛ مکان نماز طواف در مسجدالحرام پشت مقام ابراهیم است. اگر سهواً، یا به علت شلوغی پشت مقام، کمی عقب تر یا در چپ یا قسمت راست، پشت مقام خوانده شود صحیح می باشد؟ با تشکر
کسانی که به مکه مشرف می شوند بعد از طواف واجب باید نماز طواف را نیز انجام دهند، و در صورتی که طواف مستحبی نیز انجام دهند، نماز طواف مستحبی را نیز باید بجا آورند. خواندن نماز طواف مستحبی در هر کجای مسجد الحرام که باشد، اشکالی ندارد و مکان آن منحصر به پشت مقام ابراهیم (ع) نیست.[1] اما درباره نماز طواف واجب حکم فقهی آن به این شرح است:[2] بنابر احتیاط واجب،[3] نماز طواف واجب را باید پشت مقام ابراهیم بجا آورد، بهطوری که مقام ابراهیم بین او و خانه کعبه واقع شود و بهتر است هرچه میتواند نزدیکتر بایستد (نه بهطوری که مزاحم دیگران باشد) و اگر به واسطه زیادی جمعیت نتواند پشت مقام بخواند، در یکی از دو طرف آن، نزدیک مقام بجا آورد.[4] بنابراین، اگر عرفاً به جایی که ایستاده، پشت مقام گفته می شود، نمازش صحیح است، حال چه به علت شلوغی مضطر شده است و چه سهواٌ کمی به سمت راست یا چپ تمایل پیدا کرده است. این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] محمودی، محمد رضا،مناسک حج (محشی)، ص 381، مشعر، تهران، 1429ق . [2] خمینی، روح الله، مناسک عمره مفرده (ویژه بانوان)، تحقیق فلاح زاده، محمد حسین، ص 84 و 83، نشر مشعر، قم، 1428 ق. [3] آیات عظام خامنهای، تبریزی، سیستانی، فاضل: واجب است پشت مقامابراهیم خوانده شود. [4] آیت اللّٰه خامنهای: کافی است در هر نقطهای که بگویند پشت مقام است، گرچه از مقام دور باشد نماز را بخواند. آیت اللّٰه بهجت: در صورتی که نتواند پشت مقام بجا آورد و فاصله خیلی زیاد باشد، در یکی از دو طرف آن بجا آورد. آیت اللّٰه تبریزی: در صورتی که نتواند نزدیک مقام بخواند، بنا بر احتیاط در دورتر با مراعات نزدیکترین مکان پشت مقام بخواند. آیت اللّٰه سیستانی: اگر نتواند پشت مقام و نزدیک آن بجا آورد، احتیاط واجب است که در سمت چپ یا راست مقام نزدیک آن، و هم در دورتر، ولی پشت مقام بجا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در اثر کثرت ازدحام، مقام حضرت ابراهیم (علیه السلام) در موسم حج وسط طواف کنندگان قرار میگیرد، اگر کسی آن جا نماز طواف واجب بخواند مشکل و دیگران اعتراض میکنند، آیا تا آخر مسجدالحرام پشت مقام ابراهیم میتواند نماز بخواند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هنگامی که مسجدالحرام خلوت است، آیا نماز طواف حتماً باید نزدیک مقام خوانده شود، یا اگر در فاصله دورتری بخواند، و مقام ابراهیم(علیه السلام) بین او و کعبه قرار گیرد کافی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا طواف عمره مفرده مستحب، حکم طواف واجب را دارد، که باید نماز آن پشت مقام ابراهیم باشد؟ یا حکم طواف مستحبّی را دارد که در هر جای مسجد الحرام می توان آن را خواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در اثر کثرت ازدحام، مقام حضرت ابراهیم(علیه السلام) در موسم حج وسط طواف کنندگان قرار می گیرد، اگر کسی آن جا نماز طواف واجب بخواند مشکل و دیگران اعتراض می کنند، آیا تا آخر مسجدالحرام پشت مقام ابراهیم می تواند نماز بخواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در نماز شرط است که زن جلوتر از مرد و یا برابر مرد در حالت نماز نباشد. آیا این در نماز جماعت مسجدالحرام (که آنجا رعایت نمی شود) و نماز طواف پشت مقام ابراهیم نیز شرط است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی نماز طواف را به اعتقاد اینکه حجر اسماعیل مقام ابراهیم است در حجر اسماعیل خوانده چه باید بکند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در هنگام شلوغی، خانمها اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند یا نماز را پشت مقام ابراهیم بخوانند، مردان نامحرم به آنها تنه میزنند. وظیفه چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مرد و زن در ازدحام پشت مقام حضرت ابراهیم علیه السلام نماز طواف را به محاذات هم بخوانند، نمازشان صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] آیا شرط است نزدیک بودن از مقام ابراهیم علیه السلام برای نماز یا خیر، پس اگر بخواند دو رکعت طواف را به مقدار سی متر عقب مقام ابراهیم علیه السلام ، آیا این نماز او صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا نماز طواف واجب، حتماً باید پشت مقام ابراهیم (علیه السلام)انجام شود، یا هر جای مسجد باشد کافی است؟ و اگر باید در آنجا خوانده شود، چنانچه شخصی نماز را پشت مقام بجا نیاورد، فقط معصیت کرده، یا نمازش هم باطل است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده، یا پشت به قبله یا سمت راست و یا چپ خوانده باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که پشت ستون ایستاده از طرف راست یا چپ به واسطه مأموم دیگر به امام متّصل نباشد، نمیتواند اقتدا کند، ولی اگر از دو طرف متّصل باشد، چنانچه از صف جلو کسی را ببیند، جماعت او صحیح است، وگرنه نماز او به جماعت خالی از اشکال نیست. * شرط دوم: بلندتر نبودن مکان امام از مکان مأموم.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده باید دوباره نماز را بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر بعد از نماز فهمید که نماز او رو به قبله نبوده است اگر انحراف به سمت راست یا سمت چپ قبله نرسیده نماز صحیح است و اگر به سمت راست یا سمت چپ قبله رسیده و یا پشت به قبله بوده، اگر در وقت است باید نماز را دوباره بخواند ولی اگر خارج وقت است قضا لازم نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ بجا آورده ، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید .
- [امام خمینی] اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده، یا پشت به قبله، یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله به جا آورده، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر در بین نماز فهمید که از قبله منحرف است، پس اگر انحراف در بین طرف راست و چپ او بوده و قبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد، به طرف قبله متوجه میشود و بقیه نمازش را میخواند و صحیح است؛ ولی اگر پشت به قبله بوده و یا کاملاً به طرف راست یا چپ بوده، نماز را قطع میکند و دوباره رو به قبله نماز میخواند.
- [آیت الله بهجت] مسافر میتواند در مسجدالحرام و مسجد النّبی صلیاللهعلیهوآله و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند، و احتیاط در این است که نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بخواهد در جایی که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به آنها اضافه شده نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که شکسته بخواند، و نیز مسافر میتواند در حرم اصلی حضرت سید الشهداء علیه السلام نماز را تمام بخواند، ولی اگر در این چهار مکان نماز او قضا شد، بنابر احتیاط واجب بهطور شکسته قضا نماید، اگرچه در همان مکان باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در بین نماز بفهمد رو به قبله نیست، اگر انحرافش به سمت راست یا سمت چپ قبله نرسیده نماز او صحیح است و اگر به سمت راست یا سمت چپ قبله رسیده یا پشت به قبله بوده باید نماز را بشکند و دوباره رو به قبله بخواند و اگر وقت ندارد، در بین نماز به قبله برمیگردد و نماز را تمام میکند و نمازش صحیح است.