منابع
جهت بحث مربوط به قابل اعتماد بودن یک منبع خاص ویکی‌شیعه:تابلوی اعلانات منابع معتبر را ببینید.
آیا بعد از پایان نماز گفتن تکبیر و چرخاندن سر به سمت چپ و راست صحیح است؟ لطفا منابع و دلیل آن را ذکر نمایید؟
برگرداندن صورت به سمت راست و چپ، یکی اعمال مستحب بعد از سلام آخر نماز است، و در کتاب های روایی نیز بدان اشاره شده است. انجام صحیح آن، چنین است: 1. اگر نمازگزار امام جماعت باشد بعد از سلام نماز، قبل از آن که از سمت قبله رو بگرداند با چشم راست به سمت راست نظر می افکند. 2. و اگر نمازگزار مأموم باشد، رو به قبله در جواب سلام امام، یک سلام می دهد و دو سلام یکی به سمت راست و دیگری به سمت دست چپ انجام دهد، البته در صورتی که در سمت چپ نیز نمازگزار وجود داشته باشد یا سمت چپ دیوار باشد، ولی در هر حال سلام کردن بر سمت راست ترک نشود، خواه کسی در سمت راست باشد و یا کسی در آن سمت نباشد. 3. اگر نماز گزار فرادی نماز می خواند، در همان حال رو به قبله، یک بار بگوید: «السّلام علیکم و اندکی صورت را به سمت راست برگرداند به گونه ای که بینی‌ به دست راست مایل شود.[1] از گفتار فوق روشن می شود که آنچه برای نمازگزار فرادی استحباب دارد، گرداندن سر است به گونه ای که بینی نیز متمایل به راست باشد، و برای نمازگزاری که با جماعت نماز می خواند، برگرداندن صورت به سمت چپ و راست، به تفصیلی که بیان شد استحباب دارد. گفتنی است؛ گفتن سه بار الله اکبر و بلند کردن دست ها نیز از تعقیبات نماز شمرده شده و در کتب فقهی ذکر شده است.[2] این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 319-320، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 ق. [2] . نجفی، صاحب الجواهر، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشّٰی)، ص 296، مؤسسه صاحب الزمان (ع)، مشهد- ایران، 1415‍ ق.
برگرداندن صورت به سمت راست و چپ، یکی اعمال مستحب بعد از سلام آخر نماز است، و در کتاب های روایی نیز بدان اشاره شده است. انجام صحیح آن، چنین است: 1. اگر نمازگزار امام جماعت باشد بعد از سلام نماز، قبل از آن که از سمت قبله رو بگرداند با چشم راست به سمت راست نظر می افکند. 2. و اگر نمازگزار مأموم باشد، رو به قبله در جواب سلام امام، یک سلام می دهد و دو سلام یکی به سمت راست و دیگری به سمت دست چپ انجام دهد، البته در صورتی که در سمت چپ نیز نمازگزار وجود داشته باشد یا سمت چپ دیوار باشد، ولی در هر حال سلام کردن بر سمت راست ترک نشود، خواه کسی در سمت راست باشد و یا کسی در آن سمت نباشد. 3. اگر نماز گزار فرادی نماز می خواند، در همان حال رو به قبله، یک بار بگوید: «السّلام علیکم و اندکی صورت را به سمت راست برگرداند به گونه ای که بینی‌ به دست راست مایل شود.[1] از گفتار فوق روشن می شود که آنچه برای نمازگزار فرادی استحباب دارد، گرداندن سر است به گونه ای که بینی نیز متمایل به راست باشد، و برای نمازگزاری که با جماعت نماز می خواند، برگرداندن صورت به سمت چپ و راست، به تفصیلی که بیان شد استحباب دارد. گفتنی است؛ گفتن سه بار الله اکبر و بلند کردن دست ها نیز از تعقیبات نماز شمرده شده و در کتب فقهی ذکر شده است.[2] این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 319-320، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 ق. [2] . نجفی، صاحب الجواهر، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشّٰی)، ص 296، مؤسسه صاحب الزمان (ع)، مشهد- ایران، 1415‍ ق.
عنوان سوال:
آیا بعد از پایان نماز گفتن تکبیر و چرخاندن سر به سمت چپ و راست صحیح است؟ لطفا منابع و دلیل آن را ذکر نمایید؟
پاسخ:
برگرداندن صورت به سمت راست و چپ، یکی اعمال مستحب بعد از سلام آخر نماز است، و در کتاب های روایی نیز بدان اشاره شده است. انجام صحیح آن، چنین است: 1. اگر نمازگزار امام جماعت باشد بعد از سلام نماز، قبل از آن که از سمت قبله رو بگرداند با چشم راست به سمت راست نظر می افکند. 2. و اگر نمازگزار مأموم باشد، رو به قبله در جواب سلام امام، یک سلام می دهد و دو سلام یکی به سمت راست و دیگری به سمت دست چپ انجام دهد، البته در صورتی که در سمت چپ نیز نمازگزار وجود داشته باشد یا سمت چپ دیوار باشد، ولی در هر حال سلام کردن بر سمت راست ترک نشود، خواه کسی در سمت راست باشد و یا کسی در آن سمت نباشد. 3. اگر نماز گزار فرادی نماز می خواند، در همان حال رو به قبله، یک بار بگوید: «السّلام علیکم و اندکی صورت را به سمت راست برگرداند به گونه ای که بینی به دست راست مایل شود.[1] از گفتار فوق روشن می شود که آنچه برای نمازگزار فرادی استحباب دارد، گرداندن سر است به گونه ای که بینی نیز متمایل به راست باشد، و برای نمازگزاری که با جماعت نماز می خواند، برگرداندن صورت به سمت چپ و راست، به تفصیلی که بیان شد استحباب دارد. گفتنی است؛ گفتن سه بار الله اکبر و بلند کردن دست ها نیز از تعقیبات نماز شمرده شده و در کتب فقهی ذکر شده است.[2] این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] . شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 319-320، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 ق. [2] . نجفی، صاحب الجواهر، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشّٰی)، ص 296، مؤسسه صاحب الزمان (ع)، مشهد- ایران، 1415 ق.
- [آیت الله سیستانی] پس از گفتن دو سلام آخر هر نماز ، سلام سوم که السلام علیکم ورحمته الله وبرکاته را در حال چرخاندن سر بطرف راست وچپ صحیح گفته شود نماز صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] سه تکبیر آخر نماز و نگاه به سمت راست و چپ در هنگام تکبیر گفتن و همین طور سجده پس از نماز به چه منظور است؟
- [آیت الله بهجت] آیا مسح سر در عقب سر و طرف راست و چپ صحیح است؟
- [سایر] هنگام غسل و شستن طرف راست و چپ، سر و گردن را نیز میشستم، آیا این کار صحیح بوده است؟
- [آیت الله بهجت] هنگام شستن طرف راست و چپ، سر و گردنم را نیز می شستم، آیا این کار صحیح بوده است؟
- [آیت الله بهجت] دست راست شخصی از مچ قطع شده، آیا مسح سر و پای راست را با دست چپ بکشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در غسل جنابت، اول سمت راست بدن را از سر تا پا می شسته، پس از آن سمت چپ را، آیا غسلش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر اول، سر و گردن و بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را در آب فرو ببریم، غسل ما صحیح است یا نه؟
- [سایر] آیا بانوان می توانند نماز های خود را پشت سر امام آغاز کنند و سپس از سمت راست و بعد از سمت چپ، صف نماز را تکمیل کنند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دست راست شخصی از مچ قطع شده، آیا مسح سر و پای راست را با دست چپ بکشد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر بعد از نماز فهمید که نماز او رو به قبله نبوده است اگر انحراف به سمت راست یا سمت چپ قبله نرسیده نماز صحیح است و اگر به سمت راست یا سمت چپ قبله رسیده و یا پشت به قبله بوده، اگر در وقت است باید نماز را دوباره بخواند ولی اگر خارج وقت است قضا لازم نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از غسل بفهمد جایی از بدن را نشسته و نداند ایا از سر یا طرف راست یا طرف چپ می باشد شستن سر لازم نیست و باید جایی را که احتمال می دهد از طرف چپ نشسته بشوید و بنابر احتیاط واجب جایی را که احتمال می دهد از طرف راست نشسته قبل از شستن طرف چپ بشوید
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بعد از غسل بفهمد جایی از بدن را نشسته و نداند ایا از سر یا طرف راست یا طرف چپ می باشد شستن سر لازم نیست و باید جایی را که احتمال می دهد از طرف چپ نشسته بشوید و بنابر احتیاط واجب جایی را که احتمال می دهد از طرف راست نشسته قبل از شستن طرف چپ بشوید
- [آیت الله بروجردی] برای آن که یقین کند هر سه قسمت یعنی سر و گردن و طرف راست و طرف چپ را کاملاً غسل داده، باید هر قسمتی را که میشوید مقداری از قسمتهای دیگر را هم با آن قسمت بشوید، بلکه احتیاط مستحب آن است که تمام طرف راست گردن را با طرف راست بدن و تمام طرف چپ گردن را با طرف چپ بدن بشوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از ان دست چپ را از ارنج تا سر انگشتها بشوید
- [آیت الله وحید خراسانی] بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از ان دست چپ را از ارنج تا سر انگشتها بشوید
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشوید.
- [آیت الله بروجردی] بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتها بشوید.
- [آیت الله اردبیلی] بعد از شستن صورت باید دست راست و بعد از آن دست چپ را از آرنج تا سر انگشتان بشوید.