جواهرات
سنگهای گران‌بها، مانند یاقوت، زمرد و الماس را جواهر گویند. از احکام آن در بابهای طهارت، صلات، خمس و حج سخن گفته‌اند.
شغل من معلّمی است و تمام درآمد خود را به همسرم می دهم. به تازگی خانه ای ساختیم و در این خصوص پول قرض کردیم و می بایست به صورت قسطی بدهی خود را پرداخت نماییم؛ امّا سؤال اینجاست که اینجانب مقداری جواهر آلات دارم، امّا بدهی ام خیلی بیشتر از این طلا و جواهرات است. با این اوصاف (که بدهکار و مقروضم) آیا باید خمس و زکات طلا و جواهراتم را بدهم؟
این پرسش، دارای چند صورت است: یک. اگر طلا و نقره دارای شرایط «مسکوک به سکّه رایج معاملی» [یعنی مانند پول با آن معامله شود]، «بودن در ملک انسان» و «رسیدن به حدّ نصاب» باشد، زکات دارد؛ [1] امّا هر گاه طلا و نقره سکّه ‌دار رایج را خانم ها به صورت زینت آلات درآورند و از آن استفاده زینتی نمایند- مانند گردنبند و انگشتر – زکات ندارد. [2] دو. امّا اگر طلا و نقره دارای شرایط بالا نباشد، - مانند این که معامله با آن رواج نداشته باشد - در این صورت، زکات ندارد. [3] لذا چون طلاهای زمان حاضر، مسکوک به سکّه رایج معامله نیست، زکات ندارد. [4] ولی چنانچه طلا و جواهرات مورد استفاده جهت زینت بانوان نباشد، یا اضافه بر شأن و نیاز آنها باشد، و سال خمسی بر آن بگذرد، خمس دارد. [5] سکّه های بهار آزادی – اگر یک سال بماند - نیز فقط خمس دارند. [6] نمایه مربوط: «خمس خانه و طلا»، سؤال 12807 (سایت: 12570) . این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . استفتاء از دفتر مقام معظم رهبری توسط سایت اسلام کوئست؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، محقق و مصحح: بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسین، ج 2، ص 128 - 132، ‌دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [2] . توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 131؛ سیستانی و صافی گلپایگانی (استفتاء از دفاتر)؛ زنجانی: «طلا و نقره سکّه‌داری که زن ها برای زینت به کار می‌ برند، در صورتی که معامله با آن رایج باشد، یعنی باز معامله پول طلا و نقره با آن شود، زکات آن واجب است؛ ولی اگر معامله با آن رایج نباشد زکات واجب نیست، ولی احتیاط مستحبّ در پرداخت زکات است»؛ توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 130. [3] . ر.ک: توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 128 – 132. [4] . مکارم شیرازی (استفتاء از دفتر). [5] . مکارم شیرازی، سیستانی و صافی گلپایگانی (استفتاء از دفاتر). [6] . مکارم شیرازی (استفتاء از دفتر)؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج 1، ص 167 و 168، س 648، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ یازدهم، بی تا؛ بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج 3، ص 53، س 3558، نشر دفتر حضرت آیت الله بهجت، قم، چاپ اول، 1428ق.
این پرسش، دارای چند صورت است: یک. اگر طلا و نقره دارای شرایط «مسکوک به سکّه رایج معاملی» [یعنی مانند پول با آن معامله شود]، «بودن در ملک انسان» و «رسیدن به حدّ نصاب» باشد، زکات دارد؛ [1] امّا هر گاه طلا و نقره سکّه ‌دار رایج را خانم ها به صورت زینت آلات درآورند و از آن استفاده زینتی نمایند- مانند گردنبند و انگشتر – زکات ندارد. [2] دو. امّا اگر طلا و نقره دارای شرایط بالا نباشد، - مانند این که معامله با آن رواج نداشته باشد - در این صورت، زکات ندارد. [3] لذا چون طلاهای زمان حاضر، مسکوک به سکّه رایج معامله نیست، زکات ندارد. [4] ولی چنانچه طلا و جواهرات مورد استفاده جهت زینت بانوان نباشد، یا اضافه بر شأن و نیاز آنها باشد، و سال خمسی بر آن بگذرد، خمس دارد. [5] سکّه های بهار آزادی – اگر یک سال بماند - نیز فقط خمس دارند. [6] نمایه مربوط: «خمس خانه و طلا»، سؤال 12807 (سایت: 12570) . این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . استفتاء از دفتر مقام معظم رهبری توسط سایت اسلام کوئست؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، محقق و مصحح: بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسین، ج 2، ص 128 - 132، ‌دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [2] . توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 131؛ سیستانی و صافی گلپایگانی (استفتاء از دفاتر)؛ زنجانی: «طلا و نقره سکّه‌داری که زن ها برای زینت به کار می‌ برند، در صورتی که معامله با آن رایج باشد، یعنی باز معامله پول طلا و نقره با آن شود، زکات آن واجب است؛ ولی اگر معامله با آن رایج نباشد زکات واجب نیست، ولی احتیاط مستحبّ در پرداخت زکات است»؛ توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 130. [3] . ر.ک: توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 128 – 132. [4] . مکارم شیرازی (استفتاء از دفتر). [5] . مکارم شیرازی، سیستانی و صافی گلپایگانی (استفتاء از دفاتر). [6] . مکارم شیرازی (استفتاء از دفتر)؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج 1، ص 167 و 168، س 648، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ یازدهم، بی تا؛ بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج 3، ص 53، س 3558، نشر دفتر حضرت آیت الله بهجت، قم، چاپ اول، 1428ق.
عنوان سوال:
شغل من معلّمی است و تمام درآمد خود را به همسرم می دهم. به تازگی خانه ای ساختیم و در این خصوص پول قرض کردیم و می بایست به صورت قسطی بدهی خود را پرداخت نماییم؛ امّا سؤال اینجاست که اینجانب مقداری جواهر آلات دارم، امّا بدهی ام خیلی بیشتر از این طلا و جواهرات است. با این اوصاف (که بدهکار و مقروضم) آیا باید خمس و زکات طلا و جواهراتم را بدهم؟
پاسخ:
این پرسش، دارای چند صورت است: یک. اگر طلا و نقره دارای شرایط «مسکوک به سکّه رایج معاملی» [یعنی مانند پول با آن معامله شود]، «بودن در ملک انسان» و «رسیدن به حدّ نصاب» باشد، زکات دارد؛ [1] امّا هر گاه طلا و نقره سکّه دار رایج را خانم ها به صورت زینت آلات درآورند و از آن استفاده زینتی نمایند- مانند گردنبند و انگشتر – زکات ندارد. [2] دو. امّا اگر طلا و نقره دارای شرایط بالا نباشد، - مانند این که معامله با آن رواج نداشته باشد - در این صورت، زکات ندارد. [3] لذا چون طلاهای زمان حاضر، مسکوک به سکّه رایج معامله نیست، زکات ندارد. [4] ولی چنانچه طلا و جواهرات مورد استفاده جهت زینت بانوان نباشد، یا اضافه بر شأن و نیاز آنها باشد، و سال خمسی بر آن بگذرد، خمس دارد. [5] سکّه های بهار آزادی – اگر یک سال بماند - نیز فقط خمس دارند. [6] نمایه مربوط: «خمس خانه و طلا»، سؤال 12807 (سایت: 12570) . این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] . استفتاء از دفتر مقام معظم رهبری توسط سایت اسلام کوئست؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، محقق و مصحح: بنی هاشمی خمینی، سید محمد حسین، ج 2، ص 128 - 132، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق. [2] . توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 131؛ سیستانی و صافی گلپایگانی (استفتاء از دفاتر)؛ زنجانی: «طلا و نقره سکّه‌داری که زن ها برای زینت به کار می برند، در صورتی که معامله با آن رایج باشد، یعنی باز معامله پول طلا و نقره با آن شود، زکات آن واجب است؛ ولی اگر معامله با آن رایج نباشد زکات واجب نیست، ولی احتیاط مستحبّ در پرداخت زکات است»؛ توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 130. [3] . ر.ک: توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 128 – 132. [4] . مکارم شیرازی (استفتاء از دفتر). [5] . مکارم شیرازی، سیستانی و صافی گلپایگانی (استفتاء از دفاتر). [6] . مکارم شیرازی (استفتاء از دفتر)؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج 1، ص 167 و 168، س 648، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ یازدهم، بی تا؛ بهجت، محمد تقی، استفتاءات، ج 3، ص 53، س 3558، نشر دفتر حضرت آیت الله بهجت، قم، چاپ اول، 1428ق.