http://www.islamquest.net

یکی از مراحل سلوک روزه ترک حیوانی است، آداب و شرایط آن را در عمل عارفان توضیح دهید. آیا در ترک که بیشتر برای رفع حجاب و قساوت قلب است، فقط باید گوشت حیوان نخورد یا سایر موارد حیوانی مثل شیر یا تخم مرغ یا حتی زناشویی نیز باید ترک شود؟
1. شکی نیست که چگونگی غذا و نوع مواد آن، در حالات روحی و معنوی انسان تأثیر دارد، چه از نظر شیمیایی و چه از نظر باطنی و روحی آن. به همین جهت است که علمای اخلاق در راه تهذیب و تربیت نفس به انتخاب غذاهای سبک، سهل الهضم، میوه جات و سبزیجات سفارش نموده اند و به استناد روایات از زیاده روی در مصرف گوشت بر حذر داشته اند که صرف نظر از ضرر های مادّی آن، به ضرر های روحی و باطنی آن در راه خودسازی و سیر و سلوک الاهی توجه داده اند؛ اما نه این که هیچ گوشت مصرف نشود، چرا که در هر حال گوشت تا اندازه ‏ای برای بشر لازم است. 2. در روایات نیز سفارش به پرهیز از زیاده روی در خوردن گوشت شده و از آن سو، امامان معصوم(ع) خوردن گوشت را به اندازۀ نیاز سودمند دانسته اند؛ مانند: امام علی(ع) می فرماید: «خوردن‏ گوشت‏ ماهی را کم کنید زیرا بدن را آب میکند و بلغم را بیفزاید و نفس کشیدن را سخت می‏کند».[1] و «بر شما باد به خوردن گوشت؛ زیرا خوردن‏ گوشت‏ سبب رویانیدن گوشت بدن می ‏شود و کسی که چهل روز گوشت نخورد بد خلق می ‏شود».[2] امام رضا(ع) می فرماید: «زیاد خوردن گوشت گاو و حیوانات وحشی موجب کندی ذهن و عقل و تحیّر فهم و کثرت فراموشی می ‏شود».[3] 3. طبق روایات، خوردن غذاهایی مانند شیر و عسل از بهترین غذاهای شفابخش است؛ مانند: پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «یا علی! سه چیز حافظه را زیاد می کند و بیماری را از میان می ‏برد: خوردن‏ شیر، مسواک زدن و خواندن قرآن‏».[4] امام علی(ع) می فرماید: «سه چیز قدرت حافظه را می ‏افزاید و بلغم را می زداید: قرائت قرآن، خوردن‏ عسل‏، و جویدن کندر».[5] 4. از خوردن زیاد تخم مرغ نیز باید پرهیز شود. امام رضا(ع) در این باره می فرماید: «زیاد تخم مرغ خوردن موجب بزرگی سپرز و بادها در سر معده می‏شود پرکردن شکم از تخم مرغ کبابی باعث ضیق نفس و تنگی سینه می گردد».[6] 5. همچنین ترک زناشوئی (رهبانیت) هیچ گاه توصیه نشده، بلکه جزو حقوق واجب در افراد متأهل است، با این حال دارای آداب و شرایطی است.[7]   [1] . ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 124، جامعه مدرسین، قم، چاپ دوم، 1404ق. [2] . شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 25، ص 26، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ  اول، 1409ق. [3] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 59، ص 322، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق. [4] . شیخ صدوق، الخصال، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 126، جامعه مدرسین، قم، چاپ  اول، 1362ش. [5] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 165، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق. [6] . بحارالانوار، ج 59، ص 321. [7] . ر.ک: نمایه های «شرایط زمان و مکان آمیزش»، سؤال 5556؛ «ازدواج پیامبر و دیگران»، سؤال 6522.  
عنوان سوال:

یکی از مراحل سلوک روزه ترک حیوانی است، آداب و شرایط آن را در عمل عارفان توضیح دهید. آیا در ترک که بیشتر برای رفع حجاب و قساوت قلب است، فقط باید گوشت حیوان نخورد یا سایر موارد حیوانی مثل شیر یا تخم مرغ یا حتی زناشویی نیز باید ترک شود؟


پاسخ:

1. شکی نیست که چگونگی غذا و نوع مواد آن، در حالات روحی و معنوی انسان تأثیر دارد، چه از نظر شیمیایی و چه از نظر باطنی و روحی آن. به همین جهت است که علمای اخلاق در راه تهذیب و تربیت نفس به انتخاب غذاهای سبک، سهل الهضم، میوه جات و سبزیجات سفارش نموده اند و به استناد روایات از زیاده روی در مصرف گوشت بر حذر داشته اند که صرف نظر از ضرر های مادّی آن، به ضرر های روحی و باطنی آن در راه خودسازی و سیر و سلوک الاهی توجه داده اند؛ اما نه این که هیچ گوشت مصرف نشود، چرا که در هر حال گوشت تا اندازه ‏ای برای بشر لازم است. 2. در روایات نیز سفارش به پرهیز از زیاده روی در خوردن گوشت شده و از آن سو، امامان معصوم(ع) خوردن گوشت را به اندازۀ نیاز سودمند دانسته اند؛ مانند: امام علی(ع) می فرماید: «خوردن‏ گوشت‏ ماهی را کم کنید زیرا بدن را آب میکند و بلغم را بیفزاید و نفس کشیدن را سخت می‏کند».[1] و «بر شما باد به خوردن گوشت؛ زیرا خوردن‏ گوشت‏ سبب رویانیدن گوشت بدن می ‏شود و کسی که چهل روز گوشت نخورد بد خلق می ‏شود».[2] امام رضا(ع) می فرماید: «زیاد خوردن گوشت گاو و حیوانات وحشی موجب کندی ذهن و عقل و تحیّر فهم و کثرت فراموشی می ‏شود».[3] 3. طبق روایات، خوردن غذاهایی مانند شیر و عسل از بهترین غذاهای شفابخش است؛ مانند: پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «یا علی! سه چیز حافظه را زیاد می کند و بیماری را از میان می ‏برد: خوردن‏ شیر، مسواک زدن و خواندن قرآن‏».[4] امام علی(ع) می فرماید: «سه چیز قدرت حافظه را می ‏افزاید و بلغم را می زداید: قرائت قرآن، خوردن‏ عسل‏، و جویدن کندر».[5] 4. از خوردن زیاد تخم مرغ نیز باید پرهیز شود. امام رضا(ع) در این باره می فرماید: «زیاد تخم مرغ خوردن موجب بزرگی سپرز و بادها در سر معده می‏شود پرکردن شکم از تخم مرغ کبابی باعث ضیق نفس و تنگی سینه می گردد».[6] 5. همچنین ترک زناشوئی (رهبانیت) هیچ گاه توصیه نشده، بلکه جزو حقوق واجب در افراد متأهل است، با این حال دارای آداب و شرایطی است.[7]   [1] . ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول صلی الله علیه و آله، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ص 124، جامعه مدرسین، قم، چاپ دوم، 1404ق. [2] . شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 25، ص 26، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ  اول، 1409ق. [3] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 59، ص 322، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق. [4] . شیخ صدوق، الخصال، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 126، جامعه مدرسین، قم، چاپ  اول، 1362ش. [5] . طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص 165، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق. [6] . بحارالانوار، ج 59، ص 321. [7] . ر.ک: نمایه های «شرایط زمان و مکان آمیزش»، سؤال 5556؛ «ازدواج پیامبر و دیگران»، سؤال 6522.  





سوال مرتبط یافت نشد
مسئله مرتبط یافت نشد
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین