فتوای مراجع عظام تقلید در این‌باره چنین است: کسی که جنب است و می‌خواهد روزۀ واجبی[1] بگیرد که (مثل روزۀ رمضان) وقت آن معیّن است، چنانچه عمداً غسل نکند تا وقت تنگ شود، می‌تواند با تیمم روزه بگیرد و روزه‌اش صحیح است؛ اما معصیت کرده است.[2] [1] . آیات عظام: فاضل(ره) و مکارم شیرازی: «روزه ماه رمضان یا قضای آن»؛ آیت الله خوئی(ره): «کسی که در شب ماه رمضان جنب است..». [2] . امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج ‌1، ص 909، م 1621، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ آیت الله نوری: «ولی معصیت کار است»؛ آیات عظام: صافی و خوئی: «معصیت کرده و احتیاط واجب آن است که تیمم کند و روزه بگیرد و بعد هم قضای آن را به جا آورد»؛ آیت الله بهجت(ره): «باید با تیمم روزه بگیرد و روزۀ او بنا بر أظهر صحیح است»؛ آیت الله زنجانی: «و به احتیاط مستحب قضای آن را هم به جا آورد»؛ آیت الله گلپایگانی(ره): «در روزۀ رمضان، چنانچه عمداً غسل نکند تا وقت تنگ شود، معصیت کرده ولی واجب است تیمم کند و روزه‌اش صحیح است و در قضای رمضان که وقتش تنگ شده احتیاط واجب آن است که تیمم کند و روزه بگیرد و بعد هم قضای آن را به جا آورد».
اگر در ماه رمضان قبل از اذان صبح جنب شویم، ولی عمداً غسل نکنیم و تیمم کنیم، آیا تیمم پذیرفته است و روزهی صحیح است؟
فتوای مراجع عظام تقلید در اینباره چنین است: کسی که جنب است و میخواهد روزۀ واجبی[1] بگیرد که (مثل روزۀ رمضان) وقت آن معیّن است، چنانچه عمداً غسل نکند تا وقت تنگ شود، میتواند با تیمم روزه بگیرد و روزهاش صحیح است؛ اما معصیت کرده است.[2] [1] . آیات عظام: فاضل(ره) و مکارم شیرازی: «روزه ماه رمضان یا قضای آن»؛ آیت الله خوئی(ره): «کسی که در شب ماه رمضان جنب است..». [2] . امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 909، م 1621، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ آیت الله نوری: «ولی معصیت کار است»؛ آیات عظام: صافی و خوئی: «معصیت کرده و احتیاط واجب آن است که تیمم کند و روزه بگیرد و بعد هم قضای آن را به جا آورد»؛ آیت الله بهجت(ره): «باید با تیمم روزه بگیرد و روزۀ او بنا بر أظهر صحیح است»؛ آیت الله زنجانی: «و به احتیاط مستحب قضای آن را هم به جا آورد»؛ آیت الله گلپایگانی(ره): «در روزۀ رمضان، چنانچه عمداً غسل نکند تا وقت تنگ شود، معصیت کرده ولی واجب است تیمم کند و روزهاش صحیح است و در قضای رمضان که وقتش تنگ شده احتیاط واجب آن است که تیمم کند و روزه بگیرد و بعد هم قضای آن را به جا آورد».
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و یا زنی که در شب ماه رمضان از حیض پاک شده است، اگر اینها یقین دارند تا اذان صبح آب پیدا نمیشود تا غسل کنند، آیا میتوانند قبل از اینکه اذان صبح شود، تیمم کنند و بخوابند و یا اینکه باید تا اذان صبح بیدار بمانند و نزدیک اذان صبح تیمّم بکنند و بخوابند؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و غسل نمیکند به نیت این که قبل از اذان صبح غسل نماید ولی بعد از اذان صبح بیدار شود آیا روزه آن روزی که او گرفته صحیح میباشد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر در روزه ماه رمضان قبل از اذان صبح کسی جنب شود و به دلائل مختلف از قبیل شرم از اطرافیان یا میهمان بودن نتواند قبل از اذان غسل کند آیا می توان تیمّم بدل از غسل کرد یا نه؟
- [سایر] اگر زن در شب ماه رمضان از حیض پاک شود و تا نزدیک اذان صبح غسل را به تأخیر اندازد و سپس تیمم کند، آیا روزهاش صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در شب ماه رمضان جنب میشود، یکساعت به اذان صبح مانده برای غسل به حمّام میرود، لکن اذان آغاز میشود روزه او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] شبی در ماه مبارک رمضان جنب شدم و چون امکان حمام کردن برایم نبوده، تصمیم گرفتم بعد از خوردن سحری و قبل از اذان صبح تیمّم بدل از غسل نمایم. ولی متأسفانه پس از خوردن سحری یادم رفت که تیمّم نمایم و هنگام اذان یادم افتاد و سریعا تیمّم کردم. آیا روزه ای که گرفتم صحیح بوده است؟
- [آیت الله بهجت] پس از پاک شدن از حیض اگر تا اذان صبح غسل نکنیم روزه صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] در ماه مبارک رمضان اگر فرد روزهدار بعد از اذان صبح تا قبل از اذان ظهر جنب شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] کسی که میخواهد قضای روزهی رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جُنب بماند، اگر چه از روی عمد نباشد، روزهی او باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر جنب عمداً در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نکند روزهاش باطل است و جنبی که وظیفهاش تیمّم است اگر عمداً تیمّم ننماید روزهاش باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمّم است عمداً تیمّم ننماید، اگر روزه او روزه ماه رمضان یا قضای رمضان باشد، روزهاش باطل است و همچنین است بنابر احتیاط واجب در روزههای واجب دیگر.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جنب عمدا در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نکند یا اگر وظیفه او تیمم است عمدا تیمم ننماید روزه اش باطل است و حکم قضای ماه رمضان خواهد امد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر جنب عمدا در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نکند روزه اش باطل است و کسی که وظیفه اش تیمم است و عمدا تیمم ننماید روزه اش نیز باطل است. و حکم قضاء ماه رمضان بعدا خواهد آمد.
- [آیت الله بروجردی] اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و برای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزهی واجبی بگیرد که مثل روزهی رمضان وقت آن معین است، باید تیمّم نماید و بنا بر احتیاط واجب تا اذان صبح بیدار بماند و اگر بخواهد روزهی مستحب یا روزهی واجبی بگیرد که مثل روزهی کفاره وقت آن معین نیست، نمیتواند با تیمّم روزه بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم ننماید در روزه ماه رمضان و قضای آن، روزهاش باطل است، و در غیر این دو، احوط باقینماندن بر جنابت است تا صبح.
- [آیت الله بروجردی] هرگاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، اگر چه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزهی او صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] وقت نیت روزهی ماه رمضان از اوّل شب است تا اذان صبح.
- [آیت الله بروجردی] اگر زن نزدیک اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و برای هیچ کدام از غسل و تیمّم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده، چنانچه روزهای را که میگیرد مثل روزهی رمضان واجب معین باشد صحیح است و اگر روزهی مستحب یا روزهای باشد که مثل روزهی کفاره وقت آن معین نیست، صحیح بودن آن اشکال دارد.