شرکت در مراسم عروسی‌ای که مختلط نیست، ولی تعدادی از مهمانان مقید به رعایت حجاب در مقابل داماد نیستند، چه حکمی دارد؟ (در این‌گونه مراسم عموماً داماد و محارم عروس در طول اجرای مراسم عقد در قسمت زنانه هستند).

مَحارِم (جمع مَحرَم) اصطلاحی فقهی، به معنای کسانی است که ازدواج با آنان حرام است و در گفتار عامیانه خویشاوندانی را گویند که احکام حجاب در مورد آنها جاری نیست.

به اجتماع حقوق چند مالک در یک‏ چیز به صورت مشاع شرکت گفته می شود .

عروس، همسر پسر را گویند.

مقیَّد به لفظ مطلقِ محدود شده به سبب قید اطلاق می‌شود.

قسمت به تمییز حقوق گویند. [۱]

حجاب اصطلاحی دینی به معنای پوشاندن برخی از نقاط بدن زنان در شریعت اسلامی. حجاب در ادیان و اقوام پیش از اسلام وجود داشته و آیاتی در قرآن و احادیثی از ائمه(ع)، از وجوب و اهمیت آن سخن گفته‌اند.

پيمان، عهد. صيغه ايجاب و قبول در معاملات (خصوصاً در ازدواج) عقد بيع: قرارداد خريد و فروش عقد دائم: قرارداد ازدواج دائم، پيمان ازدواج دائم عقد غير دائم: قرارداد ازدواج موقت، پيمان ازدواج موقت

طَوْل به معنای توانایی مالی می‌باشد.

صافی گلپایگانی ممکن است به یکی از این موارد اشاره داشته باشد:

توضیح المسائل یا رساله عملیه، عنوان عمومی کتاب‌هایی است که احکام شرعی مکلفین را دربردارد. رساله عملیه یکی از راه‌های دستیابی به فتوای مرجع تقلید است که فقه را وارد زندگی مردم کرد.

اَمْرِ به مَعْروف وَ نَهْی اَزْ مُنْکر، دو واجب از فروع دین هستند. امر به معروف یعنی دعوت کردن کسی که عمل واجبی را ترک کرده به انجام آن، و نهی از منکر یعنی تلاش برای جلوگیری از انجام کار حرام توسط فرد گناهکار.

ناصر مَکارِم شیرازی (زاده ۱۳۰۵ش)، از مراجع تقلید شیعیان و یکی از استادان درس خارج فقه و اصول در قم. او یکی از هفت مرجع معرفی شده از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۳۷۳ شمسی بوده است. مکارم شیرازی از جوانی تألیفاتی داشته و تا دهه ۱۳۹۰ شمسی، نزدیک به صد اثر از وی منتشر شده است. وی از مدیران مجله مکتب اسلام به ویژه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بوده، و همچنین تفسیر نمونه، یکی از مهمترین تفاسیر معاصر از قرآن، حاصل کار گروهی به سرپرستی وی است.

مرجع تقلید (به معنای شخص مورد مراجعه برای تقلید)، مجتهدی است که گروهی از شیعیان در مسائل فقهی بر اساس فتاوای او عمل می‌کنند و وجوهات شرعی را در اختیار او قرار می‌دهند. مرجعیت، بالاترین مقام مذهبی در بین شیعیان دوازده امامی است. این مقام، انتصابی نیست و معمولا شیعیان با پرس و جو از روحانیان و عالمان دینی، کسانی را که صاحب این صلاحیت باشند شناسایی می‌کنند. مهمترین شرط احراز این جایگاه، برتری علمی نسبت به سایر مجتهدان است. پیروان مرجع تقلید نیز مُقَلِّدان او خوانده می‌شوند. نظریات فقهی مراجع تقلید معمولاً در کتابی با نام رساله توضیح المسائل منتشر می‌‌شود.

اَمْرِ به مَعْروف وَ نَهْی اَزْ مُنْکر، دو واجب از فروع دین هستند. امر به معروف یعنی دعوت کردن کسی که عمل واجبی را ترک کرده به انجام آن، و نهی از منکر یعنی تلاش برای جلوگیری از انجام کار حرام توسط فرد گناهکار.

سید روح الله موسوی خمینی (۱۲۸۱ -۱۳۶۸ ش) مشهور به امام خمینی ، رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ، از بزرگ‌ترین مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری.

ابوالقاسم ممکن است اسم یا کنیه برای اشخاص ذیل باشد: • ابا القاسم (کنیه حضرت محمد)، کنیه حضرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)• ابو القاسم (لقب امام مهدی)، یکی از القاب حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)• ابوالقاسم ابن‌برهان، فقیه، نحوی، لغوی، نسابه، متکلم و محدث • ابوالقاسم ابن‌قسی، فقیه‌، متکلم‌، ادیب‌، شاعر و از مشایخ‌ صوفیه سده ۶ق‌ اندلس• ابوالقاسم ابن‌قطان، شاعر، طبیب ‌ و محدث‌ بغدادی‌• ابوالقاسم اکاف نیشابوری، از مدرسان ایرانی در مکه• ابوالقاسم باخرزی، ‌باخَرزی، نورالدین ابوالحسن (ابوالقاسم) علی بن حسن، شاعر و ادیب عربی نویس ایرانی قرن پنجم• ابوالقاسم بدیع اسطرلابی، منجم، شاعر و سازنده ابزارهای نجومی در قرن ششم• ابوالقاسم برادی، ‌بَرّادی، ابوالفضل (ابوالقاسم) بن ابراهیم، دانشمندی از فرقه اباضیّه و اهل افریقای شمالی، در نیمه دوم قرن هشتم• ابوالقاسم برزلی، بُرزُلی، ابوالقاسم بن احمدبن محمد، نویسنده مالکی است، از قبیله بنوبِرزالَه (بُرزُلَه)• ابوالقاسم بستی، بُستی، ابوالقاسم اسماعیل بن احمد جیلی، مؤلف زیدی و معتزلی مذهب اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم• ابوالقاسم بسکری، ‌بسکری عالم نحوی نابینا و متکلم و عالم به قرائات شاذّ و مشهور قرآن در قرن پنجم• ابوالقاسم بشریاسین، عارف و محدث خراسانی سده ۴ق /۱۰م و نخستین پیر ابوسعید ابوالخیر• ابوالقاسم بغوی، بَغوی، ابوالقاسم عبدالله بن محمدبن عبدالعزیز، محدث بغدادی مشهور به ابن بنت مَنیع، در قرن سوم و چهارم• ابوالقاسم بلخی، از متکلمان مشهور معتزله بغداد• ابوالقاسم بن محمد غسانی، مشهور به وزیر از اطبای قرن دهم و یازدهم هجری• ابوالقاسم بهاءالدین نیلی، بهاءالدین نیلی، ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، عالم امامی قرن هشتم• ابوالقاسم تنوخی، قاضی بزرگ، شاعر ، محدث ، متکلم و پدر محسِّن تنوخی• ابوالقاسم تهرانی، فقیه و اصولی شیعی در قرن سیزدهم• ابوالقاسم تیمی، ملقب به قوام‌السنه و شیخ‌الاسلام، محدث و مفسر اصفهانی و مؤلف کتابی درباره عقیده اصحاب حدیث• ابوالقاسم جعفر بن حسن، معروف به «محقق» صاحب كتابهای بسیار در فقه• ابوالقاسم جنتی عطایی، نمایشنامـه‌نویـس‌ و از پیش‌کسوتان‌ تحقیق‌ درباره‌ نمایش و ادبیات‌ تطبیقی‌ در ایران‌• ابوالقاسم جنیدبغدادی، جنید بغدادی‌، ابوالقاسم‌، صوفی نامدار قرن ‌سوم‌• ابوالقاسم حالت، طنزپرداز، شاعر و مترجم معاصر ایرانی• ابوالقاسم‌ حسین‌ بن‌ هبةالله‌، محدث‌ و قاضی‌ شافعی‌• ابوالقاسم خزعلی، حافظ قران و نهج البلاغه، از علماء بزرگ و از یاران امام خمینی(ره)• ابوالقاسم خوئی، از فقها و مراجع بزرگ شیعه• ابوالقاسم رضی الدین علی بن موسی، از علمای بزرگ شیعه و از نوادگان امام حسن مجتبی و امام سجاد (علیهماالسلام)• ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، بهاءالدین نیلی، ابوالقاسم علی بن عبدالکریم، عالم امامی قرن هشتم• ابوالقاسم علی بن محمد بن علی خزاز قمی رازی، متکلم و محدّث و فقیه شیعی قرن چهارم• ابوالقاسم فردوسی، از حکماء و شاعران ایرانی• ابوالقاسم کوفی، فقیه و متکلم• ابوالقاسم گرجی، فقيه، مجتهد، نويسنده، از محققان برجسته فقه و حقوق و همچنين استاد تمام دانشکده فقه و مباني حقوق دانشگاه تهران• ابوالقاسم گرگانی، عارف بزرگ خراسان• ابوالقاسم میرزا، کوچکترین پسر بایسنغر، امیر کتابدوست و هنرپرور تیموری، و از نوادگان تیمور• ابو القاسم پاینده، از تلاشگران در عرصه فرهنگ و مترجم قرآن• ابو القاسم عبد اللّه بن محمد بغدادی، شاعر، اديب، لغوى و قرآن‌ پژوه• ابو القاسم عبید الله بن عبدالله بن خردادبه، نویسنده کتاب المسالك و الممالك• ابو القاسم محمد بن حوقل‌، بازرگان ، سیاح معروف و جغرافی‌دان عرب در قرن چهارم قمری

مجلس عقد و عروسی که اسلام دستور داده در شرایط خاصی صورت بگیرد دارای آداب و شرایط خاصی می‌باشد و بهترین الگوی ما در زمینه مجلس عقد و عروسی ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) می‌باشند.

گلپایگانی ممکن است اسم برای اشخاص و شخصیت‌های ذیل باشد: • سیدمحمدرضا گلپایگانی، از علمای بزرگ شیعه و از مراجع عظام تقلید در عصر معاصر• حسن فرید گلپایگانی، از علمای بزرگ گلپایگان در قرن چهاردهم هجری شمسی• سید جمال‌الدین گلپایگانی، از علمای شیعه در قرن سیزدهم هجری قمری• ملا زین‌العابدین گلپایگانی، از علمای برجسته مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری• میرزامحمدرضا گلپایگانی، از علمای مجاهد ایران در قرن سیزدهم هجری

فَتوا نظر مجتهد درباره وظایف شرعی افراد که به صورت کلی بیان می‌شود. مجموعه فتوا‌های یک مجتهد معمولا در رساله توضیح المسائل گردآوری می‌شود. فتوا با حکمی که حاکم شرع صادر می‌کند از چند جهت تفاوت دارد. فتوا گاه با تعابیر واضحی صادر می‌شود و نشان دهنده وضعیت شرعی آن موضوع است مانند: مستحب است، واجب است یا حرام است؛ و گاه با تعابیری که چندان واضح نیست مانند: لابأس، لایبعد، الاقرب.

نخستین امام شیعیان علی(ع)

آیَتُ اللّه، یا آیة الله به معنای نشانه خداوند، عنوانی عام برای نشان دادن جایگاه علمی فقیهان طراز اول و دوم شیعه از اوایل قرن چهاردهم است.

عبد مناف بن عبدالمطلب بن هاشم معروف به ابوطالب، پدر امام اول شیعیان، علی بن ابی طالب(ع) و عموی پیامبر اسلام، محمد بن عبدالله(ص) و از بزرگان مکه و طایفه بنی هاشم. در دیوان منسوب به ابوطالب، ابیات بسیاری بیانگر مسلمانی و ایمان او به پیامبر اسلام است. برخی محققان، دلالت معنوی مجموع این اشعار بر ایمان ابوطالب را متواتر دانسته‌اند و معتقدند که همه آنها در تصدیق نبوت پیامبر اسلام(ص) مشترکند.[۱] ابوطالب منصب «سقایة الحاج» را بر عهده داشت. وی پس از وفات پدرش عبدالمطلب، سرپرستی برادرزاده‌اش محمد(ص) را بر عهده گرفت و در ماجرای رسالت پیامبر(ص) به شدت از ایشان حمایت کرد.

سیدعلی ممکن است اسم برای شخصیت‌های ذیل باشد: • سیدعلی خامنه ای، فرزند مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج سید جواد حسینی خامنه‌ای و رهبر جمهوری اسلامی ایران• سیدعلی آقا قاضی طباطبایی تبریزی، از عرفا و علما و استادان اخلاق حوزۀ نجف در قرن چهاردهم• سید علی سیستانی‌، از مراجع و علمای بزرگ شیعه در عصر حاضر• سیدعلی احمد عالم، از علما، مدرسان و خطبای روشن اندیش شیعه افغانستان در قرن چهاردهم هجری• سیدعلی بن سیدمحمّدرضا بحرالعلوم، از عالمان و فقیهان آل بحرالعلوم• سید‌علی بن طاوس حسینی حلی، از نوادگان امام حسن مجتبی و امام سجاد (علیهماالسلام) در روز ۱۵ محرم سال ۵۸۹ هجری• سیدعلی ‌بن ‌هادی ‌بحرالعلوم، از خاندان بحرالعلوم• سید علی بهشتی، از علما و روحانیون فعال سیاسی شیعه افغانستان در قرن چهاردهم هجری• سیدعلی داماد، از علمای برجسته و مجاهدان ضد استعمار ایران در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری• سید علی شوشتری، عارف کامل، فقیه زاهد و استاد کل• سیدعلی محمد باب، از مدّعیان بابیت امام دوازدهم شیعیان که بعدها مدّعی مهدویت و نبوّت• سیدعلی نجف آبادی، واعظ وارسته محمد نیکان در سال ۱۲۸۷ش• سیدعلی نقی نقوی لکنهوی، از اولاد امام دهم علی النقی علیه السلام و از علمای بزرگ• سیدعلی‌اکبر بحرینی، معروف به سیّدبحرینی، از روحانیون و وعّاظ متنفذ دربار مظفرالدّین شاه قاجار (حک: ۱۳۱۳ـ۱۳۲۴)• سید‌علی‌نقی حیدری‌، سید علی نقی حیدری از شخصیت‌های قرن اخیر عراق و از دانشمندان و علمای شهر بغداد• سیدعیسی کمال الدین، از علمای اصلاح طلب و استعمارستیز شیعه عراق در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری• سیدقوچانی، آقا نَجَفیِ قوچانی، سیدمحمد حسن‌ بن سیدمحمد نجفی (۱۲۹۵-۱۳۶۳ق/۱۸۷۸-۱۹۴۴م)، فقیه، حکیم و ادیب• سیدمؤید بالله، معروف به «سید مؤید باللـه» و «عضدالدوله» (۳۳۳-۴۲۱ق/۹۴۵-۱۰۳۰م، فقیه، ادیب، محدث، مفسر و شاعر• سید علی بن طاووس حلی، از نوادگان امام حسن مجتبی و امام سجاد علیهماالسلام از علمای بزرگ شیعه• سید علی احمد حجت کابلی، از علمای شیعه• سید علی بن عبدالکریم نیلی نجفی، از علمای بزرگ قرن هشتم هجری• سید علی حسینی میلانی، از علمای بزرگ معاصر• سید علی خان مدنی، «سید صدر الدین علی بن احمد بن محمد معصوم حسینی دشتکی شیرازی»، معروف به سید علی خان مدنی (متوفای ۱۱۱۸ یا ۱۱۲۰ ق)• سید علی طباطبایی، از علمای بزرگ شیعه و صاحب ریاض المسائل• سید علی قاضی عسکر، از علمای معاصر• سید علی کبیر، از علمای شیعه قرن دوازدهم هجری• سید علی کمالی دزفولی‌، از علما و قرآن‌پژوهان معاصر• سید علی موسوی بهبهانی، از فقیهان برجسته • سید علی موسوی قزوینی‌، از اکابر فقهای عصر خود• سید علی موسوی گرمارودی، شخصیت‌نگار و از شاعران معاصر• سید علی میبدی، فقیه، اصولی، شاعر، لغت دان و از مفاخر علمای قرن سیزده و چهاردهم هجری• سید علی میرشریفی، از محققین و مؤلفین معاصر • سید علی همدانی، از علمای بزرگ قرن هشتم هجری• سید علی یثربی، از علمای شیعه

شادی همان خوشحالی و شادمانی هست.

«موسیقی» یا «موسیقیا» واژه‌ای یونانی است که در فرهنگ لغت، معادل «غنا» است ولی در حوزه‌ی مفاهیم دینی و اصطلاح فقه، این دو کلمه با یکدیگر تفاوت دارند.آیا موسیقی و غنا مترادف است یا هر یک معنایی متفاوت از دیگری دارد در این زمینه بحث‌های متفاوتی در بین اندیشمندان دینی مطرح شده است که به مهم‌ترین آن ها اشاره می‌نماییم.

اجنبی به نامحرم و بیگانه گفته می شود.

شیرازی، صفتِ نسبت به شهر شیراز است و ممکن است به یکی از این افراد اشاره کند:

احترام به معنی حرمت نگه داشتن و ارج نهادن می باشد. از احترام به مناسبت در باب‌های بسیاری مانند طهارت، حج، جهاد، تجارت، مضاربه، مزارعه، عاریه، نکاح، طلاق، حدود و دیات سخن رفته است.

اختلاط: یعنی درهم شدن یا درهم کردن دو چیز یا بیشتر. از عنوان اختلاط، به مناسبت در باب ‌هایى نظیر طهارت، صلاة، خمس، شرکت، وصیّت، نکاح، اطعمه و اشربه سخن رفته است.

حرکت سر و دست و مانند آن برای نشان دادن یا فهماندن مطلبی را اشاره گویند. از آن در باب‌های صلات، صوم، حج، تجارت، اجاره، وصیّت، نکاح، طلاق، لعان و قضاء سخن رفته است.

گناه، در اصطلاح دینی به معنای نافرمانی از خداوند و انجام دادن کاری است که خداوند از آن نهی کرده یا ترک کاری است که خداوند به انجام آن فرمان داده است. گناه می‌تواند عملی مانند قتل، گفتاری مانند غیبت و نظری مانند شرک باشد.

اِبْتِداء، مصدرِ باب افتعال از ریشۀ بدأ می باشد.

تأیید به معنای تقویت و پشتیبانى كردن است. ازعنوان تأیید، در باب امر به معروف و نهی از منکر سخن گفته شده است.

حسینی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ابو الفتح حسینی عربشاهی، فاضل، متکلم، فقیه، اصولی و مفسری شیعی• بهادرعلی حسینی، نویسنده و مترجم هندی• حاج‌امین حسینی، مفتی فلسطین و از نخستین رهبران جنبش فلسطینیان بر ضد سلطه انگلیس و صهیونیسم در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی• حسین بن مساعد حسینی‌حائری، عالم، محدّث و نسب‌شناس شیعی قرن نهم و دهم• حسین بن حسن حسینی‌خلخالی، از دانشمندان‌ حنفی مذهب‌ قرن‌ دهم‌ و یازدهم‌

تقلید، اصطلاحی فقهی در اسلام به معنای پیروی شخص مکلَّف از مجتهد در احکام عملی دین است. تقلید در اصول دین جایز نیست و باید خود شخص با تحقیق و بررسی، به اصول دین ایمان آورد؛ ولی در احکام یا باید خودِ شخص مجتهد باشد، یا به احتیاط عمل کند و یا از شخص متخصص در فقه که به او مجتهد جامع الشرایط یا مرجع تقلید می‌گویند، تقلید نماید. به کسی که از مجتهد تقلید می‌کند، «مُقَلِّد» می‌گویند.

مناسب، وصف ملازم حکم در قیاس و متناسب با آن می باشد.

مفاسد به اسباب تفویت مصالح مرتبط با مقاصد شرع اطلاق می‌شود.

عروسی، به بردن عروس به خانه داماد و یا شب زفاف را می‌گویند.

خمینی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • امام خمینی، مشهور به سید روح الله موسوی خمینی (رحمةالله‌علیه)، مرجع بزرگ شیعه و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران• سید مصطفی خمینی، فرزند ارشد امام خمینی (رحمةالله‌علیه) و از مبارزین انقلابی

شرط امری محتمل الوقوع در آینده که طرفین حدوث اثر حقوقی را متوقف بر حدوث آن امر محتمل الوقوع می‌نمایند. شرط در علم اصول به معنای هر امری که وجود آن برای تحقق امر دیگری لازم است و در اصطلاح حقوق و فقه به معنی مطلق تعهد است اعم از اینکه در ضمن عقد باشد یا مستقل از عقد. به طور کلی در تعریف شرط به معنای حقوقی و نه معنای منطقی و اصولی در فقه چنین آمده است " الشرط امر زاید علی الثمن و المثمن علی وجه التزام دون التعلیق.... " [۱]

به اجتماع حقوق چند مالک در یک‏ چیز به صورت مشاع شرکت گفته می شود .

گناه به معنای خلاف است و در اسلام هر گونه کاری که برخلاف فرمان خداوند باشد گناه است.

شادی همان خوشحالی و شادمانی هست.

• محقق اصفهانی• محقق کرکی• محقق اول• محقق ثانی• محقق ثالث• محقق حلی• محقق خراسانی• محقق خوانساری• محقق خویی• محقق داماد• محقق رشتی• محقق سبزواری• محقق طوسی• محقق عراقی• محقق غروی• محقق قمی• محقق کاظمی• محقق نائینی

دعوا ادّعای شخصی علیه شخصی دیگر نزد حاکم است. به اقامه کننده دعوا «مدّعی» یا «خواهان»، به طرف مقابل که دعوا علیه او اقامه شده «مدّعیٰ علیه» یا «خوانده» (جاحد) و به حقّ مورد ادعا «مدّعیٰ به» یا «خواسته» گویند که از عنوان یاد شده در باب قضاء بحث کرده‌اند.

حجاب اصطلاحی دینی به معنای پوشاندن برخی از نقاط بدن زنان در شریعت اسلامی. حجاب در ادیان و اقوام پیش از اسلام وجود داشته و آیاتی در قرآن و احادیثی از ائمه(ع)، از وجوب و اهمیت آن سخن گفته‌اند.

حضور مقابل غیبت است. از آن در بابهای طهارت، صلات، حج، جهاد، طلاق، قضاء و حدود سخن گفته‏اند.

آمر به معنای طلب کننده چیزی از کسی به صورت الزامی است.

سنت‌های جشنی در میان ملل و اقوام مختلف جای‌گاه خاصی داشته است.اقوام گوناگون پس از پذیرش دین اسلام، فرآیندی را طی نموده‌اند که شامل تداوم برخی جشن‌های سنتی قبل از پذیرش اسلام و هم‌چنین قبول جشن‌های اسلامی بوده است.

ترک یعنی انجام ندادن، مقابل فعل است.

آبی صفت منسوب به شهر آبه (آوه) است و ممکن است به یکی از افراد زیر اشاره کند:

صیغه دالّ بر طلب ترک فعل ، را نهی گویند.

از جمله رذایل اخلاقی که در قرآن کریم بدان پرداخته شده است سخن یا عمل «لغو» است.

یکى از نام ها و صفات قرآن صدق است ودر جاهای مختلف قرآن به آن اشاره شده است.

رقص عبارت از مجموعه ای از حرکات موزن و هماهنگ بدنی که معمولا با موسیقی نیز همراه است.

روح آفريده‌ای از عالم غیب است که از آن در بابهايی نظير طهارت، صلات، تجارت، صید و ذباحه و دیات سخن گفته‌اند.

زن مقابل مرد است.

قُم یکی از مهم‎ترین شهرهای مذهبی ایران و از پایگاه‌های تشیع است. اگر چه قدمت آن به قبل از اسلام برمی‌گردد ولی اصل شهر در سال ۹۳-۸۳ق تاسیس شد. ورود خاندان اشعریون به قم باعث آبادانی آن گردید و از آنجا که آنان گرایش به اهل بیت داشتند، شهر قم از همان ابتدای تاسیس با تفکر شیعی درآمیخت. مهاجرت حضرت معصومه (س) و دفن وی در قم و به دنبال آن، مهاجرت دیگر امامزادگان و سادات، این شهر را به پایگاه تشیع تبدیل کرد. تاسیس حوزه علمیه در این شهر بر شهرت شیعی آن افزود. امروزه می‌توان این شهر را بزرگترین پایگاه تشیع در جهان نامید که از آن، معارف شیعی به نقاط مختلف جهان گسترده می‌شود.